იხილეთ წყარო გვერდისთვის მატრიცა (ფრენჩაიზი)

{{ინფოდაფა კინოფილმი
| სახელი = მატრიცა
| სურათი =    The.Matrix.glmatrix.2.png
| სურათის ზომა = 
| ჩარჩო = 
| ტიტრი =   
| ჟანრი = 
| კინოსტუდია =  [[Village Roadshow Pictures]]<br>[[Silver Pictures]]<br>Fuse Global
| დისტრიბუტორი =  [[Warner Bros.|Warner Bros. Pictures]]<br />[[Roadshow Entertainment]] {{small|(ავსტრალია და ახალი ზელანდია)}}<ref>{{cite web|title=Film Distribution - Village Roadshow Limited|url=http://www.villageroadshow.com.au/Company-Profile/Film-Distribution.htm|work=[[Village Roadshow Pictures]]|date=2014-02-11|accessdate=2014-02-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140225053634/http://www.villageroadshow.com.au/Company-Profile/Film-Distribution.htm|archivedate=2014-02-25}}</ref>
| სცენარის ავტორი =ვაჩოვსკები
| ნაწარმოები = 
| ეფუძნება = 
| ისტორია = 
| ტექსტს კითხულობს =  
| დამდგმელი რეჟისორი =
| მონტაჟი = [[ზექ სტენბერგი]]
| როლებში =  [[კიანუ რივზი]]<br>[[ლოურენს ფიშბერნი]]<br>[[კერი-ენ მოსი]]<br>[[ჰუგო უივინგი]]
| ოპერატორი = [[ბილ პოუპი]]
| რეჟისორი = [[ვაჩოვსკები]]
| მხატვარი =
| კომპოზიტორი =  [[დონ დეივისი (კომპოზიტორი)|დონ დეივისი]]<br>[[Juno Reactor]]
| მუსიკა =
| სიმღერის ტექსტის ავტორი =
| ხმის ოპერატორი =
| პროდიუსერი =  [[ჯოელ სილვერი]]
| გამოსვლის თარიღი =  1999 – 2003
| ხანგრძლივობა = 
| ქვეყანა = აშშ<br>ავსტრალია
| ენა = ინგლისური
| ბიუჯეტი = 363 მილიონი აშშ დოლარი
| შემოსავალი =1,632,989,142 აშშ დოლარი
| წინა = 
| შემდეგი = 
| საიტი =
| MPAA = 
| amg_id =
| imdb_id = 
| geocinema_id = 
}}
'''''მატრიცა''''' — ფრენჩაიზი, რომლის ავტორები არიან [[ვაჩოვსკები|ენდი და ლანა ვაჩოვსკები]]. პირველი ფილმი, ''[[მატრიცა (ფილმი)|მატრიცა]]'' გამოვიდა 1999 წლის მარტში. მისი წარმატების შემდეგ, გადაღებული იქნა ორი გაგრძელება, ''[[მატრიცა: გადატვირთვა]]'' (2003) და ''[[მატრიცა: რევოლუცია]]'' (2003). ორივე  შეიქმნა ჯერ კიდევ 1999 წელს დაწერილი სცენარის მიხედვით. ფილმების პერსონაჟები და ადგილები უფრო ვრცლად იქნა მიმოხილული ანიმაციურ ფილმებში, კომიქსებში და ვიდეო თამაშებში.

სერიის სიუჟეტი აგებულია [[კიბერპანკი]]ს ჟანრის ამბავზე, ფილოსოფიური და რელიგიური თემების თანდართვით. ტრილოგიის გავლენად აგრეთვე იქცა [[მითოლოგია]], [[ანიმე]] და [[ჰონგ-კონგი]]ს ფილმები, სადაც უხვად არის აღმოსავლური ორთაბრძოლები. ''მატრიცის'' სერიის ორი ვიდეო თამაში, შემუშავებული ვაჩოვსკების დახმარებით, ოფიციალურ ქრონოლოგიაში შედის. ''[[Enter the Matrix]]'' ძირითადად [[ნიობა (მატრიცა)|ნიობა]]ს და [[მატრიცა (პერსონაჟების სია)#აჩრდილი|აჩრდილის]] ირგვლივ ვითარდება. იგი ''[[ანიმატრიცა#Final Flight of the Osiris|Final Flight of the Osiris]]''-ს უკავშირებს ''გადატვირთვის'' მოვლენებს, ხოლო  ''[[The Matrix Online]]'' არის ''რევოლუციის'' გაგრძელება.

==სამყარო==

სერიაში აღწერილია მომავალი დრო, როდესაც [[დედამიწა]]ზე დომინირებს [[ხელოვნური ინტელექტი]], მანქანები, შექმნილი XXI საუკუნის დასაწყისში და აჯანყებული კაცობრიობის წინააღმდეგ. ადამიანებმა სცადეს მანქანებისთვის ენერგიის წყაროს, [[მზის ენერგია|მზის ენერგიის]] შეწყვეტა, დაფარეს რა დედამიწა ბნელი ღრუბლებით. ამ პერიოდში მოხდა დიდი ომი ადამიანებსა და მანქანებს შორის, რომელშიც უკანასკნელებმა გაიმარჯვეს. არ ჰქონდათ რა ენერგიის წყარო, მანქანებმა დაიწყეს ადამიანების ბიოელექტრობისა და [[თერმული ენერგია|თერმული ენერგიის]] გამოყენება, ადამიანების პარკებში გაზრდით. მათ გონებას აკონტროლებენ კიბერნეტიკული იმპლანტები, რომლებიც ადამიანს აკავშირებენ სიმულირებულ რეალობასთან, ''მატრიცასთან''.

[[ვირტუალური რეალობა|ვირტუალური რეალობის]] სამყარო, სიმულირებული მატრიცის მიერ, მოქმედებაშია XXI საუკუნის დასაწყისიდან. ''მატრიცის'' მოვლენების დიდი ნაწილი [[მეგა ქალაქი (მატრიცა)|უსახელო მეგა ქალაქში]] მიმდინარეობს. იგი პრაქტიკულად არ გამოირჩევა რეალობისგან (მიუხედავად იმისა, რომ ფილმში მიმდინარე მოვლენები ვიზუალურად მწვანე ტონებით არის გადმოცემული) და მატრიცასთან დაკავშირებული ადამიანების უმეტესობამ არც კი იცის, თუ რა ხდება სინამდვილეში. სერიის ძირითადი პერსონაჟების დიდი ნაწილი მატრიცაში სუპერადამიანურ თვისებებს იძენს, მას შემდეგ, რაც მასში არსებულ ფიზიკის კანონებს ეუფლება.

ვირტუალური სამყარო პირველად წარდგენილი იქნა ფილმში ''[[მატრიცა (ფილმი)|მატრიცა]]''. ''[[ანიმატრიცა]]ში'' შემავალ მოკლემეტრაჟიან „[[The Second Renaissance]]“-ში და კომიქსში „Bits and Pieces of Information“ აღწერილია, თუ როგორ დაიწყო ადამიანებისა და მანქანების დაპირისპირება და რატომ მოხდა მატრიცის შემუშავება. ეს ისტორია და მატრიცის დანიშნულება ვრცლად არის აღწერილი ფილმში ''[[მატრიცა: გადატვირთვა]]''.

== ფილმები ==

{{მთავარი|მატრიცა (ფილმი)|მატრიცა: გადატვირთვა|მატრიცა: რევოლუცია}}

''მატრიცის'' სერია მოიცავს სრულმეტრაჟიანი ფილმების ტრილოგიას. სამივეს რეჟისორები და სცენარისტები არიან [[ვაჩოვსკები|ლანა და ენდი ვაჩოვსკები]], ხოლო პროდიუსერია [[ჯოელ სილვერი]]. მთავარ როლებს ასრულებენ [[კიანუ რივზი]], [[ლოურენს ფიშბერნი]], [[კერი-ენ მოსი]] და [[ჰუგო უივინგი]]. ფილმები გადაღებული იქნა [[ავსტრალია]]ში და დაიწყო 1999 წლის ''[[მატრიცა (ფილმი)|მატრიცით]]'', რომელშიც აღწერილია თუ როგორ მოხვდა ჰაკერი [[ნეო (მატრიცა)|ნეო]] მათ შორის, ვინც აჯანყდა მანქანების წინააღმდეგ. ფილმს დიდი წარმატება ხვდა წილად. მსოფლიო მასშტაბით მან 460 მილიონი დოლარი შეაგროვა. [[აშშ]]-ში ეს იყო პირველი DVD გამოცემა, რომელიც 3 მილიონი ასლის ოდენობით გაიყიდა.<ref name="dvdsales">''{{cite web|url=http://whatisthematrix.warnerbros.com/rl_cmp/rl_press_August_01_00.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080305104849/http://whatisthematrix.warnerbros.com/rl_cmp/rl_press_August_01_00.html|archivedate=მარტი 5, 2008|title=Press release – August 1, 2000 – The Matrix DVD: The first to sell 3 million|publisher=Warner Bros., Inc.|work=Whatisthematrix.warnerbros.com|location=Burbank|date=August 1, 2000|accessdate=April 10, 2012}}</ref>

ფილმის მეინსტრიმული წარმატების შემდეგ გამოვიდა ორი გაგრძელება - ''[[მატრიცა: გადატვირთვა]]'' და ''[[მატრიცა: რევოლუცია]]''. ისინი გადაღებული იქნა ერთდროულად (კოდური სახელწოდებით ''ზორბა კაცი''<ref>{{cite web|url=http://www.wired.com/wired/archive/11.05/matrix2_pr.html |title=Matrix<sup>2</sup> |author=Steve Silberman |date = May 2003|work=Wired |publisher=Wired Digital/[[Condé Nast Publications]] |accessdate=2010-01-16}}</ref>). ორივე გამოვიდა 2003 წელს. მათში აღწერილია მანქანების დიდი არმიის იერიში [[ზიონი (მატრიცა)|ზიონზე]]. ნეო ამ ფილმებში უფრო ვრცლად შეიტყობს მატრიცის ისტორიის და თავის, როგორც რჩეულის როლის შესახებ. გაგრძელებები აგრეთვე გამოირჩევა უფრო ამბიციური მოქმედებებიანი სცენებით და ვიზუალური ეფექტებით.

==მიღება==

===კინოთეატრები===
{| class="wikitable" style="width:99%;"
|-
! rowspan="2" | ფილმი
! rowspan="2" | გამოსვლის თარიღი
! colspan="3" | შემოსავალი
! colspan="2" text="wrap"| რეიტინგი
! rowspan="2" | ბიუჯეტი
! rowspan="2" | წყარო
|-
! ჩრდილოეთი ამერიკა
! ჩრდილოეთ ამერიკის გარეთ
! მსოფლიო
! ჩრდილოეთი ამერიკა (ყველა დროის)
! მსოფლიო (ყველა დროის)
|-
| style="text-align:center;"| ''[[მატრიცა (ფილმი)|მატრიცა]]''
| style="text-align:center;"| მარტი 31, 1999
| style="text-align:center;"| $171,479,930
| style="text-align:center;"| $292,037,453
| style="text-align:center;"| $463,517,383
| style="text-align:center;"| #199
| style="text-align:center;"| #139
| style="text-align:center;"| $63 მილიონი
| style="text-align:center;"| <ref>{{cite web|url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=matrix.htm|title=The Matrix (1999)|publisher=[[Box Office Mojo]]|accessdate=2012-07-07}}</ref>
|-
| style="text-align:center;"| ''[[მატრიცა: გადატვირთვა]]''
| style="text-align:center;"| მაისი 15, 2003
| style="text-align:center;"| $281,576,461
| style="text-align:center;"| $460,552,000
| style="text-align:center;"| $742,128,461
| style="text-align:center;"| #60<br>#107 <sup>'''(A)'''</sup>
| style="text-align:center;"| #55
| style="text-align:center;"| $150 მილიონი
| style="text-align:center;"| <ref>{{cite web|url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=matrixreloaded.htm|title=The Matrix Reloaded (2003)|publisher=[[Box Office Mojo]]|accessdate=2012-07-07}}</ref>
|-
| style="text-align:center;"| ''[[მატრიცა: რევოლუცია]]''
| style="text-align:center;"| ნოემბერი 5, 2003
| style="text-align:center;"| $139,313,948
| style="text-align:center;"| $288,029,350
| style="text-align:center;"| $427,343,298
| style="text-align:center;"| #297
| style="text-align:center;"| #162
| style="text-align:center;"| $150 მილიონი
| style="text-align:center;"| <ref>{{cite web|url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=matrixrevolutions.htm|title=The Matrix Revolutions (2003)|publisher=[[Box Office Mojo]]|accessdate=2012-07-07}}</ref>
|-
! colspan="2" | სულ
! $592,370,339
! $1,040,618,803
!| $1,632,989,142
! colspan="2" | 
! $363 მილიონი
! <ref>{{cite web|url=http://www.boxofficemojo.com/franchises/chart/?id=matrix.htm |title=The Matrix Moviesat the Box Office |accessdate=July 15, 2014 |publisher=Box Office Mojo}}</ref>
|-
| colspan="9" | <small>'''სიის სიმბოლოები'''</small>
* <small><sup>'''(A)'''</sup> აღნიშნავს შეცვლილ რეიტინგს, გამომდინარე ბილეთების მიმდინარე ფასებიდან ([[Box Office Mojo]]-ს მიერ).</small>
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.hackthematrix.org/ მატრიცის ენციკლოპედია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120421130911/http://www.hackthematrix.org/ |date=2012-04-21 }}
* [http://www.horrorlair.com/movies/the_matrix.html სხვადასხვა სცენარი]

==სქოლიო==

{{სქოლიოს სია}}

{{მატრიცა}}

[[კატეგორია:ამერიკული ფილმები]]
[[კატეგორია:ავსტრალიური ფილმები]]
[[კატეგორია:მატრიცა (ფრენჩაიზი)]]
[[კატეგორია:მედია-ფრენჩაიზები]]
[[კატეგორია:Warner Bros.-ის ფილმები]]
[[კატეგორია:კიბერპანკური ფილმები]]
[[კატეგორია:ანტიუტოპიური ფილმები]]
[[კატეგორია:ფილმების სერიები]]
[[კატეგორია:Village Roadshow Pictures-ის ფილმები]]
[[კატეგორია:Silver Pictures-ის ფილმები]]
[[კატეგორია:ფილმების ტრილოგიები]]