იხილეთ წყარო გვერდისთვის მორუენი

{{ინფოდაფა ტოლკინის პერსონაჟი
|გმირის_სახელი = მორუენი
|სურათი =
| ფონი = edain
|ქართ_თარგმანი =   
|სხვა_სახელები = ედელუენი, დორ-ლომინის ქალბატონი
|გმირის_წოდება = 
|გმირის_რასა = [[ადამიანი (შუახმელეთი)|ადამიანები]]
|გმირის_კულტურა = [[ედაინები]], [[ბეორის საგვარეულო|პირველი საგვარეულო]]  
|გმირის_დაბადება = {{ME-date|YS|443}}
|ცხოვრების წლები = {{ME-date|YS|443}} – {{ME-date|YS|501}}  
|წარმოშობა = 
|ადგილი = 
|სამეფო = [[დორ-ლომინი]]
|მეორე სამეფო = 
|გმირის_სიკვდილი = {{ME-date|YS|501}}
|ამანში_წასვლა = 
|გმირის_წარმოშობა = 
|გმირი_წიგნებში = ''[[სილმარილიონი]]'',<br>''[[ჰურინის შვილები]]''
}}

'''მორუენი''' — პერსონაჟი [[ჯ.რ.რ. ტოლკინი]]ს [[ლეგენდარიუმი|ლეგენდარიუმში]]<ref>{{Me-ref|Silm}}</ref><ref>{{Me-ref|Hurin}}</ref><ref>{{Me-ref|UT|''Narn i Hîn Húrin''}}</ref>. [[ედაინები|ედაინური]] წარმომავლობის ქალბატონი, [[ბეორი]]ს დინასტიიდან. ადრეულ ხელნაწერებში მას ერქვა '''მავინი''' ([[ქუენიური|ქუენ.]]: ''მავოინე''), მოგვიანებით - მაილვინი, მორვინი. იყო [[ბარაგუნდი]]ს ასული.

==ცხოვრება==

დაიბადა დორთონიონში და იყო მათ შორის, ვინც [[ემელდირი]]ს მიერ [[დაგორ ბრაგოლახი]]ს შემდგომ იქნა გადარჩენილი. შემდეგ დასახლდა [[ჰითლუმი|ჰითლუმში]] (სხვადასხვა ვერსიით, ბრძოლის დროს იგი უკვე ჰითლუმში ცხოვრობდა, ვინაიდან იმ პერიოდში იქ ახლობლებს სტუმრობდა). მორუენი იყო [[ჰურინი]]ს ცოლი და [[ტურინ ტურამბარი|ტურინი]]ს, [[ლალაითი]]სა და [[ნიენორი]]ს (ნინიელის) დედა. ისევე, როგორც ჰურინის მთელი საგვარეულო და ახლობლობა, მორუენიც დაწყევლილი იქნა [[მორგოთი]]ს მიერ.

ერთ-ერთი პირველი ვერსიით (''[[შუახმელეთის მოწყობა|ქუენტა ნოლდორინვა]]'') მორუენი მშვენიერებით ელდართ ასულთა მსგავსი იყო. ამბობენ, რომ იგი იყო მოკვდავთა შორის უმშვენიერესი. ამ მშვენიერებისთვის მას უწოდეს „ელედუენი“{{შენიშვნა|name=edhelwen}} (განმარტებულია, როგორც „ელფური ნათება“ ან „ელფი ქალი“, ხოლო ჰურინის შვილების თქმულების გვიანდელ ვერსიებში - „ელფურად მშვენიერი“). ხასიათით მორუენი იყო ამაყი და მკაცრი. უბედურებას უსიტყვოდ აიტანდა და გრძნობებს არ გამოხატავდა. ეს თვისებები ტურინსაც გადაეცა.

მისი მამა [[ნირნაეთ არნოედიადი]]ს შემდეგ არ დაბრუნებულა. როდესაც [[ჰითლუმი]] აღებული იქნა აღმოსავლეთელების მიერ, რომლებმაც ჰადორის საგვარეულო დაიმორჩილეს, ტურინი მორუენმა გააგზავნა [[დორიათი|დორიათში]]. თავად ჰითლუმში დარჩა, ვინაიდან ელოდებოდა კიდევ ერთ შვილს, რომელიც მოგვიანებით დაიბადა - ნიენორს (სხვადასხვა ვერსიით, ნიენორი ჯერ კიდევ ტურინის წასვლამდე დაიბადა, მაგრამ მორუენს არ სურდა მისი რთული მოგზაურობით დატვირთვა). ჰურინის ნათესავი, [[აერინი]], რომელიც აღმოსავლეთელ [[ბროდა]]სთან იყო დაქორწინებული, მორუენს ხშირად ეხმარებოდა. აღმოსავლეთელებს ეშინოდათ მორუენის, რადგან სწამდათ, რომ იგი ჯადოსნურ ძალას ფლობდა და [[ელფი (შუახმელეთი)|ელფებთან]] კავშირში იყო.

თინგოლმა დორიათში დასახლება მორუენსაც შესთავაზა, მაგრამ მან იუარა. სავარაუდოდ, არ სურდა ჰურინის საგვარეულოს მიტოვება, ვინაიდან სწამდა, რომ ქმარი ადრე თუ გვიან დაბრუნდებოდა. ამასთან, იგი მეტად ამაყი იყო. ცხოვრობდა თავის ასულთან ერთად [[ჰითლუმი#დორ-ლომინი|დორ-ლომინში]]. მოგვიანებით აპირებდა დორიათში გამგზავრებას, მაგრამ გზა მეტად სახიფათო იყო. მხოლოდ წლების შემდეგ, როდესაც ტურინი [[ნარგოთრონდი|ნარგოთრონდში]] იმყოფებოდა და [[სირიონი]]ს დასავლეთით მდებარე მიწები გათავისუფლებული იქნა, მორუენი და ნიენორი გადავიდნენ დორიათში, მაგრამ ტურინი იქ აღარ დახვდათ.

როდესაც დორიათში ცნობილი გახდა ნარგოთრონდის დანგრევის შესახებ და ის, რომ ტურინი ''მორმეგილის'' სახელს ატარებდა, [[მელიანი]]ს აკრძალვის მიუხედავად მორუენმა დატოვა დორიათი და შვილის საძებნელად გაემგზავრა. [[თინგოლი|თინგოლმა]] მას ფეხდაფეხ გაუგზავნა [[მაბლუნგი]]. ამ უკანასკნელმა, თავის თანმხლებებთან ერთად, სცადა მორუენის დარწმუნება, რომ უმჯობესი იყო დორიათში დაბრუნება. აღმოჩნდა, რომ რაზმთან ერთად ასევე ფარულად იმგზავრა [[ნიენორი|ნიენორმაც]]. მაგრამ დედის გადარწმუნება შეუძლებელი იყო.

დორიათიდან მორუენის გამგზავრების სხვა ვერსია წარმოდგენილია „[[დაკარგული მოთხრობების წიგნი|დაკარგული მოთხრობების წიგნში]]“. ამ ვერსიის მიხედვით, მორუენმა თინველინტს (თინგოლის სახელის ვარიანტი) სთხოვა დრაკონთან ბრძოლაში დახმარება და უკანასკნელი დათანხმდა, ვინაიდან თინველინტს სურდა დრაკონის განძეულის მითვისება. ნაგროთრონდთან გლაურუნგმა, რომელმაც უკვე შეიტყო ლაშქრის მოახლოების შესახებ, იგრვლივ გაავრცელა ნისლი. ადრეული ტექსტების მიხედვით, მორუენი ჩამორჩა სხვებს და მოჯადოებული იქნა დრაკონის მიერ (უცნობია, თუ როგორ). „ქუენტა ნოლდორინვას“ მიხედვით, ყველაფერი ასე ხდებოდა - დრაკონის მიერ წარმოქმნილი ორთქლის დანახვისას მორუენი დააბრუნეს დორიათში და მან მხოლოდ იქ შეიტყო ნიენორის გაქრობის შესახებ - სწორედ ამის შემდეგ დატოვა მან დორიათი კიდევ ერთხელ. მაგრამ არსებობს კიდევ უფრო ძველი ჩანაწერები („[[შუახმელეთის მოწყობა|ბელერიანდის მატიანე]]“ / „[[დაუსრულებელი თხზულებები|Narn i Chîn Húrin]]“), სადაც მითითებულია, რომ ის ნისლში დაიკარგა. ერთ-ერთ გვიანდელ ტექსტში, „[[ძვირფასი ქვების ომი|რუხ მატიანეებში]]“ მოყვანილია ორივე ვერსია - დორიათში დაბრუნებით და მის გარეშე, რომელიმე ვერსიისათვის უპირატესობის მინიჭების გარეშე.

„სილმარილიონის“ თანახმად, წლების შემდეგ ჰურინმა დატოვა [[ანგბანდი]] და მორუენი ტურინის საფლავთან ამოიცნო. ქალი მის კალთაში აღესრულა და ჰურინმა იგი იქვე დაასაფლავა.

„დაკარგული მოთხრობების წიგნში“ ნახსენებია, რომ ტურინის საფლავთან ერთხელ გამოჩნდა ქალი, რომელიც იქ დიდ ხანს დადიოდა და თავს მორუენს უწოდებდა. ადრეულ „სილმარილიონში“ მოყვანილია მსგავსი ვარიანტი, რომლის თანახმად იგი და ჰურინი უნახავთ ტყეში. „რუხ მატიანეებში“ მხოლოდ ის არის მითითებული, რომ მისი შემდგომი ბედი უცნობია. „რუხი მატიანეების“ სამუშაო ვარიანტებში აგრეთვე წერია, რომ ნიენორის დაღუპვის შემდეგ მორუენი შეხვდა ტურინს, რომელიც ვერ იცნო, მაგრამ ტურინმა იგი საუბრით ამოიცნო.

[[გლირჰუინი|გლირჰუინმა]], მგოსანმა [[ბრეთილი]]დან, დატოვა სიმღერა, რომელშიც საუბარი იყო იმაზე, რომ ტურინის და მორუენის საფლავის ქვას მორგოთი ვერ ეხებოდა. პირველი ეპოქის დასრულების შემდეგ ეს ადგილი ნამდვილად ხელშეუხებელი დარჩა ([[რისხვის ომი]]ს შემდეგაც კი). ადგილს [[მეორეხარისხოვანი ადგილები ბელერიანდში#კაბედ-ენ-არასი|ტოლ მორუენი]] ეწოდა.

==შენიშვნა==

{{reflist|group=lower-alpha|refs={{შენიშვნა|name=edhelwen|„სილმარილიონში“ და „დაუსრულებელ მოთხრობებში“ მორუენის სახელი სინდარულად მითითებულია, როგორც '''ელედუენი'''. ჯ.რ.რ. ტოლკინი იყენებდა სწორედ ამ ფორმას, მაგრამ მოგვიანებით შეცვალა '''ედელუენით'''. მიზეზი ის არის, რომ ''ელედ'', რაც ''ელფს'' ნიშნავდა, ჩანაცვლდა ''ედელ''-ით; ფორმა ''ელედრიმი'' შენარჩუნდა, მაგრამ იგი ამჯერად მომდინარეობდა ''ელენ''-იდან. [[კრისტოფერ ტოლკინი]]ს მიერ ''ელედუენის'' გამოყენება შეცდომაა. იხ. ''ძვირფასი ქვების ომი'', გვ. 142, 230, 273, 362-364, 377-8.}}
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
*{{Tgw|Morwen}}

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

{{შუახმელეთი}}

[[კატეგორია:შუახმელეთის ედაინები]]
[[კატეგორია:სილმარილიონის პერსონაჟები]]
[[კატეგორია:ჰურინის შვილების პერსონაჟები]]