იხილეთ წყარო გვერდისთვის წმინდა სამების საკათედრო ტაძარი

{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი = წმინდა სამების საკათედრო ტაძარი
| სურათი = Holy Trinity Cathedral of Tbilisi and Elia neighbourhood 09.23.jpg
| infobox_width = 250px
| წარწერა = წმინდა სამების საკათედრო ტაძარი
| რაიონი  = 
| ფუნქციური_სტატუსი     =საკათედრო ტაძარი
| რუკა_ტიპი              = თბილისი
| რუკა_ზომა              =250
| რუკა_წარწერა           =
| გეო                   ={{coord|41|41|51|N|44|49|0|E}}
| ადგილმდებარეობა = ქ. თბილისი
| ქვეყანა= {{GEO}}
| ტიპი=ეკლესია
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი  = 
| ხუროთმოძღვრული_სტილი = ჯვარ-გუმბათოვანი
| ფუნქციური_სტატუსი = მოქმედი
| თარიღდება=2004
| რელიგიური_წევრობა  =[[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია]]
| გრძედი =44.816537
| განედი =41.697526
| დეტალები        =
}}
{{დივ}}
'''თბილისის წმინდა სამების საკათედრო ტაძარი''', შემოკლებით '''სამება''' — მთავარი მართლმადიდებლური ქრისტიანული ტაძარი [[საქართველო]]ში; მდებარეობს [[თბილისი|თბილისში]], ელიას გორაზე, [[ავლაბარი]]. აშენდა 1996-2004 წლებში არქიტექტორ [[არჩილ მინდიაშვილი (არქიტექტორი)|არჩილ მინდიაშვილის]] პროექტით.

== ისტორია ==
საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის ავტოკეფალიის 1500 წლისთავისა და ქრისტეს დაბადების 2000 წლის აღსანიშნავად ახალი საკათედრო ტაძრის აგების იდეა 1989 წელს გაჩნდა, პერიოდი, როდესაც საბჭოთა საქართველოში ეროვნული მოძრაობა მძლავრობდა. 1989 წლის მაისში, საქართველოს პატრიარქისა და თბილისის მთავრობის ხელმძღვანელობით გამოცხადდა კონკურსი „წმინდა სამების საკათედრო ტაძრის“ პროექტზე. პირველ ეტაპზე ასამდე პროექტი შემოვიდა, თუმცა გამარჯვებული ვერ გამოვლინდა. საბოლოოდ არქიტექტორი არჩილ მინდიაშვილის პროექტი შეირჩა. შემდგომმა სოციალურმა და პოლიტიკურმა კრიზისმა პროექტის განხორციელება ექვსი წლით დააყოვნა და საძირკველი ტაძრისთვის მხოლოდ 1996 წლის 3 მარტს ჩაიყარა. ტაძრის მშენებლობა დასაფინანსებლად საქართველოს პრეზიდენტმა [[ედუარდ შევარდნაძე]]მ მიმართა რუსეთში მოღვაწე ქართველ ბანკირს [[ბიძინა ივანიშვილი|ბიძინა ივანიშვილს]], რომელიც მშენებლობის ძირითადი დამფინანსებელი გახდა. მშენებლობა ათეულობით მილიონი ლარი დაჯდა. 

ტაძარი 2004 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]], [[გიორგობა|გიორგობის]] დღეს, უწმინდესმა და უნეტარესმა სრულიად [[საქართველო]]ს [[კათოლიკოსი|კათოლიკოს-პატრიარქმა]] [[ილია II|ილია II]]-მ აკურთხა.

== აღწერა ==
[[ფაილი:View_on_Sameba.jpg|მარცხნივ|მინი|300 პქ|წმინდა სამების ტაძრის ხედი [[ჩუღურეთის ხიდი|ჩუღურეთის]] ხიდიდან. ზურაბ შამათავას ფოტო.]]

 

ტიპოლოგიურად წმინდა სამების ტაძარი ჯვრულ მოხაზულობაში ჩასმული [[ტრიკონქი]]ა, რვა ბურჯზე დაყრდნობილი [[გუმბათი]]თ. ტაძარში მოხვედრა შესაძლებელია სამი მხრიდან — დასავლეთ, სამხრეთ და ჩრდილოეთ მკლავებში დატანებული [[პორტალი|პორტალებიდან]]. ამათგან, მთავარი კარიბჭე დასავლეთ მკლავშია, რომელსაც გარედან ვრცელი გალერეა აკრავს. ტრიკონქის მკლავები გუმბათქვეშა სივრცესთან ერთად [[კათედრალი]]ს ერთიანი მთავარი მოცულობას წარმოადგენს, რომელსაც მოხდენილად აგვირგვინებს მასიური გუმბათი. გუმბათის გარე რადიუსი 9,5 მეტრია. გუმბათის ყელს გარშემოსავლელი ბაქანი შემოუყვება.
წმიდა სამების საკათედრო [[ტაძარი|ტაძრის]] დასავლეთ ფასადზე სამი, სამ[[ნავი (არქიტექტურა)|ნავი]]ანი შვერილია, რომელთა [[პროპორცია|პროპორციები]] მასიურს ქმნის ტაძრის საერთო მოცულობას. 

წმ. სამების საკათედრო ტაძრის სამხრეთ და ჩრდილოეთ ფასადი ასევე საკმაოდ რთული კონსტრუქციითაა გადაწყვეტილი. ტაძრის ფასადის მორთულობის მხრივ, აღმოსავლეთ ნაწილი ყველაზე მდიდრულადაა გადაწყვეტილი. აღმოსავლეთ შუა შვერილზე თითქოსდა მიდგმულია მრავალწახნაგა აფსიდი, რომელზეც მასიური ჩუქურთმადამშვენებული ჯვარია გამოსახული. ოთხივე ფასადი მრავალფეროვანი ჩუქურთმის მწკრივითა და თაღებითაა შემკული.

შენობაში 9 ეკლესია და 12 სატრაპეზოა. ტაძრის 9 ზარი, მათ შორის 8200–კილოგრამიანი დედაზარი გერმანიაში ჩამოისხა. 
== მასშტაბები, პარამეტრები ==

იგი ძირითადად ორი ნაწილისაგან შედგება — მიწისზედა და მიწისქვეშა ნაწილებისაგან. საერთო სიმაღლე ნულოვანი ნიშნულიდან ჯვრის ჩათვლით 86,1 მეტრია (უშუალოდ ჯვარი 7,5 მეტრი სიმაღლისაა). ლავრის მიწისქვეშა ნაწილში ორი სართული მდებარეობს. ტაძრის ფუნდამენტი -14,07 მეტრის სიღრმეზეა, ქვედა სართულის იატაკი -13,07 მეტრზეა. (ამას ემატება 1 მეტრიანი ფუნდამენტი). წმ. სამების ტაძრის საერთო სიმაღლე, ამ მონაცემებით, 100,17 მეტრია (86.10+14.07). წმ. სამების ტაძრის სიგრძე 70,45 მეტრი, სიგანე კი 64,68 მეტრია. ტაძრის მთლიანი ფართობი დაახლოებით 5000 კვადრატული მეტრია. 

{{პანორამა|Sameba panorama.jpg|1500|<center>წმიდა სამების ტაძარი (პანორამული ხედი)</center>}}

== ლიტერატურა ==
*{{წიგნი|ბმული=https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/322343 |ავტორი=ედუარდ შევარდნაძე|სათაური=„ფიქრი წარსულსა და მომავალზე“|ადგილი= თბილისი|წელი= 2018 [2006]|გამომცემლობა=ნეოსტუდია|ISBN=978-9941-0-9783-6|გამოცემა=|გვერდები=106-108}}
*ჩვენი სამება : თბილისის წმიდა სამების ეკლესია / იბეჭდება... კათოლიკოს-პატრიარქის ლოცვა-კურთხევით - თბ., 2002 - 20გვ.; 20სმ.
*ქალაქ თბილისში მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდა სამების საკათედრო ტაძრის არქიტექტურულ-დაგეგმარებითი გადაწყვეტის ღია კონკურსის მასალები / [შედგენილია საქ. კათოლიკოს-პატრიარქის ილია II ლოცვა-კურთხევით] - თბ., 1989 - 30გვ. ; 19სმ. -  : უფ., 150ც.

== რესურსები ინტერნეტში ==

{{commonscat|Sameba Cathedral, Tbilisi|სამების ტაძარი}}
*[http://orthodoxy.wanex.net/tsnobarebi/tadzrebi/sameba_elia.htm ინფორმაცია სამების ტაძარზე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080423043210/http://orthodoxy.wanex.net/tsnobarebi/tadzrebi/sameba_elia.htm |date=2008-04-23 }}
*[http://www.sameba.ge/ წმინდა სამების საკათედრო ტაძრის მშენებლობის ფონდი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110226145936/http://sameba.ge/ |date=2011-02-26 }}, ''ოფიციალური [[ვებ-საიტი]]''.
*[https://3dwarehouse.sketchup.com/model.html?redirect=1&mid=24b7aa0ebff2f60cf889f240e495c76a&prevstart=12 წმინდა სამების საკათედრო ტაძარი 3D განზომილებაში]

{{თბილისის ღირსშესანიშნაობები}}

[[კატეგორია:თბილისის ეკლესიები]]