იხილეთ წყარო გვერდისთვის გალაპაგოსის კუნძულები

[[ფაილი:Galapagos Island Names ka.svg|300 px|thumb|გალაპაგოსის კუნძულების რუკა]]
{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1}}
'''გალაპაგოსის კუნძულები''' ({{lang-es|Islas Galápagos}}) — კუნძულთა [[არქიპელაგი]] [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]], [[სამხრეთ ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] კონტინენტის დასავლეთით, სანაპიროდან 965 კილომეტრის დაშორებით. [[1832|1832 წლის]] [[12 თებერვალი|12 თებერვლიდან]], კუნძულები ეკუთვნის [[ეკვადორი|ეკვადორს]], მას შემდეგ რაც ამ ქვეყანამ მათი [[ანექსია]] მოახდინა.

[[1535|1535 წელს]], გალაპაგოსის კუნძულები აღმოაჩინა [[პანამა|პანამის]] ეპისკოპოსმა [[ტომას დე ბერლანგა]]მ. კუნძულები პირველად [[გერჰარდ მერკატორი]]სა და [[აბრაჰამ ორტელიუსი]]ს რუკებზე გამოჩნდა, დაახლოებით [[1570|1570 წელს]].<ref>{{cite book |last=Stewart |first=Paul D. |title=Galápagos: the islands that changed the world |url=https://archive.org/details/galapagos00paul |publisher=Yale University Press |year=2006 |page=[https://archive.org/details/galapagos00paul/page/43 43] |isbn=978-0-300-12230-5 }}</ref> მას შემდეგ არაერთი ექსპედიცია ეწვია გალაპაგოსს, მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვნად შეიძლება ჩაითვალოს [[1835|1835 წლის]] [[ევროპა|ევროპელი]] მეცნიერების ექსპედიცია, რომელთა რიგებშიც შედიოდა ახალგაზრდა ბრიტანელი ბიოლოგი [[ჩარლზ დარვინი]]. აქ გატარებული დროის განმავლობაში, დაკვირვებებზე დაყრდნობით, მოგვიანებით მან გამოაქვეყნა თავისი გახმაურებული ნაშრომი „სახეობათა წარმოშობა“. სწორედ [[ჩარლზ დარვინი|ჩარლზ დარვინის]] ნაშრომების შედეგად გახდა ეს კუნძულები საქვეყნოდ ცნობილი. [[1956|1956 წელს]], ექსპედიციამ [[თურ ჰეიერდალი]]ს მეთაურობით, დაამტკიცა, რომ მათ ვიზიტამდე ბევრად ადრე, [[ინდიელები]] კარგად იცნობდნენ კუნძულებს.

== გეოგრაფია ==
[[ფაილი:Tour of the Galapagos.OGG|thumb|400პქ|ვირტუალური ტური გალაპაგოსის კუნძულებზე.]]
გალაპაგოსის კუნძულები შედგება ხუთი დიდი კუნძულისა (ფერნანდინა, ისაბელა, სან-კრისტობალი, სანტა-კრუსი, სანტიაგო) და 14 საშუალო კუნძულისაგან, ასევე 42 ჯუჯა კუნძულისგან, რომელთა საერთო ფართობია 8000 კმ².

კუნძულები [[ვულკანი|ვულკანური]] წარმოშობისაა და მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე აქტიურ ვულკანურ რეგიონს წარმოადგენს. უკანასკნელი    ამოფრქვევა კუნძულ ისაბელაზე [[2005|2005 წელს]] დაფიქსირდა.

== ტურიზმი ==
[[ფაილი:Mähnenrobben (auch Südamerikanischer Seelöwe - Otaria flavescens) (Peninsula de Valdes, Jan 1984).jpg|thumb|400px|გალაპაგოსის [[ზღვის ლომი]]]]
გალაპაგოსის კუნძულები მთელ მსოფლიოში [[ტურიზმი|ტურისტებისათვის]] ერთ-ერთ ყველაზე მიმზიდველ ადგილს წარმოადგენს. აქ არსებულ [[ფლორა]]ს და [[ფაუნა]]ს სხვაგან ვერსად შეხვდებით, სწორედ ეს ფაქტორი იზიდავს ტურისტებს ასე ძალიან. [[მცენარეები|მცენარეთა]] და [[ცხოველები|ცხოველთა]] უამრავი სახეობა კუნძულისათვის ენდემურია. [[ეკვადორი]]ს მთავრობამ გალაპაგოსი ეროვნულ პარკად გამოაცხადა. არსებობს ასეთი გამოთქმა, რომ „გალაპაგოსის კუნძულებზე დრო გაჩერებულია“. აქ  შეხვდებით სხვადასხვა სახის რეპტილიებს, რომელთა შორის განსაკუთრებით აღსანიშნავია [[გალაპაგოსის კუ|გალაპაგოსის გიგანტური კუ]], რომელიც ყველასათვის გალაპაგოსის კუნძულებთან ასოცირდება. აქედან მომდინარეობს თვითონ კუნძულების საერთო სახელიც (insulae de los galopegos – ესპანურად კუების მიწა). ფართოდაა გავრცელებული ხვლიკი [[იგუანა]].

[[ტურისტი|ტურისტულ]] ტურებში მთავრობის მიერ დაწესებულია გარკვეული შეზღუდვები, მაგალითად, ერთ ტურში არ შეიძლება შედიოდეს ოცზე მეტი  [[ადამიანი]]. ასევე, [[გალაპაგოსის კუ]]ების გამრავლების პერიოდში, ტურისტების შესვლა კუნძულებზე საერთოდ აკრძალულია.

კუნძულებზე მოქმედებს ორი საშუალო ზომის [[აეროპორტი]]. ტურისტებს შორის ძალზე პოპულარულია კუნძულებს შორის [[გემი]]თ ან იახტით გადაადგილება. ზოგიერთ კუნძულთან, არსებობს წყალქვეშა პარკები, სადაც შესაძლებელია წყალქვეშა ფლორისა და ფაუნის დათვალიერება. აღსანიშნავია, რომ უამრავ მცირე პარკსა თუ ტურისტულ ობიექტს, ჰქვია ჩარლზ დარვინის სახელი.

ყველაზე მთავარი, რაც ტურისტებმა უნდა გაითვალისწინონ, არის ის, რომ კუნძულების მოსანახულებლად საუკეთესო პერიოდი, ეგრეთ წოდებული ცხელი სეზონი არის [[იანვარი|იანვრიდან]] [[აპრილი|აპრილამდე]], როდესაც იქ [[ზაფხული]]ა, რათა მთელი სრულყოფილებით შეიგრძნონ გალაპაგოსის სილამაზე.

== მსოფლიო მემკვიდრეობა ==
[[1978]] წელს გალაპაგოსის კუნძულები პირველი მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი გახდა. 2007–2010 წწ იგი [[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საფრთხის ქვეშ|სიიდან წაშლის საფრთხის ქვეშ იდგა]], თუმცა [[იუნესკო]]ს 2010 წლის სესიაზე, რომელიც [[ბრაზილია]]ში გაიმართა საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიიდან ამოიღეს.

== გალერეა ==
<gallery>
ფაილი:The Galápagos tortoise or Galápagos giant tortoise (Chelonoidis nigra) - Santa Cruz Island.jpeg|
ფაილი:Gigantic Turtle on the Island of Santa Cruz in the Galapagos.JPG|
ფაილი:Side angle shot of a gigantic galapagos turtle on the island of santa cruz.JPG|
ფაილი:A gigantic galapagos tortuga on the island of santa cruz.JPG|
ფაილი:Galápagos tortoise - Chelonoidis nigra on the Santa Cruz Island - Galapagos.jpeg|
ფაილი:Alvaro Sevilla Design foto de la Tortuga Galapagos Isla Santa Cruz.jpg|
ფაილი:The Galapagos tortoise in the galapagos island of santa cruz photo by Alvaro Sevilla Design.JPG|
ფაილი:Fregata magnificens1.jpg|[[ჩინებული ფრეგატი]]
</gallery>

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[გალაპაგოსის კუ]]
* [[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ამერიკაში]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commons|Galapagos}}
* [http://www.galapagos.org/?gclid=CILepurkv6YCFQmMzAode095Iw ოფიციალური საიტი]
* [http://whc.unesco.org/en/list/1 გალაპაგოსის კუნძულები - იუნესკო]
* [http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/nt/nt1307_full.html Galápagos Islands xeric scrub (World Wildlife Fund)]
* [http://www.travelgalapagosislands.com ტურისტული ინფორმაცია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161006005801/http://travelgalapagosislands.com/ |date=2016-10-06 }}
* [http://www.galapagosnaturalhistorytours.com/introduction-to-galapagos Visiting Galapagos]
* [http://www.darwiningalapagos.com/ ჩარლზ დარვინის მოგზაურობა გალაპაგოსის კუნძულებზე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201025134038/http://www.darwiningalapagos.com/ |date=2020-10-25 }}
* [http://www.geo.cornell.edu/geology/Galapagos.html გალაპაგოსის გეოლოგია]
* [http://www.angermeyer.co.uk/johanna_angermeyer/index.html ადრეული დასახლებები გალაპაგოსის კუნძულებზე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090205162916/http://angermeyer.co.uk/johanna_angermeyer/index.html |date=2009-02-05 }}
* [http://www.galapagosislands.com/index2.html Galapagos Travel and Galapagos Information] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110810143010/http://www.galapagosislands.com/index2.html |date=2011-08-10 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ეკვადორში}}

[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ეკვადორში]]
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საფრთხის ქვეშ]]
[[კატეგორია:ეკვადორის გეოგრაფია]]
[[კატეგორია:არქიპელაგები]]
[[კატეგორია:ეკვადორის კუნძულები]]