იხილეთ წყარო გვერდისთვის ნახშირწყლები

[[ფაილი:Lactose.svg|მინი|[[ლაქტოზა]] რომელიც [[რძე]]შია.]]
'''ნახშირწყლები''' — რთული ორგანული ნაერთები, რომელთა შედგენილობაში შედის [[ნახშირბადი]]ს, [[ჟანგბადი]]სა და [[წყალბადი]]ს ატომები. განასხვავებენ მარტივსა და რთულ ნახშირწყლებს. მარტივ ნახშირწყლებს მონოსაქარიდები ეწოდება. რთული ნახშირწყლები არის პოლიმერები, რომლებშიც [[მონოსაქარიდები]] [[მონომერი]]ს როლს ასრულებენ. ორი მონოსაქარიდისაგან წარმოიქმნება დისაქარიდი, სამისაგან - ტრისაქარიდი, მრავლისაგან — პოლისაქარიდი. ყველა მონოსაქარიდი უფერო ნივთიერებაა, წყალში კარგად იხსნება; თითქმის ყველას აქვს ტკბილი, სასიამოვნო გემო. ყველაზე გავრცელებული მონოსაქარიდებია [[გლუკოზა]], [[ფრუქტოზა]], [[რიბოზა]] და [[დეზოქსირიბოზა]]. ისინი შედიან ნუკლეინის მჟავებისა და ატმოსფეროს შემადგენლობაში.

დი- და ტრისაქარიდები მონოსაქარიდის მსგავსად, კარგად იხსნება წყალში, აქვთ ტკბილი გემო. მონომერული რგოლების რიცხვის ზრდასთან ერთად პოლისაქარიდების ხსნადობა კლებულობს, ტკბილი გემო ქრება. დისაქარიდებიდან განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ჭარხლისა და რძის შაქრები. პოლისაქარიდებიდან ფართოდაა გავრცელებული [[სახამებელი]], [[გლიკოგენი]], უჯრედის [[ცელულოზა]]. მერქანი თითქმის წმინდა [[ცელულოზა]]ა. ამ პოლისაქარიდების მონომერი [[გლუკოზა]]ა.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{commonscat-inline|Carbohydrates}}
* {{de}} [http://www.planetsenior.de/kohlenhydrate/ რა არის ნახშირწყლები?]
* {{en}} [http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/2carb/ Nomenclature of Carbohydrates]

== ლიტერატურა ==
* {{de}} Jochen Lehmann: ''Kohlenhydrate. Chemie und Biologie.'' Thieme, Stuttgart und New York 1996, 2001 (2. Auflage), ISBN 3-13-532902-X
* {{en}} ''Structure and Catalysis''. In: A. L. Lehninger, D. L. Nelson, M. M. Cox (Hrsg.): ''Principles of Biochemistry''. Worth Publishers, New York 1993, S. 252–252.

[[კატეგორია:ნახშირწყლები|*]]