იხილეთ წყარო გვერდისთვის ზაქარია ბაქრაძე

[[File:Zacharia Bakradze, a Georgian and Polish general, ზაქარია (შაქრო) ბაქრაძე.jpg|thumb|right|200px|ზაქარია ბაქრაძე]]

'''ზაქარია (შაქრო) ბაქრაძე''' ({{lang-pl|Zachariasz Bakradze}}; დ. [[22 ოქტომბერი]], [[1868]], [[ტფილისი|თბილისი]] — გ. [[3 დეკემბერი]], [[1938]], [[ბიდგოშჩი]]) — [[ქართველები|ქართველი]]-[[პოლონელები|პოლონელი]] სამხედრო ოფიცერი და როგორც [[საქართველოს შეიარაღებული ძალები|ქართული არმიის]], ასევე [[პოლონეთის შეიარაღებული ძალები|პოლონური არმიის]] გენერალი.  

==ბიოგრაფია==
=== წარმომავლობა და ოჯახი ===
დაიბადა ქართველი ისტორიკოსის, არქეოლოგისა და ეთნოგრაფის [[დიმიტრი ბაქრაძე|დიმიტრი ბაქრაძის]] შვილი. ზაქარია დაქორწინებული იყო რუსეთის არმიის კაპიტნის ქალიშვილ ანა ამაშუკელზე.  მათ ორი ქალიშვილი ჰყავდათ: ნატალია (დ. [[10 ოქტომბერი]], [[1903]]) და კირა (დ. [[10 თებერვალი]], [[1910]]). 

=== რუსეთის იმპერიის არმიაში სამსახური ===
1890 წლის [[7 ივლისი|7 ივლისს]] სწავლა დაიწყო [[თბილისის კადეტთა კორპუსი|თბილისის კადეტთა კორპუსში]]. შემდეგ დაამთავრა მოსკოვის ქვეით იუნკერთა სამხედრო სასწავლებელი. 1894 წლის [[8 აგვისტო]]ს პოდპორუჩიკის ჩინით მე-10 მსროლელთა პოლკში. 1898 წლის [[6 ივნისი|6 ივნისს]] პორუჩიკის ჩინით გადაიყვანეს აღმოსავლეთ-ციმბირის მე-12 ქვეითთა პოლკში, რომელიც დისლოცირებული იყო [[ლიუიშუნი|ლიუიშუნში]], სადაც პირველ ასეულს მეთაურობდა. [[1900]] წლის [[29 მაისი]]დან, [[12 ნოემბერი|12 ნოემბრამდე]] მონაწილეობდა იაპონურ ძალებთან ბრძოლაში და ლიაოიანთან ფეხში დაიჭრა. 1900-1901 წლებში მონაწილეობდა ლაშქრობაში ჩინეთში. [[1901]] წლის [[1 მაისი]]დან მსახურობდა აღმოსავლეთ-ციმბირის მეცხრე ქვეითთა პოლკში, რომელიც ასევე ლიუიშუნში იყო დისლოცირებული. იქ, ის მეთაურობდა ცხენოსნების რაზმს. 1902 წელს გახდა შტაბსკაპიტანი. 1904 წლის [[28 იანვარი|28 იანვრიდან]] ხელმძღვანელობდა [[ვლადივოსტოკი]]ს მე-3 ქვეითთა პოლკს. წარჩინებით დაამთავრა ოფიცერთა სკოლა. 1904 წელს გახდა კაპიტანი. [[1905]] წლის [[27 იანვარი|27 იანვრიდან]] [[2 ოქტომბერი|2 ოქტომბრამდე]] მონაწილეობდა [[რუსეთ-იაპონიის ომი|რუსეთ-იაპონიის ომში]], რომელშიც დაიჭრა. [[1905]] წლის  [[1 დეკემბერი|დეკემბრიდან]], სარდლობდა აღმოსავლეთ-ციმბირის მესამე ქვითთა დივიზიის, პირველ მეტყვიამფრქვევეთა ასეულს. ამ კუთხით, ბაქრაძემ [[ორენბურგი]]ს ფეხოსანთა საკაპიტნო სკოლაში გაიარა კურსები და [[1907]] წლის [[6 თებერვალი|6 თებერვალს]] აღმოსავლეთ-ციმბირის მე-9 ქვეითთა პოლკში დაბრუნდა, რათა ესარდლა მეტყვიამფრქვევეთა ქვედანაყოფისთვის. [[1908]] წლის  [[13 ივლისი|13 ივლისიდან]] ხელმძღვანელობდა ბატალიონის მეოთხე პოლკს. 1912 წელს გახდა პოდპოლკოვნიკი. [[1912]] წლის [[21 მაისი]]დან, [[1913]] წლის [[4 იანვარი|4 იანვრამდე]] იყო საპოლკო სასამართლოს მეთაური. 1913 წელს მსახურობდა ციმბირის მე-9 მსროლელთა პოლკში. [[1914]] წელს გადაიყვანეს 54-ე [[მინსკი]]ს ქვეითთა პოლკში. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დროს იყო [[ბრუსილოვის იერიში]]ს მონაწილე. ერთ-ერთი პირველი შევიდა [[ლვოვი|ლვოვში]]. დაატყვევეს ავსტრიელებმა. [[1918]] წლის [[12 აპრილი|12 აპრილს]] სახლში დაბრუნების შემდეგ განთავისუფლდა სამხედრო სამსახურისგან, ხოლო [[1918]] წლის [[მაისი|მაისში]] [[მოსკოვი|მოსკოვსა]] და [[სანკტ-პეტერბურგი|სანკ-პეტერბურგში]] ჩასვლის შემდეგ ცდილობდა პენსიაზე გასვლას.

=== ქართულ არმიაში სამსახური ===
1918 წლიდან იყო საქართველოში. 1918 წლის დეკემბერში [[სომხეთ-საქართველოს ომი]]ს დროს მიანიჭეს გენერლობა. იყო ოფიცერთა განსაკუთრებული რაზმის ხელმძღვანელი. 1921 წლის თებერვალში [[ტფილისის ბრძოლა]]ში მონაწილეობდა მოხალისედ, რადგან იმ დროს აღარ იმყოფებოდა სამხედრო სამსახურში. თბილისიდან უკანდახევის შემდეგ დაინიშნა მამისონის უღელტეხილის დამცავი შენაერთის მეთაურად.

=== პოლონურ არმიაში სამსახური ===
ბაქრაძე პოლონეთში [[1922]] წლის [[ნოემბერი|ნოემბერში]] გადავიდა და [[1922]] წლის ნოემბრიდან [[1923]] წლის [[13 თებერვალი|13 თებერვლამდე]], რემბერტოვის ექსპერიმენტულ სასწავლო ცენტრში პოლკის სამეთაურო კურსები გაიარა. [[15 თებერვალი|15 თებერვლიდან]] [[1 აგვისტო|პირველ აგვისტომდე]] ტორუნის იარაღის ცენტრალურ სკოლაში ქვეითთა და არტილერიის სამეთაურო კურსებს გადიოდა. 1923 წლიდან იყო პოლონეთის არმიის ბრიგადის გენერალი. [[1926]] წლის [[სექტემბერი|სექტემბერიდან]] [[1931]] წლის [[30 ივნისი|30 ივნისამდე]], მსახურობდა 15-ე ქვეითთა დივიზიაში, სადაც იყო ქვეითთა მეთაური. იყო ქალაქ [[ბიდგოშჩი|ბიდგოშჩში]]ს კომენდანტი.

ტრაგიკულად დაიღუპა ავტოკატასტროფაში - ბიდგოშჩის თეატრის მოედანზე, მას საფოსტო ფურგონი დაეჯახა. ქართველი გენერალი საავადმყოფოში გადაიყვანეს, სადაც [[1938]] წლის [[3 დეკემბერი|3 დეკემბერს]] გარდაიცვალა. სამი დღის შემდეგ ზაქარია ბაქრაძე, ბიდგოშჩში, 3 მაისის ქუჩაზე მართლმადიდებლურ სამხედრო სასაფლაოზე დაკრძალეს. ომის შემდეგ ეს სასაფლაო განადგურდა, ცხედრები კცინსკის ქუჩაზე, სხვა სასაფლაოზე გადაასვენეს.

== კარიერა ==
* უნტერ-ოფიცერი — [[21 მარტი]], [[1892]]
* უმცროსი ლეიტენანტი — [[8 აგვისტო]] [[1894]]
* ლეიტენანტი — [[1 აგვისტო]], [[1899]] 
* შტაბს-კაპიტანი — [[1 აგვისტო]], [[1903]]
* კაპიტანი — [[11 მარტი]], [[1905]]
* ვიცე-პოლკოვნიკი — [[26 თებერვალი]], [[1912]]<ref>Wypiska iz spiska (po starszeństwu w czinach) sztab i ober-oficerom i klasowym czinownikam 9-wo Sibirskiego striełkogo pułka k 1 janwara 1913 g., RGW-HA, f. 409, op. 1 s. 14</ref>
* პოლკოვნიკი — [[31 ოქტომბერი]], [[1914]] <ref>Posłusznyj spisok, RGW-HA, f. 409, op. 1, s. 15, ale Spisok połkownikam po starszenstwu sostawien po 1.08.1916 r., St. Petersburg 1906, s. 240 podaje starszeństwo z 1.08.1916 r</ref>.

== ჯილდოები ==
რუსული სამხედრო დამსახურების მედლები:
* წმ. ვლადისლავის მე-4 ხარისხის ორდენი, ხმალთან და კოკარდასთან ერთად
* წმ. ანნას მე-2 ხარისხის ორდენი, ხმალთან ერთად
* წმ. სტანისლავის მე-2 ხარისხის ორდენი, ხმალთან ერთად
* წმ. ანნას მე-3 ხარისხის ორდენი, ხმალთან და კოკარდასთან ერთად
* წმ. სტანისლავის მე-3 ხარისხის ორდენი, ხმალთან ერთად
* წმ. ვლადიმირის მე-3 ხარისხის ორდენი, ხმალთან ერთად, ([[11 თებერვალი]], [[1915]] წ.
* წმ. გიორგის მე-4 ხარისხის ორდენი ([[24 აპრილი]], [[1915]] წ.)
* წმ. გიორგის მე-3 ხარისხისორდენი [[3 ნოემბერი]], [[1915]] წ.<ref>Posłusznyj spisok, RGW-HA, f. 408, opis (dalej op.) 1, s. 15</ref>.

== ლიტერატურა ==
{{სდრ|66|ბახტაძე მ.}}
*{{წიგნი|ავტორი=გოგიტიძე, მ., ბეჟიტაშვილი, გ.|სათაური=სამხედრო ფიცის ერთგულნი|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/82972 |ISBN=978-9941-0-7386-1|ადგილი=თბილისი|წელი=2015|გვერდები=19-21}}
*''ჯავახიშვილი, ნ.'', „ქართველი მხედრები პოლონეთის დროშის ქვეშ“, თბილისი, 1998
*[[გურამ შარაძე|''შარაძე გ.'']], „ქართული ემიგრანტული ჟურნალისტიკის ისტორია“, ტ. IV
*''ჩაჩხიანი ა.'', „დაშნაკთა ნაციონალისტურ-ექსპანსიონისტური იდეოლოგია და სომხეთ-საქართველოს 1918-1919 წლების ომი“, თბილისი, 2007

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბაქრაძე, ზაქარია}}
[[კატეგორია:ქართველი გენერლები]]
[[კატეგორია:პოლონელი გენერლები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 22 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1868]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 3 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1938]]
[[კატეგორია:ქართველები პირველ მსოფლიო ომში]]