იხილეთ წყარო გვერდისთვის ფიოდორ შალიაპინი

{{ინფოდაფა  პიროვნება
|სახელი = ფიოდორ შალიაპინი
|მშობსახელი  = Шаляпин, Фёдор Иванович
|პორტრეტი = Shalyapin in NNovgorod.jpg
|ზომა =  
|ფოტოს_სიგანე = 230პქ
|წარწერა = ფიოდორ შალიაპინი
|დაბსახელი = 
|დაბ თარიღი =  [[13 თებერვალი]]   <small>[ ძვ. სტ. 1 თებერვალი]</small>, [[1873]]
|დაბ ადგილი = [[ყაზანი]]
|მოღვაწეობა =
|გარდ თარიღი = [[12 აპრილი]], [[1938]]
|გარდ ადგილი = [[პარიზი]], [[საფრანგეთი]]
|დაკრ ადგილი =
|განათლება =
|ალმა-მატერი =
|საქმიანობა = საოპერო მომღერალი
|მოქალაქეობა = 
|ქვეშევრდომობა = 
|ეროვნება = 
|რელიგია =
|მამა = 
|დედა = 
|მეუღლე = 
|შვილები =       
|ჯილდოები = 
|საიტი = 
|სხვადასხვა =
|ხელმოწერა = 
}}
'''ფიოდორ ივანეს ძე შალიაპინი''' ({{lang-ru|Шаляпин, Фёдор Иванович;}} დ. [[13 თებერვალი]]  <small>[ ძვ. სტ. 1 თებერვალი]</small>), [[1873]] — გ. [[12 აპრილი]], [[1938]]) — მეოცე საუკუნის [[რუსები|რუსი]] [[ოპერა|საოპერო]] მომღერალი. ძლიერი და მოქნილი [[ბასი (ვოკალი)|ბასის]] და მომაჯადოვებელ სასცენო თამაშის წყალობით, ის ოპერის ისტორიაში ერთ-ერთ უდიდეს შემსრულებლად ითვლება. მას ხშირად მიეწერება ხელოვნების ამ დარგში ბუნებრივი თამაშის დამკვიდრება.

მისი კარიერის რუსული ფაზის დროს, შალიაპინს კონფრონტირება სხვა ორ დიდ რუს ბასებთან, [[ლევ სიბირიაკოვი|ლევ სიბირიაკოვთან]] (1869-1942) და უფრო ლირიკულ [[ვლადიმერ კასტორსკი]]სთან (1871-1948) უწევდა. ფაქტი, რომ ამ გამორჩეული ტრიოდან შალიაპინი დანარჩენ ორზე გაცილებით დასამახსოვრებელი გახდა, მისი სასცენო გამოსვლების მიმზიდველობის ძალითაა განპირობებული.

== ლიტერატურა ==
* Страницы моей жизни (совместно с Максимом Горьким).
* Маска и Душа. Мои сорок лет на театрах (автобиография).
* Виктор Петелин «Восхождение, или Жизнь Шаляпина».
* «Этот гений-Фёдор Шаляпин. Воспоминания и статьи», [http://www.rusarchives.ru/muslib/gcmmk/index.shtml ГЦММК им. М. И. Глинки] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160107160815/http://www.rusarchives.ru/muslib/gcmmk/index.shtml |date=2016-01-07 }}, дом-музей Ф. И. Шаляпина, фортепианная школа «Клавир». Москва, 1995 год.
* Ал. Лесс, Рассказы о Шаляпине, М., «Советская россия», 1973
* {{cite web
 |author        = Пружанский А. М.
 |authorlink    = 
 |datepublished = 2000
 |url           = http://next.feb-web.ru/test/pruzhan/abc/
 |title         = Отечественные певцы 1750—1917. Словарь.
 |work          = 
 |publisher     = М.: «Композитор»
 |accessdate    = 2010-01-09
 |lang          = 
 |description   = 
}}{{Dead link|date=ივლისი 2024 |bot=InternetArchiveBot }}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{nplg ბიოგრაფია|00008850}}
* [http://www.shalyapin-museum.org/ Дом-музей Ф. И. Шаляпина в Москве ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180530094353/http://www.shalyapin-museum.org/ |date=2018-05-30 }}
* [http://www.cs.princeton.edu/~san/basses.html Коллекция фотографий Шаляпина в различных ролях]
* [http://imwerden.de/cat/modules.php?name=books&pa=showbook&pid=1419 Шаляпин декламирует стихотворение Семена Надсона «Грёзы», mp3]
* {{imdb name|id=0149924|name=Фёдор Шаляпин}}
* [http://www.chayka.org/oarticle.php?id=278 Шаляпсусы. Отрывок из книги И.Дарского «Народный Артист Его Величества… Шаляпин»], в журнале «Чайка»
* [http://nastyha.ru/shalyapin/o_shalyapine/ «Вятский Шаляпин»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090726115231/http://nastyha.ru/shalyapin/o_shalyapine/ |date=2009-07-26 }} исследование Бориса Садырина о вятских корнях знаменитого певца. Отец и мать, посещение Вятской губернии, знакомство Шаляпина со многими известными людьми той эпохи.
* [http://www.archive.gov.tatarstan.ru/_go/anonymous/main/?path=/pages/ru/2nart/91vistavki/79shalyapin/ Документы, связанные с Шаляпиным, из фондов Национального архива РТ]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [[s:Шаляпин в «Мефистофеле» (Дорошевич)|Влас Михайлович Дорошевич. «Шаляпин в „Мефистофеле“»]]
* [[s:Шаляпин (Дорошевич)|Влас Михайлович Дорошевич. «Шаляпин»]]

{{ესკიზი-ბიოგრაფია}}

{{DEFAULTSORT:შალიაპინი, ფიოდორი}}
[[კატეგორია:რუსი საოპერო მომღერლები]]
[[კატეგორია:დაბადებული  13 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1873]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი  12 აპრილი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1938]]