იხილეთ წყარო გვერდისთვის ზანზიბარი (კუნძული)

{{ინფოდაფა კუნძული
| სახელი           = ზანზიბარი
| მშობ. სახელი     = Unguja
| native name link = 
| მეტსახელი        = 
| სურათის სახელი  = Zanzibar_(tanzania).jpg
| სურათის წარწერა = 
| სურათის ზომა    = 250პქ 
| ალტ სურათი     = 
| პოზრუკა = ინდოეთის ოკეანე
 |lat_dir = S |lat_deg = 06 |lat_min = 08 |lat_sec = 03
 |lon_dir = E |lon_deg = 39 |lon_min = 18 |lon_sec = 59
| locator map      = 
| locator map size = 
| map_custom       = no
| მდებარეობა       = 
| კოორდინატები    = 
| მდებარეობა       = [[ინდოეთის ოკეანე]]
| კუნძულთა რაოდენობა = 
| მთავარი კუნძული    = 
| ფართობი_კმ2        = 1666
| სია               = 
| სიგრძე_კმ         = 
| სიგანე_კმ         = 
| სანაპიროს სიგრძე = 
| სანაპიროზოლი_კმ = 
| უმაღლესი მთა   = 
| სიმაღლე_მ      = 135
| ქვეყნის სახელი  = 
| ქვეყანა          = {{დროშა|ტანზანია}}
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური = ავტონომია
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფა           = [[ზანზიბარი]]
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 1 = 
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფა 1         = 
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 2 = 
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფა 2        = 
| ქვეყნის დედაქალაქი                   = 
| ქვეყნის უდიდესი ქალაქი              = 
| ქვეყნის უდიდესი ქალაქის მოსახლეობა = 
| ქვეყნის ლიდერის ტიპი              = 
| ქვეყნის ლიდერის სახელი           = 
| ქვეყანა 1                         = 
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური = 
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფა         = 
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 1 = 
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფა 1       = 
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 2 = 
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფა 2       = 
| ქვეყნის 1 დედაქალაქი            = 
| ქვეყნის 1 უდიდესი ქალაქი           = 
| ქვეყნის 1 უდიდესი ქალაქის მოსახლეობა = 
| ქვეყნის 1 ლიდერის ტიპი            = 
| ქვეყნის 1 ლიდერის სახელი          = 
| ქვეყანა 2                         = 
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური = 
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფა         = 
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 1 = 
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფა 1       = 
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 2 = 
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფა 2       = 
| ქვეყნის 2 დედაქალაქი            = 
| ქვეყნის 2 უდიდესი ქალაქი            = 
| ქვეყნის 2 უდიდესი ქალაქის მოსახლეობა = 
| ქვეყნის 2 ლიდერის ტიპი            = 
| ქვეყნის 2 ლიდერის სახელი         = 
| მოსახლეობა       = 896 721
| აღწერის წელი = 2012
| სიმჭიდროვე_კმ2    = 538,25 ად.
| ეთნიკური ჯგუფები = 
| ვებსაიტი          = 
| დამატებითი ინფო  = 
}}
'''ზანზიბარი''' ანუ '''უნგუჯა''' ({{lang-sw|Unguja}}, {{lang-en|Zanzibar Island}}) — [[ზანზიბარის არქიპელაგი]]ს სამი დიდი კუნძულიდან ერთი [[კუნძული]] ([[პემბა (კუნძული)|პემბის]] და [[მაფია (კუნძული)|მაფიის]] კუნძულებთან ერთად). შედის [[ტანზანია|ტანზანიის]] ([[ზანზიბარი|ავტონომიური ზანზიბარი]]) შემადგენლობაში. მდებარეობს [[ინდოეთის ოკეანე]]ში.

== გეოგრაფია ==
კუნძული ზანზიბარი [[აფრიკა|აფრიკის]] [[მატერიკი]]დან გამოყოფილია [[ზანზიბარის სრუტე|ზანზიბარის სრუტით]]. ზანზიბარის გარშემო მდებარეობს მასზე საკმაოდ ბევრი, გაცილებით პატარა კუნძული, რომელთაგანაც მუდმივად დასახლებულია მხოლოდ ორი — [[ტუმბატუ]] და [[უზი (კუნძული)|უზი]]. კუნძული [[პნემბა]] გამოიყენება ტურიზმის მიზნით.

კუნძულზე ყველაზე დიდი ქალაქია დასავლეთ სანაპიროზე მდებარე [[ზანზიბარი (ქალაქი)|ზანზიბარი]].

== ისტორია ==
[[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] მტკიცებულებების თანახმად, კუნძული მუდმივად იყო დასახლებული სულ ცოტა 20 ათასი წელი. სავარაუდოდ ზანზიბარი სახელად მენუფია მოიხსენიება ძველბერძნულ გეოგრაფიულ კრებულ [[ერიტრეის ზღვის პერიპლი|ერიტრეის ზღვის პერიპლში]]. ჩვენი წელთაღრიცხვით I ათასწლეულში კუნძულს სტუმრობდნენ ინდოელი, [[არაბები|არაბი]] და [[სპარსელები|სპარსი]] ვაჭრები. 1107 წელს ჩრდილოეთით აშენდა სამხრეთ ნახევარსფეროში პირველი [[მეჩეთი]] — [[კიზიმკაზის მეჩეთი]]. 1505 წელს მთელი ზანზიბარის არქიპელაგი გადავიდა [[პორტუგალია|პორტუგალიის]] კონტროლ ქვეშ, ხოლო 1698 წელს — [[ომანი]]ს კონტროლ ქვეშ. ყველაზე უფრო დიდ აყვავების ხანას ომანის სასულთნომ მიაღწია XIX საუკუნის პირველ ნახევარში [[საიდ იბნ სულთანი]]ს დროს. 1840 წელს საიდ იბნ სულთანმა გადაიტანა დედაქალაქი [[სტოუნ-ტაუნი|სტოუნ-ტაუნში]] კუნძულ ზანზიბარზე. ზანზიბარი მისი მმართველობის დროს იყო მსხვილი სავაჭრო ცენტრი, სადაც მიმდინარეობდა ვაჭრობა მთელი ინდოეთის უკეანის მასშტაბით, პირველ რიგში მონებით და მიხაკებით, რომელიც მოჰყავდათ პლანტაციებში პირდაპირ კუნძულზე.

საიდ იბნ სულთანის სიკვდილის შემდეგ 1856 წელს [[ზანზიბარის სასულთნო]] და ომანის სასულთნო გახდა ორი დამოუკიდებელი სასულთნო. 1890 წელს კუნძული ზანზიბარის შემადგენლობაში გახდა [[დიდი ბრიტანეთი]]ს [[პროტექტორატი]], ხოლო 1963 წლის დეკემბერში მიიღო დამოუკიდებლობა დიდი ბრიტანეთისგან. 1964 წლის დასაწყისში [[ზანზიბარის რევოლუცია|ზანზიბარის რევოლუციის]] დროს მონარქია ჩამოგდებული იქნა და გამოცხადდა [[ზანზიბარის და პემბის სახალხო რესპუბლიკა]]. 1964 წლის აპრილში ზანზიბარი შეუერთდა [[ტანგანიიკა (მანდატი)|ტანგანიიკას]] და გახდა ავტონომიური რეგიონი ტანზანიის სახელმწიფოს შემადგენლობაში.

== მოსახლეობა ==
2002 წლის აღწერის თანახმად, კუნძულის მოსახლეობა შეადგენდა 622 459 ადამიანს<ref>[http://www.nbs.go.tz/index.php?option=com_content&view=article&id=104&Itemid=110 Zanzibar]</ref>. 2012 წელს მოსახლეობის რაოდენობამ მიაღწია 896 721 ადამიანს.<ref name=www.nbs.go.tz>{{Cite web |url=http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf |title=Population Distribution by Administrative Units, United Republic of Tanzania, 2012 |accessdate=2015-06-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130502230453/http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf |archivedate=2013-05-02 }}</ref> მოსახლეობის სიმჭიდროვე ყველაზე უფრო მაღალია ქალაქ ზანზიბარში.

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
კუნძული ზანზიბარი იყოფა 3 ოლქად<ref name=www.nbs.go.tz/>:
{| class="wikitable sortable"
|-
! № || ოლქი (მკოა) || ''[[სუაჰილი ენა|სუაჰილი]]'' || ''[[ინგლისური ენა|ინგლისური]]'' || ადმინისტრაციული ცენტრი|| ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2012) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ²
|-
| 1 || [[ჩრდილოეთი ზანზიბარი]] || ''Kaskazini Unguja'' || ''Zanzibar North Region'' || [[მკოკოტონი]] || align="right"| 470 || align="right"| 187 455 || align="right"| 398,84
|-
| 2 || [[ცენტრალური სამხრეთის ზანზიბარი]] || ''Kusini Unguja'' || ''Zanzibar Central/South Region'' || [[კოანი (ქალაქი)|კოანი]] || align="right"| 854 || align="right"| 115 588 || align="right"| 135,35
|-
| 3 || [[დასავლეთ ზანზიბარი]] || ''Mjini Magharibi'' || ''Zanzibar Urban/West Region'' || [[ზანზიბარი (ქალაქი)|ზანზიბარი]] || align="right"| 230 || align="right"| 593 678 || align="right"| 2581,21
|-style="background: #DDD;" | class="sortbottom"
|   || '''კუნძული ზანზიბარი''' || ''Zanzibar'' || ''Zanzibar Island'' || [[ზანზიბარი (ქალაქი)|ზანზიბარი]] || align="right"| 1554 || align="right"| 896 721 || align="right"| 577,04
|}

თავის მხრივ, თითოეული ოლქი იყოფა 2 რაიონად. ანუ, კუნძულზე სულ 6 რაიონია<ref name=www.nbs.go.tz/>:
* კასკაზინი «А» ანუ ჩრდილოეთი «А» (''Kaskazini «A»'') — ჩრდილოეთ ზანზიბარის ჩრდილოეთი (105 780 ადამიანი, 2012),
* კასკაზინი «B» ანუ ჩრდილოეთი «B» (''Kaskazini «B»'') — ჩრდილოეთ ზანზიბარის სამხრეთი (81 675 ადამიანი, 2012),
* კატი (''Kati'') ანუ ცენტრალური ზანზიბარი (76 346 ადამიანი, 2012),
* კუსინი (''Kusini'') ანუ სამხრეთ ზანზიბარი (39 242 ადამიანი, 2012),
* მაღარიბი (''Magharibi'') ანუ დასავლეთ ზანზიბარი (370 645 ადამიანი, 2012),
* მჯინი (''Mjini'') ანუ ზანზიბარი-ქალაქი (223 033 ადამიანი, 2012).

== ეკონომიკა ==
ზანზიბარის არქიპელაგის შემადგენელი სამი დიდი კუნძულიდან, ეკონომიკურად ყველაზე განვითარებული ზანზიბარის კუნძულია. დედაქალაქის გარდა (ქალაქი ზანზიბარი), ასევე მსხვილი ცენტრებია [[მბვენი]], [[მანგაპვანი]], [[ჩვაკა]], [[ნუნგვი]] და [[მიჩენზანი]].

[[ეკონომიკა]]ში მთავარ როლს თამაშობს [[ტურიზმი]].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ინდოეთის ოკეანის კუნძულები]]
[[კატეგორია:ტანზანიის კუნძულები]]