იხილეთ წყარო გვერდისთვის არნულფო არიასი

{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = არნულფო არიასი
| სურათი= A. Arias President of Panama (cropped).jpg
| სურათის ზომა = 200 პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = [[15 აგვისტო]], [[1901]]
| დაბადების ადგილი = [[პენონომე]], [[პანამა]]
| გარდაცვალების თარიღი = [[10 აგვისტო]], [[1988]]
| გარდაცვალების ადგილი= [[მაიამი]], [[აშშ]]
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება =
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =  	ანა მატილდე ლინარესი  (1927-1955) <br /> [[მირეია მოსკოსო]] (1964-1988)
| შვილები=
| განათლება =
| პროფესია = ექიმი, მწერალი. 
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[კათოლიციზმი|კათოლიკე]]
| ჯილდოები =
| პარტია = [[პანამელების პარტია]]
| ვებ-საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[პანამის პრეზიდენტი|პანამის 21-ე პრეზიდენტი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[1 ოქტომბერი]], [[1940]]
| თანამდებობა დატოვა = [[9 ოქტომბერი]], [[1941]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი =
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი =
| თავმჯდომარე=
| წინამორბედი= [[აუგუსტო სამუელ ბოიდი]] (მ/შ)
| მემკვიდრე   = [[რიკარდო ადოლფო დე ლა გუარდია არანგო]]
| რიგი2 = [[პანამის პრეზიდენტი|პანამის 31-ე პრეზიდენტი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[24 ნოემბერი]], [[1949]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[9 მაისი]], [[1951]]
| წინამორბედი2 = [[რობერტო ფრანსისკო ჩიარი რემონი]]
| მემკვიდრე2 = [[ალსიბიადეს აროსემენა]]
| პრეზიდენტი2 =
| მონარქი2 =
| კანცლერი2 =
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 =
| თავმჯდომარე2 =
| რიგი3 = [[პანამის პრეზიდენტი|პანამის 43-ე პრეზიდენტი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[1 ოქტომბერი]], [[1968]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[11 ოქტომბერი]], [[1968]]
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| თავმჯდომარე3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| თავმჯდომარე4 = 
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
| თავმჯდომარე5=
}}
'''არნულფო არიას მადრიდი''' ({{lang-es|Arnulfo Arias Madrid}}; დ. [[15 აგვისტო]], [[1901]] — გ. [[10 აგვისტო]], [[1988]]) — [[პანამა|პანამელი]] პოლიტიკოსი, ექიმი, მწერალი და [[პანამის პრეზიდენტი|ქვეყნის პრეზიდენტი]] [[1940]]-[[1941]], [[1949]]-[[1951]] წლებში და [[1968]] წლის 1-11 ოქტომბერს<ref name="პანამა">{{cite web|url=http://www.panama.ru/content/articles/index.php?ELEMENT_ID=4470|title=Национальная Ассамблея республики Панама – история и современность|author=Т. Череватенко|date=2010-10-28|work=|publisher=|accessdate=2013-03-23|lang=|archiveurl=https://www.webcitation.org/6FgbrpoUc?url=http://www.panama.ru/content/articles/index.php?ELEMENT_ID=4470|archivedate=2013-04-06}}</ref>. იგი ცნობილია როგორც პრეზიდენტი, რომელიც არჩეულ იქნა 3-ჯერ თუმცა ვერცერთხელ ვერ დაასრულა დაკისრებული მოვალეობა. სამჯერვე დაამხეს სამხედრო გადატრიალების შედეგად.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[კოკლეს პროვინცია|კოკლეს პროვინციის]] დედაქალაქ [[პენენომე]]ში. თავდაპირველად სწავლობდა მშობლიური ქალაქის საეკლესიო სკოლაში. შემდეგ სასწავლებლად გაემართა [[აშშ]]-ში, სადაც [[ჰარვარდის უნივერსიტეტი|ჰარვარდის უნივერსიტეტში]] შეისწავლა [[მედიცინა]] და [[ქირურგია]]. [[1925]] წელს დაბრუნდა [[პანამა]]ში და სათავეში ჩაუდგა ეროვნულ-პატრიოტულ პარტიას.  [[1931]] წელს მონაწილეობდა სამხედრო გადატრიალებაში, რომლის შედეგადაც დაამხეს ლიბერალი პრეზიდენტი [[ფლორენსიო არმოდიო აროსემენა]]. პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი და მომდევნო წლიდან პრეზიდენტი გახდა მისი ძმა [[არმოდიო არიას მადრიდი]].

[[1940]] წელს გაიმარჯვა საპრეზიდენტო არჩევნებში და 1 ოქტომბერს დაიკავა თანამდებობა. იანვარში მიიღო ახალი [[პანამის კონსტიტუცია|კონსტიტუცია]], რომელმაც დააკანონა ქალთა საარჩევნო უფლებები. ამავდროულად მისი მმართველობა ხასიათდებოდა მასშტაბური რეპრესიებით და დაპატიმრებებით, პანამელი ხალხის უფლებების დარღვევით. არიასის პირველი პრეზიდენტობა დასრულდა [[1941]] წლის ოქტომბერში მოწყობილი სამხედრო გადატრიალებით, რომლის შედეგად ხელისუფლების სათავეში მოვიდა [[რიკარდო ადოლფო დე ლა გუარდია არანგო]].

[[1948]] წელსაც იყრიდა კენჭის პრეზიდენტის თანამდებობაზე, მაგრამ წააგო. თუმცა ერთი წლის შემდეგ ეროვნულმა კრებამ იგი გამარჯვებულად გამოაცხადა და გადასცა ხელისუფლება. ქვეყანაში კვლავ აყვავდა კორუფცია და [[1951]] წელს იგი კვლავ დაამხეს. [[1964]] წელს კვლავ დამარცხდა საპრეზიდენტო არჩევნებში, ხოლო [[1968]] წელს გაიმარჯვა და 1 ოქტომბერს დაიკავა კიდეც თანამდებობა. მან სრული კონტროლი დაამყარა პანამის პარლამენტზე და უზენაეს სასამართლოზე. მისი მესამე პრეზიდენტობა სულ 11 დღე გაგრძელდა. 11 ოქტომბერს არიასი დაამხეს. პრეზიდენტი გაიქცა [[პანამის არხი]]ს ზონაში. 

რამდენიმე წელიწადი ცხოვრობდა [[მაიამი|მაიამიში]], [[აშშ]]. [[1978]] წელს დაბრუნდა [[პანამა]]ში და [[1984]] წელს 83 წლის ასაკში კვლკავ წამოაყენა თავისი კანდიდატურა პრეზიდენტის თანამდებობაზე, მაგრამ დამარცხდა. მიუხედავად ოფიციალური შედეგებისა, დამკვირვებლების აზრით გამარჯვებული ის იყო. ხელისუფლებაში მოვიდა მისი მოწინააღმდეგე [[ნიკოლას არდიტო ბარლეტა ვალიარინო]]. არიასი იძულებული გახდა კვლავ მაიამიში გაქცეულიყო, სადაც გარდაიცვალა კიდეც [[1988]] წელს. 

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[მირეია მოსკოსო]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.critica.com.pa/archivo/historia/f10-37.html არნულფო არიას მადრიდი]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{პანამის პრეზიდენტები}}

{{DEFAULTSORT:არიასი, არნულფო}}
[[კატეგორია:პანამის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1901]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 აგვისტო]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1988]]
[[კატეგორია:დამხობილი პრეზიდენტები]]