იხილეთ წყარო გვერდისთვის კელასურის კედელი

{{ინფოდაფა სამხედრო ნაგებობა
| სახელი=კელასურის კედელი
| infobox_width = 250px
| სურათი = Kelasuri tower.JPG
| პოზრუკა = საქართველო
| პოზრუკა2 = 
| რუკა_ზომა = 250
| მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =58 |lat_sec = 09
|lon_dir = E |lon_deg =41 |lon_min =04 |lon_sec = 04
| სტატუსი = დანგრეული
| ფუნქციური სტატუსი = 
| მმართველი = 
| თარიღდება = 
| გეგმა = Келасурская стена на карте Вахушти Багратиони обозначена пунктиром и отчего-то идет вдоль Ингури (Вахушти Багратиони в XVIII веке).jpg
| გეგმის ზომა = 
| გეგმის წარწერა = 
}}
'''კელასურის კედელი''', ''აფხაზეთის დიდი კედელი'' — სიმაგრეთა სისტემა, რომელიც მდებარეობს ძველი ქართული ქალაქის ცხუმის აღმოსავლეთით, [[მდინარე]] [[კელასური]]ს მარცხენა ნაპირის გაყოლებით და [[კოდორის ქედი]]ს გასწვრივ.

==ისტორია==
კელასურის კედელის აგებას სხვადასხვა წყაროები აკუთვნებენ: ქართველებს, ბერძნებს, ბიზანტიელებს და სპარსელებს.

[[ლოურენს ოლიფანტი]]ს თანახმად კელასურის კედელი ააგეს ბერძნებმა ქრისტეს შობამდე რამდენიმე საუკუნით ადრე, რათა დაეცვათ კოდორის დელტაში საკუთარი ახალშენები მეომარი [[კორაქსები]]საგან.<ref>ოლიფანტი ლ. „თურქული არმიის ამიერკავკასიური კამპანია ომერ ფაშას მეთაურობით“ — ლონდონი 1856</ref>

საქართულ საისტორიო მწერლობაში, [[ჯუანშერი]]ს თხზულებაში ის მოხსენიებულია, როგორც აფხაზეთის დიდი კედელი. VIII საუკუნის ამბებთან დაკავშირებით ნახსენებია „ზღუდე კლისურისა“, რომელიც ჩრდილოეთ კავკასიიდან შავისზღვისპირეთში მიმავალ გზებს ამაგრებდა, იდგა ჩრდილოეთ კავკასიიდან დასავლეთ საქართველოში მიმავალ ერთ-ერთ მნიშვნელოვან გზაზე, რომელიც უშუალოდ შავი ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროს მიუყვებოდა.

VIII საუკუნის დასასრულიდან, [[აფხაზთა სამეფო]]ს ჩამოყალიბების შემდეგ, ზღუდემ დაკარგა თავისი მნიშვნელობა და თანდათან დაინგრა. მისმა ნაშთებმა ჩვენამდე ვერ მოაღწია.

შემორჩენილია [[ლევან II დადიანი]]ს მიერ აფხაზი ფეოდალების შემოსევების შესაჩერებლად [[XVII საუკუნე]]ში აგებული სასიმაგრო ნაგებობათა სისტემა (საერთო სიგრძე 60 კმ). კედელი იწყება [[მდინარე]] [[კელასური]]ს შესართავიდან, მიუყვება მდინარის მარცხენა ნაპირს, შემდეგ უხვევს ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთისკენ და [[კოდორის ქედი]]ს ძირის სამხრეთი მხრიდან გრძელდება მდინარე [[ღალიძგა|ღალიძგის]] [[ხეობა]]ში. კელასურის კედელი ერთმანეთთან კოშკებით დაკავშირებული ცალკეული სასიმაგრო ნაგებობებია (კოშკების სისტემა, ზოგჯერ ცალ-ცალკე კოშკები და კედლები). ზღუდით გამაგრებულია მხოლოდ ვიწრო გადმოსასვლელები საკუთრივ აფხაზეთიდან, დალიდან და წებელდიდან. [[ლევან II დადიანი|ლევან II დადიანმა]] საგანგებო ღონისძიებანი გაატარა კელასურის კედლის დასაცავად, მაგ., ყოველი ფეოდალი (სასულიერო ან საერო) ვალდებული იყო წელიწადში 1 თვე თავისი მხედრებით ემორიგევა. ლევან II დადიანის სიკვდილის შემდეგ კელასურის კედელი მიატოვეს. როდესაც აფხაზმა ფეოდალებმა ძალაუფლება მდინარე [[ენგური|ენგურამდე]] გაავრცელეს, კელასურის კედელმა თავისი ფუნქცია დაკარგა.

==ლიტერატურა==
{{commonscat|Great Abkhazian Wall}}
{{ქსე|5|462|ბერაძე თ.}}

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://www.youtube.com/watch?v=uxule0QG_0o Великая Абхазская стена]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:საქართველოს შენობა-ნაგებობები]]
[[კატეგორია:აფხაზეთის ისტორია]]