იხილეთ წყარო გვერდისთვის ემილ დიურკემი

{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''დავიდ ემილ დიურკემი''' ({{lang-fr|David Émile Durkheim}}; დ. [[15 აპრილი]], [[1858]], [[ეპინალი]], [[საფრანგეთი]] — გ. [[15 ნოემბერი]], [[1917]], [[პარიზი]], [[საფრანგეთი]]) — [[საფრანგეთი|ფრანგი]] [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]] და [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], [[ფრანგული სოციოლოგიური სკოლა|ფრანგული სოციოლოგიური სკოლისა]] და [[სტრუქტურულ-ფუნქციონალური ანალიზი|სტრუქტურულ-ფუნქციონალისტური ანალიზის]], ასევე, [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]], როგორც დამოუკიდებელი მეცნიერების ერთ-ერთი დამაარსებელი.

1898—1913 წლებში დიურკემი ხელმძღვანელობდა „სოციოლოგიური წელიწდეულის“ გამოცემას — მსოფლიოში პირველ სოციოლოგიაზე სპეციალიზებულ ჟურნალს. ამ ჟურნალის თანამშრომლებმა შექმნეს „ფრანგული სოციოლოგიური სკოლის“ სამეცნიერო საზოგადოება, რომლის ცენტრალური პრობლემატიკა იყო მეცნიერული საკითხი სოციალურ სოლიდარობაზე.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა ეპინალში [[ებრაელები|ებრაულ]] ოჯახში. მამა არც თუ ისე მდიდარი [[რაბინი]] იყო. ბავშვობაში დიურკემიც რაბინობას სწავლობდა, თუმცა მამის გარდაცვალების შემდეგ უარი თქვა ამ გზით წასვლაზე. [[1876]] წელს მესამე ცდით ჩაირიცხა [[პარიზის უმაღლესი ნორმალური სკოლა|პარიზის უმაღლეს ნორმალურ სკოლაში]], რომელიც [[1882]] წელს დაამთავრა. სამი წლის განმავლობაში პროვინციულ ლიცეუმებში ფილოსოფიას ასწავლიდა. [[1885]] წელს იმოგზაურა გერმანიაში, რათა უკეთ გასცნობოდა ფილოსოფიას, სოციალურ მეცნიერებებს და ეთიკას. სამშობლოში დაბრუნების შემდეგ [[ბორდო]]ს უნივერსიტეტის ფილოლოგიურ ფაკულტეტზე დაიწყო სოციალურ მეცნიერებებზე და პედაგოგიკაზე ლექციების კურსის კითხვა. [[1887]] წელს ის ჟიული დრეიფუსზე, ჩამოსასხმელი საწარმოს მმართველის ქალიშვილზე დაქორწინდა. [[1893]] წელს დაიცვა სადოქტორო [[დისერტაცია]] „საზოგადოებრიცი შრომის დაყოფაზე“, [[1896]] წელს კი „სოციალური მეცნიერების“ კათედრას ჩაუდგა სათავეში. ეს მსოფლიოში სოციოლოგიის პირველი [[კათედრა]] იყო. ბორდოს უნივერსიტეტში მუშაობისას, დიურკემმა გამოაქვეყნა მისი ორი ყველაზე ცნობილი ნაშრომი  — „სოციოლოგიური მეთოდის წესები“ (1895) და „თვითმკვლელობა“ (1897).

1898—1913 წლებში ხელმძღვანელობდა მსოფლიოში პირველი სოციოლოგიური ჟურნალის „სოციოლოგიური წელიწდეულის“ გამოცემას. 1902 წელს პროფესორის წოდების მიღების შემდეგ, დიურკემი გადავიდა [[პარიზის უნივერსიტეტი|სორბონაში]], სადაც სათავეში ჩაუდგა „აღზრდის მეცნიერების“ კათედრას (1913 წლიდან კათედრას სახელი გადაერქვა „მეცნიერული აღზრდისა და სოციოლოგიის“ სახელად). [[ორატორი|ორატორული]] ნიჭის წყალობით, დიურკემი როგორც მასწავლებელი დამსახურებული წარმატებით სარგებლობდა. ამ პერიოდშივე გამოვიდა მისი ბოლო დიდი ნაშრომი  — „რელიგიური ცხოვრების ელემენტარული ფორმები“ (1912).

[[პირველი მსოფლიო ომი|პირველმა მსოფლიო ომმა]] საგრძნობი დარტყმა მიაყენა „ფრანგულ სოციოლოგიურ სკოლას“ და თვითონ ფილოსოფოსიც შეარყია. ამ ომში [[რევოლუციური სოციალიზმი]]ს უარმყოფელი დიურკემი მსოფლიოს გახლეჩვას ხედავდა<ref>[http://www.jewish-library.ru/shapiro/100_velikih_evreev/56.htm ემილ დიურკემი]{{Dead link|date=ივლისი 2024 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>.

[[1917]] წლის 15 ნოემბერს ემილ დიურკემი გარდაიცვალა. ის დაკრძალულია საფრანგეთში, [[მონპარნასის სასაფლაო]]ზე.

[[ფაილი:Tomba emile durkheim.jpg|250პქ|thumb|right|ემილ დიურკემის საფლავი]]
{{სოციოლოგიის თემები (გაშლადი)}}
== ფილოსოფიური და სოციოლოგიური შეხედულებები ==
დიურკემმა სოციოლოგიის საგნის ზუსტი კონცეფცია შეიმუშავა — ის ითვლება სოციოლოგიური მეთოდის თეორიის კლასიკოსად (მიდგომა — „სოციალური რეალიზმი“). 
სოციოლოგიის პრინციპები:
# საზოგადოება — ობიექტური რეალობის ნაწილი, ბუნების ზოგად წყობაში შემავალი და საკუთარი სპეციფიკური კანონების მქონე;
# საზოგადოება პირველადია მის შემადგენელ ადამიანებთან მიმართებაში;
# სოციოლოგიის მიერ შესწავლადი სოციალური ფაქტები ობიეტურები და დამოუკიდებლები არიან ადამიანური ნებისგან.

დიურკემის აზრით სოციოლოგია უნდა შეისწავლიდეს სოციალურ სინამდვილეს, რომელიც სპეციფიკურ ნიშნებს ფლობს და აქედან გამომდინარე უნდა ჰქონდეს თავისი სპეციფიკური მეთოდები.

== სოციოლოგია ==
სოციოლოგიის საგანი არის სოციალური ფაქტები, რომლებიც არსებობენ ინდივიდის გარეთ და მასთან მიმართებაში ფლობენ ნორმატიულ-იძულებით ძალას.

სოციოლოგიის ამოცანებია — გაიგოს, რა აიძულებს ადამიანებს ერთად ცხოვრებას, რატომ არის რომ მათთვის სტაბილური სოციალური მოწყობა წარმოადგენს ყველაზე დიდ ღირებულებას და რა კანონები მართავენ პიროვნებათაშორის  ურთიერთობებს; შესთავაზოს მთავრობას კონკრეტული რეკომენდაციები თანამედროვე ცხოვრების მოწყობისთან დაკავშირებით.

სოციოლოგიური შემეცნების მეთოდოლოგია (კვლევები) — ეფუძნება ინტელექტუალური, მეცნიერული სიმართლის, მეცნიერული კვლევის ყოველგვარი პოლიტიკური, რელიგიური, მეტაფიზიკური და სხვა ცრურწმენისგან განთავისუფლების მოთხოვნას, რომლებიც  უშლიან ჭეშმარიტების მიღწევას და პრაქტიკაში მრავალი უბედურების მომტანნი არიან.

სოციოლოგია — მკაცრი ობიექტური მეცნიერებაა, რომელიც თავისუფალია ყველა სახის იდეოლოგიური ცრურწმენებისგან და სპეკულაციებისგან.

== ძირითადი ნაწარმოებები ==
* „სოციოლოგიის ელემენტები“ (1889)
* „საზოგადოებრივი შრომის დანაწილების შესახებ“ (1893)
* „სოციოლოგიური მეთოდის წესები“ (1895)
* „თვითმკვლელობა“ (1897)
* „რელიგიური ცხოვრების ელემენტარული ფორმები“ (1912)
* „სოციოლოგია და ფილოსოფია“ (გამოქვეყნებულია სიკვდილის შემდეგ 1924)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[გეორგ ზიმელი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ფ. ე. ტელეჟნიკოვი'' დიურკემი სოციოლოგიის საგანისა და მეთოდის შესახებ // კომუნისტური აკადემიის მაუწყებელი. — 1929. — № 30 (6).
* ''მ. გალბვაკსი'' რელიგიური გრძნობის გაჩენა დიურკემის მიხედვით // რელიგიის წარმოშობა ბუღჟუაზიაელი მეცნიერების აზრით — მ., 1932.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://vpn.int.ru/index.php?name=Biography&op=page&pid=158 ემილ დიურკემი — ფილოსოფიური შეხედულებები. ბიბლიოგრაფია. გამონათქვამები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090302171820/http://vpn.int.ru/index.php?name=Biography&op=page&pid=158 |date=2009-03-02 }} {{ref-ru}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/23-emil-durkemis-sociologia ემილ დიურკემის სოციოლოგია] {{ka}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:დიურკემი, ემილ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1917]]
[[კატეგორია:ფრანგი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:ფრანგი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ემილ დიურკემი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]]