იხილეთ წყარო გვერდისთვის ბუენოს-აირესი

{{მრავალმნიშვნელოვნება*|ბუენოს-აირესი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = დედაქალაქი
 |ქართული სახელი = ბუენოს-აირესი
 |მშობლიური სახელი = Ciudad Autónoma de Buenos Aires
 |ქვეყანა = არგენტინა
 |პანორამა = Buenos Aires photomontage.jpg
 |პანორამის სიგანე = 300
 |წარწერა = 
 |დროშა = Bandera de la Ciudad de Buenos Aires.svg
 |გერბი = Escudo de la Ciudad de Buenos Aires.svg
 |გერბის სიგანე = 80
 |დროშის სიგანე = 150
 |lat_dir = S |lat_deg = 34 |lat_min = 36 |lat_sec = 13
 |lon_dir = W |lon_deg = 58 |lon_min =22 |lon_sec = 54
 |CoordAddon = 
 |CoordScale = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა = 155
 |რეგიონის რუკის ზომა = 295
 |რაიონის რუკის ზომა = 295
 |რეგიონის ტიპი = რეგიონი
 |რეგიონი = ფედერალური ოლქი
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა =
 |რაიონი =
 |მმართველის ტიპი = მერი
 |მმართველი = [[ჰორაციო როდრიგეს ლარეტა]]
 |დაარსდა = 
 |პირველი ხსენება = 1536
 |წინა სახელები = 
 |სტატუსი-დან = 1580
 |ფართობი = 203
 |მოსახლეობა = 3,120,612
 |აღწერის წელი = 2022
 |სიმჭიდროვე = 15,372
 |აგლომერაცია = 15,624,000
 |ეროვნული შემადგენლობა = 
 |დროის სარტყელი = 
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = 011
 |საფოსტო ინდექსი = C1000–1499XXX
 |კატეგორია ვიკისაწყობში = Buenos Aires
 |საიტი = www.buenosaires.gov.ar/
}}
'''ბუენოს-აირესი''' ({{lang-es|Buenos Aires}}, „კეთილი ჰავა“) — [[არგენტინა|არგენტინის]] [[დედაქალაქი]], ქვეყნის უდიდესი [[აგლომერაცია]] და პორტი, ერთ-ერთი უდიდესი ქალაქი [[ლათინური ამერიკა|ლათინურ ამერიკაში]]. მდებარეობს [[რიო-დე-ლა-პლატა]]ს სამხრეთ სანაპიროზე, [[სამხრეთ ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] [[კონტინენტი]]ს სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპიროზე. [[:en:Greater_Buenos_Aires|დიდი ბუენოს-აირესის]] კურორტი, რომელიც ასევე მოიცავს [[ბუენოს-აირესის პროვინცია|ბუენოს-აირესის პროვინციის]] რამდენიმე [[:en:Partidos_of_Buenos_Aires|რაიონს]], წარმოადგენს [[მიტროპოლიტი რეგიონების სია ამერიკაშიhttps://en.wikipedia.org/wiki/List of metropolitan areas in the Americas|მეოთხე ყველაზე პოპულარულ მეტროპოლიტენურ რაიონს]] [[ამერიკა|ამერიკაში]], მოსახლეობა 2022 წელს 15,624,000 ადამიანს შეადგენდა. 

ქალაქი ბუენოს-აირესი არც [[ბუენოს-აირესის პროვინცია|ბუენოს აირესის პროვინციის]] ნაწილია და არც პროვინციის დედაქალაქი; უფრო მეტიც, ეს არის [[ ავტონომიური ქალაქი|ავტონომიური]] ოლქი. 1880 წელს, [[არგენტინის სამოქალაქო ომი|ათწლეულების განმავლობაში პოლიტიკური დაპირისპირების შემდეგ]], ბუენოს-აირესი [[ ბუენოს აირესის ფედერალიზაცია|ფედერალიზებულ]] იქნა და ბუენოს-აირესის პროვინციიდან მოიხსნა. <ref>{{Cite book|title=La federalización de Buenos Aires: debates y documentos|last=Ruiz Moreno|first=Isidro|publisher=Buenos Aires: Hyspamerica|year=1986|isbn=978-950-614-467-8|location=Buenos Aires|pages=}}</ref> გაფართოვდა [[ ქალაქის ლიმიტები|ქალაქის საზღვრები,]] რომლებიც მოიცავს ქალაქ [[ ბელგრანო, ბუენოს აირესი|ბელგრანოსა]] და [[ Flores, Buenos Aires|ფლორეს]] ქალაქებს; ორივე ახლა [[ ბუენროს-აირესის ბარიოსი და კომუნები|ქალაქის უბნებია]] . [[ 1994 წელს არგენტინის კონსტიტუციის ცვლილება|1994 წლის საკონსტიტუციო ცვლილებამ]] მიანიჭა ქალაქს [[ ავტონომიური ტერიტორია|ავტონომია]], შესაბამისად, ოფიციალური სახელი მიიღო ბუენოს-აირესის ავტონომიური ქალაქი ( ''Ciudad Autónoma de Buenos Aires'' ; "CABA"). მისმა მოქალაქეებმა პირველად აირჩიეს მთავრობის [[ ბუენოს-აირესის მერიებისა და მთავრობის მეთაურების სია|მეთაური]] (ე.ი. მერი) 1996 წელს; ადრე, მერი უშუალოდ ინიშნებოდა რესპუბლიკის [[არგენტინის პრეზიდენტი|პრეზიდენტის]] მიერ . 

ბუენოს აირესის [[ცხოვრების ხარისხის ინდექსი|ცხოვრების ხარისხმა]] 2018 წელს მსოფლიოში 91-ე ადგილი დაიკავა, რომელიც ლათინური ამერიკის ქვეყნების შედეგებში ერთ-ერთი საუკეთესოა. <ref>{{Cite web|title=Vienna tops Mercer's 20th Quality of Living ranking|publisher=Mercer}}</ref> <ref>{{Cite web|title=2018 Quality of Living City Rankings|publisher=Mercer}}</ref> 2012 წელს, ბუენოს-აირესს ყველაზე მეტი ვიზიტორი ეწვია სამხრეთ ამერიკაში, ხოლო მეორე ადგილზე იყო ლათინური ამერიკის მასშტაბით.  ( [[მეხიკო|მეხიკოს]] შემდეგ). <ref name="visitada">{{Cite news|title=México DF, Buenos Aires y San Pablo, los destinos turísticos favoritos}}</ref> 

იგი ცნობილია თავისი შემონახული [[ეკლექტიკა|ეკლექტური]] ევროპული არქიტექტურით <ref>{{Cite web|url=http://www.lonelyplanet.com/argentina/travel-tips-and-articles/76692|title=Introduction to architecture in Buenos Aires|publisher=[[Lonely Planet]]|date=14 June 2011|access-date=18 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150118104835/http://www.lonelyplanet.com/argentina/travel-tips-and-articles/76692|archivedate=18 იანვარი 2015}}</ref> და მდიდარი კულტურული ცხოვრებით. <ref name="adventurelife">{{Cite web|url=http://www.adventure-life.com/articles/buenos-aires-83|title=Buenos Aires History and Culture|publisher=[[Adventure Life]]|access-date=28 May 2012}}</ref> ბუენოს აირესმა ჩაატარა [[პანამერიკული თამაშები|პირველი პანამერიკული თამაშები 1951]] წელს და ორგზის უმასპინძლა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978 წლის FIFA მსოფლიო თასს]]. ბუენოს- აირესში გაიმართა  [[:en:2018_Summer_Youth_Olympics|2018 წლის ახალგაზრდული ოლიმპიადა]] <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://www.olympic.org/news/buenos-aires-elected-as-host-city-for-2018-youth-olympic-games/202222|title=Buenos Aires elected as Host City for 2018 Youth Olympic Games|publisher=[[International Olympic Committee]]|date=4 July 2013|access-date=13 September 2013}}</ref> და [[:en:2018_G20_Buenos_Aires_summit|2018 წლის G20 სამიტი]] . <ref>{{Cite web|url=http://www.clarin.com/politica/Argentina-elegida-sede-G-20_0_1603039808.html|title=Argentina fue elegida sede del G-20 para 2018|date=|access-date=29 June 2016}}</ref> 

ბუენოს აირესი [[:en:Multiculturalism|მულტიკულტურული]] ქალაქია, მრავალრიცხოვანი ეთნიკური და რელიგიური ჯგუფების სახლი. ქალაქში ესპანური ენის გარდა მრავალ ენაზე საუბრობენ, რაც წარმოაჩენ მის კულტურასა და დიალექტს, რომელიც გავრცელებულია ქვეყნის ზოგიერთ სხვა ნაწილში. ეს იმიტომ ხდება, რომ მე -19 საუკუნიდან მოყოლებული ქალაქმა და, ზოგადად, ქვეყანამ, მთელი მსოფლიოდან მილიონობით ემიგრანტი მიიღო, რამდენიმე ეთნიკური ჯგუფი ერთად ცხოვრობს, რის გამოც ქალაქი ერთ-ერთ ყველაზე მრავალფეროვანია [[ამერიკა|ამერიკის]] ქალაქებში. <ref>{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gob.ar/cultos/turismo-religioso|author=Buenos Aires Ciudad|title=Turismo Religioso|language=es|accessdate=20 ივლისი 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160105115134/http://www.buenosaires.gob.ar/cultos/turismo-religioso|archivedate=5 იანვარი 2016}}</ref> 

== ეტიმოლოგია ==
[[არაგონის სამეფო|არაგონის სამეფოს]] არქივის მიხედვით, [[კატალონიელები|კატალონიელი]] მისიონერები და იეზუიტები ჩადიოდნენ [[კალიარი|კალიარში]] ( [[სარდინია]] ) არაგონის ფარგლებში, მას შემდეგ, რაც მისი ხელში ჩაგდება მოახერხეს [[პიზა|პიზელებისგან]] 1324 წელს, მათ აღმართეს შტაბ-ბინა გორაკზე,რომელიც ქალაქს გადმოჰყურებდა. <ref name="catalanname">{{Cite web|url=http://en.todobuenosaires.com/buenos_aires/en/historia/origenombre.php|title=Origin of the name Buenos Aires|publisher=Todo Buenos Aires|accessdate=18 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150119003340/http://en.todobuenosaires.com/buenos_aires/en/historia/origenombre.php|archivedate=19 იანვარი 2015}}</ref> გორაკი მათთვის ცნობილი იყო როგორც ''ბონირა'' (ან ''ბონარია'' [[სარდინია|სარდინიული ენით]] ). კაგლიარის ალყის დროს, კატალონიელებმა ბორცვის ზემოთ, [[მარიამ ღვთისმშობელი|ღვთისმშობლის]]  [[:en:Shrine_of_Our_Lady_of_Bonaria|ტაძარი]] ააგეს. 1335 წელს, მეფე [[ალფონსო IV (არაგონი)|ალფონსო IV -მ]]   ეკლესია შესთავაზა [[:en:Order_of_the_Blessed_Virgin_Mary_of_Mercy|მერკედარიელებს]], რომლებმაც ააშენეს [[სააბატო|სააბატო,]] რომელიც დღემდე დგას. ამ წლებში გავრცელდა ამბავი, რომელიც ირწმუნებოდა, თითქოს ღვთისმშობლის ქანდაკება ზღვიდან იქნა აღმართული, მას შემდეგ რაც სასწაულებრივად დაეხმარა [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვაში]] ქარიშხლის დამშვიდებას. ქანდაკება მოთავსდა სააბატოშ. ესპანელმა მეზღვაურებმა, განსაკუთრებით კი [[ანდალუსია|ანდალუსიელებმა]], ამ ხატს საზეიმოდ უწოდეს და ხშირად იხსენიებდნენ, როგორც "სამართლიან ქარს", რომელიც მათ [[ ნავიგაცია|ნავიგაციაში]]  და გემის დაზიანების თავიდან აცილებაში დაეხმარა. მოგვიანებით [[სევილია|სევილიაში]] აღმართეს ბუენ აირის ღვთისმშობლის საკურთხევლი. <ref name="catalanname" /> 

ბუენოს-აირესის დაარსებისას ესპანელი მეზღვაურები მადლიერებით ჩამოვიდნენ [[რიო-დე-ლა-პლატა|რიო-დე-ლა-პლატაში]] "ბუენოს-აირესის წმინდა მარიას" კურთხევით, "სამართლიანი ქარის წმინდა ღვთისმშობლის შთაგონებით",   ხელსაყრელი  ქარისთვის უნდა მიეღწიათ სანაპიროზე, რასაც დღეს მდებარეობს თანამედროვე ქალაქი ბუენოს-აირესი. <ref name="banderin">{{Cite web|url=http://rotaryba.com.ar/?page_id=80|title=Nuestro Banderín|access-date=18 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150119004113/http://rotaryba.com.ar/?page_id=80|archivedate=19 იანვარი 2015}}</ref> [[პედრო დე მენდოსა|პედრო დე მენდოსამ]] ქალაქს უწოდა "სამართლიანი ქარის წმიდა მარიამი", სახელი, რომელიც შემოთავაზებულია მენდოსას ექსპედიციის სამლოცველოს მიერ - ბუენ აირის ღვთისმშობლის ერთგულებით - [[სარდინია|სარდინიის]] ბონარიის ''მადონას'' პატივსაცემად<ref>{{Cite web|url=http://www.pittau.it/Sardo/bonaria.html|title=Massimo Pittau – La Madonna di Bonaria di Cagliari e Buenos Aires|author=|date=|work=pittau.it|access-date=13 January 2016}}</ref> (რომელიც დღემდე მფარველობს [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვის]] კუნძულს <ref>{{Cite web|url=http://www.avvenire.it/Chiesa/Pagine/papa-francesco-a-cagliari-legame-bonaria-buenos-aires.aspx|title=Quel legame mariano tra Bonaria e Buenos Aires|author=|date=|work=avvenire.it|access-date=13 January 2016}}</ref> ). მენდოსას დასახლებას მალევე დაესხა თავს ადგილობრივი მოსახლეობა და დასახლება მიატოვეს 1541 წელს. <ref name="banderin" /> 

მეორე (და მუდმივი) დასახლება დაარსდა 1580 წელს ხუან დე გარაის მიერ, რომელმაც გაცურა [[პარანა (მდინარე)|მდინარე პარანით]]  [[ასუნსიონი|ასუნსიონიდან]] (ახლანდელი პარაგვაის დედაქალაქი). გარაიმ შეინარჩუნა სახელი, რომელიც თავდაპირველად აირჩია მენდოსამ, დაერქვა ქალაქს ''Ciudad de la Santísima Trinidad y Puerto de Santa María del Buen Aire'' ("ყველაზე წმინდა სამების ქალაქი და სამართლიანი ქარის წმინდა მარიამის ნავსადგური"). მოკლე ფორმა "ბუენოს-აირესი" ჩვეულებრივ გამოიყენება  მე -17 საუკუნიდან. <ref name="provincia">{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gov.ar/areas/ciudad/historico/calendario/destacado.php?menu_id=23203&ide=44|title=Calendario Histórico – Segunda fundación de Buenos Aires|language=es|publisher=Government of the Autonomous City of Buenos Aires|accessdate=9 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121024201506/http://www.buenosaires.gov.ar/areas/ciudad/historico/calendario/destacado.php?menu_id=23203&ide=44|archivedate=24 October 2012}}</ref> 

ბუენოს-აირესის ესპანური ანბანის ჩვეულებრივი აბრევიატურაა - Bs.As. <ref>{{Cite web|url=http://spanish.about.com/od/writtenspanish/a/abbreviations.htm|title=Spanish Abbreviations|publisher=[[About.com]]|accessdate=18 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150404051117/http://spanish.about.com/od/writtenspanish/a/abbreviations.htm|archivedate=4 აპრილი 2015}}</ref> ასევე ჩვეულებრივ აღნიშნავენ მას, როგორც "B.A." ან "BA". <ref>{{Cite web|url=http://www.allacronyms.com/_internet_slang/BA/Buenos_Aires|title=BA Abbreviation|publisher=allacronyms.com|accessdate=18 January 2015}}</ref>  1994 წელს მიღებული ავტონომიიდან მას დაერქვა ”CABA” (''Ciudad Autónoma de Buenos Aires'', ''ბუენოს-აირესის'' ავტონომიური ქალაქი). ადგილობრივები უფრო ხშირად იყენებენ აბრევიატურა "ბაირესს(Baires)", ერთი სიტყვით.  

== ისტორია ==
=== პირველი ევროპული დასახლებები ===

მეზღვაური [[ხუან დიას დე სოლისი]], რომელიც დაცურავდა [[ესპანეთი]]ს სახელით, იყო პირველი ევროპელი რომელმაც მიაღწია [[რიო-დე-ლა-პლატა]]ს [[1516]] წელს. მისი ექსპედიცია შეწყდა, რადგან ის მოკლული იქნა ადგილობრივი ტომის [[ჩარუა]]სთან (ახლანდელი [[ურუგვაი|ურუგვაის]] შემადგენლობაში) შეტაკების დროს.

[[ფაილი:Buenos Aires shortly after its foundation 1536.png|thumb|left|225px|ბუენოს აირესი მისი დაარსებიდან ცოტა ხანში, 1538]]
[[ფაილი:Nuestra Señora del Buen Aire plaza Cerdeña.jpg|მინი|ბუენ აირის ლედი, მიგრაციის ეროვნული დეპარტამენტის წინ]]
ქალაქი ბუენოს-აირესი თავიდან დაფუძნდა როგორც ''Ciudad de Nuestra Señora Santa María del Buen Ayre'', (თარგმანში: "ჩვენი დედოფლის წმინდა მარია სამართლიანი ქარების დედოფლის ქალაქი") [[1536]] წლის 2 თებერვალს, ესპანური ექსპედიციის მიერ, რომელსაც უძღვებოდა [[პედრო დე მენდოსა]]. დასახლება დაფუძნდა იქ, სადაც დღეს მდებარეობს [[სან-ტელმო]]ს უბანი ბუენოს-აირესის სამხრეთით.

ადგილობრივი ტომების შეტევებმა აიძულეს ახალმოსახლეები [[1541]] წელს მიეტოვებინათ ქალაქი დასახლება. მეორე დასახლება (რომელმაც დღემდე მოაღწია ) შეიქმნა [[1580]] წელს [[ხუან დე-გარაი]]ს მიერ, რომელიც მოცურდა [[პარანა (მდინარე)|მდინარე პარანით]] [[ასუნსიონი]]დან. მან დააარსა ახალშენი "წმინდა სამება" და მისი პორტი გახდა "Puerto de Santa María de los Buenos Aires."

ადრეული დროიდან ბუენოს-აირესი, ძირითადად, ვაჭრობაზე იყო დამოკიდებული. მე -17 საუკუნის უმეტესი პერიოდის განმავლობაში ესპანურ ხომალდებს მეკობრეების მხრიდან შეექმნათ პრობლემა, ამიტომ მათ შეიმუშავეს რთული სისტემა, სადაც გემები სამხედრო დაცვით აღიჭურვა და  გაგზავნეს ცენტრალურ ამერიკაში, [[სევილია|სევილიიდან]] (ერთადერთი პორტი, რომელსაც კოლონიებთან ვაჭრობა ჰქონდა ნებადართული), [[ლიმა|ლიმამდე, პერუში]]. ამის გამო, ბუენოს-აირესში პროდუქტების ჩასვლას ძალიან დიდი დრო დასჭირდა. ამ სქემამ იმედგაცრუებული დატოვა ბუენოს-აირესის ვაჭრები და არაფორმალურად, ხელისუფლებამ დაუშვა კონტრაბანდული ინდუსტრიის განვითარება  კოლონიებში პორტუგალიელებთან.  

ამ მდგომარეობის გათვალისწინებით,  [[კარლოს III (ესპანეთი)|ესპანეთის მონარქმა კარლოს III- მ]] პროგრესულად შეამსუბუქა სავაჭრო შეზღუდვები და საბოლოოდ, ბუენოს აირესის ღია პორტი გამოაცხადა მე -18 საუკუნის ბოლოს. ბრიტანული ძალების მიერ [[პორტობელო (პანამა)|პორტობელოს]] დაპყრობამ, ასევე გამოიწვია სავაჭრო სივრცის გაღრმავების აუცილებლობა ატლანტიკური მარშრუტით, ლიმაზე დაფუძნებული ვაჭრობის საზიანოდ. მისი ერთ-ერთი განჩინება იყო რეგიონის გაყოფა, პერუს ვიცე-სამეფოს   ნაცვლად შექმნილიყო [[რიო-დე-ლა-პლატის ვიცე-სამეფო|რიო-დე-ლა-პლატას ვიცე-სამეფო]], დედაქალაქად ბუენოს-აირესით. თუმცა, კარლოსის  მოქმედებებს არ მოუტანია სასურველი ეფექტი და ადგილობრივები, რომელთა ნაწილი  [[საფრანგეთის რევოლუცია|ფრანგული რევოლუციის]] იდეოლოგიით იყო შთაგონებული, კიდევ უფრო დარწმუნდნენ ესპანეთისგან დამოუკიდებლობის აუცილებლობაში. 

=== ომი დამოუკიდებლობისთვის ===

ბრიტანეთის შემოსევების დროს [[რიო-დე-ლა-პლატა|რიო-დე-ლა-პლატაში]], ბრიტანული ძალები ორჯერ დაესხნენ თავს  ბუენოს-აირესს. 1806 წელს ბრიტანელები წარმატებით შეიჭრნენ ბუენოს-აირესში, მაგრამ [[მონტევიდეო|მონტევიდეოდან]] არმიამ [[ სანტიაგო დე ლინიერს|სანტიაგო დე ლინიერსის მეთაურობით]] დაამარცხა ისინი. ბრიტანეთის მმართველობის ხანმოკლე პერიოდის განმავლობაში, მმართველმა [[ რაფაელ სობრეონტე|რაფაელ სობრემონტმა]] მოახერხა გაქცევა [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვაში]] და ეს ქალაქი დედაქალაქად გამოაცხადა. ბუენოს-აირესი განთავისუფლების შემდეგ კვლავ გახდა დედაქალაქი, მაგრამ სობრემონტმა ვეღარ განაახლა თავისი მოვალეობა, მმართველის პოზიციაზე. სანტიაგო დე ლინიერსი, აირჩიეს ახალ მმართველად, რომელმაც მოამზადა ქალაქი ბრიტანეთის შესაძლო ახალი შეტევის წინააღმდეგ და მოიგერია 1807 წელს შეჭრის მცდელობა. საზოგადოებაში წარმოქმნილმა მილიტარიზაციამ შეცვალა ძალაუფლების თანაფარდობა [[კრეოლები|კრეოლების]] სასარგებლოდ (განსხვავებით [[ ნახევარკუნძულები|ნახევარკუნძულისგან]] ), ისევე როგორც ესპანეთში [[ნახევარკუნძულის ომი|ნახევარკუნძულის ომის]] განვითარება. ვაჭრის, [[ Martín de zlzaga|მარტინ დე ალზაგას]] მცდელობა, [[ Martín de zlzaga|მოეხსნა]] ლაინიერები და ჩაენაცვლებინა ისინი [[ხუნტა|ხუნტით]], აღკვეთეს [[კრეოლები|კრეოლების]] ჯარებმა. თუმცა, 1810 იგივე ჯარები შეუწყობს ახალი რევოლუციური მცდელობას ხელს, წარმატებით მოხსნის ახალ მმართველს [[ ბალთაზარ ჰიდალგო დე ცისნეროსი|ბალთაზარ იდალგო დე ცისნეროსს]]. ეს ფაქტი ცნობილია როგორც [[მაისის რევოლუცია]], რომელიც ახლა აღინიშნება როგორც ეროვნული დღესასწაული. ამ მოვლენით დაიწყო [[ არგენტინის დამოუკიდებლობის ომი|არგენტინის ბრძოლა დამოუკიდებლობისთვის]]. მთავრობას, თავდაპირველად ორი [[ხუნტა]] ჰყავდა, მრავალი წევრის შემადგენლობით. შემდეგ ორი [[ტრიუმვირატი]], ბოლოს კი ერთმმართველიანი კაბინეტი, [[ რიო-დე-პლატას გაერთიანებული პროვინციების უზენაესი დირექტორი|უზენაესი ხელმძღვანელით]]. ესპანეთისგან ოფიციალური დამოუკიდებლობა [[ არგენტინის დამოუკიდებლობის დეკლარაცია|გამოცხადდა]] 1816 წელს, [[ ტუკუმანის კონგრესი|ტუკუმანის კონგრესზე]] . ბუენოს-აირესმა შეძლო და გაუძლო დამოუკიდებლობის მთელ [[ომი დამოუკიდებლობისათვის ესპანეთის ამერიკულ კოლონიებში|ესპანურ-ამერიკულ ომებს,]] სამეფო მმართველობის ქვეშ აღარ დაეცა. 

ისტორიულად, ბუენოს-აირესი იყო არგენტინის მთავარი ადგილი [[ლიბერალიზმი|ლიბერალური]], [[თავისუფალი ვაჭრობა|თავისუფალი ვაჭრობისა]] და უცხოური იდეებისა, მაშინ როდესაც მრავალი პროვინცია, განსაკუთრებით ჩრდილო – დასავლეთიდან, მხარს უჭერდა უფრო [[ნაციონალიზმი|ნაციონალისტურ]] და [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკურ]] მიდგომებს პოლიტიკურ და სოციალურ საკითხებთან მიმართებაში. არგენტინის ისტორიაში შიდა დაძაბულობის დიდი ნაწილი, დაიწყო მე -19 საუკუნის ცენტრისტულ-ფედერალისტური კონფლიქტებით,  ამ საპირისპირო შეხედულებებზე დაფუძნებით. 25 მაისის რევოლუციის შემდეგთვეებში, ბუენოს-აირესმა არაერთი სამხედრო დესპანი გაგზავნა პროვინციებში, რათა მიეღწიათ შეთანხმებისთვის. მრავალი ამ მისიათაგანი დასრულდა ძალადობრივი შეტაკებებით და გამოიწვია დედაქალაქსა და პროვინციებს შორის დაძაბულობა.

XIX საუკუნეში ქალაქი ორჯერ მოექცა [[სამხედრო ბლოკადა|სამხედრო ბლოკადაში]] საფრანგეთის საზღვაო ძალების მიერ 1838 – დან 1840 წლამდე, შემდეგ კი [[ რიო-დე-პლატას ანგლო-ფრანგული ბლოკადა|ანგლო – ფრანგული]] ექსპედიციის მიერ 1845 –1848 წლებში. ვერც ერთმა ბლოკადამ აიძულა ქალაქი დამორჩილებოდა  საგარეო ძალებს და საბოლოოდ თავი დააღწიეს მათ მოთხოვნებს.

=== მე -19 და მე -20 საუკუნე ===
XIX საუკუნის უმეტესი პერიოდის განმავლობაში, ქალაქის პოლიტიკური სტატუსი დარჩა მგრძნობიარე საგანი. ის უკვე იყო [[ბუენოს-აირესის პროვინცია|ბუენოს-აირესის პროვინციის]] დედაქალაქი, ხოლო 1853 - 1860 წლებში იგი იყო [[ ბუენოს-აირესის სახელმწიფო|ბუენოს-აირესის]] სეპარატისტული [[ ბუენოს-აირესის სახელმწიფო|სახელმწიფოს]] დედაქალაქი. ეს საკითხი არაერთხელ განიხილებოდა ბრძოლის გზით, სანამ საბოლოოდ არ გადაწყდებოდა 1880 წელს, როდესაც ქალაქის ფედერალიზაცია მოხდა და გახდა სახელისუფლებო ადგილი, რომელსაც პრეზიდენტის მიერ დანნიშნული მერი ეყოლებოდა. [[კასა-როსადა]] გახდა [[არგენტინის პრეზიდენტი|საპრეზიდენტო რეზიდენცია]] . <ref name="provincia2">{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gov.ar/areas/ciudad/historico/calendario/destacado.php?menu_id=23203&ide=44|title=Calendario Histórico – Segunda fundación de Buenos Aires|language=es|publisher=Government of the Autonomous City of Buenos Aires|accessdate=9 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121024201506/http://www.buenosaires.gov.ar/areas/ciudad/historico/calendario/destacado.php?menu_id=23203&ide=44|archivedate=24 October 2012}}</ref>ღარიბი უბნების მოსახლეობის ჯანმრთელობის მდგომარეობა უარყოფითი იყო, ტუბერკულოზის მაღალი მაჩვენებლით. საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექიმები და პოლიტიკოსები, როგორც წესი, ადანაშაულებდნენ როგორც თავად ღარიბებს, ისე მათ საცხოვრებელ პირობებს სახლებში (კონვენტილოებში), საშინელი დაავადების გავრცელებაში. ხალხი უგულებელყოფდა საზოგადოებრივ ჯანდაცვის კამპანიებს, გადამდები დაავადებების გავრცელების შეზღუდვისთვის, მაგალითად, ქუჩაში გაფიცვის აკრძალვა, ჩვილებისა და მცირეწლოვან ბავშვებზე ზრუნვის მკაცრი მითითებები და კარანტინები, რომლებიც ოჯახებს აცალკევებდა დაავადებული ოჯახის წევრისგან.<ref>Diego Armus, ''The Ailing City: Health, Tuberculosis, and Culture in Buenos Aires, 1870–1950'' (2011)</ref> 

[[ ბუენოს აირესის საბაჟო|ბუენოს-აირესის საბაჟოსთან]] დაკავშირებული კეთილდღეობის და ნაყოფიერი [[პამპა|პამპას]] მიერ წარმოქმნილი სიმდიდრის გარდა, [[ სარკინიგზო ტრანსპორტი არგენტინაში|რკინიგზის განვითარებამ]] XIX საუკუნის მეორე ნახევარში გაზარდა ბუენოს-აირესის ეკონომიკური ძალა, რადგან ნედლეული შემოდიოდა მის ქარხნებში. წამყვანი ადგილი გახდა ევროპელი ემიგრანტებისთვის, განსაკუთრებით იტალიიდან და ესპანეთიდან, 1880 წლიდან 1930 წლამდე ბუენოს-აირესი გახდა მულტიკულტურული ქალაქი, რითაც იგი  სათავეში ჩაუდგა ევროპის მთავარ დედაქალაქებს. [[თეატრი კოლონი]]  გახდა მსოფლიოს ერთ – ერთი საუკეთესო საოპერო ადგილი და ქალაქი გახდა [[რადიო|რადიოს]], [[ტელევიზია|ტელევიზიის]], [[კინოხელოვნება|კინოსა]] და [[არგენტინული კულტურა|თეატრის]] რეგიონალური დედაქალაქი. ამ წლების განმავლობაში აშენდა ქალაქის მთავარი გამზირები, ხოლო მე -20 საუკუნის დასაწყისში დაიწყო სამხრეთ ამერიკის ყველაზე მაღალი შენობების და მისი პირველი [[ბუენოს-აირესის მეტროპოლიტენი|მეტროპოლიტენის]] სისტემის მშენებლობა. მეორე სამშენებლო ბუმის დროს, 1945 წლიდან 1980 წლამდე, ქალაქის ცენტრი და ქალაქის დიდი ნაწილი შეიცვალა.

ბუენოს-აირესმა ასევე მიიპყრო მიგრანტები არგენტინის პროვინციებიდან და მეზობელი ქვეყნებიდან. 1930-იან წლებში [[:en:Shanty_town|ღარიბთა უბნებმა]] ( ''[[ვილია-მისერია]]'' ) დაიწყეს ქალაქის ინდუსტრიული ტერიტორიების ირგვლივ განვითარება, რამაც გამოიწვია გავრცელებული სოციალური პრობლემები და სოციალური კონფლიქტები ბუენოს-აირესის მეტწილად მოწინავე მოსახლეობასთან. ეს მშრომელები გახდნენ [[პერონიზმი|პერონიზმის]] პოლიტიკური საფუძველი, რომელიც ბუენოს-აირესში გაჩნდა 1945 წლის 17 ოქტომბრის  [[:en:Loyalty_Day_(Argentina)|დემონსტრაციის]]  დროს, [[პლასა-დე-მაიო|პლასა-დე-მაიოზე]] . <ref name="Clarín guide">''Guía visual de Buenos Aires centro histórico'', [[Clarín (Argentine newspaper)|''Clarín'']] Viajes, 2001.</ref> დიდი ბუენოს-აირესის ინდუსტრიული სარტყლის  მუშაკები მას შემდეგ პერონიზმის მთავარ დამხმარე ბაზას წარმოადგენდნენ, ხოლო პლასა-დე-მაიო გახდა დემონსტრაციებისა და ქვეყნის მრავალი პოლიტიკური მოვლენის ადგილი; ამასთან, 1955 წლის 16 ივნისს საზღვაო ძალების სპლინტერმა ჯგუფმა დაბომბა [[პლასა-დე-მაიო|პლასა-დე-მაიოს]] მხარე, დაიღუპა 364 მშვიდობიანი მოქალაქე (იხ ''[[:en:Bombing_of_Plaza_de_Mayo|. პლასა-დე-მაიოს დაბომბვა]]'' ). ეს იყო ერთადერთი შემთხვევა, როდესაც ქალაქს თავს დაესხნენ ჰაერიდან და ღონისძიებას მოჰყვა სამხედრო აჯანყება, რომელიც პრეზიდენტმა პერონმა სამი თვის შემდეგ ჩაახშო (იხ. ''[[:en:Revolución_Libertadora|Revolución Libertadora]]'' ).[[ფაილი:Buenos Aires-Jura de la Constitución (1854).jpg|thumb|225px|[[1854]] წელი, ბუენოს-აირესის კონსტიტუციის მიღება]]1970-იან წლებში ქალაქი დაზარალდა მემარცხენე რევოლუციური მოძრაობების ( [[:en:Montoneros|მონტონეროსი]], [[:en:People's_Revolutionary_Army_(Argentina)|ERP]] (სახალხო რევოლუციური არმია)და F.A.R.) და [[მემარჯვენეობა|მემარჯვენე]] პარამილიტარული ჯგუფის [[:en:Argentine_Anticommunist_Alliance|Triple A– ს]](არგენტინის ანტიკომუნისტური ალიანსი) ბრძოლების შედეგად, რომელსაც მხარს უჭერდა [[მარია ესტელა მარტინეს დე პერონი|იზაბელ პერონი]], რომელიც 1974 წელს არგენტინის პრეზიდენტი გახდა ხუან პერონის გარდაცვალების შემდეგ.

[[არგენტინის სახელმწიფო გადატრიალება (1976)|1976 წლის მარტის გადატრიალებამ]], გენერალ [[ხორხე რაფაელ ვიდელა|ხორხე ვიდელას ხელმძღვანელობით]],  კონფლიქტის მხოლოდ ესკალაცია მოახდინა; ” [[ბინძური ომი (არგენტინა)|ბინძურმა ომმა]] ” გამოიწვია 30,000 ''[[:en:Forced_disappearance|ადამიანის იძულებით გაუჩინარება]]'' ( ''[[ იძულებითი გაუჩინარება|ხუნტას]]'' წლებში სამხედროებმა გაიტაცეს და მოკლეს). <ref name="Millions">''We are Millions: Neo-liberalism and new forms of political action in Argentina'', Marcela Lópéz Levy, Latin America Bureau, London, 2004. {{ISBN|978-1899365630}}</ref> მათი დედების ჩუმი მსვლელობა ( [[:en:Mothers_of_the_Plaza_de_Mayo|პლასა-დე-მაიოს დედები]] ) არგენტინელთა ტანჯვის ცნობილი სურათია იმ დროიდან.

ქალაქს ორჯერ ეწვია [[იოანე პავლე II|პაპი იოანე პავლე II]], ჯერ 1982 წელს და შემდეგ 1987 წელს; ამ შემთხვევებმა შეკრიბა ქალაქის ისტორიაში ხალხის ყველაზე დიდი რაოდენობა. დემოკრატიის დაბრუნება 1983 წელს დაემთხვა კულტურულ აღორძინებას, ხოლო 1990-იან წლებში ეკონომიკური აღორძინება დაფიქსირდა, განსაკუთრებით სამშენებლო და ფინანსურ სექტორებში.

1992 წლის 17 მარტს [[ 1992 წელს ისრაელის საელჩოს შეტევა ბუენოს აირესში|ისრაელის საელჩოში]] ბომბი [[ 1992 წელს ისრაელის საელჩოს შეტევა ბუენოს აირესში|აფეთქდა, რომლის]] შედეგად დაიღუპა 29 და დაშავდა 242 ადამიანი. კიდევ ერთმა აფეთქებამ, 1994 წლის 18 ივლისს, [[ 1994 AMIA დაბომბვა|გაანადგურა შენობა,]] სადაც განთავსებული იყო რამდენიმე [[ებრაელები|ებრაული]] ორგანიზაცია, დაიღუპა 85 და დაშავდა კიდევ მრავალი, ეს ინციდენტები აღმოჩნდა სამხრეთ ამერიკაში [[შუა აღმოსავლეთი|შუა აღმოსავლეთის]] [[ტერორიზმი|ტერორიზმის]] დასაწყისი. [[:en:Pact_of_Olivos|1993 წლის შეთანხმების შემდეგ]], [[არგენტინის კონსტიტუცია|არგენტინის კონსტიტუციაში]] შეიტანეს ცვლილებები, რომ ბუენოს-აირესს მიენიჭა [[ავტონომია]] და გაათავისუფლა, სხვა საკითხებთან ერთად, პრეზიდენტის მიერ ქალაქის მერის დანიშვნის უფლება (როგორც ეს იყო 1880 წლიდან). 1996 წლის 30 ივნისს ბუენოს აირესში ამომრჩევლებმა აირჩიეს პირველი არჩეული მერი ( ''[[ ბუენოს-აირესის მერიებისა და მთავრობის მეთაურების სია|ჯეფ დე გობიერნო]]'' ).
[[ფაილი:Microcentro, Buenos Aires (40774240522).jpg|მინი]]

=== 21-ე საუკუნე ===
1996 წელს, [[ 1994 წელს არგენტინის კონსტიტუციის ცვლილება|არგენტინის კონსტიტუციის რეფორმის შემდეგ]], ქალაქმა ჩაატარა თავისი პირველი მერობის არჩევნები ახალი წესდების შესაბამისად, მერის ტიტული ოფიციალურად შეიცვალა "მთავრობის მეთაურად". გამარჯვებული იყო [[ფერნანდო დე ლა რუა]], რომელიც მოგვიანებით გახდა არგენტინის პრეზიდენტი 1999 წლიდან 2001 წლამდე.

დე ლა რუას მემკვიდრემ, [[ ანბალ იბრა|ანიბალ იბარამ]] გაიმარჯვა ორჯერ სახალხო არჩევნები, მაგრამ მისი იმპიჩმენტი მოითხოვეს (და საბოლოოდ გადადგა 2006 წლის 6 მარტს) [[:en:República_Cromañón_nightclub_fire|República Cromagnon]] ღამის კლუბში ხანძრის გამო. [[ ჟორჟ ტელერმანი|ხორხე ტელერმანი]], რომელიც იყო მერის მოვალეობის შემსრულებელი, წარმოადგენდა სამთავრობო კაბინეტს არჩევნებში. 2007 წლის არჩევნები, [[მაურისიო მაკრი|მაურისიო მაკრიმ,]]<nowiki/>რომელიც რესპუბლიკურ პარტიას წარმოადგენდა  გაიმარჯვა [[ საარჩევნო ბიულეტენი არგენტინაში|მეორე ტურში]] კენჭისყრის შედეგად. ხელისუფლებაში ადგილი დაიკავა 9 დეკემბერს 2007 წელს. 2011 წელს, არჩევნების მეორე ტურში ხმათა 60,96% -ით გაიმარჯვა რესპუბლიკურმა პარტიამ (PRO), ამრიგად, მაკრი ქალაქის მერად ხელახლა აირჩიეს, ხოლო  [[ მარია ევგენია ვიდალი|მარია ეუხენია ვიდალი]] მერის მოადგილედ.

2015 წლის არჩევნები პირველად გამოიყენეს ქალაქში [[ ელექტრონული კენჭისყრა|ხმის მიცემის ელექტრონული]] სისტემა, მსგავსი იყო [[სალტის პროვინცია|სალტის პროვინციაში]] .  2015 წლის 5 ივლისს ჩატარებულ ამ არჩევნებში მაკრი აღარ მონაწილეობდა მერობის კანდიდატად და წარადგინა [[ არგენტინის ზოგადი არჩევნები, 2015 წ|საპრეზიდენტო კანდიდატურა,]] ხოლო [[ ჰორაციო როდრიგეს ლარეტა|ჰორაციო როდრიგეს ლარეტამ]] დაიკავა მისი ადგილი მერის პოსტზე.<gallery widths="300" heights="200">
ფაილი:Puente de la mujer - panoramio (1).jpg|[[Puente de la Mujer|ქალთა ხიდი]] დააპროექტა [[Santiago Calatrava|სანტიაგო კალატრავამ]] .
ფაილი:Obelisco - Buenos Aires (8556495538).jpg|[[9 de Julio Avenue|9 ივლისის გამზირი]], ხედი [[Obelisk of Buenos Aires|ობელისკთან]]
ფაილი:Puerto Madero, Buenos Aires (40689219792).jpg|ბუენოს-აირესის მთავარი ფინანსური ცენტრი
</gallery>

== გეოგრაფია ==
ქალაქი ბუენოს-აირესი [[პამპა|პამპას რეგიონში მდებარეობს]], გარდა გარკვეული ზონებისა, როგორიცაა [[:en:Costanera_Sur_Ecological_Reserve|ბუენოს-აირესის ეკოლოგიური ნაკრძალი]], [[ბოკა ხუნიორსი|ბოკა ხუნიორსის (საფეხბურთო) კლუბის]] "სპორტული ქალაქი", [[:en:Aeroparque_Jorge_Newbery|ხორხე ნიუბერის აეროპორტი]], [[:en:Puerto_Madero|პუერტო მადეროს]] სამეზობლო და თავად მთავარი პორტი; ეს ყველაფერი აშენდა მიწა [[რიო-დე-ლა-პლატა|რიო-დე-ლა-პლატას]] სანაპიროებზე (მსოფლიოში ყველაზე ფართო მდინარე). <ref>{{Cite web|url=http://www.borello.com.ar/Notas%20de%20Interes/Notas_Riodelaplata.htm|title=Cuenca del Plata|publisher=Borello.com.ar|accessdate=13 September 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130726235500/http://www.borello.com.ar/Notas%20de%20Interes/Notas_Riodelaplata.htm|archivedate=26 July 2013}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.argentinaxplora.com/activida/geogra/geogra.htm|title=Geografia de Argentina|publisher=Argentinaxplora.com|accessdate=13 September 2013|archiveurl=https://www.webcitation.org/68cprK5L7?url=http://www.argentinaxplora.com/activida/geogra/geogra.htm|archivedate=23 June 2012}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.bue.gov.ar/especiales/?id=2|title=Sitio oficial de turismo de la Ciudad de Buenos Aires &#124; LA CIUDAD DE TODOS LOS ARGENTINOS|publisher=Bue.gov.ar|accessdate=13 September 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090221144630/http://bue.gov.ar/especiales/?id=2|archivedate=21 February 2009}}</ref> 
[[ფაილი:Satellite image of Buenos Aires, Argentina - December 19, 2014.jpg|ცენტრი|მინი|640x640პქ|სატელიტური ხედი ბუენოს-აირესის ტერიტორიასა და [[რიო-დე-ლა-პლატა|რიო-დე-ლა-პლატაზე]] . 2014 წელი]]

=== კლიმატი ===
[[ფაილი:Plaza San Martín, Buenos Aires (27146002798).jpg|მინი|ძლიერი წვიმა და ელვა [[ Plaza San Martín (ბუენოს-აირესი)|Plaza San Martin- ზე]]. შტორმები ჩვეულებრივია ზაფხულის განმავლობაში.]]
[[კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაცია|კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაციით]], ბუენოს-აირესს აქვს [[:en:Humid_subtropical_climate|ნოტიო სუბტროპიკული კლიმატი]] ( ''Cfa'' ) ოთხი განსხვავებული სეზონით. <ref name="amba">{{Cite web|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140227015825/http://www.atlasdebuenosaires.gov.ar/aaba/index.php?option=com_content&task=view&id=26&Itemid=22|archivedate=27 February 2014|url=http://www.atlasdebuenosaires.gov.ar/aaba/index.php?option=com_content&task=view&id=26&Itemid=22|title=Clima|publisher=Atlas Ambiental de Buenos Aires|language=Spanish|accessdate=24 December 2015}}</ref> <ref name="Peel">{{Cite journal|title=Updated world map of the Köppen−Geiger climate classification|url=http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.pdf|accessdate=22 February 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120203170339/http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.pdf|archivedate=3 February 2012}}</ref> მიმდებარე [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] საზღვაო გავლენის შედეგად, <ref name="Pezza2010">{{Cite journal|title=The unusual Buenos Aires snowfall of July 2007|publisher=John Wiley & Sons}}</ref> კლიმატი ზომიერია, უკიდურესი ტემპერატურა იშვიათია. <ref name="clima">{{Cite web|url=http://www.turismo.buenosaires.gob.ar/es/article/clima|title=Clima|publisher=Official Tourism site of Buenos Aires|language=Spanish|accessdate=24 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160126070716/http://www.turismo.buenosaires.gob.ar/es/article/clima|archivedate=26 January 2016}}</ref> იმის გამო, რომ ქალაქი მდებარეობს იმ არეალში, სადაც გადის [[:en:Pampero_(wind)|პამპეროსა]] და [[:en:Sudestada|სუდესტადას]] ქარი, <ref name="CC">{{Cite web|url=http://estatico.buenosaires.gov.ar/areas/med_ambiente/apra/des_sust/archivos/pacc/cap2_pacc_ba3030.pdf|title=Capítulo 2: Impacto en la Ciudad de Buenos Aires|publisher=Gobierno de la Ciudad de Buenos Aires|language=Spanish|accessdate=29 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111005053828/http://estatico.buenosaires.gov.ar/areas/med_ambiente/apra/des_sust/archivos/pacc/cap2_pacc_ba3030.pdf|archivedate=5 October 2011}}</ref> ამ კონტრასტული საჰაერო მასების გამო ამინდი ცვალებადია. {{Sfn|Blouet|2010}} 

ზაფხული ცხელი და ნოტიოა. <ref name="clima2">{{Cite web|url=http://www.turismo.buenosaires.gob.ar/es/article/clima|title=Clima|publisher=Official Tourism site of Buenos Aires|language=Spanish|accessdate=24 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160126070716/http://www.turismo.buenosaires.gob.ar/es/article/clima|archivedate=26 January 2016}}</ref> ყველაზე თბილი თვეა იანვარი, საშუალო დღიური მაჩვენებელი 24.9°C (76.8°F)     . <ref name="SMN">{{Cite web|url=http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/?mod=elclima&id=10|title=Caracteristicas Climaticas de la Ciudad de Buenos Aires|publisher=Servicio Meteorológico Nacional|language=Spanish|accessdate=29 May 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180101030123/http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/?mod=elclima&id=10|archivedate=1 იანვარი 2018}}</ref> ცხელი ტალღები გავრცელებულია ზაფხულის პერიოდში. <ref name="SMNsummer">{{Cite web|url=http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/clima/archivo/verano.pdf|title=El Verano en la Ciudad de Buenos Aires|publisher=Servicio Meteorológico Nacional|language=Spanish|accessdate=3 January 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180101030513/http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/clima/archivo/verano.pdf|archivedate=1 იანვარი 2018}}</ref> თუმცა, უმეტესად, ცხელი ტალღები ხანმოკლე ხანგრძლივობისაა (კვირაზე ნაკლები) და მას მოსდევს პასატები - ცივი, მშრალი პამპეროს ქარი, რომელსაც ძლიერი და ინტენსიური ჭექა-ქუხილი მოაქვს, რასაც მოჰყვება უფრო ცივი ტემპერატურა. {{Sfn|Blouet|2010}} <ref name="pampero">{{Cite web|url=http://www3.smn.gob.ar/?mod=biblioteca&id=73|title=Viento Pampero|publisher=Servicio Meteorológico Nacional|language=Spanish|accessdate=2 January 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180101082154/http://www3.smn.gob.ar/?mod=biblioteca&id=73|archivedate=1 იანვარი 2018}}</ref> ყველაზე მაღალი ტემპერატურა დაფიქსირდა 43.3° C (110°F) 1957 წლის 29 იანვარს. <ref name="SMN112anos">{{Cite web|url=https://www.smn.gob.ar/noticias/112-a%C3%B1os-midiendo-el-tiempo-de-buenos-aires|title=112 años midiendo el tiempo de Buenos Aires|publisher=Servicio Meteorológico Nacional|language=Spanish|accessdate=28 July 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180728170957/https://www.smn.gob.ar/noticias/112-a%C3%B1os-midiendo-el-tiempo-de-buenos-aires|archivedate=28 ივლისი 2018}}</ref> 

ზამთარი გრილდება ზომიერი ტემპერატურით დღის განმავლობაში და გრილი ღამით. <ref name="clima3">{{Cite web|url=http://www.turismo.buenosaires.gob.ar/es/article/clima|title=Clima|publisher=Official Tourism site of Buenos Aires|language=Spanish|accessdate=24 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160126070716/http://www.turismo.buenosaires.gob.ar/es/article/clima|archivedate=26 January 2016}}</ref>  სეზონის საშუალო მაჩვენებლებია 16.3°C (61.3°F),   ხოლო  დაბალი 8.1°C (46.6°F). <ref name="SMNwinter">{{Cite web|url=http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/clima/archivo/invierno.pdf|title=El Invierno en la Ciudad de Buenos Aires|publisher=Servicio Meteorológico Nacional|language=Spanish|accessdate=24 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180101082220/http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/clima/archivo/invierno.pdf|archivedate=1 იანვარი 2018}}</ref> შედარებით ტენიანობის საშუალო მაჩვენებელი მეტია 70% -ზე, რაც იმას ნიშნავს, რომ ქალაქში აღინიშნება ზომიერი და მძიმე ნისლი, შემოდგომაზე და ზამთარში. <ref>{{Cite news|accessdate=19 April 2010|title=Atlas Ambiental de Buenos Aires|url=http://www.atlasdebuenosaires.gov.ar/aaba/index.php?option=com_content&task=view&id=324&Itemid=160&lang=es|language=Spanish|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706083449/http://www.atlasdebuenosaires.gov.ar/aaba/index.php?option=com_content&task=view&id=324&Itemid=160&lang=es|archivedate=6 ივლისი 2011}}</ref> ივლისი ყველაზე ცივი თვეა, საშუალო ტემპერატურა 11.0°C (51.8F) . <ref name="SMN2">{{Cite web|url=http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/?mod=elclima&id=10|title=Caracteristicas Climaticas de la Ciudad de Buenos Aires|publisher=Servicio Meteorológico Nacional|language=Spanish|accessdate=29 May 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180101030123/http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/?mod=elclima&id=10|archivedate=1 იანვარი 2018}}</ref> [[ანტარქტიდა|ანტარქტიდიდან]] წარმოშობილი ცივი მასები თითქმის ყოველწლიურად გვხვდება და შეიძლება შენარჩუნდეს რამდენიმე დღის განმავლობაში. <ref name="SMNwinter" />  ბუენოს-აირესში (ბუენოს-აირესის ცენტრალურ ობსერვატორიაში) დაფიქსირებული ყველაზე დაბალი ტემპერატურა იყო -5.4°C (22°F), 1918 წლის 9 ივლისს. <ref name="SMN112anos2">{{Cite web|url=https://www.smn.gob.ar/noticias/112-a%C3%B1os-midiendo-el-tiempo-de-buenos-aires|title=112 años midiendo el tiempo de Buenos Aires|publisher=Servicio Meteorológico Nacional|language=Spanish|accessdate=28 July 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180728170957/https://www.smn.gob.ar/noticias/112-a%C3%B1os-midiendo-el-tiempo-de-buenos-aires|archivedate=28 ივლისი 2018}}</ref> [[თოვლი]] ძალიან იშვიათია ქალაქში: ბოლო თოვლი მოვიდა 2007 წლის 9 ივლისს, როდესაც, არგენტინაში თითქმის 30 წლის განმავლობაში, ყველაზე ცივი ზამთარი იყო. ეს იყო პირველი მნიშვნელოვანი თოვლი, რომელიც ქალაქში 89 წლის განმავლობაში მოხდა. <ref>{{Cite news|accessdate=24 January 2008|title=Buenos Aires sees rare snowfall|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/6286484.stm}}</ref> <ref>{{Cite news|accessdate=24 January 2008|title=Buenos Aires gets first snow since 1918|url=https://www.usatoday.com/news/world/2007-07-09-argentina-snow_N.htm}}</ref> 

გაზაფხული და შემოდგომა ხასიათდება ცვალებადი ამინდის პირობებით. <ref name="britannica">{{Cite encyclopedia|url=http://www.britannica.com/place/Buenos-Aires|title=Buenos Aires|encyclopedia=Encyclopædia Britannica|accessdate=3 January 2016|date=}}</ref> სამხრეთიდან ცივმა ჰაერის მასებმა შეიძლება ტემპერატურის ვარდნა გამოიწვიოს, ხოლო ჩრდილოეთიდან ცხელ ნესტიან ჰაერს მოაქვს ცხელი ტემპერატურა. {{Sfn|Blouet|2010}} 

ქალაქი იღებს 1,236.3[[მილიმეტრი|მმ]] (49 [[ინჩი]])  ნალექების რაოდენობას  წელიწადში. <ref name="SMN3">{{Cite web|url=http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/?mod=elclima&id=10|title=Caracteristicas Climaticas de la Ciudad de Buenos Aires|publisher=Servicio Meteorológico Nacional|language=Spanish|accessdate=29 May 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180101030123/http://www3.smn.gob.ar/serviciosclimaticos/?mod=elclima&id=10|archivedate=1 იანვარი 2018}}</ref> [[გეომორფოლოგია|გეომორფოლოგიის]] გამო, არასაკმარის სადრენაჟე ქსელთან ერთად, ქალაქი ძლიერ დაუცველია წყალდიდობის დროს ძლიერი წვიმის განმავლობაში. <ref name="Barros2006">{{Cite web|url=http://www.start.org/Projects/AIACC_Project/working_papers/Working%20Papers/AIACC_WP26_Barros%20(rev)%201.pdf|title=Vulnerability to floods in the metropolitan region of Buenos Aires under future climate change|publisher=Assessments of Impacts and Adaptations to Climate Change (AIACC)|accessdate=13 March 2016}}</ref> {{Sfn|Kreimer|2000}} {{Sfn|Kreimer|2000}} {{Sfn|Kreimer|2000}} 

== დემოგრაფია ==
მოსახლეობა [[1825]] წელს შეადგენდა 81 000-ზე მეტ ადამიანს. <ref>''The National Cyclopaedia of Useful Knowledge'' Vol.III, London, (1847) Charles Knight, p.915</ref> 

=== აღწერის მონაცემები ===
2010 წლის აღწერის მონაცემებით ქალაქში ცხოვრობდა 2,891,082 ადამიანი. <ref name="indec4701">{{Cite web|url=http://www.censo2010.indec.gov.ar/preliminares/cuadro_caba.asp|title=Censo 2010|accessdate=20 October 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150923202027/http://www.censo2010.indec.gov.ar/preliminares/cuadro_caba.asp|archivedate=23 September 2015}}</ref> დიდი ბუენოს-აირესის მოსახლეობა 2010 წლის აღწერის მონაცემებით 13,147,638 იყო. <ref>{{Cite web|title=Censo 2010 Argentina|url=http://www.censo2010.indec.gov.ar/preliminares/cuadro_resto.asp|accessdate=20 October 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151008110227/http://www.censo2010.indec.gov.ar/preliminares/cuadro_resto.asp|archivedate=8 October 2015}}</ref> ბუენოს-აირესში მოსახლეობის სიმჭიდროვე შეადგენდა 13,680 ადამიანს კვადრატულ კილომეტრზე (34,800 თითო mi <sup>2</sup> ), მაგრამ გარეუბნებში მხოლოდ 2,400 კმ <sup>2-ს</sup> (გარეუბნებში 6,100 თითო mi <sup>2</sup> ). <ref name="Pop">{{Cite web|url=http://worldpopulationreview.com/world-cities/buenos-aires-population/|title=Buenos Aires Population 2018 (Demographics, Maps, Graphs)|accessdate=5 October 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181006000218/http://worldpopulationreview.com/world-cities/buenos-aires-population/|archivedate=6 October 2018}}</ref> 

2001 წლის აღწერის შედეგებმა აჩვენა: 15 წლამდე ასაკის 17% და სამოცი წლის ასაკამდე 22% მოსახლეობის, ბუენოს-აირესის მოსახლეობას აქვს ისეთივე ასაკობრივი სტრუქტურა, როგორიც ევროპის უმეტეს ქალაქებს. <ref>{{Cite web|url=http://www.indec.mecon.ar?censo2001s2_2/ampliada_index.asp?mode=02|title=Indec:Instituto Nacional De Estadistica Y Censos De La Republica Argentina|publisher=Indec.mecon.ar?censo2001s2_2|accessdate=1 June 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160914001556/http://www.indec.mecon.ar/?censo2001s2_2%2Fampliada_index.asp%3Fmode=02|archivedate=14 September 2016}}</ref> 

=== უბნები ===
ქალაქი ადმინისტრაციულ ერთეულებად იყოფა ''[[:en:Subdivisions_of_Buenos_Aires|ბარიოსებად]]'' (სამეზობლოებად), განყოფილება, რომელიც თავდაპირველად კათოლიკური ''პარროკიზების'' (სამრევლოების) საფუძველზე იყო დაფუძნებული.  საერთო გამოხატულებაა ''Cien barrios porteños- ის'' ("ასი ''პორტენიოს'' უბანი") ამასთან, ბუენოს აირესი მხოლოდ 48 ოფიციალური ''ბარიოსგან'' შედგება. ამ უბნებს აქვს რამდენიმე ქვედანაყოფი, ზოგი გრძელი ისტორიით და სხვები, რომლებიც უძრავი ქონების გამოგონების პროდუქტია. აღსანიშნავია მაგალითია [[ პალერმო, ბუენოს აირესი|Palermo]] - ქალაქის უდიდესი რაიონი - რომელიც უკვე იყოფა სხვადასხვა ''ბარიოსად''. ახალმა სქემამ ქალაქი 15 ''კომუნად'' დაჰყო . <ref>{{Cite news|url=http://www.pagina12.com.ar/diario/sociedad/3-55934-2005-09-02.html|title=Buenos Aires con quince comunas|author=Pedro Lipcovich|date=2 September 2005|accessdate=7 August 2006|language=Spanish}}</ref>

== გამოჩენილი ადამიანები ==
აღსანიშნავია ადამიანები, რომლებიც წარმოშობით ბუენოს-აირესიდან არიან:

<gallery widths="180" heights="120">
ფაილი:Norma Aleandro.jpg|[[:en:Norma_Aleandro|ნორმა ალეანდრო]], მსახიობი, სცენარების ავტორი, თეატრის რეჟისორი <ref name="Gardel-Aleandro">{{cite book|last1=Gallina|first1=Mario|title=De Gardel a Norma Aleandro: Diccionario sobre figuras del cine argentino en el exterior|date=1999|publisher=Corregidor|location=Buenos Aires|isbn=978-950-05-1250-3|page=29}}</ref>
ფაილი:Martha argerich photo.jpg|[[მარტა არხერიჩი]], კლასიკური მუსიკის პიანისტი.
ფაილი:Foto - Daniel Barenboim en el Colon.jpg|[[:en:Daniel_Barenboim|დენიელ ბარენბოიმი]], პიანისტი და დირიჟორი <ref>{{cite book|title=Grove Dictionary of American Music|date=2013|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-531428-1|url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195314281.001.0001/acref-9780195314281-e-591|accessdate=5 August 2018|doi=10.1093/acref/9780195314281.001.0001|archive-url=https://web.archive.org/web/20190509172548/https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195314281.001.0001/acref-9780195314281-e-591|archive-date=9 May 2019|url-status=live}}</ref>
ფაილი:Jorge Luis Borges.jpg|[[ხორხე ლუის ბორხესი]], მწერალი
ფაილი:Fernando Caldeiro.jpg|[[:en:Fernando_Caldeiro|ფერნანდო კალდეირო]], არგენტინული [[NASA|ნასას]] [[ასტრონავტები|ასტრონავტი]]
ფაილი:Di stefano argentina.jpg|[[ალფრედო დი სტეფანო]], ფეხბურთელი და მწვრთნელი
ფაილი:Franciscus in 2015.jpg|[[ფრანცისკე|პაპი ფრანცისკე]]
ფაილი:QueenMaximaCaribbeanTour..jpg|[[მაქსიმა სორეგიეტა|ნიდერლანდების დედოფალი მაქსიმა სორეგიეტა]]
ფაილი:Ricardo-Montaner.jpg|[[:en:Ricardo_Montaner|რიკარდო მონტანერი]], მომღერალი
</gallery>

=== საპატიო მოქალაქეები ===
ბუენოს-აირესის [[საპატიო მოქალაქეობა|საპატიო მოქალაქე]]: 
{| class="wikitable" width="75%" cellspacing="0" cellpadding="1" border="1" style="font-size: 85%; border: gray solid 1px; border-collapse: collapse; text-align: middle;"
|'''თარიღი'''
|'''სახელი'''
|'''შენიშვნები'''
|-
|2018 წლის 12 მარტი
|[[კოლინდა გრაბარ-კიტაროვიჩი]] (1968 – დღემდე)
|[[ხორვატიის პრეზიდენტი]] . <ref>{{Cite web|url=https://www.total-croatia-news.com/politics/26577-president-named-honorary-citizen-of-buenos-aires|title=President Named Honorary Citizen of Buenos Aires|accessdate=5 October 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180910061003/https://www.total-croatia-news.com/politics/26577-president-named-honorary-citizen-of-buenos-aires|archivedate=10 სექტემბერი 2018}}</ref>
|}

== საერთაშორისო ურთიერთობები ==

=== მსოფლიო რეიტინგი ===
ბუენოს აირესი კლასიფიცირდება როგორც [[გლობალური ქალაქი|ალფა მსოფლიო ქალაქი]], [[ ლოფბოროს უნივერსიტეტი|ლოფბოროს უნივერსიტეტის]] ჯგუფის (GaWC) 2008 წლის დაჯგუფების მიხედვით. <ref>{{Cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|title=The World According to GaWC 2008|access-date=6 July 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160811203314/http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|archivedate=11 აგვისტო 2016}}</ref> იგი 2010 წლის გლობალური ქალაქების რეიტინგში 22-ე ადგილზეა ამერიკული ჟურნალის ''[[ საგარეო პოლიტიკა|საგარეო პოლიტიკის მიერ]]'', საკონსულტაციო ფირმა [[ კერანში|AT Kearney- სა]] და [[ ჩიკაგოს საბჭო გლობალურ საკითხებზე|გლობალური საკითხების ჩიკაგოს საბჭოსთან ერთად]] . (იხილეთ " [[გლობალური ქალაქი]] " ჩამონათვალის საუკეთესო 30-ე ადგილზე. ) 

=== დაძმობილებული ქალაქები ===
ბუენოს-აირესი დაძმობილებულია შემდეგ ქალაქებთან: <ref>{{Cite web|url=http://en.db-city.com/Argentina--Buenos-Aires--Buenos-Aires|title=Buenos Aires, Buenos Aires, Argentina – City, Town and Village of the world|accessdate=21 ივლისი 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160406160911/http://en.db-city.com/Argentina--Buenos-Aires--Buenos-Aires|archivedate=6 აპრილი 2016}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|title=Convenios Internacionales – Hermanamientos, Convenios de Cooperación y Actas de Intención|access-date=22 September 2018}}</ref> 
{{Div col}}
*[[ათენი]], საბერძნეთი <small>''(1992-დან)''</small><ref name="Listado de ciudades hermanas"/>
*[[ბეიჯინგი]], ჩინეთი <small>''(1993-დან)''<ref>{{cite web |url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/ |title=Sister Cities |publisher=Beijing Municipal People's Government |access-date=23 June 2009 |archive-url=https://www.webcitation.org/6Ha5DwPnU?url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/ |archive-date=23 June 2013 |url-status=live |archiveurl=https://www.webcitation.org/5mq6B2fdq?url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/ |archivedate=17 იანვარი 2010 }}</ref></small>
*[[ბელგრადი]], სერბეთი <small>''(1990-დან)''</small><ref name="Listado de ciudades hermanas"/>
*[[ბერლინი]], გერმანია <small>''(1994 წლის 19 მაისიდან)''<ref name="Berlin twinnings">{{cite web |url = http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.en.html |title = Berlin – City Partnerships |access-date = 17 September 2013 |website = Der Regierende Bürgermeister von Berlin |archive-url = https://web.archive.org/web/20130521054019/http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.en.html |archive-date = 21 May 2013 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20130521054019/http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.en.html |archivedate = 21 მაისი 2013 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/index.en.html |title=Berlin's international city relations |publisher=Berlin Mayor's Office |access-date=1 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080822100321/http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/index.en.html |archive-date=22 August 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080822100321/http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/index.en.html |archivedate=22 აგვისტო 2008 }}</ref></small>
*[[ბილბაო]], ესპანეთი <small>''(1992-დან)''</small><ref name="Bilbao">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Bilbao |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[ბრაზილია]], ბრაზილია <small>''(1986-დან)''</small><ref>{{cite web |url=http://www.internacional.df.gov.br/noticias/item/2055-bras%C3%ADlia-global-partners.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140228224414/http://www.internacional.df.gov.br/noticias/item/2055-bras%C3%ADlia-global-partners.html |archivedate=28 February 2014 |title=Brasília Global Partners |publisher=ASSESSORIA INTERNACIONAL DO GOVERNO DO DISTRITO FEDERAL |language=pt |access-date=1 April 2016}}</ref>
*[[კაირო]], ეგვიპტე <small>''(1992-დან)''</small><ref name="Listado de ciudades hermanas">{{cite web|url=http://estatico.buenosaires.gov.ar/areas/internacionales/hermanamientos.pdf |title=Listado de ciudades hermanas |access-date=26 October 2010 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110716150342/http://estatico.buenosaires.gov.ar/areas/internacionales/hermanamientos.pdf |archivedate=16 July 2011 }}</ref><ref name="Cairo">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de El Cairo |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[კადისი]], ესპანეთი <small>''(1975-დან)''</small><ref name="Cadiz">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Cadiz |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[კალაბრია]], იტალია (region) <small>''(1987-დან)''</small><ref name="Calabria">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Región de Calabria |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[გუადისი]], ესპანეთი <small>''(1987-დან)''</small><ref name="Guadix">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Guadix |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[კიევი]], უკრაინა <small>''(1993-დან)''</small><ref name="Kiev">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Kiev |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[მაიამი|მაიამი, ფლორიდა]], ა.შ.შ <small>''(1978-დან)''</small><ref name="Miami">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Miami |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[მოსკოვი]], რუსეთი <small>''(1990-დან)''</small><ref name="Moscow">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Moscú |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[ნეაპოლი]], იტალია <small>''(1990-დან)''</small><ref name="Listado de ciudades hermanas"/>
*[[ოსაკა]], იაპონია <small>''(1990-დან)''</small><ref name="Osaka">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Osaka |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[ოვიედო]], ესპანეთი <small>''(1983-დან)''</small><ref name="Oviedo">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Oviedo |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[პრაღა]], ჩეხეთი <small>''(1992-დან)''</small><ref name="Prague">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Praga |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[როტერდამი]], ნიდერლანდები <small>''(1990-დან)''</small><ref name="Rotterdam">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Rotterdam |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[სან პაულო]], ბრაზილია <small>''(2007-დან)''</small><ref name="São Paulo twinnings">{{cite web |url=http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |title = Pesquisa de Legislação Municipal – No 14471 |accessdate=23 August 2013 |publisher=Prefeitura da Cidade de São Paulo  [Municipality of the City of São Paulo] |language=Portuguese |trans-title=Research Municipal Legislation – No 14471 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111018123138/http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |archivedate = 18 October 2011}}</ref><ref>[http://pt.wikisource.org/wiki/Lei_Municipal_de_S%C3%A3o_Paulo_14471_de_2007 Lei Municipal de São Paulo 14471 de 2007] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130928023927/http://pt.wikisource.org/wiki/Lei_Municipal_de_S%C3%A3o_Paulo_14471_de_2007 |date=28 September 2013 }} WikiSource {{in lang|pt}}</ref>
*[[სეული]], სამხრეთ კორეა <small>''(1992-დან)''</small><ref name="Seoul">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Seúl |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[სევილია]], ესპანეთი <small>''(1974-დან)''</small><ref>''[http://www.femp.es/index.php/femp/content/download/7117/65153/file/070202_con_latinoamérica.pdf Hermanamientos con Latinoamérica] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160313081200/http://femp.es/index.php/femp/content/download/7117/65153/file/070202_con_latinoam%C3%A9rica.pdf |date=13 March 2016 }}'' (102,91 kB). [29-9-2008]</ref>
*[[თელ-ავივი]], ისრაელი <small>''(1976-დან)''</small><ref name="Listado de ciudades hermanas"/>
*[[ტულუზა]], საფრანგეთი <small>''(1990-დან)''</small><ref name="Toulouse">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Toulouse |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[ვიგო]], ესპანეთი <small>''(1992-დან)''</small><ref name="Vigo">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Vigo |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[ვარშავა]], პოლონეთი <small>''(1992-დან)''</small><ref name="Warsaw">{{cite web |url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |title=Hermanamiento de Varsovia |accessdate=15 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios |archivedate=23 September 2018 |url-status=live }}</ref>
*[[ერევანი]], სომხეთი <small>''(2000-დან)''</small><ref name="Yerevan twinnings 2">{{cite web|url=http://www.yerevan.am/3-194-194.html |title=Yerevan – Twin Towns & Sister Cities |accessdate=4 November 2013 |work=Yerevan Municipality Official Website |publisher= 2005—2013 www.yerevan.am |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131105095529/http://www.yerevan.am/3-194-194.html |archivedate=5 November 2013 }}</ref>
*[[ზაგრები]], ხორვატია <small>''(1998-დან)''<ref name="Zagreb Twinning">{{cite web |url=http://www1.zagreb.hr/mms/en/index.html |title=Intercity and International Cooperation of the City of Zagreb |publisher=2006–2009 City of Zagreb |accessdate=23 June 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090814073522/http://www1.zagreb.hr/mms/en/index.html |archive-date=14 August 2009 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181225153219/http://www1.zagreb.hr/mms/en/index.html |archivedate=25 დეკემბერი 2018 }}</ref></small>
{{Div col end}}

=== იბერიულ-ამერიკულ დედაქალაქთა კავშირი ===
ბუენოს აირესი არის [[:en:Union_of_Ibero-American_Capital_Cities|იბერიულ-ამერიკული დედაქალაქების კავშირის ნაწილი]] <ref>{{Cite web|url=http://www.munimadrid.es/UnidadWeb/Contenidos/EspecialInformativo/RelacInternac/RRII/HermanamientosyAcuerdos/Files/hermanamiento_UCCI.pdf|title=Declaración de Hermanamiento múltiple y solidario de todas las Capitales de Iberoamérica (12–10–82)|date=12 October 1982|accessdate=12 March 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130510114810/http://www.munimadrid.es/UnidadWeb/Contenidos/EspecialInformativo/RelacInternac/RRII/HermanamientosyAcuerdos/Files/hermanamiento_UCCI.pdf|archivedate=10 May 2013}}</ref> 1982 წლის 12 ოქტომბრიდან, რომელიც ამყარებს ძმურ ურთიერთობებს შემდეგ ქალაქებთან: 
{{Div col}}
*{{Flagicon|AND}} [[ანდორა-ლა-ველა]], ანდორა
*{{Flagicon|PAR}} [[ასუნსიონი]], პარაგვაი
*{{Flagicon|COL}} [[ბოგოტა]], კოლუმბია
*{{Flagicon|VEN}} [[კარაკასი]], ვენესუელა
*{{Flagicon|GUA}} [[ გვატემალა]], გვატემალა
*{{Flagicon|CUB}} [[ჰავანა]], კუბა
*{{Flagicon|BOL}} [[ლა-პასი]], ბოლივია
*{{Flagicon|PER}} [[ლიმა]], პერუ
*{{Flagicon|POR}} [[ლისაბონი]], პორტუგალია
*{{Flagicon|ESP}} [[მადრიდი]], ესპანეთი
*{{Flagicon|Nicaragua}} [[მანაგუა]], ნიკარაგუა
*{{Flagicon|MEX}} [[მეხიკო]], მექსიკა
* {{Flagicon|URU}} [[მონტევიდეო]], ურუგვაი
*{{Flagicon|PAN}} [[პანამა]], პანამა
*{{Flagicon|ECU}} [[კიტო]], ეკვადორი
*{{Flagicon|BRA}} [[რიო-დე-ჟანეირო]], ბრაზილია
*{{Flagicon|CRC}} [[სან-ხოსე]], კოსტა-რიკა
* {{Flagicon|Puerto Rico}} [[სან-ხუანი (პუერტო-რიკო)|სან-ხუანი]], პუერტო-რიკო, ა.შ.შ 
* {{Flagicon|El Salvador}} [[სან-სალვადორი]], სალვადორი
*{{Flagicon|CHI}} [[სანტიაგო]], ჩილე
* {{Flagicon|DOM}} [[სანტო-დომინგო]], დომინიკელთა რესპუბლიკა
*{{Flagicon|HON}} [[ტეგუსიგალპა]], ჰონდურასი
{{Div col end}}

=== პარტნიორი ქალაქები ===

* {{Flagicon|Lebanon}} [[ბეირუთი]], ლიბანი<ref name="Santiago de Compostela">{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|title=Convenio de Cooperación|accessdate=15 May 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|archivedate=23 September 2018}}</ref>
* {{Flagicon|HUN}} [[ბუდაპეშტი]], უნგრეთი<ref name="Budapest">{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|title=Convenio Marco de Cooperación entre la Municipalidad de la Ciudad de Budapest y el Gobierno de la Ciudad Autónoma de Buenos Aires|accessdate=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|archivedate=23 September 2018}}</ref>
* {{Flagicon|VIE}} [[ჰანოი]], ვიეტნამი<ref name="Hanoi">{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|title=Acuerdo de Amistad|accessdate=15 May 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|archivedate=23 September 2018}}</ref>
* {{Flagicon|POR}} [[ლისაბონი]], პორტუგალია<ref>{{Cite web|url=http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131031202617/http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais|archivedate=31 October 2013|title=Sítio da Câmara Municipal de Lisboa: Relações Internacionais|date=31 October 2013}}</ref>
* {{Flagicon|SUI}} [[ლუგანო]], შვეიცარია<ref name="Lugano">{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|title=Convenio Marco de Cooperación entre la Municipalidad de la Ciudad de Lugano y el Gobierno de la Ciudad Autónoma de Buenos Aires|accessdate=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|archivedate=23 September 2018}}</ref>
* {{Flagicon|CAN}} [[ოტავა]], კანადა<ref name="Ottawa">{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|title=APRUEBASE CONVENIO MARCO DE COOPERACION Nº 11/98 CELEBRADO ENTRE EL G.C.B.A. Y LA CIUDAD DE OTTAWA (CANADA)|accessdate=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|archivedate=23 September 2018}}</ref>
* {{Flagicon|FRA}} [[პარიზი]], საფრანგეთი<ref name="Paris1">{{Cite web|url=http://www.paris.fr/portail/accueil/Portal.lut?page_id=6587&document_type_id=5&document_id=16468&portlet_id=14974|title=Les pactes d'amitié et de coopération|accessdate=14 October 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071011162140/http://paris.fr/portail/accueil/Portal.lut?page_id=6587&document_type_id=5&document_id=16468&portlet_id=14974|archivedate=11 October 2007}}</ref>
* {{Flagicon|ITA}} [[რომი]], იტალია<ref name="Rome">{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|title=Convenio de Amistad y Colaboración|accessdate=21 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|archivedate=23 September 2018}}</ref>
* {{Flagicon|RUS}} [[სანქტ-პეტერბურგი]], რუსეთი<ref name="Saint Petersburg">{{Cite web|url=http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|title=Convenio Marco de Cooperación|accessdate=15 May 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180923160611/http://www.buenosaires.gob.ar/internacionalesycooperacion/relacionesbilaterales/convenios|archivedate=23 September 2018}}</ref>
* {{Flagicon|ESP}} [[სანტიაგო-დე-კომპოსტელა]], ესპანეთი<ref name="Santiago de Compostela" />

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[:en:C40_Cities_Climate_Leadership_Group|C40 Cities Climate Leadership Group]]
* [[:en:Cicerones_de_Buenos_Aires|Cicerones de Buenos Aires]]
* [[:en:Largest_cities_in_the_Americas|Largest cities in the Americas]]
* [[:en:List_of_mayors_and_chiefs_of_government_of_Buenos_Aires|List of mayors and chiefs of government of Buenos Aires]]
* [[:en:List_of_twin_towns_and_sister_cities_in_Argentina#Buenos_Aires|List of twin towns and sister cities of Buenos Aires]]
* [[:en:OPENCities|OPENCities]]
* [[:en:Outline_of_Argentina|Outline of Argentina]]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|2}}

== შემდგომი საკითხავი ==

* Adelman, Jeremy. ''Republic of capital: Buenos Aires and the legal transformation of the Atlantic world'' (Stanford University Press, 1999)
* Baily, Samuel L. "The Adjustment of Italian Immigrants in Buenos Aires and New York, 1870–1914." ''American Historical Review'' (1983): 281–305. [https://www.jstor.org/stable/1865403 in JSTOR]
* Bao, Sandra, and Bridget Gleeson. ''Lonely Planet Buenos Aires'' (Travel Guide) (2011)
* Benson, Andrew. ''The Rough Guide to Buenos Aires'' (2011)
* ''Buenos Aires Travel Guide 2014: Essential Tourist Information, Maps & Photos'' (2014)
* Emerson, Charles. ''1913: In Search of the World Before the Great War'' (2013) compares Buenos Aires to 20 major world cities; pp 252–66.
* Keeling, David J. ''Buenos Aires: Global dreams, local crises'' (Wiley, 1996)
* Moya, Jose C. ''Cousins and strangers: Spanish immigrants in Buenos Aires, 1850–1930'' (University of California Press, 1998)
* Mulhall, Michael George, and Edward T. Mulhall. ''Handbook of the River Plate: Comprising Buenos Ayres, the Upper Provinces, Banda Oriental, Paraguay'' (2 vol. 1869) [https://books.google.com/books?hl=en&lr=lang_en&id=wOCEAAAAIAAJ online]
* Scobie, James R. ''Buenos Aires: plaza to suburb, 1870–1910'' (Oxford University Press, 1974)
* Socolow, Susan Migden. ''The Merchants of Buenos Aires, 1778–1810: Family and Commerce'' (Cambridge University Press, 1978)
* Sofer, Eugene F. ''From Pale to Pampa: A social history of the Jews of Buenos Aires'' (Holmes & Meier, 1982)

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons|Buenos Aires|ბუენოს-აირესი}}
* [http://www.buenosaires.gov.ar www.buenosaires.gov.ar ბუენოს-აირესის ოფიციალური საიტი]
* [http://www.buenosaires.com www.buenosaires.com ქალაქის ინტერნეტ-გიდი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060418074802/http://www.buenosaires.com/ |date=2006-04-18 }}

{{სამხრეთ ამერიკის დედაქალაქები}}

[[კატეგორია:ბუენოს-აირესი| ]]
[[კატეგორია:არგენტინის ქალაქები]]
[[კატეგორია:მსოფლიოს უდიდესი ქალაქები]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის დედაქალაქები]]