იხილეთ წყარო გვერდისთვის განის პოლიტიკური სისტემა

[[ფაილი:Coat of arms of Ghana.svg|250px|მინი|[[განის გერბი]]]]
[[ფაილი:Golden Jubilee House.jpg|250px|მინი|[[განის პრეზიდენტი]]ს სასახლე]]
'''განის პოლიტიკური სისტემა''' ეფუძნება [[საპრეზიდენტო რესპუბლიკა|საპრეზიდენტო]] წარმომადგენლობითი დემოკრატიის [[რესპუბლიკა]]ს, რომელშიც [[განის პრეზიდენტი]] როგორც სახელმწიფოს, ისე მთავრობის მეთაურია, მოქმედებს მრავალპარტიული სისტემა. აღმასრულებელი ძალაუფლება მთავრობის ხელშია, საკანონმდებლო კი გადანაწილებულია პარლამენტსა და მთავრობას შორის. ორივე მათგანისგან დამოუკიდებელია სასამართლო ხელისუფლება. 

რესპუბლიკური დემოკრატიული მთავრობის საფუძველია მეოთხე რესპუბლიკის დამფუძნებელი [[კონსტიტუცია]], რომლის მიხედვითაც, განა უნიტარული, [[სუვერენიტეტი|სუვერენული]] რესპუბლიკაა, უზენაესი ძალაუფლება კი განელ ხალხს ეკუთვნის. სამომავლო გადატრიალებების, [[დიქტატურა|დიქტატორული]] მთავრობებისა და ერთპარტიული სახელმწიფოს თავიდან აცილების მიზნით, [[განის კონსტიტუცია]] ძალაუფლების გადანაწილებას აწესებს. თანამედროვე კონსტიტუციში გამოძახილს ჰპოვებს 1957, 1960, 1969 და 1979 წელს გაუქმებული კონსტიტუციებიცდა ძირითადად ბრიტანულ და ამერიკულ საკონსტიტუციო მოდელებს ეფუძნება. 

==აღმასრულებელი შტო==
[[ფაილი:Parliament House (State House) – Parliament of Ghana.jpg|250px|მინი|განის პარლამენტის შენობა]]
განაში [[განის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] არის სახელმწიფოსა და მთავრობის მეთაური, ასევე შეიარაღებული ძალების მთავარსარდალი. ამავე დროს, იგი ნიშნავს ვიცე-პრეზიდენტსაც. კონსტიტუციის თანახმად, პრეზიდენტის მიერ დანიშნული მინისტრების ნახევარზე მეტი პარლამენტის წევრებისგან უნდა შეირჩეს. 

2012 წელს, საყოველთაო არჩევნების შედეგად, განის პრეზიდენტი გახდა [[ჯონ დრამანი მაჰამა]].

==საკანონმდებლო შტო==
საკანონმდებლო ხელისუფლებას წარმოადგენს 275 წევრიანი ერთპალატიანი [[განის პარლამენტი|პარლამენტი]]. კანონის ძალაში შესასვლელად საჭიროა პრეზიდენტის თანხმობა, რომელსაც [[ვეტო]]ს უფლება აქვს ყველა კანონზე, გარდა გადაუდებლად საჩქარო შემთხვევებისა. წევრები აირჩევიან ოთხწლიანი ვადით, ერთადგილიან საარჩევნო ოლქებში, ხმათა მარტივი უმრავლესობით. 1992 წლის შემდეგ, ყოველ ოთხ წელში ერთხელ, 7 დეკემბერს, ერთდროულად იმართება საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნები. 

==სასამართლო შტო==
[[ფაილი:Supreme Court of Ghana.jpg|250px|მინი|განის უზენაესი სასამართლო]]
სასამართლო ხელისუფლების სტრუქტურა და ძალაუფლება დამოუკიდებელია ორი დანარჩენი სახელისუფლებო შტოსგან. უმაღლესი ძალაუფლება ეკუთვნის [[განის უზენაესი სასამართლო|განის უზენაეს სასამართლო]]ს. კონსტიტუციის თანახმად, ნებისმიერ მოქალაქეს შეუძლია ნებისმიერი საკანონმდებლო თუ აღმასრულებელი ქმედების გასაჩივრება. სასამართლოს იერარქია ბრიტანულ მოდელს ეფუძნება. სასამართლოს იურისდიქცია ვრცელდება ყველა სამოქალაქო თუ კრიმინალურ საქმეზე. 2007 წელს, ისტორიაში პირველად, განის უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარე ქალი გახდა — ჯორჯიანა ვუდი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://report.globalintegrity.org/ghana Global Integrity Report: Ghana] {{Webarchive|url=https://archive.today/20130414213646/http://report.globalintegrity.org/ghana |date=2013-04-14 }}
*{{dmoz|Regional/Africa/Ghana/Government|Ghana Government}}
*[http://www.vibeghana.com Latest Political News From Ghana ]

[[კატეგორია:განის პოლიტიკა]]