იხილეთ წყარო გვერდისთვის ლიბია

{{ინფოდაფა ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = {{lang-ar|ليبيا}}<br /> ⵍⵉⴱⵢⴰ
|სრული_სახელი = ლიბია
|საერთო_სახელი = ლიბია
|დროშა = Flag_of_Libya.svg
|გერბი = Seal_of_the_National_Transitional_Council_(Libya).svg
|რუკა = Libya (orthographic projection).svg
|ჰიმნი = <br />[[ლიბიის ჰიმნი|ლიბია,ლიბია,ლიბია]]<ref>{{cite web|url=http://www.nationalanthems.info/ly.htm |title=Libya 1951-1969, 2011 |publisher=nationalanthems.info |date= |accessdate=8 July 2012}}</ref><ref>{{cite web |url=http://ntclibya.com/InnerPage.aspx?SSID=26&ParentID=20&LangID=1 |title=المجلس الوطني الانتقالي |publisher=Ntclibya.com |date= |accessdate=8 July 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110721231231/http://www.ntclibya.com/InnerPage.aspx?SSID=26&ParentID=20&LangID=1 |archivedate=21 ივლისი 2011 }}</ref>
|დევიზი = لحرية والعدالة والديمقراطية!<br />თავისუფლება, სამართლიანობა, დემოკრატია!
|ოფიციალური_ენები = [[არაბული ენა|არაბული]]
|დედაქალაქი = [[ტრიპოლი]]
|latd=32
|latm=54
|latNS=N
|longd=13
|longm=11
|longEW=E
|უდიდესი_ქალაქი = [[ტრიპოლი]]
|მთავრობის_ტიპი = [[გარდამავალი მთავრობა|გარდამავალი]] [[საპარლამენტო რესპუბლიკა]]
|ლიდერის_ტიპი_1 = [[ლიბიის სახელმწიფოს მეთაურების სია|პრეზიდენტი]]
|ლიდერის_სახელი_1 = [[მუჰამედ ალ-მაკრიფი]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = [[ლიბიის პრემიერ-მინისტრთა სია|პრემიერ-მინისტრი]]
|ლიდერის_სახელი_2 = [[ალი ზეიდანი]]<ref>{{cite web|title=Libya congress approves new PM's proposed government|url=http://www.reuters.com/article/2012/10/31/us-libya-government-idUSBRE89U18O20121031|publisher=Reuters|accessdate=31 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121103022542/http://www.reuters.com/article/2012/10/31/us-libya-government-idUSBRE89U18O20121031|archivedate=3 ნოემბერი 2012}}</ref>
|ლიდერის_ტიპი_3 = 
|ლიდერის_სახელი_3 = 
|რანგი_ფართობით = მე-17
|ფართობი = 1 759 540
|წყალი_% = 
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 6 173 579
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = 105-ე
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2008
|მოსახლეობის_ცენზი = 
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 3,2
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = 218-ე
|მშპ_ppp_წელი = 2011
|მშპ_ppp = $37.492 მილიარდი<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=53&pr.y=4&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=672&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Libya |publisher=International Monetary Fund |accessdate=17 April 2012}}</ref>
|მშპ_ppp_რანგი = 95-ე
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $5,787<ref name=imf2/>
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = 109-ე
|აგი = 0.760<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report 2011|year=2011|publisher=United Nations|accessdate=2 November 2011}}</ref>
|აგი_ტენდენცია = {{კლება}}
|აგი_კატეგორია = მაღალი
|აგი_რანგი = 64-ე
|აგი_წელი = 2011
|ვალუტა = [[ლიბიური დინარი]]
|ვალუტის_კოდი = LYD
|ქვეყნის_კოდი = LBY
|დროის_სარტყელი = [[UTC+02:00]]
|ზაფხულის_დრო = [[UTC+02:00]]
|cctld = [[.ly]]
|სატელეფონო_კოდი = 218
|სატელეფონო_კოდი_მითითება = 
|სქოლიო = 
}}

'''ლიბია''' ({{lang-ar|ليبيا}}), ოფიციალურად '''ლიბიის რესპუბლიკა''' ({{lang-ar|دولة ليبيا}}) — [[ქვეყანა]] [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკის]] [[მაღრიბი]]ს რეგიონში, [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვის]] სანაპიროზე. აღმოსავლეთით ესაზღვრება [[ეგვიპტე]], სამხრეთ-აღმოსავლეთით — [[სუდანი]], სამხრეთით — [[ჩადი]] და [[ნიგერი]], დასავლეთით — [[ალჟირი]] და [[ტუნისი]]. 1,8 მლნ კმ² ფართობით ლიბია მსოფლიოს მე-17 უდიდესი ქვეყანაა.<ref>U. N. Demographic Yearbook, (2003), [http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2003/Table03.pdf "Demographic Yearbook (3) Pop., Rate of Pop. Increase, Surface Area & Density"], ''United Nations Statistics Division''. Retrieved 15 July 2006.</ref>

ქვეყნის დედაქალაქი და ამავე დროს ყველაზე დიდი ქალაქია [[ტრიპოლი]], სადაც ლიბიის 6,4 მლნ მოსახლიდან 1,7 მლნ ცხოვრობს. ქვეყნის სამი ტრადიციული ნაწილია: [[ტრიპოლიტანია]], [[ფეცანი]] და [[კირენაიკა]]. 2009 წელს, ლიბიას ადამიანური განვითარების ინდექსის უმაღლესი მაჩვენებელი ჰქონდა აფრიკაში და მეოთხე უდიდესი ეშპ ერთ მოსახლეზე სეიშელის კუნძულების, ეკვატორული გვინეისა და გაბონის შემდეგ. ლიბიას მსოფლიოში მე-10 უდიდესი [[ნავთობი]]ს დადასტურებული მარაგები და ბენზინის მე-17 უდიდესი წარმოება აქვს.<ref>Annual Statistical Bulletin, (2004), [http://www.opec.org/library/Annual%20Statistical%20Bulletin/interactive/2004/FileZ/XL/T33.HTM "World proven crude oil reserves by country, 1980–2004"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120711143657/http://www.opec.org/library/Annual%20Statistical%20Bulletin/interactive/2004/FileZ/XL/T33.HTM |date=2012-07-11 }}, ''O.P.E.C.''. Retrieved 20 July 2006.</ref>

[[2011]] წლის [[ლიბიის სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომი]] ქვეყნის ლიდერის — [[მუამარ კადაფი]]ს ჩამოგდებითა და სიკვდილით დასრულდა, დაინგრა მისი 34 წლიანი ''ჯამაჰირიის'' სახელმწიფო. შედეგად, დღეისათვის ლიბიაში პოლიტიკური რეფორმები მიმდინარეობს. ქვეყანა იმართება [[ლიბიის ეროვნული გარდამავალი საბჭო|ეროვნული გარდამავალი საბჭოს]] მიერ მიღებული შუალედური კონსტიტუციით.<ref>{{Cite web |url=http://www.tunisia-live.net/2011/08/11/the-ntc-issues-the-constitutional-declaration-for-the-transitional-period/ |title=NTC Announces Constitutional Declaration |accessdate=2012-11-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140904084407/http://www.tunisia-live.net/2011/08/11/the-ntc-issues-the-constitutional-declaration-for-the-transitional-period/ |archivedate=2014-09-04 }}</ref><ref>{{cite web| url =http://www.ntclibya.org/english/about/| title =Introducing the Council| publisher =The Libyan Interim National Council| accessdate =23 October 2011| archiveurl =https://web.archive.org/web/20130607172209/http://www.ntclibya.org/english/about/| archivedate =7 ივნისი 2013}}</ref> 2012 წლის 7 ივლისს ჩატარდა საყოველთაო ეროვნული კონგრესის არჩევნები, რის შემდეგაც, 8 აგვისტოს, გარდამავალმა საბჭომ ძალაუფლება ახლად არჩეულ ასამბლეას გადასცა.<ref name="Esam-8-Aug">{{cite news|url=http://www.boston.com/news/world/middle-east/2012/08/08/libya-transitional-rulers-hand-over-power/uMPkXd9vTSSHg589mU9ykJ/story.html |title=Libya's transitional rulers hand over power |author=Esam Mohamed |agency=[[Associated Press]] |date=8 August 2012 |publisher=Boston.com |accessdate=8 August 2012}}</ref> ასაბმლეას ეკისრება პასუხისმგებლობა ჩამოაყალიბოს კონსტიტუციური ასამბლეა, რომელმაც უნდა შეიმუშავოს ლიბიის მუდმივი კონსტიტუცია, რომელიც შემდეგ [[რეფერენდუმი]]თ დამტკიცდება.<ref>{{cite web|title=Libya's NTC hands power to newly elected assembly|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-19183300|publisher=[[BBC News]]|accessdate=9 August 2012}}</ref>

== სახელწოდება ==
სახელი „ლიბია“ მომდინარეობს [[არაბული ენა|არაბული]] სიტყვიდან „ლებუ“, რომელიც მიუთითებს [[ნილოსი]]ს დასავლეთით მცხოვრებ [[ბერბერები|ბერბერ]] ხალხებზე. [[ძველი საბერძნეთი|ძველ საბერძნეთში]] ტერმინს უფრო ვრცელი მნიშვნელობა ჰქონდა და ის მოიცავდა სრულიად [[ჩრდილოეთ აფრიკა]]ს ეგვიპტის დასავლეთით, ზოგიერთ წყაროში კი მთელ აფრიკასაც.

== გეოგრაფია ==
{{main|ლიბიის გეოგრაფია}}
[[ფაილი:Ka Ly-map.png|მინი|250პქ|მარცხნივ]]
ლიბიის ტერიტორიის დაახლოებით 98 % უჭირავს სუბტროპიკულ [[ნახევარუდაბნო]]ებსა (ჩრდილოეთით) და ტროპიკულ [[უდაბნო]]ებს (სამხრეთით). სანაპირო ხაზი სუსტადაა დანაწევრებული. ერთადერთი დიდი ყურეა [[სიდრის ყურე|სიდრა]].

ქვეყნის უმეტესი ნაწილი [[პლატო]]ა (სიმაღლე 200-600 მ). სამხრეთით [[ტიბესტის მთიანეთი]]ს შტოქედებია (სიმაღლე 2286 მ-მდე), აღმოსავლეთით — [[ლიბიის უდაბნო]], დასავლეთით ფეცანის (ფაზანის) ვრცელი ქვიშიანი ქვაბულები. ლიბიაში არის [[ნავთობი]]ს დიდი საბადოები.

ლიბიის [[ჰავა]] ტროპიკული, უდაბნოსია, ჩრდილოეთით — სუბტროპილული, [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვის]] ტიპისა. იანვრის საშუალო ტემპერატურა 11-12&nbsp;°C ჩრდილოეთით, 15-18&nbsp;°C სამხრეთით, ივლისი. შესაბამისად, 27-29&nbsp;°C და 32-35&nbsp;°C. ნალექები ჩრდილოეთით 250 მმ-დან 625 მმ-მდე წელიწადში, სამხრეთით და აღმოსავლეთით 100 მმ-მდე, ლიბიის უდაბნოში — 25 მმ-მდე.

ქვეყანაში მუდმივი [[მდინარე]]ები არ არის, დიდია მიწისქვეშა წყლის მარაგი. ბევრია მშრალი ხეობა - [[უადი]]. სანაპიროზე გავრცელებულია სუბტროპიკული ნახევარუდაბნოს მცენარეულობა. სანაპიროს გასწვრივ, რუხ და რუხყავისფერ ნიადაგებზე იზრდება [[აკაცია]], სიკომორო, იალღუნი, შედარებით ტენიან ადგილებში — მაკვისი, არის [[კედარი|კედრისა]] და [[ღვია|ღვიის]] კორომები. უდაბნო თითქმის სრულიად მოკლებულია მცენარეულ საფარს. აქა-იქ გვხვდება ბუჩქნარები და ბუჩქბალახები.

ცოველთა სამყარო ღარიბია, უმთავრესად გავრცელებულია [[ქვეწარმავლები]] (გველები, ხვლკიკები); ბევრია მორიელი, ჩრდილოეთ რაიონებში ბინადრობს [[აფთარი]], [[ტურა]], [[მელა]], [[კურდღელი]], გარეული ღორი.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Tadrart Acacus 1.jpg|მინი|მარცხნივ|ველური ცხოველების პრეისტორიული გამოსახულებები ლიბიის კლდეებზე.]]
ლიბია უძველესი დროიდან იყო დასახლებული მომთაბარე ტომებით, თანამედროვე [[ბერბერები|ბერბერთა]] წინაპრებით, რომლებიც ჯერ ნადირობას, ხოლო მოგვიანებით მესაქონლეობას მისდევდნენ. დაახლოებით [[ძვ. წ. VII საუკუნე]]ში ლიბიის ტერიტორიაზე დაარსდა სავაჭრო ქალაქ-კოლონიები, დასავლეთ ნაწილში ([[ტრიპოლიტანია]]ში) — [[ფინიკია|ფინიკიურ]]-[[კართაგენი|კართაგენული]], აღმოსავლეთ ნაწილში ([[კირენაიკა]]ში) — ბერძნული. ძვ. წ. II-I საუკუნეებში ლიბია დაიპყრეს [[რომაელები|რომაელებმა]], ახ. წ. [[VII საუკუნე]]ში — [[არაბები|არაბებმა]]. [[XVI საუკუნე|XVI საუკუნის]] დამლევს ლიბია დაიპყრო [[ოსმალეთი|ოსმალეთმა]]. განუწყვეტელი ანტიოსმალური აჯანყებების შედეგად ლიბიამ ერთგვარ თვითმმართველობას მიაღწია. [[1711]] წელს ლიბიის გამგებელი გახდა აჰმედ ბენ ალ-კარმანლი, რომლის საგვარეულო [[1835]] წლამდე მართავდა ქვეყანას. ამ დროიდან [[არაბული ენა]] ლიბიის ოფიციალურ ენად გამოცხადდა, 1835-1911 წლებში ლიბიას კვლავ [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთი]] ფლობდა. 1911 წელს ლიბიის დამორჩილების მიზნით [[იტალია]]მ წამოიწყო იმპერიალისტური ომი ოსმალეთის წინააღმდეგ, რის შედეგადაც, ის იტალიამ დაიპყრო. ლიბიელი ხალხი 1913 და 1915 წლებში იტალიელ კოლონიზატორთა წინააღმდეგ აჯანყდა. ამ აჯანყებებს სათავეში ედგნენ სენუსიტების სექტის ბელადები. 1918 წელს ქალაქ [[ღარიანი|ღარიანში]] (ტრიპოლიტანია) გამოცხადდა ლიბიის რესპუბლიკა. იტალიაში [[ფაშიზმი|ფაშისტური]] რეჟიმის დამყარების შემდეგ კოლონიზატორებმა განაახლეს საომარი მოქმედებანი ლიბიაში და 1931 წელს შეძლეს ქვეყნის მთლიანად დაპყრობა.

[[მეორე მსოფლიო ომი]]ს წლებში ლიბია ფაშისტური იტალია-[[გერმანია]]სა და [[ინგლისი]]ს შეიარაღებულ ძალებს შორის საომარ მოქმედებათა ასპარეზად იქცა. 1943 წლიდან ლიბიის პროვინციებს — ტრიპოლიტანიასა და კირენაიკას ფაქტობრივად განაგებდა [[ინგლისი]], ხოლო ფეცანის პროვინციას [[საფრანგეთი]]ს სამხედრო ადმინისტრაცია.

=== სამოქალაქო ომი ===
{{მთავარი|ლიბიის სამოქალაქო ომი}}
[[ფაილი:Demonstration in Bayda (Libya, 2011-07-22).jpg|მინიატიურა|დემონსტრაცია ქალაქ [[ელ-ბაიდა]]ში, 2011 წლის 22 ივლისი]]
[[2011]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] ლიბიაში დაიწყო მშვიდობიანი ანტისამთავრობო გამოსვლები. გამოსვლების საბაბი გახდა [[ეგვიპტის საპროტესტო აქციები (2011)|ეგვიპტისა]] და [[ტუნისის პროტესტები (2010-2011)|ტუნისის]] რევოლუციები. პროტესტანტები გამოვიდნენ [[მუამარ კადაფი]]ს მმართველობის წინააღმდეგ, რომელიც [[1969]] წლიდან დგას ხელისუფლების სათავეში. ასევე მოითხოვდნენ პრემიერ-მინისტრ [[ბაღდადი მაჰმუდი]]ს დაუყოვნებლივ გადადგომას.

სამოქალაქო ომი საბოლოოდ [[მუამარ კადაფი]]ს მკვლელობითა და მისი რეჟიმის დამხობით დასრულდა.

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
[[ფაილი:Map of traditional provinces of Libye-ka.svg|მინი|ქვეყნის სამი ტრადიციული ნაწილი]]
დღევანდელი ლიბიის ტერიტორიაზე ისტორიულად იყო სამ ქვეყანა: [[ტრიპოლიტანია]] — ჩრდილო-დასავლეთში, [[კირენაიკა]] — აღმოსავლეთით და [[ფეცანი]] — სამხრეთი-დასავლეთით. 1934 წელს [[თურქეთ-იტალიის ომი]]ს შედეგად ეს ტერიტორიები [[იტალია]]მ დაიპყრო და გააერთიანა. იტალიის მმართველობის პერიოდში ლიბია დაყოფილი იყო 4 რეგიონად და ერთ ტერიტორიად: ტრიპოლი, მისრათა, ბენღაზი, ბაიდა და ლიბიის საჰარის ტერიტორია.<ref>{{cite journal |last=Pan |first=Chia-Lin |year=1949 |title=The Population of Libya |journal=Population Studies |volume=3 |issue=1 |pages=100–125 [p. 104] |jstor=2172494 }}</ref>

დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ ლიბია დაიყო სამ გუბერნიად ([[მუჰაფაზა]]), ხოლო 1963 წელს 10 გუბერნიად.<ref>[http://www.zum.de/whkmla/histatlas/northafrica/libyaadm1976.gif "Map of Libya 1976"] WHKMLA: Historical Atlas, Libya</ref><ref>Nyrop, Richard F. (1973) "Table 10: Governorates and Districts of Libya 1972" "Area Handbook for Libya" (2nd ed.) United States Department of the Army, Washington, DC, p. 159 [http://www.worldcat.org/oclc/713653 OCLC 713653]</ref> გუბერნიები 1975 წელს გაუქმდა და ტერიტორიების მართვა გადაეცა 9 „კონტროლის ბიუროს“, მათ ევალებოდათ: განათლება, ჯანდაცვა, განსახლება, სოციალური, სოფლის მეურნეობის და ფინანსური მომსახურებების მართვა. 1983 წელს ლიბია გაიყო 46 [[ლიბიის ოლქები|ოლქად]], 1987 წელს 25 ოლქად,<ref>[http://www.lib.utexas.edu/maps/africa/libya_pol93.jpg 1993 CIA Political Map of Libya] from Perry-Castañeda Library, University of Texas at Austin. Retrieved 14 February 2009.</ref><ref>Lahmeyer, Jan, (26 November 2004), [https://web.archive.org/web/20030627134835/http://www.library.uu.nl/wesp/populstat/Africa/libyap.htm "Historical demographical data of the administrative division"], University Library, ''Universiteit Utrecht'', from WebArchive, dated 27 June 2003</ref> 1995 წელს გადაკეთდა 13 ოლქად,<ref name="statoids">{{cite web|url=http://statoids.com/uly.html |title=Municipalities of Libya |publisher=Statoids.com |date= |accessdate=2 May 2010}}</ref> 1998 წელს 26 რაიონად, ხოლო 2001 წელს 32 რაიონად,<ref>Jamahiriya News Agency, (19 July 2004), [http://mathaba.net/news/?x=60889 "Masses of the Basic People's Congresses select their Secretariats and People's Committees"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131021050233/http://mathaba.net/news/?x=60889 |date=2013-10-21 }} ''Mathaba News''. Retrieved 19 July 2006.</ref> ბოლო ცვლილება მოხდა 2007 წელს და ჩამოყალიბდა 22 რაიონი.

[[ფაილი:Libyan Shabiat 2007 with numbers.svg|thumb|right|300px|ლიბიის მიმდინარე ადმინისტრაციული დაყოფა და 2007 წელს შექმნილი 22 რაიონი.]]

{|class="wikitable sortable" style="text-align:right"
|-
! № რუკაზე
! რაიონი
! شعبية
! ადმინისტრაციული ცენტრი
! ფართობი,<br /> კმ²
! მოსახლეობა,<br /> კაცი. (2006)
! სიმჭიდროვე,<br /> კაცი/კმ²
|-
| 1 ||align="center"| [[ელ-ბუტნანი]] ||align="center"| البطنان||align="center"| [[ტობრუკი]] ||align="right"| 84 996 ||align="right"| 159 536 ||align="right"| 1,88
|-
| 2 ||align="center"| [[დარნის რაიონი|დარნა]] ||align="center"| درنة ||align="center"| [[დარნა]] ||align="right"| 31 511 ||align="right"| 163 351 ||align="right"| 5,18
|-
| 3 ||align="center"| [[ელ-ჯებალ-ელ-ახდარი]] || align="center"| الجبل الاخضر ||align="center"| [[ელ-ბაიდა]] ||align="right"| 11 429 ||align="right"| 203 156 ||align="right"| 17,78
|-
| 4 ||align="center"| [[ელ-მარჯის რაიონი|ელ-მარჯი]] ||align="center"| المرج ||align="center"| [[ელ-მარჯი]] ||align="right"| 13 515 ||align="right"| 185 848 ||align="right"| 13,75
|-
| 5 ||align="center"| [[ბენღაზის რაიონი|ბენღაზი]] ||align="center"| بنغازي ||align="center"| [[ბენღაზი]] ||align="right"| 11 372 ||align="right"| 670 797 ||align="right"| 58,99
|-
| 6 ||align="center"| [[ელ-ვახატი]] ||align="center"| الواحات||align="center"| [[აჯდაბია]] ||align="right"| 108 523 ||align="right"| 177 047 ||align="right"| 1,63
|-
| 7 ||align="center"| [[ელ-კუფრა]] ||align="center"| الكفرة ||align="center"| [[ელ-ჯაუფი]] ||align="right"| 433 611 ||align="right"| 50 104 ||align="right"| 0,12
|-
| 8 ||align="center"| [[სურთის რაიონი|სურთი]] ||align="center"| سرت ||align="center"| [[სურთი]] ||align="right"| 86 399 ||align="right"| 141 378 ||align="right"| 1,64
|-
| 9 ||align="center"| [[მისრათის რაიონი|მისრათა]] ||align="center"| مصراتة ||align="center"| [[მისრათა]] ||align="right"| 29 172 ||align="right"| 550 938 ||align="right"| 18,89
|-
| 10 ||align="center"| [[ელ-მარღაბი]] ||align="center"| المرقب ||align="center"| [[ელ-ხუმსი]] ||align="right"| 6 796 ||align="right"| 432 202 ||align="right"| 63,60
|-
| 11 ||align="center"| [[ტრიპოლის რაიონი|ტრიპოლი]] ||align="center"| طرابلس ||align="center"| [[ტრიპოლი]] ||align="right"| 835 ||align="right"| 1 065 405 ||align="right"| 1275,93
|-
| 12 ||align="center"| [[ელ-ჯიფარა]] || align="center"| الجفارة ||align="center"| [[ელ-აზიზია (ლიბია)|ელ-აზიზია]] ||align="right"| 2 666 ||align="right"| 453 198 ||align="right"| 169,99
|-
| 13 ||align="center"| [[ეზ-ზავიის რაიონი|ეზ-ზავია]] ||align="center"| الزاوية ||align="center"| [[ეზ-ზავია]] ||align="right"| 2 753 ||align="right"| 290 993 ||align="right"| 105,70
|-
| 14 ||align="center"| [[ენ-ნუგატ-ელ-ხუმსი]] || align="center"| النقاط الخمس ||align="center"| [[ზუვარა]] ||align="right"| 6 089 ||align="right"| 287 662 ||align="right"| 47,24
|-
| 15 ||align="center"| [[ელ-ჯაბალ-ელ-ღარბი]] ||align="center"|الجبل الغربي ||align="center"| [[ღარიანი]] ||align="right"| 76 717 ||align="right"| 304 159 ||align="right"| 3,96
|-
| 16 ||align="center"| [[ნალუთის რაიონი|ნალუთი]] ||align="center"| نالوت ||align="center"| [[ნალუთი]] ||align="right"| 67 191 ||align="right"| 93 224 ||align="right"| 1,39
|-
| 17 ||align="center"| [[ელ-ჯუფრა]] ||align="center"| الجفرة ||align="center"| [[ჰუნი (ლიბია)|ჰუნი]] ||align="right"| 139 038 ||align="right"| 52 342 ||align="right"| 0,38
|-
| 18 ||align="center"| [[ვადი-ეშ-შატი]] ||align="center"| وادي الشاطئ ||align="center"| [[ბრაქი]] ||align="right"| 90 244 ||align="right"| 78 532 ||align="right"| 0,87
|-
| 19 ||align="center"| [[საბჰის რაიონი|საბჰა]] ||align="center"| سبها ||align="center"| [[საბჰა]] ||align="right"| 17 066 ||align="right"| 134 162 ||align="right"| 7,86
|-
| 20 ||align="center"| [[ვადი-ელ-ჰაიატი]] ||align="center"| وادي الحياة ||align="center"| [[ავბარი]] ||align="right"| 31 485 ||align="right"| 76 858 ||align="right"| 2,44
|-
| 21 ||align="center"| [[ღათის რაიონი|ღათი]] ||align="center"| غات ||align="center"| [[ღათი]] ||align="right"| 68 482 ||align="right"| 23 518 ||align="right"| 0,34
|-
| 22 ||align="center"| [[მარზუკის რაიონი|მარზუკი]] ||align="center"| مرزق ||align="center"| [[მარზუკი]] ||align="right"| 356 308 ||align="right"| 78 621 ||align="right"| 0,22
|- style="background: #CCC;"
|  ||სულ||   ||   ||1 676 198||5 673 031||3,38
|}

== ღირსშესანიშნაობები ==
{{მთავარი|იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ლიბიაში}}
[[ფაილი:Temple of Zeus - Cyrene.jpg|მინი|[[ზევსი]]ს ტაძარი კირენაში]]
* [[ლეპტის-მაგნა]]
* [[კირენა]]
* [[საბრათა]]
* [[ღადამესი]]
* [[ტადრატ-აკაკუსი]]

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|6|219-221}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons|Libya|ლიბია}}
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ly.html Libya entry at The World Factbook] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161224023634/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ly.html |date=2016-12-24 }}
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/Libya.htm Libya web resources provided by GovPubs at the University of Colorado–Boulder Libraries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100611183058/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/libya.htm |date=2010-06-11 }}
* [http://www.dmoz.org/Regional/Africa/Libya/ Libya at the Open Directory Project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110807145232/http://www.dmoz.org/Regional/Africa/Libya/ |date=2011-08-07 }}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/Atlas_of_Libya Wikimedia Atlas of Libya]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{აფრიკის ქვეყნები}}
{{აფრიკის კავშირი}}
{{ჩრდილოეთ აფრიკის ქვეყნები}}
{{არაბულენოვანი ქვეყნები}}

[[კატეგორია:ლიბია]]
[[კატეგორია:აფრიკის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:არაბულენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]