იხილეთ წყარო გვერდისთვის კამერუნის ხაზი

[[ფაილი:Gulf of Guinea (English).jpg|thumb|right|250px|გვინეის ყურის რუკა კამერუნის ხაზის გასწვრივ არსებული კუნძულებით]]
[[ფაილი:Cameroon line.svg|thumb|right|250px|მთავარი გეოგრაფიული განსაკუთრებული ადგილები კამერუნის ხაზის სიახლოვეს]]
'''კამერუნის ხაზი''' — [[გეოლოგია|გეოლოგიური]] [[ნასხლეტი]] ან [[რიფტი|რიფტული]] ზონა, რომელიც გადაჭიმულია აღმოსავლეთ [[ნიგერია|ნიგერიის]] და დასავლეთი [[კამერუნი]]ს საზღვრის გასწვრივ, ჩრდილო-აღმოსავლეთში [[გვინეის ყურე|გვინეის ყურის]] სანაპიროზე მდებარე [[კამერუნი (მთა)|კამერუნის მთიდან]] [[ჩადის ტბა|ჩადის ტბის]] მიმართულებით. მასზე განლაგებულია მბერეს რიფტული ხეობა. ხაზი წარმოადგენს [[მთა|მთის]] [[ქედი|ქედების]] და [[ვულკანი|ვულკანების]] წყებას, ცნობილი როგორც კამერუნის ქედი ანუ [[კამერუნის მთიანეთი]]. ის ჩამოყალიბდა დაახლოებით 80 მილიონი წლის წინ, [[აფრიკის ფილაქანი|აფრიკის ტექტონიკური ფილაქანი]]ს საათის ისრის საწინააღმდეგოდ მოძრაობისას. რიფტის საშუალებით გაიხსნა [[მაგმა|მაგმის]] არხები, რამაც გამოიწვია ვულკანების ჩამოყალიბება. ხაზის გასწვრივ არსებული 9 ვულკანი ითვლება აქტიურად: უკანასკნელი ამოფრქვევა მოხდა 2000 წელს კამერუნის მთაზე. კამერუნის ხაზის წყების სხვა მთებია: ბამბოუტუსის მთა, ეტინდეს მთა, მანენგუბის მთა.{{sfn|Burke|2001}} [[ნიოსის ტბა]] — [[ვულკანური კრატერი|კრატერული]] ტბაა, რომელიც დაკავშირებულია კამერუნის ხაზის ვულკანიზმთან და მდებარეობს კამერუნის ჩრდილო-დასავლეთში. რიფტს აქვს გაგრძელება [[ატლანტის ოკეანე]]ში და ქმნის [[კუნძული|კუნძულებს]]: [[ანობონი|ანობონს]], [[პრინსიპი]]ს და [[სან-ტომე (კუნძული)|სან-ტომეს]]. ამ კუნძულებს ზოგჯერ ასევე ეძახიან გვინეის ყურის კუნძულებს.

კამერუნის ხაზი იწყება ატლანტის ოკეანის იმ წერტილიდან, სადაც ერთმანეთს ემთხვევა სამი [[ტექტონიკა|ტექტონიკური]] ფილაქანი და [[ავლაკოგენი]]ს კლასიკური მაგალითია.

გეოლოგების აზრი განსხვავდება საკითხში, თუ რომელი ვულკანური რეგიონები უნდა მოხვდეს კამერუნის ვულკანურ ხაზში.{{sfn|Burke|2001}}{{sfn|Foulger|2010|pp=1ff}} უდავოდ, ეს კუნძულების წყება და კონტინენტური ხაზია ოკუს მთიანეთში. ასაკობრივი მსგავსების და შემადგენლობის საფუძველზე მასში ზოგჯერ ასევე შეჰყავთ [[ნგაუნდერეს პლატო]] კამერუნში, [[ბიუს პლატო]] ნიგერიაში, [[მდინარე]] [[ბენუე]]ს იოლის შესართავის ჩრდილოეთი და მდინარე ბენუეს დასავლეთით მდებარე [[ჯოსის პლატო]].{{sfn|Marzoli|Piccirillo|Renne |Bellieni|1999}}

კამერუნის ხაზი შუაზე ჰყოფს კუთხეს, სადაც [[აფრიკა|აფრიკის]] სანაპიროს აქვს 90°-იანი კუთხე და სამხრეთისკენ მიმართულ [[კონგოს კრატონი|კონგოს კრატონს]] გამოჰყოფს დასავლეთისკენ მიმართულ [[დასავლეთ აფრიკის ფილაქანი]]საგან. სანაპირო ზოლი დაახლოებით შეესაბამება [[ბრაზილია|ბრაზილიის]] ჩრდილო-აღმოსავლეთში მდებარე [[ბორბორემის პლატო]]ს სანაპიროს, რომელმაც აფრიკის ამ ნაწილიდან გამოყოფა დაიწყო დაახლოებით 115 მილიონი წლის წინ.

[[სუდანი]]დან კამერუნის სანაპიროებისაკენ მიმართული [[ცენტრალური აფრიკის გადაადგილების ზონა]] მდებარეობს კამერუნის ხაზის კონტინენტალური ნაწილის ქვეშ. სამხრეთ-დასავლეთიდან ის შემოსაზღვრულია [[ფუნბანის გადაადგილების ზონა|ფუნბანის გადაადგილების ზონით]], რომელიც [[ცარცული სისტემა|ცარცულ პერიოდში]] აქტიური იყო სამხრეთი ატლანტის ოკეანის შექმნამდე და შექმნის დროსაც. დღეს გეოლოგები ფუნბანის გადაადგილების ზონის წარმოშობას აიგივებენ ბრაზილიაში მდებარე [[პერნამბუკუს ნასხლეტი|პერნამბუკუს ნასხლეტთან]].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ნიგერიის გეოგრაფია]]
[[კატეგორია:კამერუნის გეოგრაფია]]
[[კატეგორია:სან-ტომე და პრინსიპის გეოგრაფია]]
[[კატეგორია:ეკვატორული გვინეის გეოგრაფია]]