იხილეთ წყარო გვერდისთვის ელისო (ფილმი)

{{ინფოდაფა კინოფილმი
| სახელი = ელისო
| სურათი = ელისო ფილმი.jpg
| წარწერა 
| ჟანრი = დრამატული ფილმი<br />ისტორიული ფილმი
| კინოსტუდია = [[სახკინმრეწვი]]
| სცენარის ავტორი = ნიკოლოზ შენგელაია,<br>[[სერგეი ტრეტიაკოვი]]
| ნაწარმოები = {{ეფუძნება|[[ელისო]]|[[ალექსანდრე ყაზბეგი]]}}
| ისტორია = 
| დამდგმელი რეჟისორი = [[ნიკოლოზ შენგელაია]]
| როლებში =  [[კირა ანდრონიკაშვილი]] <br />[[კოხტა ყარალაშვილი]]
| ოპერატორი = [[ვლადიმერ კერესელიძე]]
| რეჟისორი =
| მხატვარი = [[დიმიტრი შევარდნაძე]]
| კომპოზიტორი = [[იონა ტუსკია]]
| სიმღერის ტექსტის ავტორი =
| ხმის ოპერატორი = [[როსტისლავ ლაპინსკი]],<br>ი. გრიგორიანი
| პროდიუსერი = 
| მონტაჟი = ვასილ დოლენკო
| გამოსვლის თარიღი = [[23 ოქტომბერი]], [[1928]]
| ხანგრძლივობა = 76 [[წუთი|წთ.]]
| ქვეყანა = {{USSR}}
| ენა =
| ბიუჯეტი = 
| საიტი =
}}
'''ელისო''' — ნიკოლოზ შენგელაიას ფილმი, გადაღებული [[ალექსანდრე ყაზბეგი]]ს ამავე სახელწოდების მოთხრობის მიხედვით. [[1965]] წელს ფილმი აღადგინა, გადაამუშავა და გაახმოვანა რეჟისორმა [[ელდარ შენგელაია]]მ.

==სიუჟეტი==
{{სიუჟეტი}}
ფილმი ასახავს რუსეთის იმპერიის მცდელობას XIX საუკუნის მეორე ნახევარში მშობლიური მიწიდან აჰყაროს თავისუფლებისმოყვარე ჩეჩენი ხალხი, მათს ნაცვლად კი კაზაკები ჩაასახლოს. ოსმალეთისკენ განდევნილი ადამიანების ტრაგედიის ფონზე იშლება ჩეჩენი ელისოსა და მოხევე ვაჟიას სიყვარულის თემა. ვაჟა ჩეჩნებთან ჩადის, რათა მათგან საძოვრები იჯარით აიღოს და თან შეყვარებულის, ელისოს ნახვა უნდა. ჩეჩენ უხუცესთა საბჭო, რომელიც მანამდე მუდამ უთმობდა საძოვრებს [[მოხევეები|მოხევეებს]], ამჯერად უარზეა, რადგან ხელისუფლება ამის ნებას არ აძლევს. ამასთან, ხელისუფლება საბაბს ეძებს ადგილობრივების გასასახლებლად. სოფელი ვერდი კი მშვიდობიანად ცხოვრობს და ხელისუფლებას ამის საბაბს არ აძლევს. მალე გამოჩნდებიან მოღალატეები, რომელთა პროვოკაციების გამო ჩეჩნები იძულებულნი გახდებიან ბედს დაემორჩილონ. ელისო სოფელს ცეცხლს გაუკიდებს. ვაჟია ცდილობს ელისო მასთან დარჩეს, მაგრამ ქალი მამასა და თანასოფლელებს ოსმალეთში მიჰყვება.

==როლებში==
*[[კოხტა ყარალაშვილი]] — ვაჟია
*[[კირა ანდრონიკაშვილი]] — ელისო
*[[ალექსანდრე იმედაშვილი]] — ასტამური
*[[ილია მამფორია]] — სეიდულა
*[[ცეცილია წუწუნავა]] — ზაზუბიკა
*[[სანდრო ჟორჟოლიანი]] — გენერალი
*კ. გურიანოვი — კვარტირიერი
*ი. გალკინი — ურიადნიკი
*[[მარო ჩიმიშკიანი]] — მუსლიმათი

==გადაღება==
შენგელაია დიდხანს ეძებდა გადასაღებად ისეთ თემას, რაც ორიგინალურიც იქნებოდა და [[სახკინმრეწვი]]ს სხვა პროდუქციისგან განსხვავებულიც, ისეთს, რაც მანამდე ქართველ რეჟისორებს არ გადაეღოთ. მან ალექსანდრე ყაზბეგის „ელისო“ შეარჩია. ავტორებმა შეისწავლეს ისტორიული მასალები და გაეცნენ მეფის რუსეთის საარქივო დოკუმენტებს. 

სცენარში შეიცვალა მოთხრობის ძირეული ხაზი. ლიტერატურული პირველწყაროს მიხედვით მეფის რუსეთის ანტიეროვნული პოლიტიკა დამღუპველი იყო [[კავკასია|კავკასიის]] ყველა ხალხისთვის, ფილმში კი საკითხი უფრო ლოკალურადაა დასმული, [[ჩეჩნები]]ს ტრაგედია არ უკავშირდება სხვა ხალხების ბედს.<ref>''[[აკაკი ბაქრაძე (კრიტიკოსი)|აკაკი ბაქრაძე]]'', „კინო, თეატრი“ გვ. 146 — „ხელოვნება“, თბილისი, 1989</ref>შენგელაია წერდა, რომ მისი მიზანიარ იყო „ელისოს“ ილუსტრაცია, არამედ ისინი დააინტერესა ნაწარმოების იდეამ.<ref>''ნიკოლოზ შენგელაია'', ჟურნალი „მემარცხენეობა“ N1 — 1928</ref>

==შეფასება==
ეკრანებზე გამოსულ ფილმს პრესამ უმაღლესი შეფასება მისცა. რუსი კინომცოდნე სერგეი კაპტერევი წერდა: „ელისომ აუწყა ახალი ნაციონალური ესთეტიკის დაბადება, რომელშიც აგერთიანებულია ქართული ნაციონალური ტრადიციები და მონტაჟური კინოს მიღწევები. ფილმის ექსპრესიულმა მინიმალიზმმა შეცვალა წინა ფილმების მოდელირებული ეგზოტიკური დეკორატიულობა“ ამერიკული კინოჟურნალი „Variety“ (აპრილი, 1989) წერდა: „კირა ანდრონიკაშვილი ელისოს გვიხატავს, როგორც ძლიერ, მგზნებარე გმირს, კოხტა ყარალაშვილის გმირი კი უფრო უღიმღამო შთაბეჭდილებას ტოვებს და სცენა, სადაც ის მარტო უმკლავდება ხმალმოღერებულ კაზაკებს, დღევანდელი გადმოსახედიდან სიცილს იწვევს. ეს სცენა ზედგამოჭრილი იქნებოდა [[დაგლას ფეირბენქსი]]სთვის, მაგრამ ყარალაშვილი ფეირბენქსი არ არის"
 
1941 წელს ფილმმა სახელმწიფო პრემია მიიღო.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{imdb|0018862|ელისო}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ნიკოლოზ შენგელაია}}
[[კატეგორია:სსრკ-ის მუნჯი ფილმები]]
[[კატეგორია:1928 წლის ქართული ფილმები]]
[[კატეგორია:დრამატული ფილმები]]
[[კატეგორია:შავ-თეთრი ფილმები]]
[[კატეგორია:ალექსანდრე ყაზბეგის რომანებზე დაფუძნებული ფილმები]]
[[კატეგორია:ნიკოლოზ შენგელაიას ფილმები]]
[[კატეგორია:ისტორიული ფილმები]]