იხილეთ წყარო გვერდისთვის ანა იაგელონი

{{ინფოდაფა მმართველი 
|ქვეყანა               = პოლონეთის
|თანამდებობა           = მეფე
|სახელი                  = ანა იაგელონი
|ორიგინალური სახელი       = Anna Jagiellonka 
|რიგი              = 
|რიგი-მეუღლეების          = 
|სურათი        = Martin Kober 002.jpg
|ხელმოწერა              =
|მმართველობის დასაწყისი    = [[1575]] წლის 13 დეკემბერი
|მმართველობის დასასრული =  [[1596]] წლის 9 სექტემბერი
|კორონაცია  =  [[1576]] წლის 1 მაისი, [[კრაკოვი]] 
|წინამორბედი       = [[სიგიზმუნდ II ავგუსტი]]
|მემკვიდრე             = [[სიგიზმუნდ III ვაზა]]
|სხვა წოდებები       = [[ლიტვის დიდი მთავარი]] ([[1575]]-[[1596]])
|ვიცე-პრეზიდენტი       = 
|პარტია              = 
|დაბადების თარიღი        = [[1523]] წლის 18 ოქტომბერი
|დაბადების ადგილი       = [[კრაკოვი]], პოლონეთი
|გარდაცვალების თარიღი          = [[1596]] წლის 9 სექტემბერი
|გარდაცვალების ადგილი         = [[ვაველის კათედრალი]]
|ქორწინება              = [[სტეფანე ბატორი]]
|შვილები                 = 
|დინასტია             = [[იაგელონები]]
|მამა                 = [[სიგიზმუნდ I]] 
|დედა             =  
}}
'''ანა იაგელონი'''({{lang-pl|Anna Jagiellonka}}, {{lang-lt|Ona Jogailaitė}};  1523–1596) იყო პოლონეთის არჩეული მეფე და [[ლიტვის დიდი მთავარი]], [[სტეფანე ბატორი]]ს მეუღლე. ანა იყო [[იაგელონები|იაგელონთა დინასტიის]] უკანასკნელი წარმომადგენელი პოლონეთის სამეფო ტახტზე. მას [[პოლონეთი]]ს ტახტი მემკვიდრეობით ერგო თავისი ძმის [[სიგიზმუნდ II ავგუსტი]]სგან. ანა იაგელონი გახდა [[რეჩ პოსპოლიტა]]ს დედოფალი და აგრეთვე იყო [[იერუსალიმის სამეფო]]ს ტახტის მემკვიდრე.

== ბიოგრაფია ==
ანა ჯერ კიდევ გაუთხოვარი იყო, როცა თავისი ძმა სიგიზმუნდი გარდაიცვალა. უმეფოდ დარჩენილ პოლონეთს მეფე უნდა აერჩია. კანდიდატთა შორის ანამ მნიშვნელოვანი მონაწილეობა მიიღო [[ანრი III|ანრი ვალუას]] პოლონეთის მეფედ არჩევაში. პირადად იგი ცდილობდა დაერწმუნებინა პოლონეთის სეიმი, რომ ანრი ვალუა შესაფერისი კანდიდატურა იყო პოლონეთის ტახტისტვის.ასეც მოხდა, [[1573]] წელს ანრი პოლონეთის მეფედ აირჩიეს. თუმცა რამდენიმე თვეში შემდეგ ანრი საფრანდეთში გაიპარა და პოლონეთი ისევ უმეფოდ დარჩა. ისევ მოეწყო მეფის [[ტავისუფალი არჩევანი|არჩევნები]]  [[1574]] წელს. ამჯერად პოლონეთის მეფე გახდა ანა იაგელონი.  [[1575]] წლის 13 დეკემბერს იგი აირჩიეს პოლონეთის მეფედ, შესაბამისად მიიღო ლიტვის დიდი მთავრის ტიტული. [[1576]] წელს ცოლად მისთხოვდა სტეფანე ბატორს, უნგრელ დიდებულსა და ტრანსილვანიის თავადს, რომელიც პოლონეთის თანამმართველი გახდა ანა იაგელონთან ერთად. 
[[ფაილი:Anna Jagiellonka król.jpg|thumb|left|200px|ანას მეფედ კურთხევის ცერემონიალი [[სიგიზმუნდის სამლოცველო]]ს დეტალი, 1576]]
ანამ  თავის ქმარზე მეტ ხანს იცოცხლა და უშვილოდ დაიღუპა. მის მემკვიდრედ ცხადდებოდა თავისი უმცროსი დის ერთადერთი შვილი [[კატერინა პოლონელი]], შვედეთის დედოფალი- სიგიზმუნდის ( [[სიგიზმუნდ III ვაზა]] ) მეუღლე. ანა დაეხმარა სიგიზმუნდს გამხდარიყო [[რეჩ პოსპოლიტა]]ს მეფე, მის სიცოცხლეშივე. თავად ანა დასახლდა ცხოვრობდა თავის სამფლობელოში, სადაც დაიბადა და თავისი ცხოვრების დიდი ნაწილი გაატარა.

ვარშავა, სანამ იგი გახდებოდა პოლონეთის დედაქალაქი, იყო ანას რეზიდენცია. სწორედ მან შეამკო და გაამშვენიერა ქალაქი, მის დროს აშენდა მრავალი იმ შენობათაგან, რომლებიც დღესაც ამშვენებს პოლონეთის დედაქალაქს. აგრეთვე  მისი მოწადინებით შექმნა მრავალი ცნობილი საფლავის ქვა ვაველის კათედრალში, მათ შორის თავისი ძმის სიგიზმუნდ II ავგუსტის, და საკუთრივ მისი მონუმენტი [[სიგიზმუნდის სამლოცველო]]ში (ორივე 1574–1575 წლებში, არქიტექტორი-სანტი გიჩი)

== სამეფო ტიტული ==
* [[ლათინური ენა|ლათინურად]] : "Anna Dei gratia Infans Regni Poloniae."
* [[ქართული]] თარგმანი : "ანა, უფლის კურთხევით პოლონეთის დედოფალი".

== ლიტერატურა ==
* Letkiewicz, Ewa (2006). Klejnoty w Polsce: Czasy ostatnich Jagiellonów i Wazów (in Polish). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. ISBN 83-227-2599-X.
* Stone, Daniel (2001). The Polish-Lithuanian state, 1386–1795. A History of East Central Europe. Seattle: University of Washington Press. ISBN 0-295-98093-1.

{{ლიტვის მონარქები}}
{{პოლონეთის მონარქები}}

[[კატეგორია:ლიტვის დიდი მთავრები]]
[[კატეგორია:პოლონეთის მეფეები]]
[[კატეგორია:იაგელონები]]