იხილეთ წყარო გვერდისთვის იუსტინიანე I

{{მმართველი 
|ქვეყანა               = [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიის]]
|თანამდებობა           = [[იმპერატორი]] 
|სახელი                  = იუსტინიანე I 
|ორიგინალური სახელი       = Flavius Petrus Sabbatius Justinianus
|რიგი              = 
|რიგი-მეუღლეების          = 
|სურათი              = Mosaic of Justinianus I - Basilica San Vitale (Ravenna).jpg
|წარწერა              = იუსტინიანე I-ის მოზაიკური გამოსახულება [[რავენა]]ს [[სან-ვიტალეს ეკლესია|სან-ვიტალეს ტაძარში]]
|მმართველობის დასაწყისი    =  [[1 აგვისტო]] [[527]]
|მმართველობის დასასრული = [[14 ნოემბერი]] [[565]]
|კორონაცია  =
|წინამორბედი       = [[იუსტინე I (ბიზანტია)|იუსტინე I]]
|მემკვიდრე             = [[იუსტინე II (ბიზანტია)|იუსტინე II]]
|სხვა წოდებები       = 
|ვიცე-პრეზიდენტი       = 
|პარტია              = 
|დაბადების თარიღი        = [[11 მაისი]] [[483]]
|დაბადების ადგილი       = [[ტაურესიუმი]], [[დარდანია]]
|გარდაცვალების თარიღი          = [[14 ნოემბერი]] [[565]]
|გარდაცვალების ადგილი         = [[კონსტანტინოპოლი]]
|ქორწინება              = [[თეოდორა (დედოფალი)|თეოდორა]] 
|შვილები                 = 
|დინასტია             = [[იუსტინიანიდების დინასტია|იუსტინიანიდების]]
|მამა                 = საბატიუსი
|დედა             = ვიგილანტია
}}
'''იუსტინიანე I''' ({{lang-la|Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus}}, {{Lang-el|Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ιουστινιανός}}; დ. [[11 მაისი]],   [[482]],  [[ტაურესიუმი]], [[დარდანია]] — გ. [[14 ნოემბერი]] [[565]], [[კონსტანტინოპოლი]], [[მაკედონია (საბერძნეთი)|მაკედონია]]) — [[ბიზანტიის იმპერატორების სია|ბიზანტიის იმპერატორი]] [[527]]–[[565]] წლებში. [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]] ეკლესიის წმინდანი, ხსენების დღე არის ძველი სტილით [[14 ნოემბერი]], ახალი სტილით — [[27 ნოემბერი]].

== ბიოგრაფია ==
იმპერატორი იუსტინიანე წარმოშობით [[ბულგარეთი]]დან, [[სოფია|სრედეცის]] (დღევანდელი სოფია) მახლობლად მდებარე სოფელ ბერდიანიდან იყო. კეთილმსახური ხელისუფალი გულმოდგინედ იღვწოდა ქვეყანაში მართლმადიდებლური სარწმუნოების განსამტკიცებლად, მისი მეფობის დროს [[ბიზანტია]]მ ბრწყინვალე სამხედრო გამარჯვებები მოიპოვა [[სპარსეთი|სპარსეთში]], [[აფრიკა]]სა და [[იტალია]]ში, რაც დიდად უწყობდა ხელს წარმართული სარწმუნოების აღმოფხვრას [[ვანდალები|ვანდალებსა]] და [[ვესტგუთები|ვესტგუთებს]] შორის. მეფე იუსტინიანეს ბრძანებით [[ათენი|ათენში]] წარმართული სკოლები დახურეს. მან მცირე აზიაში ქრისტიანობის განსამტკიცებლად გაგზავნა ეფესელი ეპისკოპოსი იოანე, რომელმაც სამოცდაათ ათასზე მეტი კაცი მონათლა. მეფემ ბრძანა, ახალმოქცეულთათვის ოთხმოცდაათი ტაძარი აეგოთ და უხვად შეეწეოდა საეკლესიო მშენებლობას იმპერიაში. მისი დროის ხუროთმოძღვრების საუკეთესო ნიმუშებად ითვლება მონასტერი სინას მთაზე და [[წმინდა სოფიას ტაძარი]] კონსტანტინოპოლში. მრავალმხრივ განათლებული იმპერატორი გულმოდგინედ იღვწოდა ღვთისმსახურთა და ბერმონაზონთა განათლებაზე - ბრძანა, მათთვის ესწავლებინათ რიტორიკა, ფილოსოფია და ღვთისმეტყველება.

ცრუსწავლების წინააღმდეგ წმინდა იუსტინიანემ შექმნა საგალობელი „მხოლოდშობილი ძე და ღვთისა სიტყვა“ და დააკანონა მისი გალობა ეკლესიებში. ამ დროიდან მოყოლებული დღემდე ეს საგალობელი სრულდება საღვთო ლიტურგიის დროს, მცირე გამოსვლის წინ. იმპერატორის ბრძანებით, [[553]] წელს მოწვეულ იქნა [[კონსტანტინოპოლის მეორე საეკლესიო კრება|V მსოფლიო საეკლესიო კრება]], რომელმაც დაგმო ორიგენეს ცრუსწავლება და დაამტკიცა [[ქალკედონის მსოფლიო საეკლესიო კრება|ქალკედონის IV კრების]] დადგენილებები. იუსტინიანე ზრუნავდა სახელმწიფოში წესრიგის, სამართლისა და კანონიერების დასაცავად. მისი ხელმძღვანელობითა და ზედამხედველობით შედგა რომაულ კანონთა კრებული [[Corpus Iuris Civilis]].

პირად ცხოვრებაში იუსტინიანე მკაცრი ქრისტიანული კეთილმსახურებით გამოირჩეოდა. გარდაიცვალა [[565]] წელს. წმინდა ეკლესიამ იმპერატორთან ერთად წმინდანად შერაცხა მისი მეუღლე და თანამოაზრე [[თეოდორა (დედოფალი)|თეოდორაც]]. ნეტარი თეოდორა მიიცვალა [[548]] წელს.

== დაპირისპირება წმინდა ევტიქისთან ==

სიკვდილამდე 1 წლით ადრე, იუსტინიანეს დაპირისპირება მოუვიდა [[ევტიქი (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)|წმინდა ევტიქისთან]], კონსტანტინოპოლის პატრიარქთან. დაპირისპირების მიზეზი იყო ახლად აღმოცენებული ერესი, რომელსაც იმპერატორი თანაუგრძნობდა. წმინდა ევტიქი უდრეკად იდგა მართლმადიდებლურ სწავლებაზე, ამიტომაც იმპერატორმა [[565]] წელს იგი 12 წლით გადაასახლა, თუმცა თავად იმავე წელს გარდაიცვალა.

== ლიტერატურა ==

* ტივაძე გ., შუა საუკუნეების ისტორია, ტ. I, თბ., 1967 გვ. 145-153

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/People/Justinian/Britannica_1911*.html წმინდა იუსტინიანეს ბიოგრაფია ენციკლოპედია ბრიტანიკაში, რომელიც შეიცავს წმინდა ევტიქის გადასახლების ფაქტსაც.]

{{დაიწყე ყუთი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი| წინამორბედი= [[იუსტინე I (ბიზანტია)|იუსტინე I]] | ტიტული=[[ბიზანტიის იმპერატორი]] | წლები=[[527]] - [[565]]| შემდეგი = [[იუსტინე II (ბიზანტია)|იუსტინე II]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{რომის იმპერატორები}}
{{ეგრისის დიდი ომი}}

[[კატეგორია:VI საუკუნის ქრისტიანი წმინდანები]]
[[კატეგორია:VI საუკუნის ბიზანტიის იმპერატორები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 11 მაისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული   482]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 14 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 565]]