იხილეთ წყარო გვერდისთვის გრიგოლ გურიელი

{{ინფოდაფა პიროვნება
| სიგანე       =
| სახელი       = გრიგოლ გურიელი
| ფოტო       =Grigol Gurieli.jpg
| ფოტოს სიგანე = 250პქ
| ალტ         =
| მშობლსახელი =
| ენის კოდი    =
| დაბსახელი    =
| დაბთარიღი   =[[1812]]
| დაბადგილი   =[[ოზურგეთი]], [[გურიის სამთავრო]]
| მოინათლა    =
| გაუჩინარების თარიღი  =
| გაუჩინარების ადგილი  =
| გაუჩინარების სტატუსი =
| გარდთარიღი =  [[20 ოქტომბერი]], [[1891]]
| გარდადგილი = [[ოზურგეთი]]
| გარდაცვალების მიზეზი  =
| სხეულის პოვნის ადგილი =
| დაკრძალვის ადგილი     =წმ. მარინეს ეკლესია
| დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები =
| ძეგლები      =
| რეზიდენცია   =[[ოზურგეთი]]
| სხვა სახელები =
| ეროვნება     = [[ქართველები|ქართველი]]
| მოქალაქეობა  = 
| ეთნიკური წარმომავლობა =[[ქართველები|ქართველი]]
| ქვეშევრდომობა =[[რუსეთის იმპერია]]
| განათლება     =
| ალმა-მატერი   =
| მოღვაწეობა    =
| საქმიანობა     =მეცენატი, ბიბლიოფილი, სამხედრო მოღვაწე
| აქტიურობის წლები =
| დამსაქმებელი   =
| ორგანიზაცია    =
| ხელფასი       =
| ქონება        =
| ცნობილია როგორც  =
| ცნობილი ნაშრომები =
| სიმაღლე =      
| წონა    =
| წოდება  =გენერალ-მაიორი
| წლები   =
| წინამორბედი =
| მემკვიდრე   =
| პარტია     =
| მოძრაობა   =
| ოპონენტები =
| რელიგია   =
| წაყენებული ბრალდება    =
| განაჩენი                =
| დანაშაულებრივი სტატუსი =  
| მეუღლეები   =
| პარტნიორები =
| შვილები =
| მამა    =დავით გურიელი
| დედა   =
| ნათესავები =[[გიორგი V გურიელი]]<small>(ბაბუა)</small> <br /> [[მამია V გურიელი]] <small>(ბიძაშვილი)</small><br /> ლევან გურიელი <small>(ძმა)</small>
| ჯილდოები =
| მოდული =
| მოსახმობი სიგნალი =
| მოდული2 =
| მოდული3 =
| მოდული4 =
| მოდული5 =
| მოდული6 =
| მოდული7 =
| საიტი     =
| ხელმოწერა =
| ხემოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ =
| შენიშვნები =
}}
'''გრიგოლ გურიელი''' (დ. [[1812]], [[ოზურგეთი]] — გ. [[20 ოქტომბერი]], [[1891]]) — [[ქართველები|ქართველი]] სამხედრო მოღვაწე, მეცენატი, ბიბლიოფილი, [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] არმიის გენერალ-მაიორი. ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების ერთ-ერთი დამაარსებელი.

==ბიოგრაფია==
გრიგოლ გურიელის მამა, დავით გურიელი, [[გიორგი V გურიელი]]ს შვილი იყო. დავით გურიელი [[გურიის სამთავრო]]ს რუსეთთან შეერთების შემდეგ [[სტამბოლი|სტამბოლში]] წავიდა და იქ დარჩა. მამის ემიგრაციის შემდეგ პატარა გრიგოლ გურიელი [[კინტრიში]]ს ხეობაში იზრდებოდა ახლო ნათესავ ჯაშის ოჯახში.<ref>გაზეთი „ივერია“ N16, 1880</ref>1818 წლიდან დააბრუნეს ოზურგეთში. ოჯახში შეისწავლა წერა-კითხვა და გურიის სამთავროს რუსეთის იმპერიასთან შეერთების შემდეგ შევიდა რუსეთის არმიის სამსახურში.

1850 წელს მას უკვე მიღებული ჰქონდა პორუჩიკის წოდება. მონაწილეობდა [[ყირიმის ომი|ყირიმის ომში]]. შემდეგ გახდა პოლკოვნიკი. 1860-იან წლებში იყო გურიის მილიციის უფროსი, 1877-78 წლის რუსეთ-ოსმალეთის ომამდე იყო ჩოლოქის მონაკვეთზე რუსეთ-ოსმალეთის სასაზღვრო, ე. წ. საკორდონო ჯარის უფროსი. 1873 წელს მხარში ედგა [[დიმიტრი ბაქრაძე]]ს, რომელიც გურიაში მოგზაურობდა არქეოლოგიური და ეთნოგრაფიული მიზნებით. 1874 წელს გაგზავნილ იქნა [[აჭარა]]ში მის ნათესავ და მეგობარ [[შერიფ-ბეგ ხიმშიაშვილი|შერიფ-ბეგ ხიმშიაშვილთან]] მოსალაპარაკებლად. გურიელის ამალას საიდუმლოდ თან ახლდა რუსეთის არმიის გენშტაბის პოლკოვნიკი [[გიორგი ყაზბეგი]], რომლის მიზანი იყო შეეგროვებინა სამხედრო და სტატისტიკური ცნობები ოსმალეთის შესახებ.<ref>''ყაზბეგი გ.'' „სამი თვე თურქეთის საქართველოში“ – ბათუმი, 1997</ref>  1877 წელს აწარმოებდა მოლაპარაკებებს ხიმშიაშვილთან და აჭარის მმართველ სხვა ბეგებთან. გურიელი ბეგებს სთხოვდა რუსეთის არმიისთვის წინააღმდეგობა არ გაეწიათ და ბრძოლა არ გაემართათ. მათ შორის იყო [[თავდგირიძეები#ალი-ფაშა თავდგირიძე|ალი-ფაშა თავდგირიძეც]].  1877-1878 წლებში მონაწილეობდა [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთის ომში]], სადაც ორი ორდენი დაიმსახურა. 1878-1880 წლებში იყო [[ბათუმის ოლქი|ბათუმის ოლქში]] შემავალი [[ბათუმის ოკრუგი]]ს უფროსი. ამ პერიოდში მიიღო გენერალ-მაიორის ჩინი. ბათუმის ოკრუგის უფროსობის დროს ცდილობდა, ხელი შეეშალა [[მუჰაჯირობა|მუჰაჯირობისთვის]], უშუალოდ ხვდებოდა მოსახლეობას და არწმუნებდა, დარჩენილიყვნენ საცხოვრებლად სამშობლოში. 1879 წლის 18 მარტს ერთ-ერთ ასეთ შეხვედრაზე სოფელ [[ფერია (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|ფერიაშ]] დაუპირისპირდა ვინმე მაჰმუდ-ოღლის. იმავე წლის 27 ოქტომბერს მას შეხვდა ბათუმის ოლქის პირველი გენერალ-გუბერნატორი კომაროვი და მოსთხოვა, ყურადღება მიექცია ოკრუგის მოწესრიგებისთვის და ომისგან დაზარალებული მხარის აღდგენისთვის, ნაცვლად მუჰაჯირობასთან ბრძოლისა. ადგილობრივი მაჰმადიანი მოსახლეობა დიდი პატივს სცემდა და აფასებდა გურიელს. <ref>''ფრენკელი ა.'' „ბათუმი და ჩურუქ-სუ“ გვ. 36 – ბათუმი 1885 {{ru icon}}</ref>როდესაც 1880 წლის 13 აპრილს ტოვებდა ოკრუგის უფროსის პოსტს, მას მისტიროდა ადგილობრივი მოსახლეობა.<ref>გაზეთი „დროება“N39 გვ. 2, 1881 წ.</ref>

იყო გურიის უკანასკნელი მთავრის [[მამია V გურიელი|მამია V გურიელის]] ბიძაშვილი. იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] წევრი. მის სახლში ოზურგეთში იმართებოდა ლიტერატურული ღონისძიებები, თეატრალური წარმოდგენები. გურიელის ხარჯით მრავალი მოსწავლე იღებდა განათლებას სამაზრო და სასულიერო სასწავლებლებში, დიდი ამაგი დასდო ოზურგეთში სასულიერო სასწავლებელს. სახლი, რომელიც სპეციალურმა კომისიამ 28000 მანეთად შეაფასა. 13 ათას მანეთად მიჰყიდა მთავრობას სასულიერო სასწავლებლისთვის. 1884 წელს მან 620 მანეთი შესწირა ოზურგეთის სკოლებს.<ref>გაზეთი [[დროება (გაზეთი)|დროება]], N320 – 1884 წ.</ref> ეხმარებოდა და სწავლაში ხელს უმართავდა ძმისწულს, ვანო დათას ძე გურიელს, რომელიც [[ექვთიმე თაყაიშვილი]]ს კლასელი იყო. და აფინანსებდა მის სწავლას პეტერბურგში უნივერსიტეტში. ხელს უმართავდა [[იაკობ მარი]]ს ოჯახს და აფინანსებდა ახალგაზრდა [[ნიკო მარი]]ს სწავლას ჯერ ოზურგეთში და შემდეგ [[ქუთაისის კლასიკური გიმნაზია|ქუთაისის კლასიკურ გიმნაზიაში]]. ეხმარებოდა მაზრის სკოლებს, განსაკუთრებით ეხმარებოდა [[ჩიბათი]]ს სკოლას, ოზურგეთის სასულიერო და სამაზრო სასწავლებლებს. 

ჰქონდა უნიკალური [[ბიბლიოთეკა]] სოფელ [[ორაგვე]]ში. ჰქონდა არქეოლოგიური და ხელნაწერთა კოლექცია. 1886 წელს გურიელის ხარჯით ილია ჭყონიამ გამოსცა „[[ქილილა და დამანა]]“, რომლის მთელი ტირაჟი გრიგოლმა გადასცა წერა-კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებას.  გარდა ქილილა და დამანასი გრიგოლ გურიელის გამოცემული წიგნებია: „სიბრძნე სოლომონ მეფისა“; „წიგნი ეკლესიასტე მეფე სოლომონ ბრძენისა“<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/51184/1/Iveria_1890_N231.pdf გაზეთი „ივერია“ N231 — 1890 წ.]</ref>, „ქართველ მაჰმადიანთა ლოცვები“. იცოდა რუსული, თურქული და ინგლისური ენები. 1887-1888 წლებში მის ბიბლიოთეკაში მდივნად მუშაობდა [[ეგნატე ნინოშვილი]]. 1890 წელს მოსკოვის საარქეოლოგიო საზოგადოებისგან მიიღო მადლობის წერილი. 1891 წელს მისი ხელშეწყობით მუსლიმი ქართველების ერთო ოჯახი ოსმალეთიდან რუსეთის იმპერიაში გადასახლდა, ხოლო კიდევ ერთი ახალგაზრდა ქართველ მუსლიმს სწავლა დაუფინანსა.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/52312/1/Iveria_1891_N184.pdf გაზეთი „ივერია“ N184 1891 წ.]</ref>ფლობდა მამულებს [[ომფარეთი|ომფარეთში]], სადაც ცდილობდა [[ნავთობი]]ს მოპოვებას.<ref>გაზეთი [[ივერია (გაზეთი)|„ივერია“]], [http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/60303 N25 გვ. 2] 2 თებერვალი, 1895</ref> 1894 წელს გამოქვეყნდა მისი წერილი „ცნობები გურიის ძველ ნანგრევთა და სიძველეთა შესახებ“. ოზურგეთის სტამბაში დააბეჭდვინა ქართული ლოცვები, რომლებიც შემდეგ [[ზაქარია ჭიჭინაძე]]მ გაავრცელა.

შთამომავლობა არ დარჩენია. ანდერძის თანახმად დაკრძალეს ოზურგეთის წმინდა მარინეს ეკლესიის გალავანში.

==ნათესავები==
მისი ძმა, ლევან დავითის ძე გურიელი იყო გენერალ-ლეიტენანტი. მონაწილეობდა ყირიმის ომში 1853–1855 წლებში. იბრძოდა კავკასიის ფრონტზე. მონაწილეობდა [[ნიგოითის ბრძოლა]]სა და [[ჩოლოქის ბრძოლა]]ში. სარდლობდა გურიის ჯარში შემავალ გურიისა და იმერეთის რაზმებს. მონაწილეობდა რუსეთ-ოსამლეთის 1877–1878 წლების ომში. გარდაიცვალა 1888 წლის 12 მაისს, თბილისში. ლევან გურიელი მონაწილე იყო ტყვეთა სყიდვისა, ხშირად ცდილობდა არა მარტო საკუთარი, არამედ მისი ძმის ყმებიც გაყიდვასაც, რასაც გრიგოლ გურიელი არ ანებებდა.<ref>''ლევან ძნელაძე'', „ეპიზოდი გრიგოლ გურიელის ცხოვრებიდან“ — „რაეო“ 2009</ref> ამის გამო ლევან გურიელს 1860 წელს გლეხები სიკვდილითაც ემუქრებოდნენ.

გრიგოლ გურიელის ძმისშვილი, ვასილ ლევანის ძე გურიელი იყო გენერალ-მაიორი, დაიბადა 1861 წელს. ოზურგეთში. მონაწილეობდა პირველ მსოფლიო ომში. იყო კავკასიის სამხედრო ოლქის ჯარების მთავარსარდლის ადიუტანტი. 1893 წლიდან კავკასიის მეფის განსაკუთრებულ დავალებათა შემსრულებელი. გარდაიცვალა 1914 წელს.

==ლიტერატურა==
*''გოგოლიშვილი ო''. „გამოჩენილი პიროვნება და საზოგადო მოღვაწე გრიგოლ გურიელი“ „ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები“ გვ. 283-287 — თბილისი, „უნივერსალი“, 2014 ISSN 1512-3154

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00007568}}
*[http://ka.rodovid.org/wk/%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90:584692 გრიგოლ გურიელი როდოვიდზე]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1812]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 20 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1891]]
[[კატეგორია:ქართველი გენერლები]]
[[კატეგორია:გურიელები]]
[[კატეგორია:ოზურგეთში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები]]
[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის გენერალ-მაიორები]]