იხილეთ წყარო გვერდისთვის არაყი

[[ფაილი:Monopolowa Baczewski.JPG|მინი|250პქ|არყის ბოთლი]]
'''არაყი''' ({{lang-ar|عَرَق}} ''არაკ'' — [[ოფლი]]) — მაგარი [[ალკოჰოლური სასმელი|ალკოჰოლიანი სასმელი]]. ძირითადად ამზადებენ ორი გზით: რექტიფიცირებული ეთილის სპირტის წყალთან შერევით ან შაქრის და სახამებლის შემცველი ნედლეულის უშუალო გამოხდით.

პირველი მეთოდით არაყი მზადდება შემდეგნაირად: [[კარტოფილი]]ს ან [[მარცვლეული კულტურები]]ს რექტიფიცირებულ [[ეთილის სპირტი|ეთილის სპირტს]] აზავებენ წყლით და [[გააქტივებული ნახშირი]]სა და სილის ფილტრებში ატარებენ. ამგვარად მიღებული არაყი (ე. წ. „რუსული არაყი“) შეიცავს 40,5 ან 56 % ეთილის სპირტს. გემოს გასაუმჯობესებლად მას უმატებენ შაქარს, [[ძმარმჟავა]] [[ნატრიუმი|ნატრიუმს]] და სხვ. არაყზე [[პიტნა|პიტნის]], [[ტარხუნა|ტარხუნის]], [[ციტრუსები]]ს და მისთანათა ექსტრაქტების დამატებით მიიღება შესაბამისი სახელწოდების ნაყენი.

მეორე სახის არაყს ამზადებენ [[შაქარი|შაქრის]] ან [[სახამებელი|სახამებლის]] შემცველი ნედლეულის უშუალო გამოხდით; შაქრის შემცველ ნედლეულს ხდიან ალკოჰოლური დადუღების, სახამებლის შემცველს კი ფერმენტული დაშაქრებისა და ალკოჰოლური დადუღების შემდეგ. ამგვარი გზით მიიღება [[ხილი]]ს, [[ჭაჭა|ჭაჭის]], სანთლის, [[პური]]სა და სხვა არაყი. ასე მიღებულ არაყს შენარჩუნებული აქვს გამოყენებული ნედლეულის გემო და არომატი.

არყის ნაირსახეობებია: [[კონიაკი]], [[ბრენდი]], [[ვისკი]], [[ჯინი]], [[რომი (სასმელი)|რომი]] და სხვ.

უძველეს ქართულ წერილობით წყაროებში არაყი იხსენიება „იყის“ სახელით ([[ახალი აღთქმა]], [[ლუკას სახარება|ლუკა]] 1:15). [[საქართველო]]ში არყის დამზადებას არყის გამოხდას უწოდებენ. გამოხდის ხალხური ტექნოლოგია სხვადასხვა კუთხეში სხვადასხვანაირია, რასაც ნაწილობრივ განაპირობებს საარაყე მასალის (ხორბლეული, ხილი, ჭაჭა, [[თაფლი]]ანი [[ფიჭა]], [[ანწლი]]) თავისებურება.

სულხან-საბა არაყთან დაკავშირებით ასეთ განმარტებას იძლევა:
{{ციტატა|რახი ბერძნულია, არაყი — არაბული, ქართულად იყი ჰქვიან... რახი ერთჯერ გამოხდილსა ეწოდების, ხოლო ორჯელ და სამჯერ გამოხდილსა — აბეკამქი.}}

== ლიტერატურა ==
* ''ჩხეიძე ზ.'', ''კალანდაძე ბ.'', ლიქიორის ტექნოლოგია, თბ., 1973;
* ''Свирида В. Г.'', Типовые технологические схеимы производства крепких спиртных напитков, К., 1948;
* ''Славуцкая Н. И.'', Технология ликеро-водочного производства, М., 1972;
{{ქსე|1|545|ალექსი-მესხიშვილი გ.}}

{{ალკოჰოლური სასმელები}}

[[კატეგორია:ალკოჰოლური სასმელები]]