იხილეთ წყარო გვერდისთვის თბილისის დემონსტრაციები (1978)

'''1978 წლის 14 აპრილის დემონსტრაციები თბილისში''' — საპროტესტო გამოსვლები თბილისში  [[საქართველოს კომუნისტური პარტია|საქართველოს კომუნისტური პარტიის]] მიერ [[ქართული ენა|ქართული ენის]] კონსტიტუციური სტატუსის შეცვლის მცდელობის საპასუხოდ. 

==ისტორია==
[[1977]] წელს, ახალი საბჭოთა კონსტიტუციის მიღების შემდეგ, [[საქართველოს სსრ]] უმაღლესმა საბჭომ შეიმუშავა კონსტიტუციის გეგმა, რომელშიც [[1936]] წლის კონსტიტუციისგან განსხვავებით, ქართული სახელმწიფო ენად უკვე აღარ იყო გამოცხადებული. ამ ინიციატივას საპროტესტო აქციების მთელი სერია მოჰყვა, რომლის შედეგადაც, გარდაუვალი გახდა შეტაკება ათასობით მომიტინგესა და საბჭოთა მთავრობას შორის. კრიზისის განმუხტვა შესაძლებელი გახდა [[ედუარდ შევარდნაძე|ედუარდ შევარდნაძის]] მიერ [[მოსკოვი]]ს ცენტრალური ხელისუფლების ავტორიტეტებთან მოლაპარაკებით, რომლის შედეგად, ახალ კონსტიტუციაში ქართული ენის ყოფილი სტატუსის შენარჩუნების ნებართვა მიიღეს.

საბჭოთა კავშირის ცენტრალური მთავრობის ამ უჩვეულო დათმობამ თბილისში ემოციები დააცხრო, თუმცა დაძაბულობა გამოიწვია [[აფხაზეთის ასსრ|აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკაში]], სადაც აფხაზმა კომუნისტურმა ელიტამ ეს ნაბიჯი ქართული [[ნაციონალიზმი]]ს წინაშე კაპიტულაციად შერაცხა და მოითხოვა ავტონომიის საქართველოდან [[რსფსრ|რუსეთის ფედერაციის]] დაქვემდებარებაში გადატანა. ეს მოთხოვნა უარყვეს, თუმცა რამდენიმე პოლიტიკური, კულტურული და ეკონომიკური საკითხი დათმეს. 

[[1988]]  წლის  ნოემბერში  გამოქვეყნდა  „ქართული  ენის  სახელმწიფო  პროგრამის პროექტი“ (დამტკიცდა [[1989]] წლის აგვისტოში), რომელიც ითვალისწინებდა ქართული ენის  კონსტიტუციური  სტატუსის  დაცვას.

ამ მოვლენების აღსანიშნავად, [[1990]] წლიდან [[14 აპრილი]] საქართველოში დედაენის დღედ აღინიშნება.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.radiotavisupleba.ge/content/article/3556998.html 14 აპრილი - დედაენის დღე], რადიო „თავისუფლება“. 14 აპრილი, 2011.
* [http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/167012/1/Disertacia.pdf ნინო  მარკოზია, ენობრივი სიტუაცია XX  საუკუნის 80-იანი  წლების საქართველოში, თბ., 2015]

[[კატეგორია:საპროტესტო გამოსვლები საქართველოში]]
[[კატეგორია:ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობა]]
[[კატეგორია:ქართული ენა]]
[[კატეგორია:თბილისის ისტორია]]