იხილეთ წყარო გვერდისთვის დევი

{{მრავალმნიშვნელოვნება*|დევი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
[[ფაილი:Devebi.jpg|მინი|250პქ|დევები, ოსკარ შმერლინგი, დედა ენა 1912]] 
'''დევი''' — ბოროტი სული [[ქართული მითოლოგია|ქართულ მითოლოგიასა]] და [[ქართული ფოლკლორი|ფოლკლორში]]. დევები თმით დაფარული ზოომორფული არსებები არიან რქებით და მრავალი თავით (სამიდან ასამდე). თავების რიცხვის ზრდასთან ერთად მათი ძალაც მატულობს. მოკვეთილი თავის ადგილზე ახალი ამოდის. დევები მიწისქვეშეთში ცხოვრობენ, მაგრამ შეიძლება მიწაზეც ცხოვრობდნენ და სასახლეებსა და სიმდიდრესაც ფლობდნენ. ჩვეულებრივ, ერთად ცხოვრობს შვიდი-ცხრა ძმა დევი. დევები მესაქონლეობას და ნადირობას მისდევენ, იტაცებენ და ატყვევებენ ლამაზ ქალებს. [[საქართველო|საქართველოს]] მთიელებში დევი მჩაგვრელის და დამმონებლის სინონიმის როლში გვევლინება, მათ ებრძვიან ადგილობრივი ღვთაებები. დევების ქალური პერსონიფიკაციები ნაკლებად ბოროტები არიან, ისინი იფარებენ მომხდურებს და იცავენ მათ თავისი კაციჭამია შვილებისაგან.

დევი აგრეთვე, ქართული ხალხური ზღაპრების პოპულარული პერსონაჟი, ადამიანის მსგავსი ფანტატისკური არსება, ტანად დიდი და ღონიერი, ზოგჯერ მრავალთავიანი. განასახიერებს უმთავრესად ბოროტ ძალას. დევი მზეთუახავებს იტაცებს და ქვესკნელში ან ზესკნელში მალავს. ბევრი ზღაპრის გმირი გონებაჩლუნგ დევს ჯაბნის და კლავს.

== ეტიმოლოგია ==
ქართულში დამკვიდრებული სიტყვა „დევი“ ინდოევროპული წარმოშობისა უნდა იყოს. [[ავესტური ენა|ავესტურში]] გვხვდება ''daēuua და'' და მას ბოროტი ღვთაების მნიშვნელობა აქვს<ref name=":0">Stausberg, Michael (2002), ''Die Religion Zarathushtras, Vol. 1'', 2 Stuttgart: Kohlhammer</ref>. ამავე სიტყვას ვხვდებით [[სანსკრიტი|სანსკრიტში]] „[[დევა]]“ (სანსკრ. देव). აქ ეს სიტყვა ღვთაებრივის შინაარსისაა და გამოიყენება [[ინდუიზმი|ინდუიზმის]] კეთილი ღვთაებების აღსანიშნავად<ref name=":1">Monier Monier-Williams, A Sanskrit-English Dictionary Etymologically and Philologically Arranged to cognate Indo-European Languages, Motilal Banarsidass, გვერდი 492.</ref>. ინდურ მითოლოგიაში დევებს ასურები უპირისპირდებიან. შებრუნებული ვითარებაა [[ზოროასტრიზმი|ზოროასტრიზმში]], აქ კეთილი ღვთაებანი არიან [[აჰურები]] (შდრ. სანსკრიტის „[[ასურა]]“), ხოლო ბოროტი - დევები<ref name=":0" />. ამასთან, ქართული „დევი“ სახელობითი ბრუნვის ნიშნის გამო ემსგავსება სანსკრიტის „[[დევი]]“-ს (სანსკრ. देवी), რაც სანსკრიტში მდედრობითი სქესის სიტყვაა და ქალღმერთთა აღსანიშნავად გამოიყენება (მაგალითად, [[პარვატი]], [[ლაკშმი]], [[კალი]] და სხვა)<ref name=":1" />. 

==დევთა სახელები==
*[[ბაყბაყ-დევი]]
*[[ბეღელა]]
*[[საცერა]]
*[[თვალსაცერა]]
*[[დოლაბა]]
*[[თავდოლაბა]]
*[[ცალრქა]]

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ბაყბაყ-დევი]]
*[[ქაჯი]]

==ლიტერატურა==
{{ქე|2||ჩაჩავა მ.}}
*{{წიგნი|ავტორი=[[ზურაბ კიკნაძე|კიკნაძე ზ.]]|სათაური= ქართული მითოლოგია|გვერდები=69-70|გამომცემლობა= ბაკმი|წელი= 2007|ISBN=978-99940-27-10-1|ადგილი=თბილისი}}
* ჩაჩავა მ., სპარსულ-ქართული ფოლკლორული ურთიერთობიდან, კრ.: ლიტერატურული ურთიერთობანი, [ტ.] 3, თბ., 1972; 
* ოჩიაური თ., მითოლოგიური გადმოცემები აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთში, თბ., 1967; 
* ჩიქოვანი მ., მიჯაჭვული ამირანი, თბ., 1947.

==რესურსები ინტერენტში==
{{commonscat|Devi (Georgian mythology)}}
* [http://saunje.ge/index.php?id=1246&lang=ka დევები] — Saunje.ge

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ქართული მითოლოგია}}

[[კატეგორია:ქართული მითების პერსონაჟები]]