იხილეთ წყარო გვერდისთვის ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულება

{{განახლება}}
[[ფაილი:EU Countries that ratified Association Agreement with Georgia, Moldova and Ukraine (ka).svg|300px|მინიატიურა|[[საქართველო-ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმება|საქართველოს ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების]] რატიფიცირების ამჟამინდელი მდგომარეობა.]]
'''ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულება''' (შემოკლებით '''ასოცირების ხელშეკრულება''' ან '''AA''') — ხელშეკრულება [[ევროკავშირი|ევროკავშირსა]] და ევროკავშირის არაწევრ სახელმწიფოს შორის, რომელიც მათ შორის თანამშრომლობის სტრუქტურას ქმნის. ხელშეკრულების არეალი მოიცავს პოლიტიკის, ვაჭრობის, სოციალური საკითხების განვითარებას, კულტურისა და უსაფრთხოების სფეროებს. ასოცირების ხელშეკრულების გაფორმების სამართლებრივი საფუძველია ევროკავშირის ფუნქციონირების ხელშეკრულების (TFEU) 217-ე თავი ([[რომის ხელშეკრულება|რომის ხელშეკრულების]] ყოფილი 310-ე და 238-ე თავები). [[საქართველო-ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმება|საქართველო-ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმება]] ძალაში 2016 წლის 1 ივლისიდან შევიდა.<ref>{{Cite web|url=https://mfa.gov.ge/News/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D-%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90-%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90.aspx|title=საქართველო-ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმება ძალაშია!|accessdate=2022-02-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20221007182107/https://mfa.gov.ge/News/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D-%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90-%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90.aspx|archivedate=2022-10-07}}</ref>

==მიმოხილვა==
ასოცირების ხელშეკრულება ფართო ჩარჩო ხელშეკრულებებია [[ევროკავშირი|ევროკავშირსა]] და მის [[ევროკავშირის წევრი ქვეყნები|წევრ]] ან არაწევრ სახელმწიფოებს შორის. ასოცირების ხელშეკრულების დებულება თავის დროზე შესული იყო [[რომის ხელშეკრულება]]ში, რომლის საფუძველზეც შეიქმნა [[ევროპის თანამეგობრობა|ევროპის ეკონომიკური გაერთიანება]], როგორც თანამშრომლობის საშუალება [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებულ სამეფოსთან]], რომელმაც 1955 წლის [[მესინის კონფერენცია]]ზე ხელშეკრულების მოლაპარაკებები დატოვა. ევროპის საგარეო საქმეთა სამსახურის თანახმად, შეთანხმებისთვის, რომელიც კლასიფიცირებულია როგორც AA, მოქმედებს რამდენიმე კრიტერიუმი:<ref>{{citeweb|url=http://eeas.europa.eu/association/docs/agreements_en.pdf|title=Association Agreements|date=11 May 2011|accessdate=9 August 2013|publisher=[[European External Action Service]]}}</ref>

{{ჩანართი
| გასწორება = 
| სიგანე = 
| სიმაღლე = 
| სათაური = 
| სათაური ქვევით = 
| შიგთავსი = 1. ხელშეკრულების სამართლებრივი ბაზისია ევროკავშირის ფუნქციონირების ხელშეკრულების (TFEU) 217-ე თავი;<br />2. მჭიდრო ეკონომიკური და პოლიტიკური თანამშრომლობის განზრახვა; <br />3. შესაბამისი ორგანოების შექმნა თანამშრომლობისათვის, რომლებიც უფლებამოსილნი იქნებიან მიიღონ გადაწყვეტილებები, რომლებიც სავალდებულო იქნება ორივე მხარისათვის;<br />4. ყველაზე ხელსაყრელი ხელშეკრულების (MFN) შეთავაზება; <br />5. პრივილეგირებული ურთიერთობის უზურნველყოფა ევროკომისიასა და მის პარტნიორს შორის;<br />6. 1995 წლიდან ხელშეკრულების უმთავრესი ელემენტია მუხლი ადამიანის უფლებებისა და დემოკრატიული პრინციპების პატივისცემის შესახებ;<br />7. უმრავლეს შემთხვევაში, ასოცირების ხელშეკრულება პარტნიორებს შორის ურთიერთობების ინტენსიფიკაციით ანაცვლებს კოოპერაციის ხელშეკრულებას.
| წყვეტის გარეშე = 
| შრიფტის ზომა = 
| ხელმოწერა = — ევროპის საგარეო საქმეთა სამსახური
}}

ასოცირების ხელშეკრულებას მრავალგვარი სახელი აქვს (ასოცირებაზე დაფუძნებული ევრო-ხმელთაშუაზღვიური ხელშეკრულება, ასოცირებაზე დაფუძნებული ევროპული ხელშეკრულება და ა. შ.) და სათაურში აუცილებელი არაა სიტყვა „Association“-ის ჩაწერა. ასოცირების ზოგიერთ ხელშეკრულებაში დევს კონტრაქტორი სახელმწიფოს სამომავლოდ ევროკავშირში გაწევრიანების პირობა.

პირველი სახელმწიფოები, რომლებმაც მსგავს ხელშეკრულებებს ხელი მოაწერეს, იყვნენ [[საბერძნეთი]]<ref>{{cite journal|url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:P:1963:026:0294:0342:FR:PDF|title=Accord créant une association entre la Communauté économique européenne et la Grèce|language=French|date=18 February 1963|accessdate=19 July 2013|journal=[[Official Journal of the European Union]]|volume=P 26/1963|pages=294–342}}</ref> (1961) და [[თურქეთი]] (1963).<ref>{{citeweb|url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:P:1964:217:3687:3697:FR:PDF|title=Accord créant une association entre la Communauté économique européenne et la Turquie – Protocole n° 1 : protocole provisoire – Protocole n° 2 : protocole financier – Acte final – Déclarations|language=French|date=29 December 1964|accessdate=19 July 2013|journal=[[Official Journal of the European Union]]|volume=P 217/1964|pages=3687–3697}}</ref>

დღეისათვის, ევროკავშირი ამა თუ იმ ქვეყანასთან ასოცირების ხელშეკრულებას ძირითადად დებს პოლიტიკური, ეკონომიკური, სავაჭრო ან ადამიანის უფლებათა რეფორმების ვალდებულების სანაცვლოდ. სანაცვლოდ, ქვეყანას შესაძლოა შესთავაზონ ტარიფებისგან თავისუფალი წვდომა ზოგიერთ ევროპულ ბაზარზე და ფინანსური თუ ტექნიკური დახმარება. ბოლო დროს დადებული ხელშეკრულებები ასევე მოიცავს [[თავისუფალი სავაჭრო ზონა|თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებას]] ევროკავშირსა და მესამე ქვეყანას შორის.

ასოცირების ხელშეკრულების [[რატიფიკაცია]] უნდა მოახდინოს [[ევროკავშირის წევრი ქვეყნები|ევროკავშირის წევრმა]] ყველა სახელმწიფომ.

ბოლო პერიოდში, მსგავს ხელშეკრულებები მიეკუთვნება ევროკავშირის ორი პოლიტიკას: [[სტაბილიზაციისა და ასოცირების პროცესი|სტაბილიზაციისა და ასოცირების პროცესს]] (SAp) და [[ევროპის სამეზობლო პოლიტიკა]]ს (ENP). დასავლეთ ბალკანეთის ქვეყნები (ოფიციალური კანდიდატები — [[ჩრდილოეთი მაკედონია]], [[მონტენეგრო]] და [[სერბეთი]], აპლიკანტი — [[ალბანეთი]] და პოტენციური კანდიდატები — [[ბოსნია და ჰერცეგოვინა]] და [[კოსოვო]]{{ref label|status|a|}}) ჩართულია SAp-ში და ევროკავშირმა მათთან ხელი მოაწერა სტაბილიზაციისა და ასოცირების ხელშეკრულებას (SAA). ხმელთაშუაზღვისპირეთის სახელმწიფოები ([[ალჟირი]], [[მაროკო]], [[ეგვიპტე]], [[ისრაელი]], [[იორდანია]], [[ლიბანი]], [[ლიბია]], [[პალესტინის ეროვნული ადმინისტრაცია]], [[სირია]], [[ტუნისი]]) და ევროპის აღმოსავლეთი სამეზობლო ([[სომხეთი]], [[აზერბაიჯანი]], [[საქართველო]], [[ბელარუსი]], [[მოლდოვა]] და [[უკრაინა]]) კი ჩართულია ევროპის სამეზობლო პოლიტიკაში. ხმელთაშუაზღვიურ შვიდ სახელმწიფოს გაფორმებული აქვს „ასოცირებაზე დაფუძნებული ევრო-ხმელთაშუაზღვიური ხელშეკრულება“ (EMAA).<ref name=euro-med>{{citeweb|url=http://europa.eu/legislation_summaries/external_relations/relations_with_third_countries/mediterranean_partner_countries/r14104_en.htm|title=Euro-Mediterranean Association Agreements|accessdate=21 July 2013|publisher=[[European Union]]}}</ref> ასოცირების ხელშეკრულების გაფორმების თაობაზე მოლაპარაკებები მიმდინარეობს [[აღმოსავლეთ პარტნიორობა|აღმოსავლეთ პარტნიორობის]] რამდენიმე სახელმწიფოსთან. 2014 წლის 27 ივნისს, ბრიუსელში, ევროკავშირმა ასოცირების ხელშეკრულებას ხელი მოაწერა საქართველოსთან, მოლდოვასთან და უკრაინასთან.

ორივე, SAA და ENP AP ძირითადად დაფუძნებულია ევროკავშირის [[acquis communautaire]]-სა და კოოპერატორი სახელმწიფოების კანონმდებლობაზე. ასოცირებისას, ჰარმონიზაციის სიღრმე, რა თქმა უნდა, დაბალია ვიდრე [[ევროკავშირი]]ს სრული წევრობის შემთხვევაში და ევროგაერთიანების ზოგიერთი პოლიტიკა შესაძლოა არც კი მოქმედებდეს (დამოკიდებულია ცალკეულ სახელმწიფოზე).

გარდა ამ ორი პოლიტიკისა, ასოცირების ხელშეკრულება თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებასთან ერთად ხელმოწერილია ასევე სხვა სახელმწიფოებთან და სავაჭრო ბლოკებთან, მათ შორის ჩილესთან და სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკასთან.

==ევროკავშირის ხელშეკრულებები მესამე სახელმწიფოებთან==
[[File:EU Association Agreements.svg|thumb|right|400px|ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულებები
{{legend|royalblue|ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოები}}
{{legend|green|ევროპის ეკონომიკური ზონა|}}
{{legend|darkblue|სტაბილიზაციისა და ასოცირების ხელშეკრულება}}
{{legend|darkorchid|ასოცირებაზე დაფუძნებული ხელშეკრულება}}
{{legend|#ff0097|პარტნიორობისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულება, ასოცირების ხელშეკრულების რატიფიცირების, მოლაპარაკებების, ან ხელმოწერის დაწყების პროცესში}}
{{legend|purple|საბაჟო კავშირი}}
{{legend|gold|ასოცირებაზე დაფუძნებული ევრო-ხმელთაშუაზღვიური ხელშეკრულება}}
{{legend|darkorange|ასოცირებაზე დაფუძნებული ევრო-ხმელთაშუაზღვიური დროებითი ხელშეკრულება}}
{{legend|#ff4c34|თანამშრომლობის ხელშეკრულება, ასოცირების დაწყების ევრო-ხმელთაშუაზღვიური ხელშეკრულება}}
{{legend|crimson|პარტნიორობისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულება}}
{{legend|firebrick|პარტნიორობისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულების რატიფიცირების პროცესი}}
{{legend|#9f9f9f|ევროპის სამეზობლო პოლიტიკის სხვა სახელმწიფოები}}]]

===ასოცირების ხელშეკრულებები===
* [[ალბანეთი]] SAA (2009)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2006040&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140505220436/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2006040&doclang=EN|archivedate=5 მაისი 2014}}</ref>
* [[ალჟირი]] EMAA (2005)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2002036&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=21 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081045/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2002036&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ჩილე]] AA (2005)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2002086&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=21 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082401/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2002086&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ეგვიპტე]] EMAA (2004)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2001033&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=21 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082457/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2001033&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ისლანდია]] [[ევროპის ეკონომიკური ზონა|EEA]] (1994)<ref name=eea>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992045&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082249/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992045&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ისრაელი]] EMAA (2000)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995061&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=21 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082547/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995061&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[იორდანია]] EMAA (2002)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1997126&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=21 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082651/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1997126&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ლიბანი]] EMAA (2006)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2002037&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=20 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082121/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2002037&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ლიხტენშტაინი]] [[ევროპის ეკონომიკური ზონა|EEA]] (1994)<ref name=eea/>
* [[ჩრდილოეთი მაკედონია]]<ref>Addressed by the EU as "the former Yugoslav Republic of Macedonia"</ref> SAA (2004)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2001014&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140505230042/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2001014&doclang=EN|archivedate=5 მაისი 2014}}</ref>
* [[მონტენეგრო]] SAA (2010)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2007070&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140505231326/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2007070&doclang=EN|archivedate=5 მაისი 2014}}</ref>
* [[მაროკო]] EMAA (2000)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996003&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=7 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082734/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996003&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ნორვეგია]] [[ევროპის ეკონომიკური ზონა|EEA]] (1994)<ref name=eea/>
* [[სერბეთი]] SAA (2013)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2007137&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140505230148/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2007137&doclang=EN|archivedate=5 მაისი 2014}}</ref>
* [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]] ATDC (2004)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1999056&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=7 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082113/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1999056&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[სირია]] CA (1978)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1977004&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=7 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522053103/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1977004&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref>
* [[ტუნისი]] EMAA (1998)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995041&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=7 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082426/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995041&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[თურქეთი]] [[ანკარის ხელშეკრულება|AA]] (1964),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1963001&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522043317/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1963001&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> ჩარჩო ხელშეკრულება ევროკავშირ-თურქეთის საბაჟო კავშირისთვის (1995)
* [[აფრიკის, კარიბის ზღვის აუზისა და წყნარი ოკეანის სახელმწიფოები|ACP]] [[კოტონუს ხელშეკრულება|PA]] (2003)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2000026&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=7 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081640/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2000026&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>

====ამჟამად მიმდინარე რატიფიკაცია====
* [[ბოსნია და ჰერცეგოვინა]] SAA (ხელი მოეწერა 2008 წელს, დროებითი შეთანხმება ძალაშია)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2008023&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140505212725/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2008023&doclang=EN|archivedate=5 მაისი 2014}}</ref>
* [[ცენტრალური ამერიკის ინტეგრაციის სისტემა]] AA (ხელი მოეწერა 2012 წელს)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2012001&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=7 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082615/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2012001&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[საქართველო]] AA & DCFTA (2014)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/143415.pdf=EN|title=Statement by President Herman Van Rompuy at the signing ceremony of the Association Agreements with Georgia, Republic of Moldova and Ukraine|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=27 June 2014}}{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
* [[უკრაინა]] [[უკრაინა-ევროკავშირის ასოცირების ხელშეკრულება|AA]] & [[Ukraine–European Union relations#Deep and Comprehensive Free Trade Agreement .28DCFTA.29|DCFTA]]<ref>{{citeweb|url=http://eeas.europa.eu/top_stories/2012/140912_ukraine_en.htm|title=Information on the EU-Ukraine Association Agreement|accessdate=8 August 2013|publisher=[[European External Action Service]]}}</ref><ref>{{citeweb|url=http://un.ua/eng/article/401526.html|title=Ukraine, EU Initial Deep And Comprehensive Free Trade Agreement With EU|publisher=[[Ukrainian News Agency]]|date=20 July 2012|accessdate=29 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120728233217/http://un.ua/eng/article/401526.html|archivedate=28 ივლისი 2012}}</ref><ref name=KPAANov122012>[http://www.kyivpost.com/content/ukraine/eu-criticizes-ukraines-oct-28-parliamentary-election-316005.html EU criticizes Ukraine's Oct. 28 parliamentary election], [[Kyiv Post]] (12 November 2012)</ref> (ასოცირების ხელშეკრულების პოლიტიკურ დადგენილებას ხელი მოეწერა 2014 წლის 21 მარტს,<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-26680250|title=Ukraine crisis: EU signs association deal|publisher= BBC News|date=21 March 2014|accessdate=21 March 2014}}</ref> DCFTA-ს ხელი მოეწერა 2014 წლის27 ივნისს)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2013005&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=2014-03-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140328091036/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2013005&doclang=EN|archivedate=2014-03-28}}</ref>
* [[მოლდოვა]] AA და DCFTA (2014)<ref>http://eeas.europa.eu/top_stories/2014/270614_association_agreement_en.htm</ref>

====ამჟამად მიმდინარე მოლაპარაკებები====
* [[სომხეთი]] AA<ref>{{citeweb|url=http://eeas.europa.eu/armenia/index_en.htm|title=Armenia|publisher=[[European External Action Service]]|accessdate=26 January 2013}}</ref>
* [[აზერბაიჯანი]] AA<ref>{{citeweb|url=http://eeas.europa.eu/azerbaijan/index_en.htm|title=Azerbaijan|publisher=[[European External Action Service]]|accessdate=26 January 2013}}</ref>
* [[კოსოვო]]* SAA (მოლაპარაკებები დასრულდება 2014 წელს<ref name=negdone>{{citenews|url=http://eeas.europa.eu/delegations/kosovo/press_corner/all_news/news/2014/20140502_03_en.htm|title= Stabilisation and Association Agreement negotiations successfully completed|date=2014-05-02|accessdate=2014-05-02|publisher=[[European External Action Service]]}}</ref>)
* [[მერკოსური]] AA<ref>{{citeweb|url=http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/regions/mercosur/|title=Countries and regions – Mercosur|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European Commission]]}}</ref><ref>{{citeweb|url=http://eeas.europa.eu/mercosur/index_en.htm|title=Mercosur – (Common Market of the South)|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European External Action Service]]}}</ref><ref name=FTA/>
* [[სირია]] EMAA (დაიწყო 2008 წელს,<ref>{{citeweb|url=http://eeas.europa.eu/delegations/syria/eu_syria/political_relations/agreements/index_en.htm|title=European-Syrian Cooperation Agreement|accessdate=7 August 2013|publisher=[[European External Action Service]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130916212640/http://eeas.europa.eu/delegations/syria/eu_syria/political_relations/agreements/index_en.htm|archivedate=16 სექტემბერი 2013}}</ref> მაგრამ [[სირიის სამოქალაქო ომი]]ს გამო, ევროკავშირის მხრიდან რატიფიცირება შეჩერდა.<ref>{{citeweb|url=http://eeas.europa.eu/syria/index_en.htm|title=Syria|accessdate=8 August 2013|publisher=[[European External Action Service]]}}</ref>)

===თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებები===
[[File:EU free trade agreements.PNG|thumb|right|400px|ევროკავშირთან თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებები]]
* [[ანდორა]] CU (1991)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1990030&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509080952/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1990030&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ფარერის კუნძულები]] (დანიის სამეფოში შემავალი ავტონომიური ქვეყანა) FTA (1997)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996089&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=20 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522045321/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996089&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref>
* [[ისლანდია]] FTA (1973)
*  [[ლიხტენშტაინი]] FTA (1973)
* [[მექსიკა]] EPPCCA (2000)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1997129&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=21 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082751/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1997129&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ნორვეგია]] FTA (1973)
* [[პალესტინის ეროვნული ადმინისტრაცია]] დროებითი EMAA (1997)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1997014&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=21 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522051759/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1997014&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref><ref name=euro-med/>
* [[სან-მარინო]] CCU (2002)<ref>{{cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1991054&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522051642/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1991054&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref>
* [[შვეიცარია]] FTA (1973)<ref name=swiss>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1972003&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522052907/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1972003&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref>

====ამჟამად მიმდინარე რატიფიკაცია====
* [[კოლუმბია]] და [[პერუ]] FTA (ხელი მოეწერა 2012 წელს)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2011057&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=9 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081941/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2011057&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[სამხრეთ კორეა]] FTA (ხელი მოეწერა 2011 წელს)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2010036&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=7 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082701/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2010036&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[კარიფორუმი]] EPA (ხელი მოეწერა 2008 წელს)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2008034&doclang=EN|title=Agreement details|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|accessdate=9 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081816/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2008034&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>

====ამჟამად მიმდინარე მოლაპარაკებები====
* [[კამერუნი]] EPA<ref name=FTA2/>
* კანადა CETA<ref name=FTA/>
* [[კოტ-დ’ივუარი]] EPA<ref name=FTA2>{{citeweb|url=http://exporthelp.europa.eu/thdapp/display.htm?page=cd%2fcd_FreeTradeAgreements.html&docType=main&languageId=en|title=Free trade agreements|publisher=[[European Commission]]|accessdate=9 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130406055417/http://exporthelp.europa.eu/thdapp/display.htm?page=cd%2fcd_FreeTradeAgreements.html&docType=main&languageId=en|archivedate=6 აპრილი 2013}}</ref>
* [[ეკვადორი]] FTA (მოლაპარაკებები შეჩერდა 2009 წელს)<ref name=FTA/><ref>{{citeweb|url=http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=938|title=Statement following technical discussions between the EU and Ecuador|date=9 July 2013|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European Commission]]}}</ref>
* [[განა]] EPA<ref name=status/>
* [[ინდოეთი]] FTA<ref>{{citeweb|url=http://ec.europa.eu/trade/creating-opportunities/bilateral-relations/countries/india/|title=India|publisher=[[European Commission]]|accessdate=3 September 2012}}</ref><ref name=FTA/>
* [[იაპონია]] FTA<ref>{{citeweb|url=http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=933|title=Good Progress at Second Round of EU-Japan Trade Talks|date=3 July 2013|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European Commission]]}}</ref>
* [[მალაიზია]] FTA<ref>{{citeweb|url=http://eeas.europa.eu/delegations/malaysia/eu_malaysia/political_relations/free_trade_agreement/index_en.htm|title=Free Trade Agreement|accessdate=9 August 2013|publisher=[[European External Action Service]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130808051932/http://eeas.europa.eu/delegations/malaysia/eu_malaysia/political_relations/free_trade_agreement/index_en.htm|archivedate=8 აგვისტო 2013}}</ref><ref name=FTA/>
* [[მაროკო]] DCFTA<ref>{{citeweb|url=http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=932|title=Second round of EU-Morocco DCFTA talks|date=1 July 2013|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European Commission]]}}</ref>
* [[სინგაპური]] FTA<ref name=FTA/>
* [[ტაილანდი]] FTA<ref>{{citeweb|url=http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=908|title=EU and Thailand hold first round of negotiations for Free Trade Agreement|date=31 May 2013|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European Commission]]}}</ref>
* [[აშშ]] TTIP<ref>{{citeweb|url=http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=941|title=EU and US conclude first round of TTIP negotiations in Washington|date=12 July 2013|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European Commission]]}}</ref>
* [[ვიეტნამი]] FTA<ref>{{citeweb|url=http://www.eeas.europa.eu/vietnam/|title=Vietnam|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European External Action Service]]}}</ref>
* [[სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების ასოციაცია|ასეანი]] FTA (მოლაპარაკებები შეჩერდა 2009 წელს)<ref name=FTA>{{citeweb|url=http://ec.europa.eu/enterprise/policies/international/facilitating-trade/free-trade/index_en.htm|title=Free Trade Agreements|accessdate=9 August 2013|publisher=[[European Commission]]}}</ref>
* [[აღმოსავლეთ აფრიკის თანამეგობრობა]] EPA<ref>{{citeweb|url=http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/regions/eac/|title=East African Community (EAC)|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European Commission]]}}</ref>
* [[სპარსეთის ყურის არაბული ქვეყნების თანამშრომლობის საბჭო]] FTA (მოლაპარაკებები შეჩერდა 2008 წელს)<ref name=FTA/><ref name=status>{{citeweb|url=http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-13-734_en.htm|title=The EU's bilateral trade and investment agreements – where are we?|date=1 August 2013|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European Union]]}}</ref>
* [[სამხრეთ აფრიკის განვითარების საზოგადოება]] EPA<ref>{{citeweb|url=http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/regions/sadc/|title=Southern African Development Community (SADC)|accessdate=7 September 2013|publisher=[[European Commission]]}}</ref>

===სხვა ხელშეკრულებები===
* [[ანდორა]] CA (2005)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2004081&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=9 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509080959/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2004081&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[სომხეთი]] PCA (1999)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996018&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509080514/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996018&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[აზერბაიჯანი]] PCA (1999)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996014&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081109/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996014&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[სპარსეთის ყურის არაბული ქვეყნების თანამშრომლობის საბჭო]] CA (1989)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1988065&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=9 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081655/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1988065&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[საქართველო]] PCA (1999)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996019&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082605/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996019&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ყაზახეთი]] PCA (1999)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994036&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082622/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994036&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ყირგიზეთი]] PCA (1999)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994037&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082727/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994037&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[მოლდოვა]] PCA (1998)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994050&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522044018/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994050&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref>
* [[მონღოლეთი]] ATEC (1993)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992005&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 September 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522053209/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992005&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref>
* [[რუსეთი]] PCA (1997)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994022&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522043616/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994022&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref>
* [[სერბეთი]] FA [[Federal Republic of Yugoslavia|FRY]]-EU (2000)
* [[ტაჯიკეთი]] PCA (2010)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2004073&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082106/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2004073&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[უკრაინა]] PCA (1998)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994019&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522043922/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1994019&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref>
* [[პოსტსაბჭოთა სივრცე|სსრკ]] TCA (1989), 1994 წელს გააგრძელეს [[ტაჯიკეთი|ტაჯიკეთმა]] და [[ყირგიზეთი|ყირგიზეთმა]]
* [[უზბეკეთი]] PCA (1999)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996037&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081812/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996037&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[ვიეტნამი]] CA (1996)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995043&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 September 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522043154/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995043&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref>

====ამჟამად მიმდინარე რატიფიკაცია====
* [[ბელარუსი]] PCA (ხელი მოეწერა 1995 წელს)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995012&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081819/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995012&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[მონღოლეთი]] ACPC (ხელი მოეწერა 2013 წელს)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2011026&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 September 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082408/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2011026&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>
* [[თურქმენეთი]] PCA (ხელი მოეწერა 1998 წელს)<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1998010&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=18 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082024/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1998010&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>

====ამჟამად მიმდინარე მოლაპარაკებები====
* [[ინდონეზია]] PCA (დასრულდა და ელოდება ხელმოწერას)
* [[ვიეტნამი]] PCA
* [[ტაილანდი]] PCA
* [[სინგაპური]]PCA
* [[ფილიპინები]] PCA
* [[მალაიზია]] PCA<ref>{{citeweb|url=http://eeas.europa.eu/delegations/malaysia/eu_malaysia/political_relations/partnership_cooperation_agreement/index_en.htm|title=Free Trade Agreement|accessdate=9 August 2013|publisher=[[European External Action Service]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130808051942/http://eeas.europa.eu/delegations/malaysia/eu_malaysia/political_relations/partnership_cooperation_agreement/index_en.htm|archivedate=8 აგვისტო 2013}}</ref>

===შეწყვეტილი ხელშეკრულებები===
* [[ალბანეთი]] ATCEC (1992),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992018&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509080440/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992018&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref> 2009 წელს შეცვალა SAA-მა
* [[ალჟირი]] CA (1978),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1976010&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=21 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081052/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1976010&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref> 2005 წელს შეცვალა EMAA-მა
* [[ბულგარეთი]] EAA (1995),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1993009&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522045913/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1993009&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2007 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[ხორვატია]] SAA (2005),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2001076&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=12 Novembert 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082124/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=2001076&doclang=EN|archivedate=2014-05-09}}</ref> 2013 წელს შევიდა ევროკავშირში 
* [[კვიპროსი]] AA (1973),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1972002&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522042731/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1972002&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში 
* [[ჩეხეთი]] EAA (1995),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1993052&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522042554/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1993052&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[ეგვიპტე]] CA (1978),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1977007&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522052840/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1977007&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შეცვალა EMAA-მა
* [[ესტონეთი]] EAA (1998),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995035&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081805/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995035&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[საბერძნეთი]] AA (1961), 1981 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[უნგრეთი]] EAA (1994),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992057&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522040949/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992057&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[ლატვია]] EAA (1998),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995033&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082055/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995033&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[ლიტვა]] EAA (1998),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995034&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509082156/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995034&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[ჩრდილოეთი მაკედონია]] CA (1998),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996105&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522050201/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1996105&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შეცვალა SAA-მა
* [[მალტა]] AA (1971),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1970001&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522053234/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1970001&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[მექსიკა]] CA (1991),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1991017&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=21 July 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522053117/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1991017&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2000 წელს შეცვალა EPPCCA-მა
* [[მაროკო]] CA (1978),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1976011&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522052847/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1976011&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2000 წელს შეცვალა EMAA-მა
* [[პოლონეთი]] EAA (1994),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992056&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522052141/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1992056&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[რუმინეთი]] EAA (1995),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1993003&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522043852/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1993003&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2007 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[სლოვაკეთი]] EAA (1995),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1993053&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522045956/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1993053&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[სლოვენია]] EAA (1999),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995071&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081905/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1995071&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref> 2004 წელს შევიდა ევროკავშირში
* [[ტუნისი]] CA (1978),<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1976012&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522043402/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1976012&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 1998 წელს შეცვალა EMAA-მა
* [[აფრიკის, კარიბის ზღვის აუზისა და წყნარი ოკეანის სახელმწიფოები|ACP]] [[ლომეს კონვენცია|კონვენცია]] (1976,<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1975005&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522041721/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1975005&doclang=EN|archivedate=22 მაისი 2014}}</ref> 1981,<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1979004&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509083044/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1979004&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref> 1986,<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1984002&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081554/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1984002&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref> 1991<ref>{{citeweb|url=http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1989094&doclang=EN|title=Agreement details|accessdate=7 August 2013|publisher=[[ევროპის კავშირის საბჭო]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140509081602/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements/search-the-agreements-database?command=details&lang=en&aid=1989094&doclang=EN|archivedate=9 მაისი 2014}}</ref>), 2003 წელს შეცვალა [[კოტონუს ხელშეკრულება|PA]]-მა

;ლეგენდა
{{col-begin}}{{col-2}}
*AA = ასოცირებაზე დაფუძნებული ხელშეკრულება/ასოცირების ხელშეკრულება
*ACPC = ყოველმხრივი პარტნიორობისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულება
*ATDC = ვაჭრობის, განვითარებისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულება
*CETA = [[ეკონომიკისა და ვაჭრობის ყოველმხრივი ხელშეკრულება]]
*CA = თანამშრომლობის ხელშეკრულება
*CCU = თანამშრომლობისა და საბაჟო კავშირის ხელშეკრულება
*CU = საბაჟო კავშირი
*DCFTA = ღრმა და ყოველმხრივი თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულება
*EPA = [[ეკონომიკური პარტნიორობის ხელშეკრულება]]
*EPPCCA = ეკონომიკური პარტნიორობის, პოლიტიკური კოორდინაციისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულება
{{col-2}}
*EAA = ევროპასთან ასოცირებაზე დაფუძნებული ხელშეკრულება
*EEA = [[ევროპის ეკონომიკური ზონა]]
*EMAA = ასოცირებაზე დაფუძნებული ევრო-ხმელთაშუაზღვიური ხელშეკრულება
*FTA = თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულება
*PA = პარტნიორობის ხელშეკრულება
*PCA = პარტნიორობისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულება
*SAA = [[სტაბილიზაციისა და ასოცირების პროცესი|სტაბილიზაციისა და ასოცირების ხელშეკრულება]]
*ATCEC = ვაჭრობის, კომერციული და ეკონომიკური თანამშრომლობის ხელშეკრულება
*ATEC = ვაჭრობისა და ეკონომიკური თანამშრომლობის ხელშეკრულება
*TTIP = [[ვაჭრობისა და ინვესტირების ტრანსატლანტიკური პარტნიორობა]]
{{col-end}}

==შენიშვნები==
{| class="references-small" style="margin-left:13px; line-height:150%"
|align="right" valign="top"|a.&nbsp;&nbsp;
|{{note|status}}ნაწილობრივ აღიარებული ქვეყანა. გაეროს 193 წევრიდან აღიარებს 106 სახელმწიფო.
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://exporthelp.europa.eu/thdapp/display.htm?page=cd%2fcd_FreeTradeAgreements.html&docType=main&languageId=en თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130406055417/http://exporthelp.europa.eu/thdapp/display.htm?page=cd%2fcd_FreeTradeAgreements.html&docType=main&languageId=en |date=2013-04-06 }}
* [http://ec.europa.eu/enterprise/policies/international/facilitating-trade/free-trade/index_en.htm ევროკავშირთან თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებები]
* [http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements?lang=en ევროპის კავშირის საბჭოს ხელშეკრულებების ბაზა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140710015440/http://www.consilium.europa.eu/policies/agreements?lang=en |date=2014-07-10 }}
* [http://ec.europa.eu/world/agreements/default.home.do ევროპის საგარეო საქმეთა სამსახურის ხელშეკრულებების ბაზა]
* [http://www.acp-eu-trade.org/index.php?loc=epa/ EU-ACP countries Economic Partnership Agreements (EPA) Negotiations: Where do we stand?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110521224153/http://www.acp-eu-trade.org/index.php?loc=epa%2F |date=2011-05-21 }}
* [http://www.enpi-info.eu/ ევროპის სამეზობლოს საინფორმაციო ცენტრი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131214085320/http://www.enpi-info.eu/ |date=2013-12-14 }}
* [http://www.enpi-info.eu/library/ ევროკავშირის სამეზობლოს ბიბლიოთეკა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140426235959/http://www.enpi-info.eu/library/ |date=2014-04-26 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}

[[კატეგორია:ევროკავშირის ხელშეკრულებები]]