იხილეთ წყარო გვერდისთვის ბახტიარ ვაჰაბზადე

{{წყარო}}
{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''ბახტიარ მაჰმუდ ოღლუ ვაჰაბზადე''' ({{lang-az|Bəxtiyar Mahmud oğlu Vahabzadə}}; დ. [[16 აგვისტო]], [[1925]] — გ. [[13 თებერვალი]], [[2009]]) — [[აზერბაიჯანი]]ს სახალხო პოეტი (1984), 1945 წლიდან აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის წევრი.  

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა 1925 წლის 16 აგვისტოს ქალაქ შაქიში, აზერბაიჯანში. მისი ნაწარმოებები — ლირიკული ლექსები, დრამები და პუბლიკაციები ნათარგმნია მსოფლიოს სხვადასხვა ენებზე. პოეტმა თავისი შემოქმედებითი გზა დაიწყო [[დიდი სამამულო ომი]]ს პერიოდიდან. 1945 წელს იგი გახდა აზერბაიჯანის მწერალთა კავშირის წევრი და ასევე ხელოვნებისგან დაშორების გარეშე იგი ასწავლიდა [[ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] 40 წლის განმავლობაში.  

1980 წელს იგი გახდა აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის მოქმედი წევრი. XX საუკუნის 60-იან წლებში, აზერბაიჯანულმა ლიტერატურამ შესძლო გამოცალკავებოდა კომუნისტურ იდეოლოგიას და აზერბაიჯანელი მწერლების ნაშრომებში დაიწყო ეროვნული სულისკვეთების გამოვლინებები, მაგრამ ნაწარმოებები, მაინც შორს იდგნენ პოლიტიკისგან. მხოლოდ პოეტ ბახტიარ ვაჰაბზადემ შესძლო დისიდენტური ნაწარმოების გამოშვება, რომელშიც თვალნათლივ გამოჩნდა აზერბაიჯანელი ხალხის რეალური ყოფა, რომლის მიწაც გაყოფილ იქნა [[რუსეთი]]სა და [[ირანი]]ს მიერ XIX საუკუნის დასაწყისში ჩრდილო და სამხრეთ აზერბაიჯანად „გიულიუსტანის“ ზავის მეშვეობით. ამ თემის გამო პოეტ ბახტიარ ვაჰაბზადეს დევნიდნენ საბჭოთა ხელისუფლების წარმომადგენლები. 

70 ლექსების კრებულზე მეტმა და 20 პოემამ, 2 [[მონოგრაფია]]მ, 11 სამეცნიერო ნაშრომმა და ასეულობით სტატიებმა მოუტანეს სახალხო პოეტს პატივისცემა. „შუქი სიღრმეშის“, „მხატვარი და დროს“, „დიდება სიმარტივეშის“, „დრო და მეს“ და სხვა წიგნების ავტორი. მის ნაწარმოებების მიხედვით დაიდგა მრავალი სპექტაკლი და გადაღებულ იქნა ფილმები. იგი ხუთჯერ იქნა არჩეული უზენაესი საბჭოს დეპუტატად, შემდგომ კი მილი მეჯლისის დეპუტატიც იყო (1995-2000).

მან დაწერა საკანდიდატო და სადოქტორო დისერტაციები [[სამედ ვურგუნი]]ს შესახებ. ამ თემებთან დაკავშირებით გამოსცა მონოგრაფიები. ამ ნაშრომებში სამეცნიერო ფაქტებზე დაყრდნობით განხილულია თანამედროვე ლიტერატურისა და ტრადიციული აზერბაიჯანული კლასიკური ლიტერატურის კავშირი, [[სამედ ვურგუნი]]ს მიერ აზერბაიჯანულ ლიტერატურაში შეტანილი სიახლეების შესახებ. „აზერბაიჯანის ლიტერატურის ისტორიის“ ერთ-ერთი ავტორთაგანი. 

1950-1990 წლებში მუშაობდა პედაგოგად, დოცენტად და პროფესორად [[ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტში]]. ბახტიარ ვაჰაბზადე არის ფილოლოგიურ მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი, აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი, აზერბაიჯანის სახალხო პოეტი, სსრკ-ს სახელმწიფო პრენმიის ლაურეატი, დაჯილდოებულია სახელმწიფოს უმაღლესი ჯილდოთი — „დამოუკიდებლობის“ ორდენით. 

ბახტიარ ვაჰაბზადე გარდაიცვალა 2009 წლის 13 თებერვალს [[ბაქო]]ში და დაკრძალულია საპატიო დაკრძალვის ალეაში. დაკრძალვას ესწრებოდნენ აზერბაიჯანის რესპუბლიკის პრეზიდენტი [[ილჰამ ალიევი]], აზერბაიჯანის პრემიერ-მინისტრი არტურ რასიზადე, მილი მეჯლისის დეპუტატები, ცნობილი მწერალი ელმირა ახუნდოვა, აზერბაიჯანის სახალხო მსახიობი ქალი [[ზეინაბ ხანლაროვა]], თურქეთის ელჩი აზერბაიაჯანში ხულუსი კილიჯი და სხვანი. 

2011 წელს ბახტიარ ვაჰაბზადეს სახელი დაერქვა ქუჩას [[ბაქო]]ში (ყოფილ ფ. აგაევის ქუჩას) ბსუ-ს მახლობლად.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვაჰაბზადე, ბახტიარ}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანელი ფილოლოგები]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანელი პოეტები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის აკადემიკოსები]]