იხილეთ წყარო გვერდისთვის ბანსკა-შტიავნიცა

{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  = ქალაქი
 |ქართული სახელი        = ბანსკა-შტიავნიცა
 |მშობლიური სახელი   = Banská Štiavnica
 |ქვეყანა                  = სლოვაკეთი
 |პანორამა = SK BS Trinity Square.PNG
 |პანორამის სიგანე =250
 |წარწერა = 
 |დროშა                    = 
 |გერბი = Banska Stiavnica CoA.png
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            = 
  |lat_dir =N  |lat_deg =48 |lat_min =27 |lat_sec =29
  |lon_dir =E |lon_deg =18 |lon_min =53 |lon_sec =47
  |CoordAddon             = type:city(40361)_region:
  |CoordScale             = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             = 
 |რეგიონი                  = 
 |რეგიონი ცხრილში        = 
 |შიდა დაყოფა =
 |რაიონი                   = 
 |მმართველის ტიპი        = მაიორი
 |მმართველი                   = 
 |დაარსების თარიღი      = 
 |პირველი ხსენება       = 1156 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 = 46.378
 |სიმაღლის ტიპი=
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 600 
 |მოსახლეობა              = 10 662
  |აღწერის წელი           = 2006
  |სიმჭიდროვე              = 230 
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +1
 |DST                     = 2
 |სატელეფონო კოდი          = 
 |საფოსტო ინდექსი         = 969 01
 |საიტი                    = www.banskastiavnica.sk/en/index.html
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Banská Štiavnica
}}
'''ბანსკა-შტიავნიცა''' ([[სლოვაკური ენა|სლოვაკ]]. Banská Štiavnica, {{lang-de|Schemnitz}}, [[უნგრული ენა|უნგრ]]. Selmecbánya) — ქალაქი ცენტრალურ [[სლოვაკეთი|სლოვაკეთში]]. მდებარეობს უზარმაზარი [[კალდერა|კალდერის]] შუაგულში, რომელიც უძველესი [[ვულკანი]]ს ჩანგრევის შედეგად წარმოიქმნა. აღნიშნული კალდერა ცნობილია შტიავნიცის მთების სახელით. [[2006]] წლის მონაცემებით, ქალაქის [[მოსახლეობა]] 10 662 ადამიანს შეადგენს. ბანსკა-შტიავნიცა ამჟამად სრულიად დაცული [[შუა საუკუნეები]]ს ქალაქია. მისი ისტორიული ღირებულების გამო, ქალაქი თავის შემოგარენთან ერთად, [[1993]] წელს [[იუნესკო]]მ [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] სიაში შეიტანა.

ისტორიულად, ქალაქის ბედი მჭიდროს იყო დაკავშირებული მისი [[ვერცხლი]]ს მადნის უზარმაზარ მარაგებთან. გათხრების თანახმად, დგინდება, რომ ტერიტორია [[ნეოლითი]]ს პერიოდში დასახლდა.

პირველი სამთო-მოპოვებითი დასახლება აქ [[ძვ. წ. III საუკუნე]]ში სავარაუდოდ [[კელტები|კელტებმა]] დააარსეს. მოგვიანებით, ის [[ჰუნები|ჰუნებმა]] დაიპყრეს. რომაული წყაროების მიხედვით, ჰუნებმა ვერცხლის მოპოვებას მიჰყვეს ხელი. [[1156]] წელს, ბანსკა-შტიავნიცა გაფორმდა როგორც მაღაროების პატარა ქალაქი. [[XIII საუკუნე]]ში აქ [[ტიროლი]]დან და [[საქსონია|საქსონიიდან]] მოდიან გერმანელი კოლონისტები. [[1443]] წელს ქალაქი [[მიწისძვრა]]მ გაანადგურა. უკვე [[XV საუკუნე]]ში, ქალაქში მდებარეობს ორი ციხესიმაგრე, ძველი და ახალი, რომლებიც მას თურქთა თავდასხმებისგან იცავდა. [[1627]] წელს, პირველად მსოფლიო სამთო-მოპოვებითი საქმიანობის ისტორიაში, აქ გამოყენებულ იქნა ფეთქებადი [[დენთი]]. [[1735]] წელს, ბანსკა-შტიავნიცა ხდება უნგრული მოპოვებითი საქმიანობის სკოლა, ხოლო  [[1763]] წელს არსდება უმაღლესი განათლების ინსტიტუტი - სამთო აკადემია. [[1782]] წლისთვის, ბანსკა-შტიავნიცა უნგრეთის სიდიდით მესამე ქალაქის წარმოადგენს [[ბრატისლავა|ბრატისლავისა]] და [[დებრეცენი|დებრეცენის]] შემდეგ.

უკანასკნელ ხანებში, ბანსკა-შტიავნიცამ დაკარგა თავის კომერციული მნიშვნელობა, მაგრამ სლოვაკეთის პოპულარულ [[ტურიზმი|ტურისტულ]] ღირსშესანიშნაობად იქცა.

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ევროპაში]]

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.banskastiavnica.sk/en/ ქალაქის ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080804014004/http://www.banskastiavnica.sk/en/ |date=2008-08-04 }}
*[http://mapa.zoznam.sk/mapy-miest/Banska-Stiavnica Map of Banská Štiavnica]
*[http://www.banskastiavnica.org/en/index.html Tourist information about Banská Štiavnica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210301184453/http://www.banskastiavnica.org/en/index.html |date=2021-03-01 }}
*[http://www.cestaunesco.sk/?theme=bs&lang=uk&page=1 History of Banská Štiavnica]
*[http://slovakia-travelguide.info/index.php?option=com_content&task=view&id=75&Itemid=9 Banská Štiavnica Photo Gallery]
*[http://www.sacrimonti.net/User/index.php?PAGE=Sito_en/banska_stiavnica The Calvary Mount of Banská Štiavnica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190411055051/http://www.sacrimonti.net/User/index.php?PAGE=Sito_en%2Fbanska_stiavnica |date=2019-04-11 }}

{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|618}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები სლოვაკეთში}}

[[კატეგორია:სლოვაკეთის ქალაქები]]
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები სლოვაკეთში]]