იხილეთ წყარო გვერდისთვის აზიური ჟაბირუ

{{ტაქსოდაფა
| სახელი =აზიური ჟაბირუ
| სურათის ფაილი =Black-necked Stork Ephippiorhynchus asiaticus by Dr. Raju Kasambe DSCN3791 (3).JPG
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა =
| სამეფო = ცხოველები
| ქვესამეფო = 
| ზეტიპი =
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| ქვეტიპი = 
| ზეკლასი = 
| კლასი = [[ფრინველები]]
| ქვეკლასი = 
| ინფრაკლასი = 
| ზერიგი = 
| რიგი = [[ყარყატისნაირნი]]
| ქვერიგი = 
| ინფრარიგი = 
| ზეოჯახი = 
| ოჯახი = [[ყარყატისებრნი]]
| ქვეოჯახი = 
| ზეტრიბა = 
| ტრიბა = 
| ქვეტრიბა = 
| გვარი = [[ნისკარტუნაგირა ჟაბირუები]]
| ქვეგვარი = 
| sectio = 
| სახეობა = '''აზიური ჟაბირუ'''
| ქვესახეობა = 
| ლათ ={{Btname|Ephippiorhynchus asiaticus|[[Latham]], [[1790]]}}
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა =EphippiorhynchusAsiaticusMap.svg
| არეალის რუკის წარწერა =არეალი
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| დაცვის სტატუსი =NT
| ვიკისახეობები =Ephippiorhynchus asiaticus
| commons =Category:Ephippiorhynchus_asiaticus
| iucn =22697702
| itis =559928
| ncbi =52783
| eol =3016424
| fw =114651
}}
'''აზიური ჟაბირუ'''<ref>Бёме Р. Л., Флинт В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Птицы. Латинский, русский, английский, немецкий, французский / Под общ. ред. акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., «РУССО», 1994. — С. 27. — 2030 экз. — ISBN 5-200-00643-0.</ref> ({{lang-la|Ephippiorhynchus asiaticus}}) — [[ფრინველები|ფრინველი]] [[ყარყატისნაირნი|ყარყატისნაირთა]] [[რიგი (ბიოლოგია)|რიგისა]]. ერთ-ერთია ორწევრიანი [[ნისკარტუნაგირა ჟარიბუები|ნისკარტუნაგირა ჟაბირუების]] გვარიდან (''Ephippiorhynchus'').

== აღწერა ==
აზიური ჟარიბუს სხეულის სიგრძეა 130-150 [[სმ]], ფრთის შლილი — 230 სმ-მდე. მისი თავი, კისერი და საფრენი ბუმბული შავი ფერისა, დანარჩენი ბუმბული — თეთრი. ნისკარტი ასევე შავია, გრძელი ფეხები კი ღია წითელი. ფრინველის სქესის მიხედვით განსხვავდება თვალი ფერი: დედლებს თვალი ყვითელი აქვთ, მამლებს — ყავისფერი. ბარტყები ტანზე შეფერილნი არიან ღია ყავისფერი ბუმბულით, ფეხებზე — მუქი ყავისფერით. ფრენის დროს ჟარიბუ თავის გრძელ კისერს წინ ჭიმავს.

აზიური ჟარიბუ მოიცავს ორ ქვესახეობას:
* Ephippiorhynchus asiaticus asiaticus
* Ephippiorhynchus asiaticus australis

== გავრცელება ==
აზიური ჟარიბუ ერთადერთი [[ყარყატისნაირნი|ყარყატისნაირია]], რომელიც [[სამხრეთი აზია|სამხრეთ]] და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ]] [[აზია|აზიაშია]] გავრცელებული. ბინადრობს სამხრეთ [[ინდოეთი|ინდოეთიდან]] [[ვიეტნამი|ვიეტნამამდე]]. მისი გავრცელების უკიდურესი სამხრეთი საზღვარი — სამხრეთი [[ავსტრალია]].

== გამრავლება ==
აზიური ჟაბირუები ბუდეს აკეთებენ და კვერცხს სდებენ [[ჭაობი|ჭაობებში]] და [[წყალსატევი|წყალსატევების]] ნაპირებზე [[აზია|აზიისა]] და [[ავსტრალია|ავსტრალიის]] ტროპიკულ ზონაში. ამ პერიოდში ისინი მცირე კოლონიებად ცხოვრობენ. ბუდის დიამეტრი 2 [[მეტრი|მ]]-მდე აღწევს. დედალი მასში დებს 3-5 კვერცხს. ორივე მშობელი რიგრიგობით კრუხობს და კვებავს ბარტყებს.

== კვება ==
ეს ფრინველები იკვებებიან [[თევზები|თევზით]], [[ბაყაყისებრნი|ბაყაყებით]], დიდი [[მწერები|მწერებით]], იშვიათად — პატარა [[მღრღნელები|მღრღნელებითა]] და [[ფრინველები|ფრინველებით]] და [[ხვლიკები|ხვლიკებით]].

== ხასიათი და ჩვეულებები ==
აზიურ ჟარიბუებს ახასიათებთ ცეკვის მსგავსი წარმოდგენები. მათი წყვილი დგება ერთმანეთის პირისპირ, შლიან ფრთებს და აფართხალებენ მის წვერებს სწრაფად, შემდეგ სულ უფრო წინ სწევენ თავებს, სანამ ერთმანეთს არ შეახებენ. ამის შემდგომ უკაკუნებენ ნისკარტებს და მიდიან. წარმოდგენა ვრცელდება დაახლოებით ერთი წუთი და იგი შეიძლება რამდენიმეჯერ განმეორდეს.

== სტატუსი და კონსერვაცია ==
აზიური ჟარიბუ ფართოდაა განსახლებული და არ გამოირჩევა სიმჭიდროვით, რაც პოპულაციებს სრულფასოვან შეაფასებს აძნელებს. [[შრი-ლანკა|შრი-ლანკის]] საერთო პოპულაცია 50 ფრინველს ითვლის, იგი ასევე გაიშვიათდა [[ტაილანდი|ტაილანდში]], [[მიანმარი|მიანმარში]], [[ლაოსი|ლაოსსა]] და [[კამბოჯა|კამბოჯაში]]. [[სუნდალანდი|სუნდალანდის]] რეგიონში აღნიშნული სახეობა სავარაუდოდ გადაშენდა. სამხრეთ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში თავმოყრილი მოსახლეობა დაახლოებით 1000 ფრინველზე ნაკლებია. [[2011]] წლის კვლევამ გამოავლინა, რომ პოპულაცია [[უტარ-პრადეში|უტარ-პრადეშის]] შტატში სტაბილირდება, თუმცა შესაძლოა ფრინველთა რაოდენობის ზრდა შეაყოვნოს მშრალი წლების რაოდენობის მომატებამ ან მიწის გამოყენების შეცვლამ, რაც ამცირებს გამრავლებისუნარიან წყვილებს.<ref name="(2011)">Sundar, K.S.G. (2011). "Agricultural intensification, rainfall patterns, and large waterbird breeding success in the extensively cultivated landscape of Uttar Pradesh, India". Biological Conservation. 144 (12): 3055–3063. doi:[https://doi.org/10.1016%2Fj.biocon.2011.09.012 10.1016/j.biocon.2011.09.012].</ref>

ავსტრალიის მოსახლეობა ოპტიმისტურად შეფასებულია დაახლოებით 20,000 ფრინველს, ხოლო უფრო კონსერვატიული შეფასებით დაახლოებით 10,000 ფრინველს მოიცავს. ეს სახეობა ითვლება გადაშენების საფრთხის ქვეშ მყოფად (პირველ რიგში წყლის ჰაბიტატის დაბინძურების, მისი ამოშრობის, ელექტრო სადენებთან შეჯახების, გადაჭარბებული რაოდენობის თევზის ჭერის, ნადირობის და ბუდობის ადგილებში ადამიანთა შეჭრის გამო).<ref name="(2005)">Sundar, K.S.G. (2005). "An instance of mortality and notes on behaviour of Black-necked Storks Ephippiorhynchus asiaticus". J. Bombay Nat. Hist. Soc. 102 (1): 99–101.</ref><ref>Clancy, G.P. (2010). [https://web.archive.org/web/20110301180616/http://boca.org.au/component/docman/doc_download/433-black-necked-stork "Causes of mortality in the Black-necked Stork Ephippiorhynchus asiaticus australis in New South Wales"]. Australian Field Ornithology. 27: 65–75. Archived from [http://www.boca.org.au/component/docman/doc_download/433-black-necked-stork the original] on 1 March 2011.</ref>

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ნისკარტუნაგირა ჟაბირუები]]