იხილეთ წყარო გვერდისთვის ჯეიმზ ბიუკენენი

{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ჯეიმზ ბიუკენენი<br />James Buchanan
| სურათი= James Buchanan.jpg
| სურათის ზომა = 200px
| ხელმოწერა = James Buchanan Signature.png
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 მარტი]], [[1857]]
| თანამდებობა დატოვა = [[4 მარტი]], [[1861]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  = [[ჯონ ბრეკინრიჯი]] 
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი= [[ფრანკლინ პირსი]]
| მემკვიდრე   = [[აბრაამ ლინკოლნი]]
| დაბადების თარიღი = [[23 აპრილი]] [[1791]] 
| დაბადების ადგილი= მერსერსბერგი, [[პენსილვანია]]
| გარდაცვალების თარიღი = [[1 ივნისი]] [[1868]] 
| გარდაცვალების ადგილი= ლანკასტერი, [[პენსილვანია]]
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება = 
| საარჩევნო ოლქი =
| მეუღლე = უცოლო 
| პროფესია = იურისტი, დიპლომატი
| რელიგია = 
| პარტია = [[დემოკრატიული პარტია (აშშ)|დემოკრატიული პარტია]]
| რიგი = [[აშშ]]-ის მე-15 [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
| რიგი2 = [[აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი|აშშ-ის მე-17 სახელმწიფო მდივანი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[10 მარტი]], [[1845]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[7 მარტი]], [[1849]]
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2=[[ჯეიმზ ნოქს პოლკი]]
| რიგი3 = [[აშშ-ის სენატი|სენატორი]] [[პენსილვანია|პენსილვანიიდან]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[6 დეკემბერი]], [[1834]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[5 მარტი]], [[1845]]
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 = 
| რიგი4 = [[აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატა|წარმომადგენელთა პალატის]] წევრი პენსილვანიიდან
| თანამდებობა დაიკავა4 = 1821
| თანამდებობა დატოვა4 = 1831
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
}}

'''ჯეიმზ ბიუკენენი''' ({{lang-en|James Buchanan;}} დ. [[23 აპრილი]], [[1791]] ― გ. [[1 ივნისი]], [[1868]]) — [[აშშ]]-ის მე-15 [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] ([[1857]]-[[1861]]). იგი იყო უკანასკნელი [[XVIII საუკუნე]]ში დაბადებული პრეზიდენტი, ერთადერთი [[პენსილვანია|პენსილვანიიდან]] და ერთადერთი, ვინც მთელი ცხოვრება უცოლო იყო.

ბიუკენენი პრეზიდენტობამდე უკვე პოპულარული და გამოცდილი პოლიტიკოსი იყო. მოღვაწეობდა [[აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატა]]სა და [[აშშ-ის სენატი|სენატში]] პენსილვანიიდან, [[ჯეიმზ ნოქს პოლკი]]ს ადმინისტრაციაში იყო [[აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი|სახელმწიფო მდივანი]], [[ფრანკლინ პირსი]]ს პრეზიდენტობის დროს იყო აშშ-ის წარმომადგენელი [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებულ სამეფოში]].

მან რამდენიმეჯერ წარუმატებლად სცადა [[დემოკრატიული პარტია (აშშ)|დემოკრატთა]] ნომინაციით საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობა. ბიუკენენის ნომინირება [[აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნები (1856)|1856 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში]] იყო კომპრომისი ორ მხარეს შორის მონათმფლობელობის საკითხზე. მისი გამარჯვება არჩევნებში დიდ წილად განაპირობა ოპოზიციის ხმების ორ კანდიდატს შორის გაყოფამ. ბიუკენენი იყო ჩრდილოეთის შტატიდან, თუმცა სიმპატია სამხრეთელების მიმართ ჰქონდა. პრეზიდენტის რანგში მისმა მცდელობამ შეენარჩუნებინა მშვიდობა ჩრდილოეთსა და სამხრეთს შორის, უფრო დააშორა მხარეები. [[აშშ-ის სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომის]] წინა პერიოდში სამხრეთის შტატებმა უნიონიდან გამოყოფის შესახებ განაცხადეს. ბიუკენენის აზრით, გამოყოფა უკანონო იყო, თუმცა მას ომის დაწყება ამის შესაჩერებლად ასევე უკანონოდ მიაჩნდა. სწორედ ამიტომ მას მათთვის დიდი წინააღმდეგობა არ გაუწევია. იმ დროს როდესაც იგი პრეზიდენტის პოსტს ტოვებდა, საზოგადოებრივი აზრი მის მიმართ უარყოფითი იყო, ხოლო დემოკრატიული პარტია ორად იყო გაყოფილი. მისი საქმიანობის გამო, რაც წინ უძღვოდა სამოქალაქო ომს, იგი მიიჩნევა ერთ-ერთ ყველაზე ცუდ პრეზიდენტად აშშ-ის ისტორიაში.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat-inline|James Buchanan}}
* [http://bioguide.congress.gov/scripts/biodisplay.pl?index=B001005 BUCHANAN, James, (1791 - 1868)]. აშშ-ის კონგრესის ბიოგრაფული ცნობარი {{en icon}}
* [http://www.whitehouse.gov/1600/presidents/jamesbuchanan James Buchanan]. თეთრი სახლის საიტი {{en icon}}

{{აშშ-ის პრეზიდენტები}}
{{აშშ-ის სახელმწიფო მდივნები}}
{{ავტორიტეტული წყაროები}}
{{DEFAULTSORT:ბიუკენენი, ჯეიმზ}}
[[კატეგორია:აშშ-ის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის სახელმწიფო მდივნები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის სენატორები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატის წევრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1791]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1868]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 აპრილი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 ივნისი]]