იხილეთ წყარო გვერდისთვის ზემო ხალაწნის კოშკები

'''ზემო ხალაწნის კოშკები''' — კოშკები მდებარეობს [[ახმეტის მუნიციპალიტეტი|ახმეტის მუნიციპალიტეტში]], სოფელ [[ზემო ხალაწანი|ზემო ხალაწანში]]. განეკუთვნებიან გვიანდელ შუა საუკუნეებს.

== პირველი კოშკი ==
კოშკი დგას სოფლის [[ჩრდილოეთი]]თ 500 მეტრზე. მთის ტყიან ფერდობზე. კოშკი ზურგიანია (5,7 X 4 მეტრი, სიმაღლე 12 მეტრი), შემორჩენილია ოთხი სართულის სიმაღლეზე. ნაგებია ნატეხი ქვით. შიგნიდან და გარედან მობათქაშებულია. ძეგლი დაზიანებულია: ჩამონგრეულია მეოთხე სართულის კედლების მნიშვნელოვანი ნაწილი და სართულშუა გადახურვები.
შესასვლელი პირველ სართულზეა, [[სამხრეთი]]თ. კარი გარედან თაღოვანია, ხოლო შიგნით ხის ძელების თარაზული გადახურვა ჰქონია (შემორჩენილია ძელების ბუდეები). ამ სართულის ზურგის ნაწილში და სამხრეთ-დასავლეთ კუთხეში თითო მცირე სწორკუთხა ნიშია. II სართულის სამხრეთ კედელში ბრტყლად დაწყობილი ქვის ფილებით გადახურული, ვიწრო, სწორკუთხა სარკმელია, გრძივ კედლებში - თითო სწორკუთხა ნიში. III სართულზე სამხრეთ და აღმოსავლეთ კედლებში თითო სარკმელია, დასავლეთ კედელში - ნიში. სართულშუა გადახურვა ხის კოჭებზე ყოფილა გამართული. შემორჩენილია ბუდეები.

== მეორე კოშკი ==
კოშკი დგას სოფლის [[ჩრდილოეთი]]თ 600 მეტრზე, ფერდობზე. კოშკი გეგმით სწორკუთხაა (5,3 X 4,8 მ) ზემოთკენ შევიწროვებული. ნაგებია ნატეხი ქვით. წყობა ირეგულარულია. ძეგლი ძლიერ დაზიანებულია. შემორჩენილია მხოლოდ ჩრდილოეთ და დასავლეთ კედლები - ოთხი სართულის სიმაღლეზე; აღმოსავლეთ და დასავლეთ კედლები მთლიანად დანგრეულია.

პირველ სართულს ყრუ კედლები ჰქონია. II სართულზე შესასვლელი [[ჩრდილოეთი]]დანაა. კარი გარედან თაღოვანია, შიგნით - სწორკუთხა. ჩრდილოეთ კედელზე შემორჩენილია III სართულზე ასასვლელი ხის კიბის საყრდენი ხის ძელების ბუდეები. მესამე სართულზე, ჩრდილოეთ კედელში ერთი, ხოლო [[დასავლეთი]]საში ორი სწორკუთხა ნიშია. IV სართულის კედლები ყრუა. კოშკს ხის კოჭოვანი სართულშუა გადახურვა ჰქონია. 

დასავლეთიდან კოშკს ეკვროდა მარანი, შემორჩენილია მხოლოდ ქვის მოზრდილი საწნახელი.

== მესამე  კოშკი ==
კოშკი დგას სოფლის განაპირას, [[აღმოსავლეთი]]თ.  იგი გეგმით სწორკუთხაა (6,2 X 6,2 მ), [[დასავლეთი]]დან და [[ჩრდილოეთი]]დან გვიანდელი სწორკუთხა მინაშენები ეკვრის. კოშკის თავდაპირველი ნაწილი, რომელიც მხოლოდ I სართულს მოიცავს, რიყისა და ნატეხი ქვითაა ნაგები. კედლები შიგნით და გარედან მობათქაშებულია. II სართულის კედლები და მინაშენები რიყისა და ნატეხი ქვისაა, მაგრამ წყობა ტლანქია - ბათქაშის გარეშე. ძეგლი ძლიერ დაზიანებულია: შემორჩენილია I სართული და II სართულის აღმოსავლეთ და დასავლეთ კედლების მცირე ნაწილი.

კოშკში შესასვლელი I სართულზეა, [[ჩრდილოეთი]]დან. შესასვლელის ორივე მხარეს, კარის თაღის დონეზე, თითო განიერი კონსოლია, შიგნით ყოველ კედელში - ორ-ორი მაღალი სათოფურია. სართული ნახევარწრიული [[კამარა|კამარით]] ყოფილა გადახურული (შემორჩენილია მცირე ნაწილი).

II სართულის დასავლეთ კედელში ორი შეწყვილებული სათოფურია. აღმოსავლეთ კედლის შემორჩენილი ნაწილი ყრუა.

== მეოთხე კოშკი ==
კოშკი დგას სოფლის ჩრდილო-[[აღმოსავლეთი]]თ, ერთ კმ-ზე, ტყით დაფარული მთის ფერდობზე. ძეგლი ძლიერ დაზიანებულია: შემორჩენილია მხოლოდ პირველი სართულის კედლები, მაგრამ მათაც წყობის მნიშვნელოვანი ნაწილი აკლია.
შენობა ნაგებია სხვადასხვა ზომის ნატეხი ქვითა და კირის დუღაბით. წყობა ირეგულარულია. კოშკის გეგმა კვადრატშია (3,4 X 3,4 მ) ჩაწერილი. გარედან აღმოსავლეთ ნაწილის ორივე კუთხე, ხოლო შიგნით ოთხივე კუთხე მომრგვალებულა. შესასვლელი [[დასავლეთი]]დან ჰქონია. შემორჩენილია წირთხლების მცირე ნაწილი. დანარჩენი კედლები ყრუა. კოშკის ირგვლივ გალავნის კვალი შეიმჩნევა.

== ლიტერატურა ==
{{სძა|2|87-88|დვალი თ.}}

{{ახმეტის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები}}

[[კატეგორია:ახმეტის მუნიციპალიტეტის კოშკები]]