იხილეთ წყარო გვერდისთვის უმაღლესი წარმომადგენელი ბოსნია და ჰერცეგოვინაში

[[File:Valentin_Inzko.jpg|thumb|[[ვალენტინ ინცკო]], უმაღლესი წარმომადგენელი [[2009]] წლიდან]]
'''უმაღლესი წარმომადგენელი ბოსნია და ჰერცეგოვინაში''' არის საერთაშორისო საზოგადოების მიერ მივლინებული დიპლომატი, რომელსაც თავის შტაბთან ერთად ევალება [[დეიტონის შეთანხმება|დეიტონის შეთანხმების]] აღსრულების ზედამხედველობა [[ბოსნია და ჰერცეგოვინა]]ში. ეს თანამდებობა [[ბოსნიის ომი]]ს დასრულებისთანავე შეიქმნა [[1995]] წელს.<br />
ყველა უმაღლესი წარმომადგენელი [[ევროპის კავშირი]]ს წევრი [[1995]] წლიდან დღემდე ქვეყნების წარმომადგენელი დიპლომატებია, ხოლო მათი მოადგილე [[აშშ]] წარმომადგენელი დიპლომატია. მოადგილეები ასევე ასრულებენ საერთაშორისო ზედამხედველის ფუნქციას [[ბრჩკო]]ს ოლქში.
==უფლებამოსილება==
[[1997]] წელს [[ბონი]]ს შეხვედრაზე გადაწყდა წარმომადგენლის უფლებამოსილების გაფართოება, რათა მას უფრო ეფექტურად შეძლებოდა დეიტონის შეთანხმების ზოგიერთი მუხლის განხორციელება. წარმომადგენელს უფლება მიეცა, მიეღო გადაწყვეტილება მაშინ, როდესაც ადგილობრივი ფრაქციები აყოვნებდნენ ან აფერხებდნენ მის მიღებას და გაეთავისუფლებინა თანამდებობიდან საჯარო მოხელე, ვინც აშკარად არღვევდა კანონს ან დეიტონის შეთანხმებას.<ref name=venneri>''Giulio Venneri'', [http://www.cceia-old.unic.ac.cy/pdf_files/Giulio%20Venneri%20Critical%20Assessment%20of%20the%20EU%20-Driven%20%20Statebuilding%20%202007-07%20%28December%29.pdf Modelling States from Brussels?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110718163454/http://www.cceia-old.unic.ac.cy/pdf_files/Giulio%20Venneri%20Critical%20Assessment%20of%20the%20EU%20-Driven%20%20Statebuilding%20%202007-07%20(December).pdf |date=2011-07-18 }}, December 2007</ref><br />
ეს უფლებამოსილება შემდეგი დეკადის განმავლობაში აქტიურად გამოიყენებოდა წარმომადგენლის მიერ. მაგალითად [[2003]] წლის აპრილში მან მიიღო თავდაცვის რეფორმის გადაწყვეტილება, თუმცა [[სერბთა რესპუბლიკა (ბოსნია და ჰერცეგოვინა)|სერბთა რესპუბლიკის]] წარმომადგენლები ეწინააღმდეგებოდნენ მას. [[2004]] წლამდე წარმომადგენლის მიერ გათავისუფლებული იქნა 139 საჯარო მოხელე, მათ შორის მოსამართლეები, მინისტრები, პარლამენტის წევრები და დაბალი დონის მოხელეები, ზოგჯერ კი მათი საბანკო ანგარიშებიც დაყადაღდა. [[2002]] წლის არჩევნების დროს წარმომადგენლის შტაბმა დაწვრილებით გადაამოწმა ყველა მინისტრობის კანდიდატი როგორც სახელმწიფო, ასევე სუბიექტების დონეზე.<ref name=venneri/><br />
წარმომადგენლის ასეთი უფლებამოსილების მოწინააღმდეგეების მტკიცებით, ანგარიშვალდებულების ნაკლებობისა და მისი გადაწყვეტილების უაპელაციობის გამო ასეთი უფლებამოსილება შესაკვეცია.<ref name=venneri/><ref>''Matthew Parish'' [http://www.matthewparish.com/pdf/JISB%20BOS%203%20-%20Parish.pdf Demise of the Dayton Protectorate, J.Intervention and Statebuilding, Vol. 1 Special Supplement] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150113181611/http://www.matthewparish.com/pdf/JISB%20BOS%203%20-%20Parish.pdf |date=2015-01-13 }}</ref> წარმომადგენლის უმაღლესი ხელისუფლება ასევე სახელდება სახელმწიფოს მიმართ მოქალაქეების გულგრილი დამოკიდებულებისა (მაგალითად არჩევნებზე გამოცხადების დაბალი დონე) და პოლიტიკოსების გაუბედავი მოქმედებისა (რომლებიც წარმომადგენლის გადაწყვეტილების შემთხვევაში შესაძლებელია სამუდამოდ დაემშვიდობონ საჯარო კარიერას).<ref name=venneri/>
==წარმომადგენლები==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! #
! colspan="2" | წარმომადგენელი
! დაბადების თარიღი
! colspan="2" | ვადა
! ქვეყანა
|-
! 1
| [[File:Carl Bildt 2001-05-15.jpg|100px]]
| [[კარლ ბილდტი]]
| [[1949]]–
| [[14 დეკემბერი]] [[1995]]
| [[17 ივნისი]] [[1997]]
| style="text-align:left" | {{დროშა|შვედეთი}}
|--
! 2
| [[File:Carlos Westendorp.jpg|100px]]
| [[კარლოს ვესტენდორფი]]
| [[1937]]–
| [[18 ივნისი]] [[1997]]
| [[17 აგვისტო]] [[1999]]
| style="text-align:left" | {{დროშა|ესპანეთი}}
|--
!3
| 
| [[ვოლფგანგ პეტრიჩი]]
| [[1947]]–
| [[18 აგვისტო]] [[1999]]
| [[26 მაისი]] [[2002]]
| style="text-align:left" | {{დროშა|ავსტრია}}
|--
! 4
| [[File:ASHDOWN Paddy.jpg|100px]]
| [[პედი ეშდაუნი]]
| [[1941]]–
| [[27 მაისი]] [[2002]]
| [[31 იანვარი]] [[2006]]
| style="text-align:left" | {{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}}
|--
! 5
| [[File:Christian.Schwarz.Schilling.jpg|100px]]
| [[ქრისტიან შვარც-შილინგი]]
| [[1930]]–
| [[1 თებერვალი]] [[2006]]
| [[30 ივნისი]] [[2007]]
| style="text-align:left" | {{დროშა|გერმანია}}
|--
!6
| [[File:M-Lajcak.jpg|100px]]
| [[მიროსლავ ლაიჩაკი]]
| [[1963]]–
| [[1 ივლისი]] [[2007]]
| [[28 თებერვალი]] [[2009]]
| style="text-align:left" | {{დროშა|სლოვაკეთი}}
|--
!7
| [[File:Inzko.PNG|100px]]
| [[ვალენტინ ინცკო]]
| [[1949]]–
| [[1 მარტი]] [[2009]]
| დღემდე
| style="text-align:left" | {{დროშა|ავსტრია}}
|-
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:ბოსნია და ჰერცეგოვინა]]
[[კატეგორია:ბოსნია და ჰერცეგოვინის პოლიტიკა]]