იხილეთ წყარო გვერდისთვის იომ-ქიფურის ომი

[[ფაილი:Yom Kippur War 2.jpg|მინი|300პქ|ისრაელის ჯარისკაცები არღვევენ ეგვიპტის კომანდოს ზურგს სინაის ფრონტზე]]
'''იომ-ქიფურის ომი''', ან '''რამადანის ომი''', ან '''ოქტომბრის ომი''' ({{Lang-ar|حرب أكتوبر}} ''ჰარბ ოკტობარი'', ან {{lang-ar|حرب تشرين}} ''ჰარბ ტიშრინ''; {{Lang-he|מלחמת יום הכיפורים}} ''მიჰმეტ იომ ჰაქიპურიმი'' ან מלחמת יום כיפור ''მილმჰმეტ იომ ქიპური''), აგრეთვე ცნობილი როგორც 1973 წლის არაბეთ-ისრაელის ომი — დაიწყო [[6 ოქტომბერი|6 ოქტომბერს]] (იომ-კიპურის დღესასწაულს) და გრძელდებოდა 26 ოქტომბრამდე, [[1973]] წელს, [[ისრაელი|ისრაელსა]] და [[ეგვიპტე]]-[[სირია|სირიის]] კოალიციას შორის. ომი დაიწყო გამოუცხადებელი შეტაკებით ეგვიპტისა და სირიის მიერ [[სინაის ნახევარკუნძული|სინაისა]] და [[გოლანის მაღლობები|გოლანის მაღლობებზე]] (შესაბამისად), რომელიც ისრაელის მიერ იქნა შეპყრობილი ექვსი წლით ადრე [[ექვსდღიანი ომი]]ს დროს, რომელიც თავის მხრივ ეგვიპტის მიერ იქნა წამოწყებული ტირანის სრუტის ბლოკადითა და სინის მთაზე სამხედრო დანადგარების დამონტაჟებით.

ეგვიპტელები და სირიელები უპირატესობას იჭერდნენ პირველი 48 საათის განმავლობაში, რის შემდეგაც ომის სადავეები ისრაელის ხელში გადავიდა. ომის მეორე კვირისთვის სირიელები გოლანის მაღლობებიდან თითქმის განდევნილ იქნენ. სამხრეთით, სინის ნახევარკუნძულზე ისრაელმა ეგვიპტის არმიას კუდიდან შემოუტია, გადალახა [[სუეცის არხი]] და მთელ ეგვიპტის არმიას უკანა გზა და მომარაგება მოუჭრა სწორედ იმ მომენტში, როდესაც [[გაერო]]ს დაზავების შეთანხმება შევიდა ძალაში.

ომმა დიდი შედეგები გამოიწვია მრავალი ერისთვის. არაბული სამყარო, რომელიც შეურაცხყოფილი იყო ექვს-დღიან ომში ეგვიპტე-სირია-იორდანიის ალიანსის დამარცხებით, ფსიქოლოგიურად დაუძლურებული ჩანდა მის ადრეულ გამარჯვებათა სერიის ფონზე. ამ გარემოებამ სამშვიდობო მოლაპარაკებების პროცესის დაწყება შესაძლებელი გახადა, ეგვიპტის ინფიტას პოლიტიკის ლიბერალიზაციასთან ერთად. [[კემპ-დევიდის შეთანხმება]]მ შესაძლებლობა მისცა ეგვიპტესა და ისრაელს ურთიერთობების ნორმალიზება მოეხდინათ, რაც პირველი შემთხვევა იყო, როდესაც არაბულმა ქვეყანამ ისრაელი სცნო. ამის შემდეგ, ეგვიპტე თითქმის სრულიად ჰკარგავს [[სსრკ|საბჭოთა კავშირის]] მხარდაჭერასა და მისი გავლენის სფეროდან გამოდის.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category}}
* [https://web.archive.org/web/20160101214854/https://www.cia.gov/library/publications/historical-collection-publications/arab-israeli-war/nixon-arab-isaeli-war.pdf CIA Symposium on the Role of Intelligence in the 1973 Arab–Israeli War, held oh January 30, 2013]
* [http://www.foia.cia.gov/collection/president-nixon-and-role-intelligence-1973-arab-israeli-war President Nixon and the Role of Intelligence in the 1973 Arab–Israeli War, collection of primary documents at the CIA website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160510235303/http://www.foia.cia.gov/collection/president-nixon-and-role-intelligence-1973-arab-israeli-war |date=2016-05-10 }}
* [https://wikileaks.org/plusd/pressrelease/ Hourly U.S. diplomatic reporting on the war] WikiLeaks
* [https://www.youtube.com/watch?v=8GnB6vW6L18 A second look, 40 years after the war] and [https://www.youtube.com/watch?v=hQZAnt7zIhk The downfall of the Hermon fortification]. Israeli TV documentaries broadcast in October 2013 featuring original video footage filmed during the war, interviews with combatants during the war and decades later, etc. Posted on the official YouTube channel of the ''[[Israel Broadcasting Authority]]''
* [https://www.youtube.com/watch?v=q5eGgUF9zhk Israeli Air Force Wing 115 – experiences during the war, and insights 40 years later].

{{ცივი ომი}}

[[კატეგორია:XX საუკუნის ომები]]
[[კატეგორია:ისრაელის ომები]]