იხილეთ წყარო გვერდისთვის ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა

[[ფაილი:Gustave dore crusades the childrens crusade.jpg|thumb|250პქ|მარჯვნივ|[[გუსტავ დორე]]ს გრავიურა]]
[[ფაილი:Kirchhoff kinderkreuzzug 1843.jpg|thumb|250პქ|მარჯვნივ|ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა. ლაიპციგი. 1843]]

'''ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა''' — [[1212]] წლის ეროვნული მოძრაობა. სახელი ეწოდა ჯვაროსნული ლაშქრობის მიხედვით, რომლის მიზანი [[იერუსალიმი|წმინდა მიწიდან]] მუსლიმანთა განდევნა, ქრისტიანთა დამკვიდრება და წმინდა მიწაზე იერუსალიმის მეორე ლათინური სამეფოს დაარსება იყო. მიუხედავად იმისა, რომ მოძრაობას ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა ჰქვია, მას არასოდეს მიუღია პაპის თანხმობა რომის პაპ ინოკენტი III-ისგან, რომ ყოფილიყო ნამდვილი ჯვაროსნული ლაშქრობა. ამ ამბის ტრადიციული თხრობა სავარაუდოდ არის ისტორიული და მითიური მოვლენების ნაზავი, ფრანგი ბიჭისა და გერმანელი ბიჭის მიერ ხილვების ქადაგება, წმინდა მიწაზე მუსლიმების მშვიდობიანად მოქცევის განზრახვა, ისტორია [[იტალია]]ში ჩასული ბავშვთა ჯგუფებსა და [[ტუნისი|ტუნისში]] მონებად გაყიდული ბავშვებზე.

რეალური ჯვაროსნები კი, რომლებზეც დაფუძნებულია სიუჟეტი, იყვნენ იერუსალიმისკენ [[გერმანია|გერმანიის]] ტერიტორიებიდან ნიკოლოზ კიოლნელის მეთაურობითა და ჩრდილოეთ [[საფრანგეთი]]დან, სტეფანე კლუელის მეთაურობით წასული ჯგუფები.

[[ფაილი:Wojtkiewicz Krucjata dziecieca.jpg|thumb|200პქ|მარცხნივ|ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა. ვოიტკევიჩი]]
==ისტორიები==
===ტრადიციული თხრობა===
[[ევროპა]]ში გამოჩნდა ახალგაზრდა ბიჭი, რომელიც იწყებს ქადაგებას [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ან [[გერმანია]]ში, ამტკიცებდა, რომ მას ესტუმრა უფალი, რომელმაც დაავალა ჯვაროსნული ლაშქრობის წარმართვა, რათა მშვიდობიანად მოექცია მუსულმანები ქრისტიანობაზე. მთელი რიგი ნიშნებითა და სასწაულებით, მის ირგვლივ შეგროვდა 30000-მდე ბავშვი. 
ბიჭს თავის მიმდევრები მიჰყავს სამხრეთით [[ხმელტაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვისკენ]], რწმენით, რომ [[ზღვა]] გაიყოფა მათი ჩასვლისას, რაც მას და მის მიმდევრებს იერუსალიმში გადასვლის საშუალებას მისცემს. ეს არ ხდება. ორი ფრანგი ვაჭარი (ჰიუ რკინად წოდებული და უილიამ პოსკერესელი) გემებს აძლევენ იმ ბავშვებს, რომლებიც მზად არიან გადაიხადონ. შემდეგ მომლოცველები ძირითადად [[ტუნისი|ტუნისში]] მიჰყავთ, სადაც ვაჭრები მათ მონებად ყიდიან, თუმცა ზოგი კუნძულ სან პიეტროზე [[სარდინია]]ში ქარიშხლის დროს [[გემი]]ს ჩაძირვისას იღუპება.

===თანამედროვე ვერსია===
უახლესი კვლევების მიხედვით, 1212 წელს გერმანიიდან და საფრანგეთიდან, როგორც ჩანს, რეალურად მოხდა ადამიანთა (მათ შორის მოზარდთა) ორი ცალკეული მოძრაობა. მსგავსებამ შემდგომ მემატიანეებს საშუალება მისცა, გაეერთიანებინათ და შეელამაზებინათ ისტორიები

==== ნიკოლას კიოლნელი გერმანიიდან ====
პირველ მოძრაობაში, 1212 წლის ადრეულ გაზაფხულზე, ახალგაზრდა გერმანელი მწყემსი [[რაინლანდი]]დან,<ref name="Bridge">Bridge, Antony. ''The Crusades''. London: Granada Publishing, 1980. {{ISBN|0-531-09872-9}}</ref> ნიკოლასი ცდილობდა ჯგუფი წაეყვანა [[ალპები|ალპებში]] და ჩასულიყო [[იტალია]]ში. ნიკოლასი ამბობდა, რომ ზღვა მათ წინაშე გაიხსნებოდა ისევე, როგორც უფალმა გააკეთა ისრაელიანებისთვის და მის მიმდევრებს წმინდა მიწაზე გადასვლის საშუალებას მისცემდა.<ref name="Britannica">{{Cite web |title=Children’s Crusade {{!}} European history {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/event/Childrens-Crusade |access-date=2023-04-28 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref> ის არ აპირებდა [[სარკინოზები|სარკინოზებთან]] ბრძოლას, არამედ ამბობდა რომ მუსლიმური სამეფოები დამარცხდებოდნენ, როდესაც მათი მოქალაქეები ქრისტიანობას მიიღებდნენ.<ref name="Bridge"/>  ნიკოლასის მოწაფეები  "ჯვაროსნული ლაშქრობის" მოწოდების საქადაგებლად გერმანიის მიწებზე გაემგზავრნენ, რამდენიმე კვირის შემდეგ ისინი [[კიოლნი|კიოლნში]] შეიკრიბნენ.

ჯგუფი ორად გაიყო და შვეიცარიის გავლით სხვადასხვა გზებით იარეს. მოგზაურობისას ყოველი სამი ადამიანიდან ორი დაიღუპა, სხვები უკან დაბრუნდნენ.<ref name="Bridge"/> 

[[1212]] წლის [[25 ივლისი|25 ივლისს]] ჯვაროსნები [[შპეიერი|შპეიერში]] ჩავიდნენ. ადგილობრივი ისტორიკოსი წერდა:
{{ციტატა|და აი დიდი პილიგრიმობა, მოდიოდნენ ვაჟები და ქალწულები, ახალგაზრდები დ მოხუცები, და ისინი ყველა უბრალო წარმოშობისა იყვნენ}}

[[აგვისტო]]ს ბოლოს [[გენუა]] დაახლოებით 7000 ბავშვი ჩავიდა. ისინი მაშინვე გაემართნენ ნავსადგურისკენ და ელოდნენ, რომ ზღვა გაიყოფა მათ წინაშე; როდესაც ეს არ მოხდა, ბევრს იმედგაცრუება დაეუფლა. რამდენიმემ ნიკოლასი ღალატში დაადანაშაულა, სხვები კი ისევ ელოდებოდნენ. გენუის ხელისუფლებას ეს ბავშვები შეეცოდა და მოქალაქეობა შესთავაზეს მათ, ვისაც მათ ქალაქში დასახლება სურდა. ჯვაროსანთა უმეტესობამ გამოიყენა ეს შესაძლებლობა.<ref name="Bridge"/> ნიკოლასმა მარცხის აღიარებაზე უარი თქვა და [[პიზა]]ში გაემგზავრა, მისი მოძრაობა გზადაგზა დაიშალა. პიზაში, [[პალესტინა|პალესტინისკენ]] მიმართული ორი გემი დათანხმდა რომ რამდენიმე ბავშვი წაეყვანათ, რომლებმაც, შესაძლოა, მოახერხეს წმინდა მიწაზე ჩასვლა.<ref>{{Cite book|last=Runciman|first=Steven|title=A History of the Crusades. Vol III|publisher=Pelican Books|year=1971|pages=142}}</ref> ნიკოლასი და რამდენიმე ერთგული მიმდევარი პაპის ქვეყნებში აგრძელებდნენ გზას, შეხვდნენ პაპ ინოკენტი III-ს. რომელმაც მათ მოუწოდა რომ სახლში დაბრუნებულიყვნენ, უმეტესობა დაეთანსხმა და გაემგზავრნენ გერმანიაში. ნიკოლასი ალპების გადალახვის მეორე მცდელობას ვერ გადაურჩა.<ref name="Bridge"/>

მოგვიანებით იტყობინებოდნენ, რომ ამ ჯვაროსნული ლაშქრობის ზოგიერთი ყველაზე თავდადებული წევრი ანკონასა და ბრინდიზში ნახეს; უცნობია მათ მიაღწიეს თუარა წმინდა მიწას.

====სტეფან კლუელი საფრანგეთიდან====
მეორე მოძრაობას ხელმძღვანელობდა თორმეტი წლის ფრანგი მწყემსი ბიჭი,<ref name="Bridge"/> სახელად სტეფანე (ეტიენ), რომელმაც 1212 წლის [[ივნისი|ივნისში]] თქვა, რომ მას ჰქონდა წერილი საფრანგეთის მეფისთვის უფლისგან, რომელიც გადაცმული იყო ღარიბ მომლოცველად.<ref>{{Cite journal |last=Hansbery |first=Joseph E. |date=1938 |title=The Children's Crusade |url=https://www.jstor.org/stable/25013654 |journal=The Catholic Historical Review |volume=24 |issue=1 |pages=30–38 |issn=0008-8080}}</ref><ref name="Britannica" />  წერილში ეწერა, რომ ეტიენი ღვთის რჩეული იყო და მას დაეკისრა მისია, აღესრულებინა ის, რაც ვერ შეძლო სხვა მეომრებმა — ეს იყო ქრისტიანებისთვის წმიდათა-წმიდის, უფლის საფლავის დაბრუნება. ეტიენი გამოირჩეოდა შენანიშნავი ორატორული თვისებებით. მას მსმენელთა მონუსხვა შეეძლო. მწყემსმა ქადაგება დაიწყო. მას ათასობით მიმდევარი გამოუჩნდა. „წმინდა ჯარისკაცთა” თავშეყრის ადგილად ქალაქი სენ დენი გამოცხადდა. 
სენდენიში მთელი ზაფხულის განმავლობაში 30 000-ზე მეტი მოზარდი შეიკრიბა, მათ შორის იყვნენ მოზრდილები, თუმცა ძირითადად ბავშვები  [[ფილიპ II ოგიუსტი|ფილიპე II-ის]] ბრძანებით, [[პარიზის უნივერსიტეტი]]ს რჩევით, შეკრებილებს მოუწოდეს დაბრუნებულიყვნენ სახლში. თავად ფილიპემ, იმის გამო რომ მოულოდნელ სტუმრებს უბრალო ბავშვი ხელმძღვანელობდა, ეს შეკრება სერიოზულად არ მიიღო. სტეფანემ ქადაგება გააგრძელა და გააგრძელა მოგზაურობა დანარჩენ საფრანგეთში. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია სკეპტიკურად იყო განწყობილი, ბევრი ზრდასრულზე მისმა სწავლებამ იმოქმედა
ამის მიუხედავად, სავარაუდოა, რომ საწყისი რაოდენობა 30 000, განახევრდა და უფრო და უფრო მცირდებოდა
1212 წლის ივნისის ბოლოს, სტეფანემ თავისი დიდწილად არასრულწლოვანი ჯვაროსნები ვანდომიდან მარსელამდე ჩაიყვანა. ისინი გზაში საკვების თხოვნით გადარჩნენ
ჯგუფის აბსოლუტური უმრავლესობა, როგორც ჩანს, იმედგაცრუებული იყო ამ მოგზაურობის სირთულეების გამო და დაბრუნდა ოჯახებში.
ამის შემდეგ კი, ორმა ფრანგმა ვაჭარმა (ჰიუ რკინამ და უილიამ პოსკერესმა) შესთავაზეს ნებისმიერი ბავშვის გემებით წაყვანა. ისინი წაიყვანეს ტუნისში, სადაც ვაჭრებმა მონებად გაყიდეს. თუმცა, როგორც ამბობენ ზოგიერთი მათგანი  და გემის ჩაძირვის გამო, [[სარდინია|სარდინიის]] მახლობლად კუნძულ სან-პიეტროზე, ქარიშხლის დროს დაიღუპა.

== ჯვაროსანთა ასაკი ==
დღეს, ბევრი ისტორიკოსი თვლის, რომ მოძრაობის ძირითადი ბირთვი, არა ბავშვები, არამედ, როგორც მინიმუმ, მოზარდები და ახალგაზრდები იყვნენ. ისევე როგორც ლათინური სიტყვა „pueri” (ბიჭები), შუა საუკუნეებში ყველა ასაკის გლეხს მიემართებოდა.

== ასახვა კულტურაში ==
* „ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა” ([[1896]]) — ფრანგი მწერლის [[მარსელ შვობი]]ს ნოველების კრებული; კრებული დაინტერესებული იყო [[ხორხე ლუის ბორხესი|ბორხესი]], მან ამ კრებულის წინასიტყვაობა დაწერა ([http://lib.ru/BORHES/predislowia.txt იხილეთ]).
* „ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა” — [[მარტინუს ნეიჰოფი]]ს პოემა.
* „ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა” ([[1930]]) — [[რუმინეთი|რუმინელი]] მწერლისა და ფილოსოფოსის [[ლუჩიან ბლაგა]]ს დრამა.
* „ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა” ([[1941]]) — [[ბერტოლტ ბრეხტი]]ს ტრაგიკული პოემა, მოქმედება ვითარდება [[1939]] წლის პოლონეთში. ბრეხტის ლექსებზე [[ბენჟამინ ბრიტენი|ბენჟამინ ბრიტენმა]] [[კანტატა]] დაწერა.
* „სამოთხის კარიბჭე” ([[1960]]) — [[ეჯი ანჯევსკი]]ს რომანი ბავშვთა ჯვაროსნულ ლაშქრობაზე, რომლის ეკრანიზაცია ([[1968]]) [[ანჯეი ვაიდა]]ს ეკუთვნის.
* „[[ჯვაროსანი ჯინსებში (წიგნი)|ჯვაროსანი ჯინსებში]]” ([[1973]]) [[თეა ბაკმანი]]ს წიგნი. [[2006]] წელს წიგნის მიხედვით გადაიღეს ფილმი „[[ჯვაროსანი ჯინსებში (ფილმი)|ჯვაროსანი ჯინსებში]]”.
* „[[Children's Crusade]]” ([[1985]]) — [[სტინგი]]ს სიმღერა.
* ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა დაეფუძნა ფრანკლინ შაფნერის ფილმს „ლომგული” ([[1987]]).
* [[2009]] წელს ბავშვთა ჯვაროსნულ ლაშქრობაზე შეიქმნა გერმანული ჯგუფის „''Schelmish''”-ის სიმღერა „1212”.
* „ჯვაროსნული ლაშქრობის უმანკო შვილები” — [[უსამარუ ფურუია]]ს მანგა ([[2007]]).
* „ზღვა და მზის ჩასვლა” — ცნობილი იაპონელი მწერლისა და დრამატურგის [[იუკიო მისიმა]]ს ნოველა „ქრისტიანული ციკლიდან”.

== ლიტერატურა ==
* Gary Dickson, ''The Children's Crusade: Medieval History, Modern Mythistory'', 2008, Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-9989-4
* Frederick Russell, "Children's Crusade", ''Dictionary of the Middle Ages'', 1989, ISBN 0-684-17024-8
* Peter Raedts, "The Children's Crusade of 1212", ''Journal of Medieval History'', 3 (1977)), summary of the sources, issues and literature.
* [http://www.fordham.edu/halsall/source/1212pueri.html ''Chronica Regiae Coloniensis''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111007011704/http://www.fordham.edu/halsall/source/1212pueri.html |date=2011-10-07 }}, a (supposedly) contemporary source. From the Internet Medieval Sourcebook.
* [http://www.historyhouse.com/in_history/childrens_crusade/ The Children's Crusade], from History House
* Cardini Franco, Del Nero Domenico, ''La crociata dei fanciulli,'' Giunti Editore, 1999, ISBN 88-09-21770-5

==წყაროები==
{{Reflist}}
{{პორტალი ომი}}
{{პორტალი ისტორია}}
{{ჯვაროსნული ლაშქრობები}}

[[კატეგორია:ბავშვთა ჯვაროსნული ლაშქრობა]]
[[კატეგორია:ჯვაროსნული ლაშქრობები]]