იხილეთ წყარო გვერდისთვის ფრანკლინ დელანო რუზველტი

{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ფრანკლინ დელანო რუზველტი<br />Franklin Delano Roosevelt
| სურათი= FDR in 1933.jpg
| სურათის ზომა = 250პქ
| ხელმოწერა =Franklin_D._Roosevelt_signature.png 
| წარწერა სურათის ქვეშ = ფრანკლინ რუზველტი, 1933 წ.
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 მარტი]], [[1933]]
| თანამდებობა დატოვა = [[12 აპრილი]], [[1945]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  = [[ჯონ გარნერი]] (1933–1941),<br />[[ჰენრი უოლესი]] (1941–1945),<br />[[ჰარი ტრუმენი]] (1945)
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი= [[ჰერბერტ ჰუვერი]]
| მემკვიდრე   = [[ჰარი ტრუმენი]]
| დაბადების თარიღი = [[30 იანვარი]], [[1882]]
| დაბადების ადგილი= [[ჰაიდ პარკი]], [[ნიუ-იორკი (შტატი)|ნიუ-იორკი]]
| გარდაცვალების თარიღი = [[12 აპრილი]], [[1945]]
| გარდაცვალების ადგილი= [[უორმ სპრინგსი]], [[ჯორჯია]]
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება=
| საარჩევნო ოლქი =
| მეუღლე = [[ელეონორა რუზველტი]] 
| საქმიანობა = ადვოკატი
| რელიგია =
| პარტია = [[დემოკრატიული პარტია (აშშ)|დემოკრატიული პარტია]]
| რიგი = [[აშშ]]-ის 32-ე [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
| რიგი2 = [[ნიუ-იორკი (შტატი)|ნიუ-იორკის]] 44-ე გუბერნატორი
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[1 იანვარი]], [[1929]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[31 დეკემბერი]], [[1932]]
| წინამორბედი2 = [[ალფრედ სმითი]]
| მემკვიდრე2 = [[ჰერბერტ ლემანი]]
| პრეზიდენტი2= 
| რიგი3 = აშშ-ის სამხედრო-საზღვაო მდივნის მოადგილე
| თანამდებობა დაიკავა3 = 1913
| თანამდებობა დატოვა3 =1920
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =[[ვუდრო უილსონი]]
| რიგი4 = ნიუ-იორკის შტატის სენატის წევრი
| თანამდებობა დაიკავა4 = 1911
| თანამდებობა დატოვა4 =1913
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
}}

'''ფრანკლინ დელანო რუზველტი''' ({{lang-en|Franklin Delano Roosevelt;}} დ. [[30 იანვარი]], [[1882]] — გ. [[12 აპრილი]], [[1945]]) — [[აშშ|აშშ-ის]] 32-ე [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[დემოკრატიული პარტია (აშშ)|დემოკრატიული პარტიიდან]].  ოთხჯერ იქნა არჩეული, მსახურობდა 1933-45 წლებში და [[აშშ]]-ის ერთადერთი პრეზიდენტია, რომელიც ორ ვადაზე მეტჯერ იკავებდა ამ პოსტს. მე-20 საუკუნის ცენტრალური ფიგურა, მას ხშირად აშშ-ის სამ უდიდეს პრეზიდენტთა რიგში მოიხსენიებენ.

[[დიდი დეპრესია|დიდი დეპრესიის]] პერიოდში 1930-იან წლებში, რუზველტმა ჩამოაყალიბა [[ახალი გარიგება]], რომლის მიზანი უმუშევართა დასაქმება, ეკონომიკის აღდგენა და ეკონომიკური სისტემის რეფორმა იყო. მისი ყველაზე განთქმული მემკვიდრეობა სოციალური უსაფრთხოების სისტემა და [[უოლ სტრიტი]]ს რეგულაციაა. აქტიური ფედერალური მთავრობის მისეულმა აგრესიულმა გამოყენებამ ენერგია შეჰმატა დემოკრატიულ პარტიას. რუზველტის მიერ შექმნილი ახალი გარიგების კოალიცია პოლიტიკაში დომინირებდა 1960-იან წლებამდე. ის და მისი მეუღლე [[ელეონორა რუზველტი]] [[თანამედროვე ამერიკული ლიბერალიზმი]]ს ქვაკუთხედად მოიაზრებიან. 
როდესაც [[მეორე მსოფლიო ომი]] დაიწყო 1939 წელს რუზველტი ფორმალურ [[ნეიტრალიტეტი|ნეიტრალიტეტს]] იცავდა. იგი [[ლენდ-ლიზი]]ს პროგრამით დახმარებას უწევდა [[ნაცისტური გერმანია|ნაცისტური გერმანიის]] წინააღმდეგ მებრძოლ ქვეყნებს, განსაკუთრებით [[დიდი ბრიტანეთი|დიდ ბრიტანეთს]]. 1941 წლის 7 დეკემბერს [[იაპონია]], ამერიკულ სამხედრო-საზღვაო ბაზას [[პერლ-ჰარბორზე თავდასხმა|პერლ-ჰარბორს თავს დაესხა]], რასაც რუზველტმა მეორე დღესვე იაპონიისთვის ომის გამოცხადებით უპასუხა. ამას 1941 წლის 11 დეკემბერს გერმანიის მიერ შეერთებული შტატებისთვის ომის გამოცხადება მოყვა. აშშ-ის ეკონომიკის თითქმის სრულმა მობილიზაციამ საომარი მოქმედების მხარდასაჭერად, ეკონომიკის გამოცოცხლება გამოიწვია. რუზველტი შეერთებულ შტატებს თითქმის მთელი მეორე მსოფლიო ომის განმავლობაში ხელმძღვანელობდა და მცირე ხნით ადრე, ვიდრე ომი დასრულდებოდა [[ინსულტი]]თ გარდაიცვალა. ამის შემდეგ პრეზიდენტის პოსტი [[აშშ-ის ვიცე-პრეზიდენტი|ვიცე-პრეზიდენტმა]] [[ჰარი ტრუმენი|ჰარი ტრუმენმა]] დაიკავა.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons|Franklin D. Roosevelt|ფრანკლინ დელანო რუზველტი}}
* [http://www.nps.gov/hofr/ Hyde Park NY Home of FDR]
* [http://www.nps.gov/roca/ Campobello Island Summer Home of FDR]
* [http://www.nps.gov/frde/ FDR Memorial Washington DC]
* [http://www.fdrlibrary.marist.edu/ The Franklin D. Roosevelt Presidential Library and Museum]
* [http://www.presidency.ucsb.edu/data.php Academic Data Related to the Roosevelt Administration] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060711062635/http://www.presidency.ucsb.edu/data.php |date=2006-07-11 }}
* [http://www.time.com/time/covers/0,16641,19230528,00.html ''TIME'' Magazine Cover: Franklin D. Roosevelt, May 28, 1923] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081221164731/http://www.time.com/time/covers/0,16641,19230528,00.html |date=დეკემბერი 21, 2008 }}
* [http://www.georgiaencyclopedia.org/nge/Article.jsp?id=h-767 Roosevelt at Warm Springs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080506012104/http://www.georgiaencyclopedia.org/nge/Article.jsp?id=h-767 |date=2008-05-06 }}
* [http://www.fdrheritage.org/ Franklin D. Roosevelt American Heritage Center Museum] One of the largest FDR-related resources in the world
* [http://www.footnote.com/documents/5631390/photos-roosevelt/ Photographs of Franklin D. Roosevelt, 1913-1945] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081222021430/http://www.footnote.com/documents/5631390/photos-roosevelt/ |date=2008-12-22 }} Photographic collection from the National Archives
* [http://www.corbisimages.com/Enlargement/Enlargement.aspx?id=BE003093&tab=details&caller=search Assistant Secretary of the Navy '''Franklin Roosevelt'''](standing on right) and Secretary of the Navy [[Josephus Daniels]] congratulate Commander [[Albert C. Read]] and his crew on their historic crossing of the [[Atlantic Ocean]] in the [[NC-4]] in May 1919.(photo June 30, 1919)
* [http://www.history.com/topics/franklin-d-roosevelt Franklin D. Roosevelt] on The History Channel
* [http://books.google.com/books?id=EeIDAAAAMBAJ&pg=PA352&dq=Popular+Science+1933+plane+%22Popular+Mechanics%22&hl=en&ei=iI0JTqqmEKOlsQLBrNHKAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8&sqi=2&ved=0CEYQ6AEwBw#v=onepage&q&f=true "When the President Takes The Helm Of Yacht"]

{{აშშ-ის პრეზიდენტები}}
{{მეორე მსოფლიო ომის ლიდერები}}
{{ავტორიტეტული წყაროები}}
{{DEFAULTSORT:რუზველტი, ფრანკლინ დელანო}}
[[კატეგორია:აშშ-ის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:ნიუ-იორკის გუბერნატორები]]
[[კატეგორია:მმართველი ფილატელისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1882]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:მეორე მსოფლიო ომის პოლიტიკური ლიდერები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 30 იანვარი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 12 აპრილი]]