იხილეთ წყარო გვერდისთვის გიორგი მაჩაბელი

{{ინფოდაფა პიროვნება
|სახელი            = გიორგი მაჩაბელი
|მშობსახელი  = 
|დაბსახელი =
|პორტრეტი        =Georges V. Matchabelli, 1934.jpg 
|ზომა          = 
|წარწერა         =
|მოღვაწეობა = ქიმიკოსი, გამომგონებელი, პოლიტიკოსი
|დაბ თარიღი  = [[1885]]
|დაბ ადგილი = 
| გარდ თარიღი    = [[1935]], [[31 მარტი]]
| გარდ ადგილი   = [[ნიუ–იორკი]]
|მოქალაქეობა      =
|მამა             = ვასილ მაჩაბელი
|დედა             = ნინო ვეზირიშვილი
|მეუღლე                 = ნარინა ჯილი
|შვილები                 =          
|ჯილდოები           = 
|საიტი           = 
|სხვადასხვა            = 
}}
'''გიორგი მაჩაბელი'''  (დ. [[1885]] — გ. [[31 მარტი]], [[1935]])  — ქართველი ქიმიკოსი, გამომგონებელი, პოლიტიკოსი. [[შექსპირი]]ს მთარგმნელის [[ივანე მაჩაბელი|ივანე მაჩაბლი]]ს უფროსი ძმის ვასილის და ნინო ვეზირიშვილის ვაჟი, ცნობილი პოლიტიკური მოღვაწე და პარფიუმერი, „სუნამოების პრინცად“ წოდებული. დაკრძალულია [[ლონგ–აილენდის სასაფლაო]]ზე, [[ნიუ–იორკი|ნიუ–იორკში]], [[აშშ]].

==ბიოგრაფია==
გიორგი მაჩაბელი 1885 წ. დაიბადა. სწავლობდა [[თბილისი]]ს სათავადაზნაურო გიმნაზიაში. სწავლის პერიოდში სათავეში ედგა მოსწავლეთა წრეს. სწავლა [[ბერლინი]]ს სამთო აკადემიაში გეოლოგიურ ფკულტეტზე გააგრძელა, სადაც ის გაერთიანდა მიიღეს [[ტევტონთა ორდენი|ტევტონთა ორდენში]]. ამ პერიოდში შეძენილი გერმანელი მეგობრები შემდგომი პოლიტიკური მოღვაწეობისას გიორგის დიდ დახმარებას გაუწევენ. აკადემიაში სტუდენტებს, როგორც მუშებს, თვეების მანძილზე ამუშავებდნენ მაღაროებში, ამან მაჩაბელი თეთრი და შავი სამუშაოს თანაბარი დაუზარლობით შესრულებას მიაჩვია. აკადემიის დამთავრების შემდეგ გიორგი მაჩაბელმა თავისი შრომით მოიარა მთელი მსოფლიო — ხან მეზღვაური იყო, ხან მძღოლი და ხან შიკრიკი.

=== ქორწინება ===
[[ფაილი:Maria Carmi 1916.jpg|220px|მინიატიურა|ნორინა ჯილი ([[მარია კარმი]])]]
1916 წელს გიორგი მაჩაბელი დაქორწინდა ევროპის მასშტაბით ძალიან პოპულარულ, იტალიელ მსახიობ ნორინა ჯილიზე, რომლის სცენური ფსევდონიმია მარია კარმი. მარიამ სახელი განსაკუთრებით მადონას როლის შესრულებისას გაითქვა, თავისი პირველი ქმრის, დრამატურგ მაქს რეინჰარტის პიესაში – „სასწაული“. გიორგიმ ნორინას სიყვარული იტალიური ენის უმოკლეს ვადაში შესწავლით დაუმტკიცა. 1933 წელს ნორინა ჯილი და გიორგი მაჩაბელი ერთმანეთს დაცილდნენ. მიზეზი ქალის ინდუსური სპირიტუალური სეანსებით გატაცება იყო.

=== პოლიტიკური საქმიანობა ===
[[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დროს [[ბელგია]]ში იმყოფებოდა. ბელგიაში ის დაუკავშირდა გუბერნატორ ფონ ჰოლცს, რომელსაც გააცნო საქართველოს დამოუკიდებლობის გეგმა გერმანიის მხარდაჭერის შემთხვევაში. მაჩაბლის გეგმით საქართველო უნდა გამხდარიყო [[მონარქია]]. გიორგი მაჩაბელი მომხრე იყო გერმანელი პრინცის იოახიმის, კაიზერ [[ვილჰელმ II]]-ის უმცროსი ვაჟისა და რომელიმე ქართველი პრინცესას დაქორწინებით, გერმანული დინასტიით სათავეში ქართული მონარქიის აღდგენისა. კანდიდატიც შერჩეული ჰყავდა მიშო მაჩაბლის ასული მარინა. ამის შემდეგ [[გერმანია]]ში გადავიდა, სადაც კავშირი დაამყარა 1914 წელს შექმნილ „[[საქართველოს განთავისუფლების კომიტეტი|საქართველოს განთავისუფლების კომიტეტთან]]“. 21 ოქტომბერს მაჩაბელი თბილისში ჩავიდა და გახსნა კომიტეტის ფილიალი. ის იყო გერმანული წყალქვეშა ნავებით იარაღის საქართველოში შეტანის ინიციატორი და შემსრულებელი. ნოემბერში გიორგი მაჩაბელი ვენაში ჩავიდა და გერმანიასა და ოსმალეთთან დადებული შეთანხმების ანალოგიური შეთანხმება დადო ავსტრია-უნგრეთთან.

საქართველოს სახელმწიფო დემოკრატიული რესპუბლიკის დროს გიორგი მაჩაბელი საქართველოს საელჩოს პირველი მდივანი იყო [[იტალია]]ში. საქართველოს ოკუპაციის შემდეგ იტალიაში უსახსროდ დარჩენილი ოჯახის ფეხზე დასაყენებლად ნორინა სცენას დაუბრუნდა. ამერიკელმა რეჟისორმა მორის გეტმა ის ნიუ–იორკში მიიწვია, ხელახლა დადგა „სასწაული“, წარმატება იმდენად დიდი იყო, რომ სპექტაკლი ათასჯერ წარმოადგინეს.

1922 წ. ის ამერიკაში გადასახლდა. გიორგი მაჩაბელი, წარმატებული ბიზნესის მიუხედავად, არ ჩამოშორებია საზოგადოებრივ საქმეებს. ის იყო 1931 წ. შეერთებულ შტატებში ქართული სათვისტომოს დაარსების ერთ–ერთი ინიციატორი. გიორგი მაჩაბელი დიდ მატერიალურ დახმარებას უწევდა არა მარტო სათვისტომოს, არამედ ყველა გაჭირვებულ ქართველს. 1933-1935 წლებში იყო საფრანგეთში ქართველ თავად-აზნაურთა კავშირის თავმჯდომარე.<ref>მამულია გ., სეფიაშვილი ნ., „თეთრი გიორგი“-ს იდეოლოგიურ-ორგანიზაციულ საწყისებთან: დოკუმენტები და მასალები პირადი არქივებიდან, თბ.: საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, 2024, გვ. 86.</ref>

=== ამერიკული წლები ===
1924 წელს გახსნა ანტიკვარული მაღაზია „წითელი და შავი“ და როგორც საქმოსანმა სულ მალე გაითქვა სახელი. თუმცა არ ივიწყებდა თავის ძველ გატაცებას – [[სუნამო]]ების შეზავებას და 1926 წ. დააარსა პარფიუმერული კომპანია „[[პრინცი მაჩაბელი|Prince Matchabelli]]“, რომელიც 1920-1930–იან წლებში [[აშშ]]–ს უმნიშვნელოვანესი კორპორაციების ხუთეულში შედიოდა. მაჩაბლის ფირმის ფლაკონზე გამოსახული იყო მისი საგვარეულო გერბი და სამეფო გვირგვინი. ეს მიგნება ეკუთვნოდა მის მეუღლეს. პირველი სუნამო, რომელიც გიორგი მაჩაბელმა დაამზადა, იყო „საქართველოს დედოფალი“, მას მოჰყვა „პრინცესა ნორინა“, „დიუშეს ოფ იორკ“, „ოქროს შემოდგომა“, სააბაზანო ზეთი „აბანო“, ოდეკოლონი „ქარის სიმღერა“, დაპრესილი პუდრი და ტუჩსაცხი.

ფლაკონები თავდაპირველად გერმანული ფაიფურისგან მზადდებოდა, შემდეგ [[გრიგოლ კობახიძე|ჯორჯ კობის (გრიგოლ კობახიძე)]] მინის კომპანიაში დაამზადეს გამჭვირვალე მინის ფლაკონი, რომელიც ნახევრად ავტომატური მეთოდით კეთდებოდა, მაგრამ ოქროთი მოვარაყება, ორქოსფერი ზარნიშისა და ზონრის დამზადება ხელით ხდებოდა. სულ მალე გიორგი მაჩაბლის გვირგვინები მთელ [[ამერიკა]]ს მოედო.

ფირმის პირველი მუშები გიორგი მაჩაბლის მეგობრები იყვნენ, მასავით ლტოლვილი არისტოკრატები, მათი ცოლები და ქალიშვილები, ამიტომ ფირმის თანამშრომლებმა შეადგინეს ყველაზე დიდგვაროვანი, თავაზიანი პერსონალი მთელ ამერიკაში.

გიორგი მაჩაბელმა უბრალო ჰობიდან ათ წელიწადში შექმნა არა მარტო მილიონიანი ბიზნესი, არამედ გახდა ნოვატორიც. როდესაც მაჩაბელმა თავისი ბიზნესი წამოიწყო, ამერიკას საკუთარი საპარფიუმერიო მრეწველობა ჯერ არ გააჩნდა. რაც მზადდებოდა, ფრანგული პროდუქციის ცუდი ასლები იყო ძირითადად. ასე რომ, გიორგი მაჩაბელმა შეავსო ის სიცარიელე, რაც იმ დროს არსებობდა ამერიკულ სპარფიუმერიო წარმოებაში.

1935 წ. ივნისისთვის მე-5 [[ავენიუ]]ზე გიორგი მაჩაბელს დაგეგმილი ჰქონდა სადემონსტრაციო დარბაზის გახსნა. მარტში კი ფილიალების გახსნის მიზნით იმოგზაურა [[შანხაი]]სა და [[კალიფორნია]]ში, მაგრამ გზაში გაცივდა. 1935 წლის 31 მარტს [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]] ფილტვების ანთებით გარდაიცვალა.

ნორინა ჯილიმ გახსნა ბრწყინვალე სადემონსტრაციო სალონი, სადაც გამოფენილი იყო გიორგის პორტრეტი სამეფო რეგალიებით, 1936 წ. კი ბრენდი „Prince matchabelli“ სუნამოების მწარმოებელ სოლ გენცს 250 ათას დოლარად მიჰყიდა. ფირმა [[კონექტიკუტი]]ს შტატში დღესაც არსებობს, პროდუქცია მისი დამფუძნებლის სახელით და რეცეპტით გამოდის და საფირმო ნიშანიც იგივეა – ქართულჯვრიანი სამეფო ოქროს გვირგვინები. დღესდღეობით „პრინცი მაჩაბელი“ ითვლება მსოფლიო პარფიუმერიის კლასიკად.

== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[პრინცი მაჩაბელი]]
*[[მარია კარმი]]
*[[სამაჩაბლო]]
*[[მაჩაბელი]]
*[[ივანე მაჩაბელი]]

==რესურსები ინტერნეტში ==
{{Nplg ემიგრანტი|00000031}}
* [http://www.kvirispalitra.ge/history/7115-giorgi-machabeli-sunamoebis-princi.html გიორგი მაჩაბელი სუნამოების პრინცი]
* [http://intermedia.ge/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90/30776-%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D-%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98/89/ მსოფლიო პარფიუმერიის ქართველი პრინცი]
* [http://www.georgianassociation.org/History.asp ქართულთა ასოციაციის ისტორია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110726092846/http://www.georgianassociation.org/History.asp |date=2011-07-26 }}
* [http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=8553178 გიორგი მაჩაბელი]
* [https://www.youtube.com/watch?v=3bPI11gay-c სუნამოების პრინცი გიორგი მაჩაბელი]
* [https://www.youtube.com/watch?v=Jfc6dxscBwM "მიგრაციის მარშრუტები" 22.01.15 გიორგი მაჩაბელი– სუნამოების ცნობილი მწარმოებელი უცხოეთში]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:მაჩაბელი, გიორგი}}
[[კატეგორია:ქართველი მონარქისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1885]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 31 მარტი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1935]]
[[კატეგორია:ქართველი ამერიკელები]]
[[კატეგორია:ქართველი ბიზნესმენები]]
[[კატეგორია:ქართველი ნაციონალისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი ბიზნესმენები]]