იხილეთ წყარო გვერდისთვის გდანსკი

{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        = გდანსკი
 |მშობლიური სახელი   =Gdańsk
 |ქვეყანა                  = პოლონეთი
 |პანორამა = Gdansk Glowne Miasto.jpg
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
 |დროშა  =Gdansk flag.svg
 |გერბი = POL Gdańsk COA.svg
 |გერბის სიგანე            = 150
 |დროშის სიგანე            = 150
 |lat_dir = N |lat_deg= 54 |lat_min= 22 |lat_sec=
 |lon_dir = E |lon_deg= 18  |lon_min= 38  |lon_sec=
 |CoordAddon              = 
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             = 
 |რეგიონი                  = 
 |რეგიონი ცხრილში        = 
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = ქალაქის მერი
 |მმართველი                   = ალექსანდრა დულკიევიჩი
 |დაარსების თარიღი     = X საუკუნე
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 1263
 |ფართობი                 = 262
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
 |მოსახლეობა              =461,489
  |აღწერის წელი           = 2014
  |სიმჭიდროვე              = 1,746.7
  |აგლომერაცია            = 1,080,700
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +1
 |DST                     = 2
 |სატელეფონო კოდი          = +48 58
 |საფოსტო ინდექსი         = 80-008 — 80-958
 |საიტი                    = www.gdansk.pl
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Gdańsk
}}
'''გდანსკი''' ({{lang-pl|Gdańsk}}; {{lang-de|Danzig}}; {{lang-csb|Gduńsk}}; {{lang-la|Gedania, Dantiscum}}) — საპორტო ქალაქი ჩრდილოეთ [[პოლონეთი|პოლონეთში]], [[ვისლა|ვისლის]] დელტაში, [[გდანსკის ყურე|გდანსკის უბის]] ნაპირზე. [[გდინია|გდინიასა]] და [[სოპოტი (პოლონეთი)|სოპოტთან]] ერთად ქმნის საქალაქო აგლომერაციას, ე. წ. ტრუიმიასტოს (სამქალაქეთი). [[პომერანიის სავოევოდო]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი.
{{Quote box |width=26em |align=left |bgcolor=#B0C4DE
|title=ისტორიულად მიეკუთვნებოდა:
|quote={{flagicon image|POL Przemysł II 1295 COA.svg}} [[პოლონეთის სამეფო (1025–1385)|პოლონეთის სამეფო]] 997–1227<br>
{{flagicon image|POL województwo pomorskie COA.svg}} [[პომერელია|პომერელიას საჰერცოგო]] 1227–1294<br>
{{flagicon image|POL Przemysł II 1295 COA.svg}} [[პოლონეთის სამეფო (1025–1385)|პოლონეთის სამეფო]] 1294–1308<br>
{{flagicon image|Insignia Germany Order Teutonic.svg}} [[ტევტონთა ორდენის სახელმწიფო]] 1308–1466<br>
{{flagicon image|POL Przemysł II 1295 COA.svg}} [[პოლონეთის სამეფოს გვირგვინი]] 1466–1569<br>
{{flagicon image|Chorągiew królewska króla Zygmunta III Wazy.svg}} [[პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობა]] 1569–1793<br>
{{flagicon image|Flag of the Kingdom of Prussia (1750-1801).svg}} [[პრუსია]] 1793–1807<br>
{{flagicon image|Gdansk flag.svg}} [[დანციგის რესპუბლიკა]] 1807–1814<br>
{{flagicon image|Flag of the Kingdom of Prussia (1750-1801).svg}} [[პრუსია]] 1814–1871<br>
{{flagicon image|Flag of Germany (1867–1919).svg}} [[გერმანიის იმპერია]] 1871–1918<br>
{{flagicon image|Flag of Germany.svg}} [[ვაიმარის რესპუბლიკა]] 1918–1920<br>
{{flagicon image|Gdansk flag.svg}} [[თავისუფალი ქალაქი დანციგი]] 1920–1939<br>
{{flagicon image|Flag of German Reich (1935–1945).svg}} [[მესამე რაიხი]] 1939–1945<br>
{{flagicon image|Flag of Poland.svg}} [[პოლონეთის სახალხო რესპუბლიკა]] 1945–1989<br>
{{flag|პოლონეთი}} 1989–დღემდე
}}
ერთ-ერთი მსხვილი სავაჭრო ცენტრი და ნავსადგურია [[ბალტიის ზღვა|ბალტიის ზღვაზე]]. გააქვთ [[ქვანახშირი]], [[გოგირდი]], ხე-ტყე და სხვ., შეაქვთ მადანი, ფოსფატები და სხვ. მრეწველობაში წამყვანია მანქანათმშენებლობა, განსაკუთრებით გემთმშენებლობა, ელექტროტექნიკა; რადიოელექტრონული, ქიმიური ([[სასუქი|სასუქები]], ლაქები, საღებავები), კვების, საფეიქრო მრეწველობა. გდანსკი მნიშვნელოვანი კულტურული ცენტრია. არის უნივერსიტეტი, პოლიტექნიკური, პედაგოგიური, სამედიცინო, საზღვაო ინსტიტუტები, სამეცნიერო დაწესებულებები და საზოგადოებები, ოპერის და დრამატული თეატრები.

წერილობით წყაროებში გდანსკი პირველად [[997]] იხსენიება. [[X საუკუნე|X]]—[[XIII საუკუნე|XIII საუკუნეებში]] აღმოსავლეთ პომორთა სამთავროს ცენტრი იყო. [[1308]] წელს [[ტევტონთა ორდენი|ტევტონთა ორდენმა]] დაიპყრო. [[1454]] წელს მოქალაქეთა აჯანყების შედეგად ორდენს ჩამოშორდა და [[1466]] წელს [[ტორუნის ზავი|ტორუნის ზავით]] [[პოლონეთის სამეფო (1385-1569)|პოლონეთს]] შეუერთდა. [[XV საუკუნე|XV]]–[[XVII საუკუნე|XVII საუკუნეებში]] პოლონეთის საგარეო ვაჭრობის უმნიშვნელოვანესი ცენტრი იყო. [[1793]] [[პრუსია|პრუსიელებმა]] მიიტაცეს და [[1918]] წლამდე [[გერმანიის იმპერია|გერმანიას]] ეკუთვნოდა (გერმანელებმა გდანსკს '''დანციგი''' უწოდეს). [[ვერსალის საზავო ხელშეკრულება (1919)|ვერსალის საზავო ხელშეკრულებით]] [[1919]] წელს „თავისუფალი ქალაქი დანციგი“ გახდა და ერთა ლიგას დაექვემდებარა. [[1939]] წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბერს]] [[ნაცისტური გერმანია|ნაცისტურმა გერმანიამ]] დაიპყრო. [[1945]] წლის [[30 მარტი|30 მარტს]] [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] არმიამ დაიკავა.

გდანსკის არქიტექტურული ძეგლებია: [[XIV საუკუნე|XIV]]–[[XV საუკუნე|XV საუკუნეების]] აგურით ნაგებ კოშკებიან სიმაგრეთა ნანგრევები; გოტიკური შენობები — მთავარი რატუშა ([[1486]]–[[1492]], გადაკეთებულია [[XVI საუკუნე|XVI საუკუნეში]]), ღვთისმშობლის ([[1343]]–[[1502]]), | სამებისა ([[1420]]–[[1514]]) და სხვა კოსტიოლები; „არტუსის ეზო“ ([[XIV საუკუნე]], გადაკეთებულია [[1476]]–[[1481]] წლებში, რენესანსის სტილი ფასადი, [[1616]]–[[1617]]); „პოლონეთის მეფეთა ეზო“ ([[1563]]–[[1568]]), „ოქროს სახლი“ ([[1609]]–[[1617]]); მაცხოვრისა ([[1695]]–[[1697]]), იეზუიტებისა ([[1676]]–[[1677]] და [[1747]]–[[1755]]) და სხვა ბაროკოს სტილის კოსტიოლები, საცხოვებელი სახლები. [[1946]] წლიდან აღდგენილია [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს დანგრეული მთავარი ძეგლები.

== დაძმობილებული ქალაქები ==
გდანსკი დაძმობილებულია შემდეგ ქალაქებთან:<ref name="Gdańsk">{{cite web |url=http://www.gdansk.pl/en/about,2,15.html |title=Partner Cities |publisher=City of Gdańsk |language=Polish, English |date=27 May 2008 |accessdate=2015-01-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181224190517/https://www.gdansk.pl/en/about,2,15.html%20 |archivedate=2018-12-24 }}</ref>
{| class="wikitable"
|- valign="top"
|
* {{flagicon|KAZ}} [[ნურ-სულთანი]], [[ყაზახეთი]] <ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|GER}} [[ბრემენი]], [[გერმანია]] <ref name="Gdańsk"/><ref name="Bremen twinnings">{{cite web|url=http://www.rathaus.bremen.de/sixcms/detail.php?gsid=bremen54.c.2259.de|archive-url=https://archive.today/20110718204253/http://www.rathaus.bremen.de/sixcms/detail.php?gsid=bremen54.c.2259.de|dead-url=yes|archive-date=2011-07-18|title=Bremen – Referat 32 Städtepartnerschaften / Internationale Beziehungen|trans-title=Bremen – Unit 32 Twinning / International Relations|accessdate=2013-08-09|last=Frohmader|first=Andrea|work=Das Rathaus Bremen Senatskanzlei [Bremen City Hall – Senate Chancellery]|language=German|df=}}</ref>
* {{flagicon|USA}} [[კლივლენდი]], [[აშშ]]<ref name="Gdańsk"/><ref name="Cleveland sisters">{{cite web|url=http://www.sister-cities.org/interactive-map/Cleveland,%20Ohio|title=Sister Cities International (SCI)|publisher=Sister-cities.org|date=|accessdate=2013-04-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20150613003251/http://www.sister-cities.org/interactive-map/Cleveland%2C%20Ohio|archive-date=2015-06-13|dead-url=yes|df=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150613003251/http://www.sister-cities.org/interactive-map/Cleveland%2C%20Ohio|archivedate=2015-06-13}}</ref>
* {{flagicon|SPA}} [[ბარსელონა]], [[ესპანეთი]] 
* {{flagicon|DEN}} [[ჰელსინგერი]], [[დანია]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|SWE}} [[კალმარი]], [[შვედეთი]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|RUS}} [[კალინინგრადი]], [[რუსეთი]]<ref name="Gdańsk"/>
||
* {{flagicon|FRA}} [[მარსელი]], [[საფრანგეთი]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|FRA}} [[ნიცა]], [[საფრანგეთი]]<ref name="Gdańsk"/><ref name="Nice Jumellage">{{cite web|url=http://www.nice.fr/Collectivites/La-municipalite/Villes-jumelees-avec-la-Ville-de-Nice |title=Villes jumelées avec la Ville de Nice |accessdate=2013-06-24 |publisher=Ville de Nice |language=French |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121029114949/http://nice.fr/Collectivites/La-municipalite/Villes-jumelees-avec-la-Ville-de-Nice |archivedate=October 29, 2012 }}</ref>
* {{flagicon|UKR}} [[ოდესა]], [[უკრაინა]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|ITA}} [[პალერმო]], [[იტალია]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|NLD}} [[როტერდამი]], [[ნიდერლანდები]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|FRA}} [[რუანი]], [[საფრანგეთი]]<ref name="Gdańsk"/>
||
* {{flagicon|GBR}} [[სეფტონი]], [[გაერთიანებული სამეფო]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|CHN}} [[შანხაი]], [[ჩინეთი]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|LTU}} [[შილუტე]], [[ლიტვა]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|RUS}} [[სანქტ-პეტერბურგი]], [[რუსეთი]]<ref name="Gdańsk"/><ref name="St. Petersburg">{{cite web |url=http://eng.gov.spb.ru/figures/ities |title=Saint Petersburg in figures – International and Interregional Ties |publisher=Saint Petersburg City Government |accessdate=2008-03-23 |deadurl=yes |archiveurl=https://archive.today/20090224073839/http://eng.gov.spb.ru/figures/ities |archivedate=2009-02-24 |df= }}</ref>
* {{flagicon|FIN}} [[ტურკუ]], [[ფინეთი]]<ref name="Gdańsk"/>
* {{flagicon|LTU}} [[ვილნიუსი]], [[ლიტვა]]<ref name="Gdańsk"/>
|}

== გალერეა ==
<gallery>
File:Gdansk night view.jpg
File:Artus Court in Gdańsk - 20060730.jpg
File:Długie Pobrzeże in Gdańsk (Motława).jpg
File:Danzig Marienkirche Profil (2011).JPG
File:Fontanna neptuna widok od ul dlugiej.jpg
File:Gdańsk (DerHexer) 2010-07-12 068.jpg
File:Gdańsk Zielona Brama.jpg
File:Puerta Alta, Gdansk, Polonia, 2013-05-20, DD 04.jpg
File:Gdansk July 2013 30.JPG
File:Gdansk Brama Stagiewna (2).jpg
File:John III Sobieski Monument in Gdańsk 2669.JPG
File:Catedral de Oliwa, Gdansk, Polonia, 2013-05-21, DD 16.jpg
File:Gdansk Cystersow12.jpg
File:Gmach glowny politechnika.jpg
File:Gdańsk (DerHexer) 2010-07-12 016.jpg
</gallery>
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|3|28}}
* {{Cite book|last=Kimmich|first=Christoph M,|title=The free city: Danzig and German foreign policy, 1919–1934|url=http://books.google.com/books?id=-3VxQgAACAAJ|accessdate=8 March 2010|year=1968|publisher=Yale University Press, New Haven, Connecticut|ref=Kimmich68}}{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* {{Cite book|last=Rudziński|first=Grzegorz |title=Gdańsk|url=http://books.google.com/books?id=9AKfPQAACAAJ|accessdate=26 February 2010|date=1 March 2001|publisher=Bonechi|isbn=978-88-476-0517-6|ref=Rudziński69}}
* {{Cite book|last=Simson|first=Paul |title=Geschichte Der Stadt Danzig|url=http://books.google.com/books?id=DSmxtiBx4CoC|accessdate=26 February 2010|date=October 2009|publisher=BiblioBazaar, LLC|isbn=978-1-115-53256-3|ref=Simson70}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons|Gdańsk}}
{{Wikivoyage|Gdańsk}}
* [http://www.en.gdansk.gda.pl/ Official website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080718011301/http://www.en.gdansk.gda.pl/ |date=2008-07-18 }} {{en icon}}
* [http://www.many-roads.com/libraries/prussia-histories/ Extensive Danzig, East & West Prussian Historical Materials] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140914082324/http://www.many-roads.com/libraries/prussia-histories/ |date=2014-09-14 }} {{en icon}} & {{de icon}}
* [http://www.shopandsee.eu/ Regional Tourist Board website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210911195550/http://www.shopandsee.eu/ |date=2021-09-11 }} {{en icon}}
* [http://www.gdansk4u.pl/ Local Tourist Board website] {{en icon}}
* [http://www.gdansk.inyourpocket.com/ Gdańsk In Your Pocket – independent and updated listings] {{en icon}}
* [http://www.wirtualny.gdansk.pl/ Virtual Gdańsk] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141220124558/http://www.wirtualny.gdansk.pl/ |date=2014-12-20 }} {{pl icon}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{პოლონეთის სავოევოდოების ადმინისტრაციული ცენტრები}}

[[კატეგორია:პოლონეთის ქალაქები]]