იხილეთ წყარო გვერდისთვის ინგლისის ისტორია

{{წყარო}}
{{ინგლისის ისტორია}}
'''ინგლისის ისტორია''' არის ევროპის ერთ-ერთი უძველესი და გავლენიანი ხალხის წარსული.როგორც 2010 წლის არქეოლოგიური აღმოჩენები ცხადყოფს,ინგლისის ანუ გაერთიანებულ სამეფოში შემავალი ქვეყნის ტერიტორია 800 000 წლის წინ დასახლებული ყოფილა.თანამედროვე ადამიანებისთვის ყველაზე ადრეული აღმოჩენა არის 1927 წელს ჩრდილო დასავლეთ ევროპაში აღმოჩენილი ყბის ძვალი,რომელიც 2011 წელს ხელახლა დაათარიღეს 41-44 ათასი წლის წინანდელი კვალიფიკაციით.ადამიანთა შემდგომი დასახლებები თარიღდება 12 000 წლის წინანდელი პერიოდით.ეს არის ბოლო გამყინვარების ეპოქა.რეგიონში არის უმარავი მეზოლითური,ნეოლითური და ბრინჯაოს ხანის ნაშთები,მაგალითად [[სტოუნჰენჯი]] და [[ეივბერი]].რკინის ხანაში ფორტის ყურეს სამხრეთით,დღევანდელი ინგლისის და უელსის ტერიტორიაზე ცხოვრობდნენ კელტუერი ტომები ბრიტები,კუნძულ ბრიტანეთის სამხრეთ–აღმოსავლეთ ნაწილში ასევე ცხოვრობდნენ ბელგები,ატრებატები,კეტვულანები,ტრინოვანტები და სხვები.ჩვ.წ–აღ 43 წელს ბრიტანეთი რომაელებმა დაიპყრეს.მათი მმართველობა 5 საუკუნის ჩათვლით გაგრძელდა.

<ref>[http://www.bbc.co.uk/history/ancient/anglo_saxons/saxons.shtml The Anglo-Saxons], BBC - History</ref> დაახლოებით [[800]] წლის შემდეგ, [[IX საუკუნე|IX საუკუნის]] დამდეგიდან, ჩვეულებრივი მოვლენა გახდა [[ვიკინგები|ვიკინგთა]] თავდასხმები. [[1066]] წელს ბრიტანეთში [[ნორმანები]] შეიჭრნენ და დაიპყრეს იგი. შუა საუკუნეებში ხშირი იყო სამოქალაქო ომები და ბრძოლები ევროპის სხვადასხვა ქვეყნებთან. [[რენესანსი]]ს პერიოდში ინგლისი [[ტიუდორი (დინასტია)|ტიუდორების]] მიერ იმართებოდა. [[XII საუკუნე]]ში ინგლისმა დაიპყრო [[უელსი]], [[XVIII საუკუნე]]ში შემოიერთა [[შოტლანდია]] და ამით ფაქტობრივად დასრულდა [[გაერთიანებული სამეფო]]ს ფორმირება. [[ინდუსტრიული რევოლუცია|ინდუსტრიული რევოლუციის]] შემდეგ დიდი ბრიტანეთი უდიდეს იმპერიად გადაიქცა, რომელიც დღესდღეობით აღარ არსებობს, თუმცა მისი კულტურის გავლენა დღესაც მრავალ ქვეყანაზე იგრძნობა.

== წინარეისტორია ==
{{მთავარი|წინარეისტორიული ბრიტანეთი}}
[[ფაილი:Stonehenge Closeup.jpg|მინი|სტოუნჰენჯი, აშენდა ძველი წელთაღრიცხვით 2500-2000 წლებში]]
არქეოლოგიურმა მასალებმა აჩვენა, რომ ადამიანი სამხრეთ ბრიტანიაში ჯერ კიდევ [[გამყინვარების პერიოდი|გამყინვარების პერიოდში]] ცხოვრობდა, რაც ალბათ ყველაზე მეტად მისი სტუმართმოყვარე კლიმატის დამსახურებაა.

ამ რეგიონზე დაკავშირებული პირველი ისტორიული წყარო [[ძვ. წ. VI საუკუნე]]ში ჩნდება, თუმცა კულტურული და სავაჭრო კავშირები კონტინენტთან ერთი ათასწლეულით ადრე დაიწყო. ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 325 წელს ძველმა ბერძენმა გეოგრაფმა [[პიფეი]]მ თავის ნაშრომში ბრიტანეთის კუნძულებზე მოგზაურობა აღწერა.

მოგვიანებით, ბრიტანეთი მწერლებმა [[პლინიუს უფროსი|პლინიუს უფროსმა]] და [[დიოდორე სიცილიელი|დიოდორე სიცილიელმაც]] აღწერეს, თუმცა აქ მის ტერიტორიაზე მცხოვრებ ხალხზე მცირე ინფორმაციაა მოყვანილი.

[[პუბლიუს კორნელიუს ტაციტუსი|ტაციტუსი]] წერდა, რომ სამხრეთ ბრიტანიაში მცხოვრებ და ჩრდილოეთ [[გალია|გალების]] ენებს შორის არც ისე დიდი განსხვავება იყო. მან ასევე შეამჩნია, რომ ბრიტებს თავიანთ კონტინენტულ მეზობლებთან სხვა საერთო დამახასიათებელი თვისებებიც ჰქონდათ.
[[ფაილი:Hadrians Wall from Housesteads1.jpg|მინი|[[ადრიანეს კედელი]]]]

== რომანული ბრიტანეთი (ბრიტანია) ==
{{მთავარი|რომანული ბრიტანეთი}}
ძველი წელთაღრიცხვით 55-54 წლებში ბრიტანეთში [[იულიუს კეისარი]] შეიჭრა. მან თავის ნაშრომში „[[ჩანაწერები გალიის ომზე]]“ ახსენა, რომ სამხრეთ ბრიტანიის მოსახლეობა უკიდურესად დიდი იყო.

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{ესკიზი-დიდი ბრიტანეთი}}

[[კატეგორია:ინგლისის ისტორია| ]]