იხილეთ წყარო გვერდისთვის ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა

{{ინფოდაფა ყოფილი სამეფო/ქვეყანა
|მშობლიური სახელი       = {{lang-az|Zaqafqaziya Demokratik}}<br />Federativ Respublikası<br />{{lang-hy|Անդրկովկասյան&nbsp;Դեմոկրատական}}<br />Ֆեդերատիվ Հանրապետություն
|გრძელი სახელი          = ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა
|ერა                    = [[პირველი მსოფლიო ომი|I მსოფლიო ომი]]
|სტატუსი                = [[ფედერაციული რესპუბლიკა]]
|მართველობა             = [[ფედერაციული რესპუბლიკა]]
<!-- აღზევება, დაცემა და მნიშვნელოვანი წლები -->
|შექმნა                  = შეიქმნა
|შექმნის თარიღი          = 22 აპრილი
|შექმნის წელი            = 1918
|გაუქმება                = გაუქმდა
|გაუქმების თარიღი        = 28 მაისი
|გაუქმების წელი          = 1918
|მოვლენა1               = [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველომ]] გამოაცხადა დამოუკიდებლობა
|მოვლენის თარიღი1       = 26 მაისი, 1918
|მოვლენა2               = [[აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა|აზერბაიჯანმა]] გამოაცხადა დამოუკიდებლობა
|მოვლენის თარიღი2       = 28 მაისი, 1918
|მოვლენა3               = [[სომხეთის დემოკრატიული რესპუბლიკა|სომხეთმა]] გამოაცხადა დამოუკიდებლობა
|მოვლენის თარიღი3       = 28 მაისი, 1918 
<!-- წინამორბედები, მემკვიდრეები, დროშები, გერბები და სიმბოლოები -->
|p1                     = რუსეთის საბჭოთა ფედერაციული სოციალისტური რესპუბლიკა
|დროშა_p1               = Flag of the Russian Soviet Federative Socialist Republic.svg
|p2                     = ამიერკავკასიის კომისარიატი
|დროშა_p2               = 
|s1                     = საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა
|დროშა_s1               = Flag of Georgia (1918-1921).svg
|s2                     = აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა
|დროშა_s2               = Flag of the Democratic Republic of Azerbaijan (1918).svg
|s3                     = სომხეთის დემოკრატიული რესპუბლიკა
|დროშა_s3               = Flag of Armenia.svg
|დროშის აღწერა          = [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკის დროშა|ადფრ-ს დროშა]]
|გერბი                  = 
|გერბის ზომა            = 
|გერბის აღწერა           = 
|რუკის სურათი           = Russia Caucusus 1882.jpg
|რუკის აღწერა            = [[სამხრეთი კავკასია|ამიერკავკასია (სამხრეთი კავკასია)]] უშუალოდ ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკის ფორმირების დროს
|რუკის სურათი2          =  
|რუკის აღწერა2          = 
|დედაქალაქი             = [[თბილისი]]
|უდიდესი ქალაქები       = [[თბილისი]], [[ბათუმი]], [[ბაქო]], [[განჯა]], [[ერევანი]]
|latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= 
|დევიზი                 = 
|ჰიმნი                   = 
|ენები                   = [[ქართული ენა|ქართული]],&nbsp;[[სომხური ენა|სომხური]], [[აზერბაიჯანული ენა|აზერბაიჯანული]]
|რელიგია                = [[ქრისტიანობა]], [[ისლამი]] 
|ვალუტა                = [[ამიერკავკასიური მანეთი]]
<!-- ტიტულები და მართველთა სახელები -->
|ლიდერი1               = [[აკაკი ჩხენკელი]]
|ლიდერის წელი1         = 22 აპრილი, 1918
|ლიდერის ტიტული       = თავმჯდომარე
|დღეს                   = {{flag|GEO|name=საქართველო}}<br />{{flag|AZE|name=აზერბაიჯანი}}<br />{{flag|ARM|name=სომხეთი}}<br />{{flag|TUR|name=თურქეთი}}<br />{{flag|RUS|name=რუსეთი}}
}}

'''ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა''' — კონფედერაციული რესპუბლიკა, რომელმაც [[1918]] წლის [[აპრილი|აპრილ]]–[[მაისი|მაისში]] იარსება; მასში შედიოდნენ [[საქართველო]], [[სომხეთი]] და [[აზერბაიჯანი]].

== სამხედრო ძალები ==
[[1918]] წლის '''[[10 თებერვალი|10 თებერვალს]]''', ოფიციალურად ჯერ კიდევ რუსეთის შემადგენლობაში, [[ამიერკავკასიის კომისარიატი|ამიერკავკასიის კომისარიატმა]] მოიწვია [[ამიერკავკასიის სეიმი]], რომელიც რუსეთის დამფუძნებელი კრებისათვის არჩეული ქართველი დეპუტატებისაგან შედგებოდა. სეიმის თავმჯდომარედ არჩეული იქნა [[ნიკოლოზ ჩხეიძე|ნიკოლოზ (კარლო) ჩხეიძე]]. ამიერკავკასიის კომისარიატმა სეიმის მოწვევით ხაზი გაუსვა ამ რეგიონის რუსეთიდან გამოყოფას, თუმცა ოფიციალურად დამოუკიდებლობა არ გამოცხადებულა. 

'''[[3 მარტი|3 მარტს]]''' რუსეთმა [[გერმანია]]სთან და მის მოკავშირეებთან დადო [[ბრესტის ზავი]], რომელიც ითვალისწინებდა [[ბათუმის ოლქი|ბათუმის]],[[ყარსის ოლქი|ყარსისა]] და არტაანის ოლქების [[თურქეთი]]სათვის გადაცემას. ზავის პირობები ამიერკავკასიის კომისარიატთან შეთანხმებული არ იყო, რადგან მას არც რუსეთი, არც თურქეთი და გერმანია არ ცნობდნენ. [[თურქეთი]] ზავით გადაცემულ ოლქებს ითხოვდა, თუმცა ამიერკავკასიამ ეს მოთხოვნა უარყო და შეეცადა დიპლომატიური გზით მოეგვარებინა შექმნილი ვითარება. [[1918]] წლის მარტში ქალაქ [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონში]] დაიწყო მოლაპარაკება [[ამიერკავკასია]]სა და [[თურქეთი|თურქეთს]] შორის, თუმცა ამ მოლაპარაკებას ამიერკავკასიისათვის დადებითი შედეგი არ მოჰყოლია. თურქეთის არმიამ საომარი მოქმედებები დაიწყო და [[აპრილი]]სათვის უკვე დაკავებული ჰქონდათ [[ბათუმი]], [[ოზურგეთი]], [[მესხეთი]]. თურქული ჯარების შეჩერება მხოლოდ მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქზე]] მოხერხდა. 

'''[[22 აპრილი|22 აპრილს]]''' შექმნილი ვითარების გადასაწყვეტად შეიკრიბა ამიერკავკასიის სეიმი. შეკრებაზე გადაწყდა, რომ ამიერკავკასიის დამოუკიდებლობის ოფიციალურად გამოცხადების შემთხვევაში შესაძლებელი იქნებოდა [[თურქეთი]]ს აგრესიის თავიდან აცილება. ამიტომ, [[1918]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] გამოცხადდა [[სუვერენიტეტი|დამოუკიდებელი სახელმწიფოს]] – ''ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკის'' შექმნა. მთავრობის თავმჯდომარედ და საგარეო საქმეთა მინისტრად დაინიშნა [[აკაკი ჩხენკელი]]. სეიმმა მიიღო გადაწყვეტილება თურქეთთან საზავო მოლაპარაკების გაგრძელების თაობაზე.

'''[[26 მაისი|26 მაისს]]''' საქართველოს ეროვნულმა საბჭომ გამოაცხადა საქართველოს დამოუკიდებლობა და [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] დაფუძნება.

'''[[28 მაისი|28 მაისს]]''' საქართველომ ხელი მოაწერა გერმანიასთან [[ფოთის ხელშეკრულება (1918)|ფოთის ხელშეკრულებას]], რითაც დაიწყო [[გერმანიის კავკასიური ექსპედიცია]] როგორც პოსტ-რევოლუციური არასტაბილურობის დამცველი [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის]] სამხედრო ძალების წინააღმდეგ. აზერბაიჯანმა კი თავად აირჩია [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთი]] მოკავშირედ.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ამიერკავკასიის სფსრ]];
* [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა]];
* [[სომხეთის დემოკრატიული რესპუბლიკა]];
* [[აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა]];

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.crwflags.com/fotw/flags/transc.html ადფრ-ს მცირე ისტორია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120929061053/http://www.crwflags.com/fotw/flags/transc.html |date=2012-09-29 }}
* [http://fileserver.net-texts.com/asset.aspx?dl=no&id=26715 ადფრ-ს რესპუბლიკა, ისტორია და სამხედრო ძალები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306002249/http://fileserver.net-texts.com/asset.aspx?dl=no&id=26715 |date=2016-03-06 }}
* [http://www.dcstamps.com/?p=1227 ამიერკავკასიის ფედერაციული რესპუბლიკა (1922 – 1936)]

[[კატეგორია:ყოფილი ფედერაციები]]
[[კატეგორია:ამიერკავკასიის ისტორია]]
[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის დაშლის შედეგად შექმნილი სახელმწიფოები]]