იხილეთ წყარო გვერდისთვის მზეწვერის წმინდა გიორგის ეკლესია

[[ფაილი:Mzetsveri Church 3.jpg|მინი|მზეწვერის ეკლესია]]
'''მზეწვერის წმინდა გიორგის ეკლესია''' —  [[არქიტექტურა|არქიტექტურული]] და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] ძეგლი, მდებარეობს [[საქართველო|საქართველოში]], [[მცხეთა-მთიანეთის მხარე|მცხეთა-მთიანეთის მხარეში]], [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი|დუშეთის მუნიციპალიტეტში]], ისტორიულ [[მთიულეთი|მთიულეთში]], დაბა [[ფასანაური|ფასანაურის]] სამხრეთ მიმართულებით მდებარე სოფელ [[ბუჩაანი|ბუჩაანის]] სამხრეთით მდებარე ტყით დაფარულ მთის წვერზე, [[მდინარე]] [[არაგვი]]ს მარცხენა სანაპიროზე.

ეკლესიას [[2006]] წლის, [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს ბრძანებულების თანახმად მიენიჭა   [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის]] კატეგორია<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/99220 საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება № 665, 2006 წლის 7 ნოემბერი, ქ. თბილისი, კულტურის ზოგიერთი უძრავი ძეგლისათვის ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის მინიჭების შესახებ]</ref>.

== არქიტექტურული აღწერა ==
[[ფაილი:Mzetsveri Church 7.jpg|მინი|შესასვლელი]]
[[ფაილი:Mzetsveri Church 12.jpg|მინი|საკურთხეველი]]
მზეწვერის წმინდა გიორგის ეკლესია [[დარბაზული ეკლესია|დარბაზულია]], რომლებსაც [[სამხრეთი|სამხრეთიდან]], [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]] და [[ჩრდილოეთი|ჩრდილოეთიდან]] ერთიანი, ვიწრო გარშემოსავლელი ეკვრის (ძირითადი ზომებია 13.3X12 მ). გარშემოსავლელს ორი სწორკუთხა შესასვლელი აქვს – სამხრეთიდან (მოგვიანებით ამოუშენებიათ) და დასავლეთიდან. მათგან სამხრეთისა შესაბამისი კედლის შუა ნაწილშია, ხოლო დასავლეთისა გარშემოსავლელის ჩრდილო–დასავლეთ კუთხესთან. მოგვიანებით ამ უკანასკნელისათვის გარედან მიუდგამთ გეგმით ტრაპეციის მაგვარი მცირე (4.2X2.2 მ) სადგომი; რომელსაც ერთადერთი შესასვლელი დასავლეთიდან აქვს. როგორც ჩანს, იგი კარიბჭის ფუნქციას ასრულებდა. გარშემოსავლელი ეკლესიას უკავშირდება ორი სწორკუთხა შესასვლელით, რომლებიც ერთმანეთის მოპირდაპირედ, ეკლესიის სამხრეთ და ჩრდილოეთ კედლების დასავლეთ ნაწილშია გაჭრილი ისე, რომ ინტერიერის მხრიდან ისინი შესაბამისი კედლების კიდეებში აღმოჩნდნენ. ეკლესიის შიდა სივრცე აღმოსავლეთით სწორკუთხა საკურთხევლითაა დასრულებული. საკურთხევლის აღმოსავლეთ ნაწილში ფართო სარკმელია გაჭრილი, რომელსაც რაფა საფეხურებად აქვს დამუშავებული. სარკმელი შიგნით ბრტყლადაა გადახურული, ხოლო გარედან თაღოვანია. მსგავსი თითო სარკმელია სამხრეთ კედლის აღმოსავლეთ ნაწილში და დასავლეთ კედლის ღერძზე. მოგვიანებით დასავლეთ სარკმლის ქვემოთ (იატაკიდან 1.2 მ სიმაღლეზე) ფართო სწორკუთხა ღიობი მოუწყვიათ, რომელიც გარშემოსავლელის დასავლეთ ნაწილის სივრცეში გადის. საკურთხევლის გვერდის კედლებში თითო სწორკუთხა ნიშია. სამხრეთის ნიშის ზემოთ კიდევ ერთი მცირე სწორკუთხა ნიშია.  საკურთხევლის აღმოსავლეთ კედელზე, სარკმლის ქვემოთ, სწორკუთხა ტრაპეზია მიდგმული. საკურთხევლის ბაქანი დარბაზის იატაკის მიმართ საფეხურებითაა შემაღლებული, რომელზედაც (საკურთხევლის მხრების ხაზზე) შემორჩენილია კვადრატული (1.1X1.1 მ) შემაღლება, რომელიც ტრაპეზის ან ჯვრის საყრდენი პოსტამენტის ნაწილი უნდა იყოს. საკურთხეველი გადახურულია ერთიანი კამარით, რომელსაც დარბაზის კამარის მსგავსად, განიკვეთში ოდნავ გაშლილი ნახევარწრის ფორმა აქვს.  დარბაზის გრძივ კედლებზე შირიმით ნაწყობი თითო ერთსაფეხურიანი პილასტრია. პილასტრებს მარტივპროფილიან კაპიტელებს კამარის საბჯენი თაღი ეყრდნობა. ეს კონსტრუქცია დარბაზის სივრცეს ორ არათანაბარ ნაწილად ყოფს, რომელთაგანაც დასავლეთისა თითქმის ორჯერ აღემატება აღმოსავლეთისას, ორივე პილასტრში (იატაკიდან 2მ სიმაღლეზე) თითო, მცირე სწორკუთხა ნიშია. დარბაზის კედლებს მთელ სიგრძეზე საფეხური გასდევს.  

=== მოხატულობა ===
[[ფაილი:Mzetsveri Church 17.jpg|მინი|მოხატულობა დასავლეთ კედელზე]]
ინტერიერი შელესილი და  მოხატულია. მოხატულობა [[XII საუკუნე|XII]]-[[XIII საუკუნე|XIII საუკუნეებს]] განეკუთვნება. 

საკურთხევლის [[კამარა|კონქში]] წარმოდგენილია ვედრების რთული რედაქცია. [[აფსიდა|აფისიდის]] ქვემოთა რეგისტრში გამოსახულია რვა წმინდა მამის ფრონტალური ფიგურა, რომელთა შორის განთავსებულია ანთებულ სანთლებიანი ორი შანდალი. დანარჩენ სამ კედლეზე მოხატულობა (ფრაგმენტულადაა შემორჩენილი) ორ რეგისტრადაა წარმოდგენილი. კედლებზე გაირჩევა შემდეგი კომპოზიციები: სამხრეთ კედლის ზედა რეგისტრის დასავლეთის ნაწილში – [[იერუსალიმი|იერუსალიმში]] შესვლა. ქვედა რეგისტრის აღმოსავლეთ ნაწილში – [[ნათლისღება]], დასავლეთ ნაწილში [[ფერისცვალება]]. დასავლეთ კედლის ზედა რეგისტრის სამხრეთ ნაწილში – ლაზარეს აღდგინება, ჩრდილოეთ ნაწილში – [[მირქმა]]. ამავე კედლის ქვედა რეგისტრის სამხრეთ ნაწილში – [[წმინდა გიორგი|წმინდა გიორგის]] ციური კურთხევა, ჩრდილოეთ ნაწილში – სულიწმინდის მოფენა. ჩრდილოეთ კედლის ქვედა რეგისტრის დასავლეთ ნაწილში – ღვთისმშობლის მიძინება. აღმოსავლეთ ნაწილში წარმოდგენილია საერო პირი, რომელსაც ხელში უჭირავს (ალბათ მინდატუხუცესი ჭიაბერი, რომელიც ფლობდა „შიდა მთიულეთს“ [[1191]]–[[1205]]/[[1208]] წლებში). [[პილასტრი|პილასტრებზე]] განირჩევა ცალკე მდგომ ფიგურათა ფრაგმენტები. საკურთხეველში და კედლებზე მოხატულობის ქვემოთა საზღვარი გამოყოფილია ფართო დეკორატიული ზოლით, რომლის ქვემოთ, იატაკის დონემდე, კედლის სიბრტყეთა დარჩენილი ნაწილები დაფარულია ტეხილი ხაზებით შედგენილი პანელით. მხატვრობის ფერთა გამაში ჭარბობს წითელი, ცისფერი და ფორთოხლისფერის კაშკაშა და ნათელი ტონები. სახეთა დამუშავებაში გამოყენებულია ვარდისფერი ტონი, რომელიც მოდელირებულია მომწვანო ტონებით. ზოგიერთ კომპოზიციაზე შემორჩენილია შავი საღებავით შესრულებული [[ასომთავრული]] განმარტებითი წარწერები. ორ კომპოზიციაზე (მირქმა, ღვთისმშობლის მიძინება) წარწერები [[ნუსხური|ნუსხურია]], რომელშიც ჩართულია ასომთავრული გრაფემები. 

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია]]

{{Commonscat|Mzetsveri Church}}

== ლიტერატურა ==
{{სძა|2|233-235}}
* გვასალია ჯ., არაგვის ხეობის ისტორიული გეოგრაფიის საკითხები, „საქართველოს ისტორიული გეოგრაფიის კრებული“, ტ. 5, თბ., 1975

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დუშეთის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
[[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]]