იხილეთ წყარო გვერდისთვის აზერბაიჯანული ხალიჩის მუზეუმი

{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = აზერბაიჯანული ხალიჩის მუზეუმი
| სურათი        = Azərbaycan xalça muzeyi.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 13 მარტი, 1967
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ბაქო]], [[აზერბაიჯანი]]
| სტატუსი       = 
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = შირინ მელიქოვა
| პრეზიდენტი   = 
| კურატორი     = 
| საიტი         = [http://azcarpetmuseum.az/front/az ოფიციალური ვებ-გვერდი]
}}
'''აზერბაიჯანული ხალიჩის მუზეუმი''' — [[ხალიჩა|ხალიჩის]] მუზეუმი ქალაქ [[ბაქო]]ში. დაარსდა [[1967]] წელს. იგი იქცა მსოფლიოში პირველ სპეციალიზებულ მუზეუმად, რომლის ფუნქციაშიც შედის ხალიჩების შეგროვება, შენახვა და მათი შესწავლა. მისი პირველი ექსპოზიცია გახსნილი იქნა 1972 წელს [[ჯუმა-მეჩეთი (ბაქო)|ჯუმა-მეჩეთში]], ქალაქ [[ბაქო]]ს ძველი ციხე-სიმაგრის — [[იჩერი-შეჰერი]]ს ტერიტორიაზე. მუზეუმი წარმოადგენს აზერბაიჯანის ეროვნულ კულტურის მარგალიტს. აქ ხდება ხალიჩების  დემონსტრაცია აზერბაიჯანის ტრადიციული ხელოვნების დარგებთან სიმბიოზში. მისი კოლექცია ითვლის ხალიჩების, ტანისამოსის, ნაქარგების, სპილენძის მჭედლური საგნების, საიუველირო ნაწარმებისა, ხის და შუშის თანამედროვე ნაკეთობების 14 000 ეგზემპლარს. მუზეუმი იმავდროულად წარმოადგენს აზერბაიჯანის ხალიჩების შესწავლისა და განვითარების ცენტრს. მუზეუმი მონაწილეობდა აზერბაიჯანული ხალიჩებისადმი მიძღვნილ რიგ საერთაშორისო სიმპოზიუმში. პირველი ასეთი სიმპოზიუმი ჩატარდა [[1983]] წელს [[იუნესკო]]ს ეგიდით. შემდგომი სიმპოზიუმები ჩატარდა 1988, 2003 და 2007 წლებში; ბოლო სიმპოზიუმი ჩატარდა [[პარიზი|პარიზში]] — [[იუნესკო]]ს  შტაბ-ბინაში. აზერბაიჯანის პრეზიდენტის [[ილჰამ ალიევი]]ს განკარგულებით 2008 წელს დაიწყო მუზეუმისათვის ახალი თანამედროვე შენობის მშენებლობა. 2014 წლის აგვისტოში კი გაიხსნა მისი პირველი ექსპოზიცია.

მუზეუმის კოლექცია მსოფლიოს მასშტაბით 50-ზე მეტ ქვეყანაში არის ნაჩვენები, რომელთა შორის ევროპის ისეთი ქვეყნებია, როგორიცაა [[გაერთიანებული სამეფო]], [[პორტუგალია]], [[ნიდერლანდები]], [[ესპანეთი]], [[იტალია]], [[საფრანგეთი]], ხოლო აზიის ქვეყნებს შორისაა [[ინდოეთი]], [[ირანი]], [[ისრაელი]], [[თურქეთი]]. ასევე, კოლექცია გამოეფინა ყოფილ [[საბჭოთა კავშირი]]ს ქვეყნებში, ისევე როგორც [[კუბა]]სა და [[აშშ]]-ში.

== ისტორია ==
მუზეუმი დააარსა ლათიფ ქარიმოვმა 1967 წლის 1 ივნისს. პირველი ექსპოზიცია გაიხსნა 1972 წელს. მაშინ მუზეუმი ფუნქციონირებდა ჯუმა-მეჩეთის შენობაში. 1992 წელს მუზეუმი გადავიდა სამუზეუმო ცენტრის შენობაში<ref name=":0">[http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/82_folder/82_articles/82_carpet_museum.html Carpets Made to Last]</ref>.

2008 წლის 17 მაისს ბაქოში შედგა მუზეუმის საფუძვლის ჩაყრა, რომელშიც მონაწილეობას იღებდნენ აზერბაიჯანის პრეზიდენტი [[ილჰამ ალიევი]] და [[იუნესკო]]ს მთავარი დირექტორი [[კიოტირო მაცურა]]. მუზეუმის შენობა აშენებულია დაკეცილი ხალიჩის სახით. მისი არქიტექტორები არიან ფრანს იანსი და ვალტერ მარი<ref>[https://www.curbed.com/2014/10/10/10036992/museum-that-looks-like-rolled-up-carpet-opens-in-azerbaijan Azerbaijan Now Has a Carpet Museum That Looks Like a Carpet]</ref>.

ახალი შენობა 2012 წლის ბოლოს გაიხსნა<ref>[https://www.azernews.az/culture/42752.html Unique carpet museum to open in Baku by year-end]</ref>. 2014 წლის აპრილში მუზეუმს ეწოდა აზერბაიჯანის ხალიჩების მუზეუმი, რაც მას ოფიციალურობა შეჰმატა<ref>{{Cite web |url=http://vestnikkavkaza.net/news/society/53644.html |title=Carpet museum renamed in Azerbaijan |accessdate=2018-07-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140416211150/http://vestnikkavkaza.net/news/society/53644.html |archivedate=2014-04-16 }}</ref>.

== მუზეუმის კოლექცია ==
აზერბაიჯანის ხალიჩების მუზეუმში ინახება ღირებული ისტორიული ექსპონატები და ხელოვნების ნიმუშები [[ყუბა|ყუბიდან]], [[ქაბალა|ქაბალიდან]], [[შირვანი (ქალაქი)|შირვანიდან]], [[ყაზახი]]დან, [[თავრიზი]]დან, [[განჯა|განჯიდან]] და ქვეყნის სხვა ქალაქებიდან და რეგიონებიდან. თითოეული ექსპონატი მოიცავს აზერბაიჯანის ისტორიას. ესენი არიან არქეოლოგიური ძეგლები, რომლებიც მიეკუთვნებიან [[ბრინჯაოს ხანა]]ს, XII საუკუნის თიხის ჭურჭელი, XIX საუკუნის მხატვრული სამკერვალო და ეროვნული ტანსაცმელი, ლითონის, ხის, მინისა და საიუველირო სამკაულები, იარაღი, ხალიჩები ეროვნული ორნამენტებითა და სიუჟეტით.

მუზეუმში უძველესი ხალიჩის საგანია XVII საუკუნის თავრიზის ხალიჩის „ოვჩულუგის“ ფრაგმენტი<ref>{{Cite web |url=http://www.kavkazportal.com/index.php?name=news&op=view&id=4026 |title=Азербайджанский музей ковров - ДОКУМЕНТАЛЬНЫЙ ФИЛЬМ |accessdate=2018-07-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170418081307/http://www.kavkazportal.com/index.php?name=news&op=view&id=4026 |archivedate=2017-04-18 }}</ref>. მუზეუმში წარმოდგენილი ზოგიერთი ხალიჩები არის საოჯახო რელიკვიები, რომლებიც მიჰყიდეს ან შესწირეს მუზეუმს<ref name=":0" />.

მუზეუმის კოლექციაში შედის ხალიჩების ჯგუფი [[შუშა (ქალაქი)|შუშიდან]], რომელიც გადარჩენილ იქნა შუშის ყოფილი ხალიჩების მუზეუმიდან. 1992 წელს [[ყარაბაღის ომი]]ს დროს არსებობდა სერიოზული საფრთხე იმისა, რომ ხალიჩების განადგურებულნი იყვნენ. ამ იშვიათი ნიმუშების შენარჩუნების მცდელობით, შუშის მუზეუმის დირექტორმა, დაახლოებით, 600-მდე ხალიჩა სამხედრო მანქანებით გამოიტანა. დღეს, ეს ხალიჩები შეიძლება იხილოთ ბაქოს მუზეუმში გამოფენაზე სახელწოდებით „დამწვარი კულტურა“<ref name=":0" />.

== გალერეა ==
<center>
'''[[თავრიზი|თავრიზის]] ხალიჩები'''<gallery widths="200" heights="200">
ფაილი:Azeri rug Agajli.jpg
ფაილი:Azerbaijani Afshan rug.jpg
ფაილი:«Сераби».jpg
ფაილი:«Герис».jpg
</gallery>'''[[ყარაბაღი|ყარაბაღის]] ხალიჩები'''<gallery widths="200" heights="200">
ფაილი:«Касымушагы».jpg
ფაილი:«Кара-коюнлу».jpg
ფაილი:«Ханлыг».jpg
ფაილი:Shusha rug.jpg|"შუშა"
</gallery>

'''[[ბაქო]]ს ხალიჩები'''<gallery widths="200" heights="200">
ფაილი:Azerbaijanian carpet from Surakhani.jpg
ფაილი:"Baku" rug.jpg
ფაილი:Зили 1.jpg
ფაილი:«Новханы».jpg
</gallery></center>

==რესურსები ინტერნეტში==
{{official website|http://www.azcarpetmuseum.az/}} {{az icon}} {{en icon}} {{ru icon}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ბაქოს მუზეუმები]]