იხილეთ წყარო გვერდისთვის პირველი ცხენოსანი არმიის ძეგლი

{{ინფოდაფა მონუმენტი
|მონუმენტის სახელი   =პირველი ცხენოსანი არმიის ძეგლი
|მშობლიური სახელი   = {{lang-ru|Монумент Первоконникам}}
|სურათი            =  
|სურათის ზომა           =  
|წარწერა            = 
|კოორდინატები      = 
|მდებარეობა        = [[დონის როსტოვი]], [[როსტოვის ოლქი]], [[რუსეთი]]
|არქიტექტორი = ევგენი ვუჩეტიჩი
|მოქანდაკე = 
|ტიპი              =
|მასალა            = 
|სიგრძე            =
|სიგანე            =
|სიმაღლე          =  
|დაწყება           =
|დასრულება        = 
|გახსნა             = [[1972]]
|მიძღვნილია        = 
|რუკის სურათი      = 
|რუკის ტექსტი      = 
|რუკის სიგანე     = 
|რელიეფი        =
|latd  = |latm  = |lats  = |latNS  = 
|longd = |longm = |longs = |longEW = 
|lat             = 47.221964
|long            = 39.720403
|ექსტრა           ={{რუსეთის კულტურული მემკვიდრეობა|6100061000}}
}}

'''პირველი ცხენოსანი არმიის ძეგლი''' ({{lang-ru|Монумент Первоконникам}}) — ძეგლი [[დონის როსტოვი|დონის როსტოვში]]<ref name="math.rsu.ru">{{cite web|url=http://www.math.rsu.ru/rostov/kraeved/arhitect/2.html|title=Площадь Советов|author=Людмила Волошина|publisher=math.rsu.ru|accessdate=2013-08-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170330043206/http://www.math.rsu.ru/rostov/kraeved/arhitect/2.html|archivedate=2017-03-30}}</ref>. მდებარეობს საბჭოს მოედანზე. ძეგლი გაიხსნა [[1972]] წელს, მისი ავტორია მოქანდაკე ევგენი ვუჩეტიჩი. ძეგლი ეძღვნება [[რუსეთის სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომის]] გმირებს, რომლებმაც [[1920]] წელს გაათავისუფლეს დონის როსტოვი თეთრგვარდიელებისაგან<ref name="Андрианов">Андрианов В. И., Терещенко А. Г. Памятники Дона. — Ростов-на-Дону: Ростовское книжное издательство, 1981. — С. 86.</ref>. ძეგლს გააჩნია რუსეთის ფედერაციის რეგიონული მნიშვნელობის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი<ref>{{cite web|url=http://www.voopiik-don.ru/main/2009-06-01-10-22-43/54-2009-06-01-07-09-56/109-------01012009|title=Памятники регионального значения, находящиеся на учёте в Администрации Ростовской области на 1 января 2009г.|publisher=voopiik-don.ru|accessdate=2013-07-26}}</ref>.

== აღწერა ==
ძეგლის სკულპტურული ჯგუფი შექმნა ევგენი ვუჩეტიჩმა. ზოგიერთი არქიტექტურული ნაწილი დააპროექტეს ასევე იოსებ ლოვეიკომ, იან რებაინმა და ლევ ებერგმა<ref name="Андрианов" />. მასიურ გრანიტის კვარცხლბეკზე დგას ცხენზე ამხედრებული ჯარისკაცი ხმლით. მისი ძლიერი ცხენი დგას უკანა ფეხებზე და მიისწრაფვის წინ. მის მარცხნივ დგას წითელარმიელი, რომელიც შეტევაზე გადადის, ხოლო მარჯვნივ დაჭრილი მეზღვაურია, რომელსაც ხელში გახსნილი, გადასაგდებად მომზადებული ყუმბარა უჭირავს. კვარცხლბეკის კედელზე გამოსახული არიან პირველი ცხენოსანთა არმიის მებრძოლები.

== ისტორია ==
მონუმენტი დამზადებულია მოქანდაკე ვუჩეტიჩის ოსტატობით. თავდაპირველად გადაწყვეტილი იყო, რომ უნდა დადგმულიყო [[ვოლგოგრადი|ვოლგოგრადში]] და მიძღვნილი უნდა ყოფილიყო [[ცარიცინის დაცვა|ცარიცინის დაცვისათვის]], მაგრამ ეს პროექტი შეჩერდა და მოქანდაკეს შესთავაზეს, რომ აღნიშნული მონუმენტი მიეძღვნათ [[1920]] წელს თეთრგვარდიელებისაგან როსტოვის გათავისუფლებისათვის<ref name="rostof"/><ref name="news.rambler.ru">{{cite web|url=http://news.rambler.ru/13251589/|title=Городские легенды Ростова|date=2012-03-12|publisher=АиФ Ростов|accessdate=2013-08-03}}</ref><ref>Валерий Посиделов Каменное прошлое и будущее // Ростов официальный. — 2007. — № 39 (670).</ref>. პირველი ცხენოსანი არმიის ძეგლი აღმართეს საოლქო აღმასკომის შენობის წინ. საზეიმოდ გახსნეს [[1972]] წლის 30 აპრილს<ref name="Андрианов " />. 

პერესტროიკის შემდეგ მონუმენტს აკრიტიკებდნენ დაბალი მხატვრული ღირებულების გამო. იგი კრიკის საგანი გახდა ასევე იმის გამო, რომ იგი იდგა დანგრეული [[დონის როსტოვის ალექსანდრე ნეველის ეკლესია|ალექსანდრე ნეველის ეკლესიის]] ადგილზე. [[1996]] წელს კაზაკების ინიციატივით კვარცხლბეკიდან მოხსნეს მემორიალური წარწერა<ref name="rostof">Сергей Иваненко Война с памятниками? // Ростов официальный. — 2005. — № 16 (543).</ref>.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დონის როსტოვის ძეგლები]]