იხილეთ წყარო გვერდისთვის ატლასი (თანამგზავრი)

{{ინფოდაფა პლანეტა
 |მცირე ინფოდაფა            = 
 |ტიპი                          = თანამგზავრი
 |ფონი                           = 
 |სახელი                      = ატლასი 
 |სიმბოლო                      = 
 |სურათი                   = Atlas 2017-04-12 raw preview.jpg
 |სიგანე                       = 250
 |წარწერა                       = „კასინის“ მიერ გადაღებული ფოტო, 12 აპრილი, 2017
 |სურათი2                  = 
 |სიგანე2                       = 
 |წარწერა2                      = 
 |სხვა სახელები              = S/1980 S 28, სატურნი XV
 |ასტეროიდის აღნიშვნა         = 
 |ასტეროიდის კატეგორია           = 
 |აღმოჩენა = 
 |აღმოჩენა-ref = 
 |აღმოჩენის თარიღი = 1980
 |აღმომჩენი = 
 |აღმოჩენის ადგილი = 
 |აღმოჩენის მეთოდი = 
 |ეგზოპლანეტა = 
 |ორბიტა = yes
 |ორბიტა-ref = 
 |ეპოქა = 
 |აფელიუმი                    = 
 |პერიჰელიუმი                      = 
 |პერიასტრი                     = 
 |აპოასტრი                      = 
 |აფსიდა                        = 
 |პერიაფსიდა                    = 
 |აპოაფსიდა                    = 
 |დიდი ნახევარღერძი               = 137 670 ± 10 კმ
 |ორბიტის რადიუსი                 = 
 |ექსცენტრისიტეტი               = 0,0012
 |სიდერული პერიოდი           = 
 |სინოდური პერიოდი            = 
 |ორბიტალური სიჩქარე         = 
 |საშუალო ანომალია                     = 
 |დახრილობა                    = 
 |კუთხური გადაადგილება           = 
 |ამომავალი კვანძის გრძედი     = 
 |პერიასტრის გრძედი             = 
 |პერიასტრის დრო               = 
 |პერიცენტრის არგუმენტი            = 
 |განახევრებული ამპლიტუდა        = 
 |ვისი თანამგზავრია                  = [[სატურნი]]
 |თანამგზავრების რაოდენობა             = 
 |ფიზიკური მახასიათებლები = yes
 |ფიზიკური მახასიათებლები-ref = 
 |ზომები = 40.8 × 35.4 × 18.8 კმ
 |შეკუმშვა                = 
 |ეკვატორული რადიუსი         = 
 |პოლარული რადიუსი               = 
 |საშუალო რადიუსი                = 15.1 ± 0.9 
 |გარშემოწერილობის სიგრძე     = 
 |ზედაპირის ფართობი           = 
 |მოცულობა                        = ≈ 14 400 კმ³
 |მასა                      = 
 |სიმკვრივე                   = 0.46 ± 0.11 გრ/სმ³
 |თავისუფალი ვარდნის აჩქარება  = 
 |პირველი კოსმოსური სიჩქარე   = ≈ 0.0062 კმ/წმ
 |მეორე კოსმოსური   = 
 |ბრუნვის სიჩქარე             = 
 |ბრუნვის პერიოდი               = 
 |ღერძის დახრილობა                   = 0
 |პირდაპირი ასვლა            = 
 |გადახრა                   = 
 |პოლარული ციური განედი      = 
 |პოლარული ციური გრძედი    = 
 |ალბედო                       = 0.4
 |სპექტრალური ტიპი            = 
 |ხილული ვარსკვლავური სიდიდე     = 
 |აბსოლუტური ვარსკვლავური სიდიდე  = 
 |კუთხური ზომა               = 
 |ტემპერატურა = yes
 |ზედაპირის ტემპერატურა    = ≈ 81 კელვინი
 |ტემპერატურის სახელი 1             = 
 |ტემპ1მინ         = 
 |ტემპ1საშ         = 
 |ტემპ1მაქს        = 
 |ტემპერატურის სახელი 2 = 
 |ტემპ2მინ = 
 |ტემპ2საშ = 
 |ტემპ2მაქს = 
 |ატმოსფერო = yes
 |ატმოსფერო-ref                 = 
 |ზედაპირული წნევა          = 
 |სიმაღლის სკალა                 = 
 |ატმოსფეროს შემადგენლობა             = 
}}
'''ატლასი''' — პლანეტა [[სატურნი]]ს შიდა თანამგზავრი.

1980 წელს, ხომალდ [[ვოიაჯერი (პროგრამა)|ვოიაჯერის]] მიერ გამოგზავნილ ფოტოებზე აღმოაჩინა რიჩარდ ტერილმა; იმ დროს მას '''S/1980 S 28''' ეწოდა. 1983 წელს ოფიციალურად უწოდეს [[ბერძნული მითოლოგია|ბერძნული მითოლოგიის]] [[ტიტანი|ტატანის]] — ატლასის სახელი, რადგან სატურნის რგოლები „მხრებით უჭირავს, როგორც ტიტან ატლასს ცა ეჭირა დედამიწის თავზე. ასევე უწოდებენ '''სატურნი XV'''-ს.

ატლასი გარე, ბასრ A რგოლთან მდებარე უახლოესი თანამგზავრია და დიდხანს მიიჩნეოდა, რომ რგოლის [[მწყემსი თანამგზავრი]] იყო. მაგრამ ახლა უკვე ცნობილია, რომ რგოლის გარე კიდე 7:6 ორბიტულ რეზონანსშია უფრო დიდ და შორეულ მთვარეებთან — [[იანუსი (თანამგზავრი)|იანუსთან]] და [[ეპიმეთე (თანამგზავრი)|ეპიმეთესთან]].

ხომალდ „[[კასინი]]ს“ მიერ 2005 წელს გადაღებულ ფოტოზე გამოჩნდა ატლასის უხეში, სფერული ცენტრი, რომელიც გარშემორტყმულია დიდი, გლუვი, ეკვატორული ქედით. ასეთი უჩვეულო და გამორჩეული სტრუქტურის ახსნა ისაა, რომ ატლასმა გამოზიდა და შეაგროვა რგოლის ნივთიერებები.

ატლასი მნიშნელოვნადაა შეშფოთებული [[პრომეთე (თანამგზავრი)|პრომეთეს]] მიერ, ასევე [[პანდორა (თანამგზავრი)|პანდორას]] დაბალი გრადუსით, რის გამოც, მისი ორბიტა კეპლერული ორბიტისგან 600 კილომეტრითაა დაშორებული და პერიოდი 3 წელიწადს შეადგენს. იქიდან გამომდინარე, რომ პრომეთესა და პანდორას ორბიტები ქაოტურია, შესაძლოა ასეთივე იყოს ატლასის ორბიტაც.

== გალერეა ==
<gallery>
File:Cassini Atlas N00084634 CL.png|ატლასის სამხრეთი პოლუსი (12 ივნისი, 2007)
File:Atlas Rev09.2x.jpg|ატლასი - ''კასინი''<br>(8 ივნისი, 2005).
File:Atlas with rings.jpg|ატლასი - A რგოლი და F რგოლი<br>(30 ივნისი, 2006).
File:PIA17206-SaturnMoon-Atlas-Flyby-20151206.jpg|ატლასი  A რგოლთანა ხლოს<br>(6 დეკემბერი, 2015).
File:F Ring and Atlas PIA10448.jpg|ატლასი F რგოლთან ახლოს<br>(9 მაისი, 2005).
|thumb|„კასინის“ მიერ გადაღებული ფოტოებით აწყობილი gif ფაილი, აპრილი, 2017.
</gallery>

==ლიტერატურა==
* {{cite journal
  | last = Green
  | first = Daniel W. E.
  | title = S/2004 S 3, S/2004 S 4, and R/2004 S 1
  | date = September 9, 2004
  | journal = IAU Circular
  | volume = 8401
  | url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/08400/08401.html
  | accessdate = 2011-12-30
  | ref = {{sfnRef|IAUC 8401}}
  }}
* {{cite web
  | last = Lakdawalla
  | first = Emily
  | date = June 13, 2007
  | title = Funny little Atlas
  | work = The [[Planetary Society]] weblog
  | url = http://www.planetary.org/blog/article/00001003/
  | accessdate = 2011-12-30
  | ref = harv
  | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120212093806/http://www.planetary.org/blog/article/00001003/
  | archivedate = 2012-02-12
  }}
* {{cite journal
 |last=Marsden 
 |first=Brian G. 
 |title=1980 S 28 
 |date=November 13, 1980 
 |format=discovery 
 |journal=IAU Circular 
 |volume=3539 
 |url=http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/03500/03539.html 
 |accessdate=2011-12-30 
 |ref={{sfnRef|IAUC 3539}} 
 |url-status=dead 
 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111213152218/http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/03500/03539.html 
 |archivedate=2011-12-13 
 |df= 
}}
* {{cite journal
  | last = Marsden
  | first = Brian G.
  | title = Satellites of Jupiter and Saturn
  | date = September 30, 1983
  | format = naming the moon
  | journal = IAU Circular
  | volume = 3872
  | url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/03800/03872.html
  | accessdate = 2011-12-30
  | ref = {{sfnRef|IAUC 3872}}
  }}
* {{cite journal| doi = 10.1086/505206| last1 = Spitale| first1 = J. N.| last2 = Jacobson| first2 = R. A.| last3 = Porco| first3 = C. C.| last4 = Owen| first4 = W. M., Jr.| year = 2006| title = The orbits of Saturn's small satellites derived from combined historic and ''Cassini'' imaging observations| journal = The Astronomical Journal| volume = 132| issue = 2| pages = 692–710| url = http://iopscience.iop.org/1538-3881/132/2/692/pdf/1538-3881_132_2_692.pdf| pmid = | pmc = | bibcode = 2006AJ....132..692S| ref = {{sfnRef|Spitale Jacobson et al.|2006}}}}
* {{cite journal| doi = 10.1016/j.icarus.2010.01.025| last1 = Thomas| first1 = P. C.| date = July 2010| title = Sizes, shapes, and derived properties of the saturnian satellites after the Cassini nominal mission| journal = Icarus| volume = 208| issue = 1| pages = 395–401| pmid = | pmc = | url = http://www.ciclops.org/media/sp/2011/6794_16344_0.pdf| bibcode = 2010Icar..208..395T| ref = harv}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category|Atlas (moon)}}
* [https://web.archive.org/web/20070609074757/http://solarsystem.nasa.gov:80/planets/profile.cfm?Object=Sat_Atlas Atlas Profile]by [http://solarsystem.nasa.gov NASA's Solar System Exploration]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070609074757/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Sat_Atlas |date=2007-06-09 }}
* [https://web.archive.org/web/20060830142335/http://www.planetary.org/explore/topics/saturn/atlas.html The Planetary Society: Atlas]
* [https://web.archive.org/web/20041031221550/http://sse.jpl.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Sat_Atlas&Display=Facts NASA factsheet]

[[კატეგორია:სატურნის თანამგზავრები]]