იხილეთ წყარო გვერდისთვის სახელმწიფო დუმა

{{განსხვავება|რუსეთის იმპერიის სახელმწიფო სათათბირო}}
{{ინფოდაფა პარლამენტი
| ფონის ფერი =darkred
| ტექსტის ფერი =white
| სახელი =სახელმწიფო დუმა<br />Госуда́рственная ду́ма
| მოწვევის რიგითობა = 
| სურათი =
| სურათის_რეზ = 280პქ
| ემბლემა =Emblem_of_the_State_Duma_of_the_Russian_Federation.png
| ემბლემის_რეზ = 250px
| პალატის ტიპი =რუსეთის ფედერაციის ფედერალური კრების ქვედა პალატა
| ხელმძღვანელი1_ტიპი =თავმჯდომარე
| ხელმძღვანელი1 = [[სერგეი ნარიშკინი]]
| პარტია1 = [[ერთიანი რუსეთი]]
| არჩევნები1 =2011
| ხელმძღვანელი2_ტიპი = 
| ხელმძღვანელი2 = 
| პარტია2 = 
| არჩევნები2 =2012
| ხელმძღვანელი3_ტიპი = 
| ხელმძღვანელი3 = 
| პარტია3 = 
| არჩევნები3 =
| წევრები =450
| სტრუქტურა1 = Russian State Duma 2013.svg 
| სტრუქტურა1_რეზ =260პქ
| პოლიტიკური ჯგუფები1 ={{ფერის დაფა|#0047AB}} [[ერთიანი რუსეთი]] (238) <br> {{ფერის დაფა|#BF0C0C}} [[რუსეთის ფედერაციის კომუნისტური პარტია|კომუნისტური პარტია]] (92) <br>{{ფერის დაფა|#8B0000}} [[სამართლიანი რუსეთი]] (64) <br> {{ფერის დაფა|#FFD700}} [[რუსეთის ლიბერალურ-დემოკრატიული პარტია|ლდპრ]] (56)
| კომიტეტები1 =
| საარჩევნო_სისტემა1 = პროპორციული <br/> შერეულშევრებიანი პროპორციულ-მაჟორიტარული
| ბოლო_არჩევნები1 = 4 დეკემბერი, 2011
| შემდეგი არჩევნები1 =
| სხდომების დარბაზი =Фракция_ЕР_В_Зале_Пленарных_Заседаний_ГД.JPG
| სხდომების ადგილი =სახელმწიფო დუმის შენობა <br/>მანეჟის მოედანი<br/>[[მოსკოვი]]
| საიტი =http://www.duma.gov.ru/ www.duma.gov.ru]
| შენიშვნები =
}}
'''სახელმწიფო დუმა''' ({{lang-ru|Госуда́рственная ду́ма}}) — [[რუსეთის ფედერალური კრება|რუსეთის ფედერაციის ფედერალური კრების]] ქვედა პალატა; ზედა პალატას წარმოადგენს [[რუსეთის ფედერალური საბჭო]]. დუმის შენობა მდებარეობს [[მოსკოვი]]ს ცენტრში, [[მანეჟის მოედანი|მანეჟის მოედნიდან]] რამდენიმე მეტრში. მის წევრებს დეპუტატებს უწოდებენ. სახელმწიფო დუმამ ჩაანაცვლა რუსეთის უმაღლესი კრება, მას შემდეგ, რაც 1993 წლის საკონსტიტუციო კრიზისის გამო, [[ბორის ელცინი|ბორის ელცინმა]] ახალი კონსტიტუცია შეიმუშავა, რომელიც საყოველთაო [[რეფერენდუმი]]თ დამტკიცდა.

==ისტორია==
სახელმწიფო დუმა ჩამოყალიბდა 1906 წელს და ის რუსეთის პირველი არჩეული პარლამენტი იყო. მეფე [[ნიკოლოზ II (რუსეთი)|ნიკოლოზ II]]-ის პირველი ორი მცდელობა, ის აქტიური გაეხადა, წარუმატებელი აღმოჩნდა. ამის შემდეგ, ყოველი დუმა შეკრებიდან რამდენიმე თვეში იშლებოდა. 1907 წლის საარჩევნო რეფორმის შემდეგ, ამავე წლის ნოემბერში, აირჩიეს მესამე დუმა, რომელიც ძირითადად ზედა კლასის წევრებისგან შედგებოდა, რადიკალური შეხედულებების ადამიანები კი დუმაში ვეღარ მოხვდნენ. [[1905 წლის რევოლუცია|1905 წლის რევოლუციის]] შემდეგ დაარსებული დუმა რუსეთის ავტოკრატიულ სისტემაში მნიშვნელოვანი ცვლილებების მაუწყებელი იყო. გარდა ამისა, შემდეგში დუმამ მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა რუსეთის ისტორიაში, რადგან ის [[თებერვლის რევოლუცია|თებერვლის რევოლუციის]] ერთ-ერთი ხელშემწყობი ფაქტორი აღმოჩნდა, რომელმაც რუსეთში ავტოკრატიას ბოლო მოუღო.

1993 წლის დეკემბერში, ელცინის მხარდამჭერმა პარტიებმა არჩევნებში დუმის 175 ადგილი მოიპოვეს, მოწინააღმდეგე მემარცხენე ბლოკმა კი 125 ადგილი.

1990-იანი წლების მეორე ნახევარში, დუმა რეგიონული ლიდერებისა და ბიზნესმენების მხრიდან ლობირების საგანი გახდა, რადგან ისინი საგადასახადო ცვლილებებსა და საკანონმდებლო მფარველობას ელოდნენ. 

2000-იანი წლების დასაწყისში, 1999 წლის საპარლამენტო არჩევნებიდან მოყოლებული, სახელმწიფო დუმის წარმმართველი ძალები იყვნენ პრეზიდენტის მხარდამჭერი პარტია „ერთობა“ და [[რუსეთის კომუნისტური პარტია]].

==უფლებამოსილებები==
რუსეთის კონსტიტუციის თანახმად, სახელმწიფო დუმას გააჩნია სპეციალური უფლებამოსილებები:

*თანხმობა [[რუსეთის პრემიერ-მინისტრი]]ს დანიშვნაზე;
*რუსეთის მთავრობის მუშაობის შედეგების ყოველწლიური მოსმენა;
*რუსეთის მთავრობისთვის ნდობის გამოცხადება;
*რუსეთის ცენტრალური ბანკის თავმჯდომარის დანიშვნა და გათავისუფლება;
*ბუღალტერთა პალატის თავმჯდომარისა და აუდიტორთა რაოდენობის ნახევრის დანიშვნა და გათავისუფლება;
*რუსეთის სახალხო დამცველის დანიშვნა და გათავისუფლება;
*[[ამნისტია|ამნისტიის]] გამოცხადება;
*[[რუსეთის პრეზიდენტი]]სთვის [[იმპიჩმენტი]]ს გამოცხადება (მოითხოვს წევრთა ორ-მესამედს).

რუსეთის დუმას შეუძლია დეკრეტების გამოცემა.

==მიმდინარე შემადგენლობა==

{| class="wikitable"
|-
! ფრაქცია !! ლიდერი !! დეპუტატთა რაოდენობა !! ხმები არჩევნებზე
|-
| [[ერთიანი რუსეთი]]  || [[ვლადიმერ პუტინი]] || 238 || 49.5%
|-
| [[რუსეთის ფედერაციის კომუნისტური პარტია]] || [[გენადი ზიუგანოვი]] || 92 || 19.2%
|-
| [[სამართლიანი რუსეთი]] || [[სერგეი მირონოვი]] || 64 || 13.2%
|-
| [[რუსეთის ლიბერალურ-დემოკრატიული პარტია]] || [[ვლადიმერ ჟირინოვსკი]] || 56 || 11.7%
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{ru icon}} [http://www.duma.gov.ru ოფიციალური საიტი]

[[კატეგორია:რუსეთის პოლიტიკა]]
[[კატეგორია:რუსეთის ფედერალური კრება]]