იხილეთ წყარო გვერდისთვის აზიის განვითარების ბანკი

{{ინფოდაფა კომპანია 
| სახელი = აზიის განვითარების ბანკი
(Asian Development Bank)
| ლოგო = 
| ლოგოს_ზომა = 
| ლოგოს_ტიტრი = 
| სურათი = Adb-logo-block.jpg
| სურათის_ზომა = 
| სურათის_ტიტრი = 
| ყოფილი_სახელწოდება =
| ტიპი = რეგიონალური განვითარების ბანკი
| დევიზი = 
| დაფუძნდა = [[1966]] წ
| დაიხურა = 
| დამაარსებელი = 
| მდებარეობა = [[მანილა]], [[ფილიპინები]]
| მფლობელი = 
| წამყვანი = [[ტაკეჰიკო ნაკაო]] (პრეზიდენტი)
| პარტნიორი = 
| დარგი = 
| პროდუქცია = 
| შემოსავალი = 
| საწარმოო შემოსავალი = 
| სუფთა მოგება = 
| თანამშრომელი = 
| შვილობილი = 
| ფილიალი = 
| აუდიტორი = 
| რეგისტრაცია = 
| მომხმარებელი = 3,092 employees<ref name="nos">{{cite web|url=https://www.adb.org/documents/adb-annual-report-2016|title=ADB Annual Report 2016|work=Asian Development Bank}}</ref>
| სერვისის ენა = 
| საიტი = [http://www.adb.org/ adb.org]
}}
'''აზიის განვითარების ბანკი''' ({{Lang-en|Asian Development Bank}}) — დაფუძნდა 1966 წელს. მიზნად ისახავს აზიისა და შორეული აღმოსავლეთის ეკონომიკური ზრდის სტიმულირებას, ამ რეგიონებში პირდაპირი სესხების გაცემასა და ტექნიკური დახმარების გაწევას.

ბანკის სათაო ოფისი [[მანილა|მანილაში]] ([[ფილიპინები]]) მდებარეობს. მისი პრეზიდენტი [[2013]] წლის [[28 აპრილი|28 აპრილიდან]] [[იაპონელები|იაპონელი]] ტაკეჰიკო ნაკაოა<ref>[https://www.adb.org/news/new-adb-president-takehiko-nakao-assumes-office New ADB President Takehiko Nakao Assumes Office]</ref>.

== ისტორია ==
საერთაშორისო ორგანიზაციის შექმნის ინიციატორი იყო [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია]]. [[1965]] წლის 21-ე სესიაზე დამტკიცდა შესაბამისი გადაწყვეტილება. აზიის განვითარების ბანკი, პირველ რიგში, აზია-წყნარი ოკეანის ზონაში სიღარიბესთან ბრძოლის ინსტრუმენტი გახდა. უკვე [[1966]] წლის ბოლოს ფინანსურმა ორგანიზაციამ მუშაობა დაიწყო<ref name=":0">[https://www.adb.org/about/history ADB History]</ref>.

აზიის განვითარების ბანკმა თავიდანვე გააერთიანა 31 ქვეყანა. მასში გაერთიანების უფლება აქვთ გაეროს წევრ ქვეყნებს. აზიის განვითარების ბანკის პირველი პრეზიდენტი იყო თაკეში ვატანაბე<ref name=":0" />.

როდესაც მსოფლიომ პირველი ნავთობის ფასის შოკი განიცადა, აზიის განვითარების ბანკმა ხელი შეუწყო ენერგეტიკული პროექტების მხარდაჭერას, განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში, რომლებიც ხელს უწყობენ ქვეყნის ენერგორესურსების განვითარებას<ref name=":0" />.

მეორე ნავთობის კრიზისის ფონზე ADB განაგრძობს მხარდაჭერას ინფრასტრუქტურის განვითარებაზე, განსაკუთრებით ენერგეტიკულ პროექტებზე<ref name=":0" />.

[[1982]] წელს აზიის განვითარების ბანკმა გახსნა პირველი საველე ოფისი [[ბანგლადეში|ბანგლადეშში]], რათა საჭიროებისამებრ უზრუნველყოს თანამშრომლობა. ათწლეულის შემდეგ ბანკმა დაიწყო არასამთავრობო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობა<ref name=":0" />. 

[[1995]] წელს აზიის განვითარების ბანკმა გახდა პირველი მრავალმხრივი ორგანიზაცია, რომელსაც დაამტკიცა მმართველობითი პოლიტიკა ღარიბი ფენის დასახმარებლად<ref name=":0" />.

ADB- ის გაწევრიანება გაფართოვდა [[ცივი ომი|ცივი ომის]] დასრულების შემდეგ რამდენიმე ცენტრალური აზიის ქვეყნების დამატებით<ref name=":0" />.

[[1997]] წლის შუა პერიოდში, სერიოზული ფინანსური კრიზისი მოხვდა რეგიონში. ბანკმა პროექტებისა და პროგრამების დახმარებით გააძლერა ფინანსური სექტორი და შექმნა სოციალური დაცვის ქსელი ღარიბი ფენის დასახმარებლად. ADB-მ დაუმტკიცა ყველაზე დიდი სესხი 4 მილიარდი დოლარის ოდენობით კორეის რესპუბლიკას და ამავე წელს დააფუძნა აზიის ვალუტის კრიზისის დახმარების დაწესებულება<ref name=":0" />.

[[2003]] წელს მწვავე რესპირატორული სინდრომი (SARS) ეპიდემიამ იფეთქა რეგიონში. აზიის განვითარების ბანკმა დაიწყო დახმარება ეროვნულ და რეგიონულ დონეზე, რათა დახმარებოდა ქვეყნებს<ref name=":0" />.

[[2004]] წელს მომხდარი ცუნამის შედეგად [[ინდოეთი|ინდოეთში]], [[ინდონეზია|ინდონეზიაში]], [[მალდივის რესპუბლიკა|მალდივებზე]] და [[შრი-ლანკა|შრი ლანკაში]] აზიის განვითარების ბანკმა გამოყო თანხა სტიქიური უბედურების ზარალის დასაფარად, რამაც შეადგინა $850 მილიონი<ref name=":0" />.

[[2005]] წელს პაკისტანში მომხდარი მიწისძვრის შედეგად დაზარალებულთათვის დახმარების აღმოჩენისთვის ბანკმა გამოყო 1 მილიარდი დოლარი<ref name=":0" />.

[[2014]] წლის [[აპრილი|აპრილში]] აზიის განვითარების ბანკმა დააარსა ოფისები [[მიანმარი|მიანმარის]] ორ ქალაქში ნაი პი ტაუში და იანგონში. 2014 წლის [[მაისი|მაისში]] დაგეგმილი იყო ADB-ის ორი ძირითადი ფონდის, აზიის განვითარების ფონდისა და მისი კაპიტალის რესურსების ერთანეთთან დაკავშირება<ref name=":0" />.

== საქმიანობა ==
[[2015]] წლის [[31 დეკემბერი|31 დეკემბრის]] მდგომარეობით აზიის განბითარების ბანკის წილის კაპიტალი 147.55 მილიარდი დოლარი იყო<ref>[https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/182852/adb-annual-report-2015.pdf 2015 ANNUAL REPORT]</ref>. ყველაზე მსხვილი აქციონერები იყვნენ: [[იაპონია]] (15,51%), [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]] (15.51%), [[ჩინეთი]] (6.45%), [[ინდოეთი]] (6.34%), [[ავსტრალია]] (5.79%), [[ინდონეზია]] (5,45 %), [[კანადა]] (5.24%), [[სამხრეთი კორეა]] (5.04%) და [[გერმანია]] (4.33%)<ref>[https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/218696/oi-appendix1.pdf ANNUAL REPORT 2015]</ref>.

[[2015]] წლის [[20 აგვისტო|20 აგვისტოს]], აზიის განვითარების ბანკმა ყაზახეთისთვის 1 მილიარდი დოლარის სესხი დაამტკიცა<ref name=":1">[https://www.adb.org/news/adb-1-billion-loan-help-kazakhstan-counter-economic-slowdown ADB $1 Billion Loan to Help Kazakhstan Counter Economic Slowdown]</ref>. 

[[2014]] წლისთვის სესხების საერთო რაოდენობამ 22.9 მილიარდი დოლარი შეადგინა<ref name=":1" />.

ინვესტირების პრიორიტეტული სფეროებია — ტრანსპორტი და კავშირგაბმულობა, მრეწველობა, ენერგეტიკა, სოფლის მეურნეობა, საფინანსო სექტორი.

სესხები გაიცემა ორი ფონდიდან: '''ჩვეულებრივი და განსაკუთრებული'''. პირველი განკუთვნილია კომერციულ პირობებზე და მოკლევადიანი პერიოდისთვის კრედიტის გაცემაზე, ძირითადად 15-25 წლის განმავლობაში. სპეციალური ფონდი განკუთვნილია გრძელვადიანი კრედიტებისთვის — 25-40 წელზე, შეღავათიანი საპროცენტო განაკვეთით (1-3%). საშემოსავლო ფონდიდან სესხის საშეღავათო პერიოდი 3-5 წელია, ხოლოსპეციალური ფონდიდან 10 წელი.

[[2006]] წელს ბანკმა გადაწყვიტა შექმნას „აზიის სავალუტო ერთეული“ AMU, რომელიც ასახავს რეგიონის 13 ქვეყნის ფულადი ერთეულების აქციებს და, შესაძლოა, დროის განმავლობაში, ევროს აზიური ანალოგიც გახდეს. 

== სტრუქტურა ==
ორგანიზაციის მთავარი ორგანო '''მმართველი საბჭოა''', რომლის კომპეტენციაში შედის დირექტორთა საბჭოს მიერ განხორციელებულ საქმიანობა, მისი წევრების არჩევა. მმართველი საბჭო შედგებააზიის განვითარების ბანკის თითოეული წევრის დელეგირებული წარმომადგენლებისგან. ყოველი ხუთი წლის განმავლობაში ბანკის ძირითადი ორგანო ირჩევს პრეზიდენტს. თავად პრეზიდენტი, ისევე, როგორც დირექტორთა საბჭოს თორმეტი წევრიდან რვა უნდა წარმოადგენდნენ აზიის რეგიონს. ეს პირობა სავალდებულოა და დადგენილია ქარტიაში<ref>[https://businessman.ru/new-aziatskij-bank-razvitiya-god-osnovaniya-celi-i-zadachi.html Структура АБР]</ref>. 

== პრეზიდენტები ==
ორგანიზაციის არსებობის მანძილზე მისი პრეზიდენტები იაპონელები იყვნენ. აღსანიშნავია, რომ მათ დიდი როლი ეკისრებათ აზიის განვითარების ბანკში<ref>[https://utmagazine.ru/posts/8396-aziatskiy-bank-razvitiya Азиатский банк развития]</ref>.
{| class="wikitable"
!სახელი
!თარიღი
!ეროვნება
|-
|თაკეში ვატანაბე
|1966–1972
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}იაპონელი
|-
|შირო ინოუე
|1972–1976
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}იაპონელი
|-
|ტაროიჩი იოშიდა
|1976–1981
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}იაპონელი
|-
|მასაო ფუჯიოკა
|1981–1989
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}იაპონელი
|-
|კიმისამა ტარუმიზუ
|1989–1993
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}იაპონელი
|-
|მიცუო სატო
|1993–1999
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}იაპონელი
|-
|ტადაო ჩინო
|1999–2005
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}იაპონელი
|-
|ჰარუჰიკო კუროდა
|2005–2013
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}იაპონელი
|-
|ტაკეჰიკო ნაკაო
|2013–
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}იაპონელი
|}

== რეგიონალური წევრები ==
{| class="wikitable"
|{{დროშანიშანი|ავსტრალია}}[[ავსტრალია]] (1966)
|{{დროშანიშანი|ავღანეთი}}[[ავღანეთი]] (1966)
|{{დროშანიშანი|სომხეთი}}[[სომხეთი]] (2005)
|{{დროშანიშანი|აზერბაიჯანი}}[[აზერბაიჯანი]] (1999)
|-
|{{დროშანიშანი|ბანგლადეში}}[[ბანგლადეში]]  (1973)
|{{დროშანიშანი|ბუტანი}}[[ბჰუტანი|ბჰუტანი(]]1982)
|{{დროშანიშანი|ბრუნეი}}[[ბრუნეი]] (2006)
|{{დროშანიშანი|ვანუატუ}}[[ვანუატუ]] (1981)
|-
|{{დროშანიშანი|ვიეტნამი}}[[ვიეტნამი]] (1966)
|{{დროშანიშანი|ჰონგ-კონგი}}[[ჰონგ-კონგი]] (1969)
|{{დროშანიშანი|საქართველო}}[[საქართველო]] (2007)
|{{დროშანიშანი|ინდონეზია}}[[ინდონეზია]] (1966)
|-
|{{დროშანიშანი|ინდოეთი}}[[ინდოეთი]] (1966)
|{{დროშანიშანი|ყაზახეთი}}[[ყაზახეთი]] (1994)
|{{დროშანიშანი|კამბოჯა}}[[კამბოჯა]] (1966)
|{{დროშანიშანი|კირიბატი}}[[კირიბატი]] (1974)
|-
|{{დროშანიშანი|ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა}}[[ჩინეთი]] (1986)
|{{დროშანიშანი|ყირგიზეთი}}[[ყირგიზეთი]] (1994)
|{{დროშანიშანი|ლაოსი}}[[ლაოსი]] (1966)
|{{დროშანიშანი|მალაიზია}}[[მალაიზია]] (1966)
|-
|{{დროშანიშანი|მალდივი}}[[მალდივის  რესპუბლიკა]]  (1978)
|{{დროშანიშანი|მარშალის კუნძულები}}[[მარშალის  კუნძულები]](1990)
|{{დროშანიშანი|მიკრონეზია}}[[მიკრონეზია]] (1990)
|{{დროშანიშანი|მონღოლეთი}}[[მონღოლეთი]] (1991)
|-
|{{დროშანიშანი|მიანმარი}}[[მიანმარი]] (1973)
|{{დროშანიშანი|ნაურუ}}[[ნაურუ]] (1991)
|{{დროშანიშანი|ნეპალი}}[[ნეპალი]] (1966)
|{{დროშანიშანი|ახალი ზელანდია}}[[ახალი ზელანდია]] (1966)
|-
|{{დროშანიშანი|კუკის კუნძულები}}[[კუკის კუნძულები]] (1976)
|{{დროშანიშანი|სამოა}}[[სამოა]] (1966)
|{{დროშანიშანი|სინგაპური}}[[სინგაპური]] (1966)
|{{დროშანიშანი|სოლომონის კუნძულები}}[[სოლომონის კუნძულები]] (1973)
|-
|{{დროშანიშანი|პაკისტანი}}[[პაკისტანი]] (1966)
|{{დროშანიშანი|პალაუ}}[[პალაუ]] (2003)
|{{დროშანიშანი|პაპუა-ახალი გვინეა}}[[პაპუა-ახალი გვინეა|პაპუა  - ახლაი გვინეა]] (1971)
|{{დროშანიშანი|ტაჯიკეთი}}[[ტაჯიკეთი]] (1998)
|-
|{{დროშანიშანი|ტაილანდი}}[[ტაილანდი]] (1966)
|{{დროშანიშანი|ჩინეთის რესპუბლიკა}}[[ჩინეთის  რესპუბლიკა]](1966)
|{{დროშანიშანი|ტონგა}}[[ტონგა]] (1972)
|{{დროშანიშანი|ტუვალუ}}[[ტუვალუ]] (1993)
|-
|{{დროშანიშანი|თურქმენეთი}}[[თურქმენეთი]] (2000)
|{{დროშანიშანი|უზბეკეთი}}[[უზბეკეთი]] (1995)
|{{დროშანიშანი|აღმოსავლეთი ტიმორი}}[[აღმოსავლეთი ტიმორი]] (2002)
|{{დროშანიშანი|ფილიპინები}}[[ფილიპინები]] (1966)
|-
|{{დროშანიშანი|ფიჯი}}[[ფიჯი]] (1970)
|{{დროშანიშანი|შრი-ლანკა}}[[შრი-ლანკა]] (1966)
|{{დროშანიშანი|სამხრეთი კორეა}}[[სამხრეთი კორეა]] (1966)
|{{დროშანიშანი|იაპონია}}[[იაპონია]] (1966)
|}

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[აფრიკის განვითარების ბანკი]]
* [[საერთაშორისო სავალუტო ფონდი]]
* [[მსოფლიო ბანკი]]

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [https://www.adb.org/ აზიის განვითარების ბანკის ოფიციალური ვებ-გვერდი]

== სქოლიო ==
<references />
[[კატეგორია:ბანკები]]
[[კატეგორია:ბანკები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:კომპანიები]]
[[კატეგორია:კომპანიები დაარსების წლების მიხედვით]]
[[კატეგორია:კომპანიები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:დაარსებულები აზიაში]]
[[კატეგორია:დაარსებულები 1966 წელს]]