იხილეთ წყარო გვერდისთვის მაქსიმილიან I (ბავარია)

{{ინფოდაფა მმართველი 
|სახელი                  = მაქსიმილიან I (IV)
|ორიგინალური სახელი     = Maximilian I. von Bayern
|სურათი                 = King Max I Joseph in Coronation Robe.jpg
|წარწერა                 =
<!-- პირველი თანამდებობა -->
|ქვეყანა                  = [[ბავარია|ბავარიის]]  
|თანამდებობა             = [[კურფიურსტები|კურფიურსტი]]   
|რიგი                    =
|კორონაცია               =
|მმართველობის დასაწყისი  = [[16 თებერვალი]] [[1799]]
|მმართველობის დასასრული = [[1 იანვარი]] [[1806]]
|პრეზიდენტი             =
|ვიცე-პრეზიდენტი         =
|წინამორბედი             = [[კარლ IV თეოდორი]]
|მემკვიდრე               = ტიტული გაუქმდა 
<!-- მეორე თანამდებობა -->
|ქვეყანა2                 = [[ბავარია|ბავარიის]]  
|თანამდებობა2            =  [[მეფე]]  
|რიგი2                   =
|კორონაცია2              =
|მმართველობის დასაწყისი2 = [[1 იანვარი]] [[1806]] 
|მმართველობის დასასრული2= [[13 ოქტომბერი]] [[1825]]
|პრეზიდენტი2            =
|ვიცე-პრეზიდენტი2        =
|წინამორბედი2            = ტიტული დაარსდა
|მემკვიდრე2              = [[ლუდვიგ I (ბავარიის მეფე)|ლუდვიგ I]]
<!-- პირადი მონაცემები -->
|სხვა წოდებები           = 
|ვიცე-პრეზიდენტი        = 
|პარტია                 = 
|დაბადების თარიღი       = [[27 მაისი]] [[1756]]
|დაბადების ადგილი       = [[შვეტცინგენი]]
|გარდაცვალების თარიღი   = [[13 ოქტომბერი]] [[1825]]
|გარდაცვალების ადგილი   = [[მიუნხენი]]
|ქორწინება               = [[ავგუსტა ვილჰელმინა ჰესენ-დარმშტადტელი]]<br/>(ქ. 1785 - გარდ. 1796)<br/>[[კაროლინა ბადენელი]]<br/>(ქ. 1797)
|შვილები                = [[ლუდვიგ I (ბავარია)|ლუდვიგ I, ბავარიის მეფე]]<br/>[[ავგუსტა ბავარიელი|ავგუსტა, ლოიხტენბერგის ჰერცოგინია]]<br/>[[კაროლინა ავგუსტა ბავარიელი|კაროლინა, ავსტრიის იმპერატრიცა]]<br/>[[ელიზაბეთ ლუდოვიკა ბავარიელი|ელიზაბეთი, პრუსიის დედოფალი]]<br/>[[ამალია ავგუსტა ბავარიელი|ამალია, საქსონიის დედოფალი]]<br/>[[სოფია ბავარიელი|სოფია, ავსტრიის ერცჰერცოგინია]]<br/>[[მარია ანა ბავარიელი (1805-1877)|მარია, საქსონიის დედოფალი]]<br/>[[ლუდოვიკა ბავარიელი|ლუდოვიკა, ბავარიის ჰერცოგინია]]
|სრული სახელი          =
|დინასტია               = [[ვიტელსბახები]]
|მამა                   = ფრდირიხ მიხაელი
|დედა                  = მარია ფრანცისკა
|რელიგია               = [[კათოლიციზმი]]
|ხელმოწერა             =
<!-- სამხედრო კარიერა -->
|მეტსახელი             = 
|ეროვნება              = 
|კუთვნილება            = 
|სამხედრო წლები        = 
|წოდება                = 
|ჯარის სახეობა          = 
|მეთაურობდა            = 
|ნაწილი                = 
|ბრძოლები/ომები        = 
|ჯილდოები             = 
|კავშირი                = 
|სამსახურიდან გადადგომა = 
}}
'''მაქსიმილიან I''' ({{lang-de|''Maximilian I. von Bayern''}}), ასევე '''მაქსიმილიან I იოსეფი''' დ. [[27 მაისი]], [[1756]] — გ. [[13 ოქტომბერი]], [[1825]]) — [[ბავარია|ბავარიის]] [[კურფიურსტები|კურფიურსტი]]  1799–1806 წლებში (როგორც '''მაქსიმილიან IV'''). ბავარიის მეფე [[1806]] წლის [[1 იანვარი|1 იანვრიდან]].

==ბიოგრაფია==
მაქსიმილიან I იყო პრინც მიხაელის და მარია ფრანცისკა ზულცბახელის ვაჟი. [[1795]] წელს მემკვიდრეობით მიიღო ქალაქი [[ცვაიბრიუკეი]], ხოლო [[კარლ II თეოდორი]]ს გარდაცვალების შემდეგ გახდა ბავარიის  კურფიურსტი და იულიხ-ბერგის ჰერცოგი.

მისი მმართველობის დროს დაიხურა მრავალი მონასტერი, უნივერსიტეტი გადაიქანეს [[ინგოლშტადტი]]დან [[ლანდსჰუტი|ლანდსჰუტში]], დაარსდა ხელოვნების აკადემია, გაუმჯობესდა სასკოლო სწავლება, ჩატარდა საფუძვლიანი რეფორმები: შეიარაღებულ ძალებში, ეკონომიკაში, სოფლის მეურნეობაში, გემთშენებლობაში და პოლიციაში. 

ბავარიის განათლების [[სეკულარიზაცია (ისტორია)|სეკულარიზაცია]]ში მაქსიმილიანის ღვაწლის აღსანიშნავად მისი სახელი ეწოდა ბავარიის უნივერსიტეტს: ვიურცბურგის უნივერსიტეტს ეწოდა იულიუს მაქსიმილიანის დახელი და მიუნხენის უნივერსიტეტს ლუდვიგ მაქსიმილიანის სახელი. მაქსიმილიან იოსეფ სახელის ატარებს მიუნხენის ერთ-ერთი მოედენი ძველ უბანში.

==ოჯახი==
[[1785]] წელს მაქსიმილიან I დაქორწინდა ავგუსტ ვილჰელმინა ჰესენ-დარმშტადტელზე, რომელთანაც შეეძინა 5 შვილი:
* [[ლუდვიგ I (ბავარიის მეფე)|ლუდვიგ I]] ([[1786]]—[[1868]]);
* [[ავგუსტა ამალია ბავარიელი|ავგუსტა]] ([[1788]]—[[1851]]); 
* ამალია ([[1790]]—[[1794]]);
* [[კაროლინა ავგუსტა ბავარიელი|კაროლინა]] ([[1792]]—[[1873]]); 
* [[კარლ თეოდორ მაქსიმილიან ავგუსტ ავსტრიელი|კალ თეოდორი]] ([[1795]]—[[1875]]); 

40 წლის ასაკში მაქსიმილიანი დაქვრივდა და [[1795]] წელს მეორედ დაქორწინდა კაროლინე ბადენელზე, რომელთენაც ეყოლა 8 შვილი:
[[ფაილი:Joseph Karl Stieler - Portrait of the youngest daughters of Maximilian I of Bavaria (Sophie, Marie, and Ludovika).jpg|left|მინიატიურა|მაქსიმილიან I-ის ქალიშვილები:ლუდოვიკა, მარია და სოფია]]
* ვაჟი ([[1799]]);
* მაქსიმილიანი ([[1800]]—[[1803]]);
* [[ელიზაბეთ ლუდოვიკა ბავარიელი|ელიზაბეთი]] ([[1801]]—[[1873]]);
* [[ამალია ავგუსტა ბავარიელი|ამალია]] ([[1801]]—[[1877]]);
* [[მარია ანა ბავარიელი (1805-1877)|მარია ანა]] ([[1805]]—[[1877]]);
* [[სოფია ბავარიელი|სოფია]] ([[1805]]—[[1872]]);
* [[ლუდოვიკა ბავარიელი|ლუდოვიკა]] ([[1808]]—[[1892]]);
* მაქსიმილიანა ([[1810]]—[[1821]])

==ლიტერატურა==
* [[Herbert Eulenberg]]: ''Die letzten Wittelsbacher''. Phaidon, Wien 1929. S. 25-55.
* Hans Lehmbruch: ''Ein neues München. Stadtplanung und Stadtentwicklung um 1800. Forschungen und Dokumente''. Buchendorf 1987
* [[Winfried Nerdinger]] (Hrsg.): ''Klassizismus in Bayern, Schwaben und Franken – Architekturzeichnungen 1775–1825. Ausstellungskatalog der Architektursammlung der Technischen Universität München und des Münchner Stadtmuseums in Verbindung mit dem Zentralinstitut für Kunstgeschichte und dem Bayerischen Hauptstaatsarchiv''. München 1980
* [[Martha Schad]]: ''Bayerns Königinnen'', Piper 2005

{{ბავარიის მეფეები}}

[[კატეგორია:ბავარიის მეფეები]]
[[კატეგორია:ვიტელსბახები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 27 მაისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1756]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი  13 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1825]]
[[კატეგორია:ბავარიის კურფიურსტები]]