იხილეთ წყარო გვერდისთვის ოკლენდი

{{მმ}}
{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                = ქალაქი
 |ქართული სახელი        = ოკლენდი
 |მშობლიური სახელი   = {{lang-en|''Auckland''}} / [[მაორული ენა|მაორ.]] Tāmaki-makau-rau
 |ქვეყანა                  = ახალი ზელანდია
|დაქვემდებარება = 
 |პანორამა = AucklandCity800.jpg
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
 |დროშა = 
 |გერბი = 
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე           = 
 |lat_dir = S |lat_deg = 36 |lat_min = 51 |lat_sec = 0
  |lon_dir = E |lon_deg = 174 |lon_min = 47 |lon_sec = 0
  |CoordAddon             = type:city(1320700)_region:NZ
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა      = 200
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი           = 
 |რეგიონი                 = 
 |რეგიონი ცხრილში        = 
 |შიდა დაყოფა = 
|რაიონის ტიპი = 
 |რაიონი                  = 
 |მმართველის ტიპი        = 
 |მმართველი              = 
 |დაარსების თარიღი     = 
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან             = 
 |ფართობი                 = 1086
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 
 |მოსახლეობა              = 1 415 550
  |აღწერის წელი           = 2013
  |სიმჭიდროვე             = 1303,45
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = 
 |დროის სარტყელი         = +12
 |DST                      = 13
 |სატელეფონო კოდი        = 
 |საფოსტო ინდექსი         = 
 |საიტი                    = www.aucklandnz.com
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Auckland
}}

'''ოკლენდი''' ({{lang-en|''Auckland''}}, [[მაორული ენა|მაორ.]] ''Tāmaki-makau-rau '') —  [[ახალი ზელანდია|ახალი ზელანდიის]] უდიდესი ქალაქი.   მდებარეობს [[ჩრდილოეთი კუნძული (ახალი ზელანდია)|ჩრდილოეთის კუნძულზე]]. მოსახლეობა 1 415 550 კაცი ([[2013]] წლის აღწერა), რაც შეადგენს ქვეყნის მთელი მოსახლეობის დაახლოებით 33,4 %-ს. ტერიტორია, რომელიც უკავია დიდ ოკლენდს, ახალი ზელანდიის ყველაზე დიდი ურბანიზირებული ოლქია.

გეოგრაფიულად და ადმინისტრაციულად დიდი ოკლენდის შემადგენლობაში შედიან: [[ოკლენდ-სიტი]] (''Auckland City'') — ქალაქის ცენტრალური და ყველაზე უფრო ურბანიზირებული ნაწილი, [[ნორთ-შორ-სიტი]] (''North Shore City''), [[მანუკაუ-სიტი]] (''Manukau City''), [[უაიტაკერე-სიტი]] (''Waitakere City''), ასევე [[პაპაკურას რაიონი|პაპაკურას]] (''Papakura District''), [[როდნის რაიონი|როდნის]] (''Rodney District'') და [[ფრანკლინის რაიონი|ფრანკლინის]] (''Franklin District'') რაიონების ურბანიზირებული ნაწილები.

2011 წელს ოკლენდმა საცხოვრებლად ყველაზე უფრო მოსახერხებელი ქალაქების სიაში საერთაშორისო კონსალტინგური კომპანია [[Mercer]]-ის მიერ გამოქვეყნებულ რეიტინგში დაიკავა მესამე ადგილი<ref>[http://www.mercer.com/qualityoflivingpr#city-rankings 2011 Quality of Living worldwide city rankings — Mercer survey] // Mercer. — 29 ნოემბერი 2011.{{ref-en}}</ref>. ჟურნალ [[Economist]]-ის მიერ 2011 წელს გამოქვეყნებულ მსოფლიოს ქალაქების ცხოვრების ხარისხის დონის რეიტინგის სიაში, ოკლენდი იმყოფება მეცხრე ადგილზე. 2010 წელს [[ლოუბოროს უნივერსიტეტი]]ს შეფასებით [[გლობალური ქალაქი|გლობალური ქალაქების]] საერთაშორისო კლასიფიკაციაში ოკლენდს მიენიჭა ბეტას კლასიფიკაცია.

== ფიზიკურ-გეოგრაფიული დახასიათება ==
ქალაქი მდებარეობს ახალი ზელანდიის ჩრდილოეთის კუნძულის უზარმაზარ [[პლატო]]ზე. მას გარს ეკვრის ორი მთის ქედი, სამი ზღვის [[უბე]], მის ფარგლებში მდებარეობს 48 ჩამქვრალი [[ვულკანი]] და 50-ზე მეტი [[კუნძული]]. ოკლენდის ტერიტორია მდებარეობს აღმოსავლეთით [[წყნარი ოკეანე|წყნარი ოკეანის]] მხრიდან მდებარე [[ჰაურაკის ყურე]]ს, სამხრეთ-აღმოსავლეთით მდებარე საშუალო სიმაღლის [[ჰანუა]]ს მთებს, სამხრეთ-დასავლეთით მდებარე [[მანუკაუს უბე]]სა და დასავლეთით და ჩრდილო-დასავლეთით [[უაიტაკერე]]ს მთებს შორის.

=== ვულკანები ===
ქალაქი მდებარეობს ოკლენდის ვულკანური რაიონის ტერიტორიაზე. მის ფარგლებში მდებარეობს დაახლოებით 50 ჩამქრალი მონოგენური ვულკანის კრატერი<ref>{{cite web
 |url         = http://www.gns.cri.nz/what/earthact/volcanoes/arc/index.html
 |title       = Auckland’s Volcanic Field
 |publisher   = [[GNS Science]]
 |accessdate  = 2009-03-26
 |lang        = en
 |deadlink    = 404
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20030107121712/http://www.gns.cri.nz/what/earthact/volcanoes/arc/index.html
 |archivedate = 2003-01-07
}}</ref>. ამ ვულკანების ამოფრქვევის ძირითადი რაოდენობა ხდებოდა 60 — 140 ათასი წლის წინ. ყველაზე ადრეული ამოფრქვევები ხდებოდა ფრანკლინის რაიონში. უკანასკნელი და ყველაზე უფრო ძლიერი ვულკანური ამოფრქვევა, რომლის შედეგადაც წარმოიქმნა კუნძული [[რანგიტოტო]], მოხდა დაახლოებით 600—800 წლის წინ. რანგიტოტოს ზომები, მისი ზუსტი პროპორციები, ხელსაყრელი მდებარეობა [[უაიტემატას უბე]]ში შესვლისას ამ ვულკანურ კუნძულს ქმნის ოკლენდის ერთ-ერთ ძირითად ბუნებრივ ღირსშესანიშნაობად.

=== ჰიდროგრაფია ===
ოკლენდი მდებარეობს ორ კმ-ზე ნაკლები სიგანის [[ყელი|ყელში]], ყველაზე ვიწრო ადგილას, [[ტასმანიის ზღვა|ტასმანიის ზღვის]] მხრიდან არსებულ [[მანგერის სრუტე]]სა და [[წყნარი ოკეანე|წყნარი ოკეანის]] მხრიდან არსებულ [[მდინარე]] [[ტამაკი (მდინარე)|ტამაკს]] შორის. ამ ყელს ურბანიზირებული რაიონების ფარგლებში გარს ეკვრის ორი [[უბე|უბის]] წყლები. უაიტემატას უბე მდებარეობს ჩრდილოეთით, აღმოსავლეთ ნაწილში ის ეხება ჰაურაკის ყურეს. ყელის სამხრეთი ნაპირი ესაზღვრება მანუკაუს უბეს, რომელიც დასავლეთ ნაწილში მყოფი ვიწრო სრუტით შეერთებულია ტასმანიის ზღვასთან. ეს მსოფლიოს იმ მცირე რაოდენობის ერთ-ერთი ქალაქია, რომელსაც აქვს სხვადასხვა ზღვების კუთვნილ ორ უბესთან გასასვლელი.

ორივე უბის ნაპირები ერთმანეთთან შეერთებულია რამდენიმე ხიდით. ყველაზე ცნობილია [[ოკლენდის ხიდი]] ''(Auckland Harbour Bridge)'', რომელიც კვეთავს უაიტემატას უბეს ოკლენდის ცენტრალური საქმიანი რაიონის დასავლეთ ნაწილში. ქალაქის სამხრეთ ნაწილში [[მანუკაუს ხიდი]] გადებულია მანუკაუს უბეზე. ამ ხიდზე გადის გზა, რომელიც აერთებს ქალაქის ცენტრალურ ნაწილს [[ოკლენდის საერთაშორისო აეროპორტი|ოკლენდის საერთაშორისო აეროპორტთან]].

რამდენიმე კუნძულს, რომლებიც მდებარეობენ ჰაურაკის ყურის აკვატორიაში, მართავს ცენტრალური ოკლენდის ადმინისტრაცია, თუმცა ოფიციალურად მათი ტერიტორიები არ შედიან დიდი ოკლენდის ტერიტორიაში. [[უაიჰიკის კუნძულები]]ს ყველაზე უფრო მჭიდროდ დასახლებული ნაწილები პრაქტიკულად ფუნქციონირებენ როგორც ჩვეულებრივი საქალაქო რაიონები, იმ დროს როდესაც ოკლენდის გარშემო მიმოფანტული მრავალრიცხოვანი მომცრო კუნძულები ძირითადად გამოიყენება ბუნებრივი ნაკრძალებისა და დასასვენებელი ადგილების სახით.

=== კლიმატი ===
ოკლენდი მდებარეობს ზომიერ ოკეანურ [[კლიმატი|კლიმატურ]] ზონაში, რომელიც ხასიათდება თბილი, ნოტიო ზაფხულით და გრილი წვიმიანი ზამთრით. ეს ყველაზე თბილი დიდი დასახლებული პუნქტია ახალ ზელანდიაში, და ბოლო სამი წლის განმავლობაში ოკლენდი ასევე ქვეყნის ყველაზე მზიანი ქალაქია; საშუალოდ წელიწადში აქ 2170 მზიანი საათია. [[თებერვალი|თებერვლის]] და [[ივლისი]]ს საშუალო მაქსიმალური დღის ტემპერატურა შეადგენს 23,7&nbsp;°C-ს და 14,5&nbsp;°C-ს შესაბამისად. ოკლენდში დაფიქსირებული [[ტემპერატურის აბსოლუტური მაქსიმუმი]] შეადგენს 30,5&nbsp;°C-ს, ხოლო აბსოლუტური მინიმუმი −0,5&nbsp;°C-ს. ხალხი ოკლენდში მიდის ყოველწლიურად, და მოსული ნალექების წლის საშუალო რაოდენობა აღწევს 1240 მმ-ს, რომელიც უწევს დაახლოებით 137 წვიმიან დღეს. ქალაქის სხვადასხვა ნაწილებში კლიმატური პირობები რამდენადმე განსხვავებულია, რაც უპირველეს ყოვლისა განპირობებულია მთების და ოკეანის სიახლოვით. [[თოვლი]] — საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა ოკლენდში: მეტეოდაკვირვების მთელი ისტორიის განმავლობაში თოვა დაფიქსირებულია სულ ორჯერ — 1939 წლის 27 ივლისს და 2011 წლის 15 აგვისტოს.

ქალაქის კლიმატის განსაკუთრებულობა, როგორც მთელი ახალი ზელანდიის ფოსტის, ჰაერის მაღალი ტენიანობაა. ეს განპირობებულია როგორც გეოგრაფიული მდგომარეობით (ქალაქი ყველა მხრიდან გარშემორტყმულია წყლით), ასევე აქ მოსული საკმაოდ მაღალი [[ატმოსფერული ნალექები]]ს დონით. მაღალი ტენიანობა თავს იჩენს ხშირი [[ნისლი]]ს და მცირე ღრუბლიანობის დროს. ზუსტად მაღალი ტენიანობის დროს ჰაერის ტემპერატურის მერყეობა აღიქმება განსაკუთრებით მწვავედ. ზაფხულში, 25&nbsp;°C-ზე ცოტათი მაღალი ტემპერატურის დროსაც, ქალაქი საკმაოდ დახუთულია. ამოსუნთქვის საშუალებას იძლევა მხოლოდ ნიავი, რომელიც ქრის ახლომდებარე მთებიდან და ოკეანიდან. ზამთრის თვეებში სურათი საპირისპიროდ იცვლება: არც თუ ისე დაბალ ტემპერატურასაც კი შეუძლია გამოიწვიოს გამჭოლი სიცივის გრძნობა.

ქალაქის ზღვისპირა მდებარეობის გამო ტემპერატურის ფონი ოკლენდში საკმაოდ მდგრადია, რასაც ვერ ვიტყვით ატმოსფერული მოვლენების დიდ ცვალებადობაზე. ამ სფეროში ქალაქის ამინდი საკმაოდ ზუსტად ჰგავს [[სანქტ-პეტერბურგი]]ს, [[მელბურნი]]ს და [[ვანკუვერი]]ს ამინდს.

== ისტორია ==

=== მაორების პერიოდი ===
მაორებმა ამ ადგილების დასახლება დაიწყეს ახალ ზელანდიაში მოსვლისთანავე დაახლოებით 800 წლის წინ. ხელსაყრელი უბეები და ნაყოფიერი მიწები ამ ადგილებს საკმაოდ მიმზიდველს ხდიდა. პრაქტიკულად ყველა ვულკანზე და მწვერვალზე აშენდა გამაგრებული დასახლებული პუნქტები — [[პა (მაორის გამაგრებული დასახლება)|პა]] ([[მაორული ენა|მაორ.]] Pa). თავისი პიკის მომენტში მაორების რაოდენობა ამ რეგიონში შეადგენდა 20 000 ადამიანს. მაგრამ აქ პირველი ევროპელების გამოჩენის მომენტისთვის მაორების რაოდენობა საკმაოდ შემცირდა მუდმივი ტომთაშორისი ომებისა და მიგრაციის შედეგად. ამიტომ პირველმა [[ინგლისი|ინგლისელმა]] დასახლებულებმა ეს ადგილები ნახეს შედარებით დაუსახლებელი.

=== ევროპული დასახლების დასაწყისი ===
კაპიტანი [[ჯეიმზ კუკი]] ეწვია ამ ადგილებს ახალი ზელანდიის ნაპირებთან თავისი ექსპედიციის დროს 1769 წელს, და თუმცა მას არ შეუმჩნევია უაიტემატას უბე, მან, მიუხედავად ამისა, დატოვა რამდენიმე დასახელება, კერძოდ [[ლიტლ-ბარიერის კუნძული]] და [[გრეიტ-ბარიერის კუნძული]].  1820 წელს [[სამუელ მარსდენი]] (''Samuel Marsden'') გახდა პირველი ევროპელი, რომელმაც გამოიკვლია ჰაურაკის ყურე. ევროპელების პირველი მუდმივი დასახლება აქ გაჩნდა 1833 წელს უარკუორტის რაიონში ({{lang-en|Warkworth}}), სადაც მოეწყო პატარა სამხერხაო. რამდენიმე ხნის შემდეგ აქ მოვიდნენ პირველი [[მისიონერობა|მისიონერები]].

ქალაქის ისტორიაში გარდამტეხ წერტილად შეიძლება ჩავთვალოთ 1840 წელი. ამ წელს ხელი მოეწერა [[ვაიტანგის ხელშეკრულება]]ს, და ამ ფაქტიდან საკმაოდ მალე კაპიტანი [[უილიამ ჰობსონი]] ({{lang-en|William Hobson}}), შემდგომში ახალი ზელანდიის პირველი გუბერნატორი, ადგილობრივი ბელადების მიერ მიწვეული იქნა ამ ადგილებში ახალი კოლონიის დედაქალაქის დასაარსებლად. უილიამ ჰობსონმა დააარსა ახალი დასახლება უაიტემატას უბის სამხრეთ ნაპირზე, რომელიც შემდგომში გახდა ახალი კოლონიის დროებითი დედაქალაქი. პირველი ქვის ჩადების ცერემონია შედგა 1840 წლის 1 სექტემბერს. ჰობსონმა ახალ დასახლებას ოკლენდის პირველი გრაფის, საკუთარი მეგობრის და უშუალო უფროსის — [[ჯორჯ იდენი]]ს ({{lang-en|George Eden}}) პატივსაცემად უწოდა მისი სახელი, რომელიც იმ დროს იყო [[ინდოეთი]]ს და [[დიდი ბრიტანეთი]]ს ყველა აღმოსავლეთის კოლონიების გუბერნატორი. [[ინგლისის მონარქების სია|დიდი ბრიტანეთის დედოფალმა]] დაამტკიცა ეს სახელი 1842 წლის 26 ნოემბერს.

=== ქალაქის განვითარება ===
თავიდანვე ევროპელი დასახლებულების ძირითადი ნაწილი ახალ ზელანდიაში მიდიოდა ოკლენდის გავლით. პირველ წლებში მათ ძირითად ნაწილს შეადგენდა [[ახალი სამხრეთი უელსი]]ს მოსახლეობა [[ავსტრალია|ავსტრალიიდან]], მაგრამ უკვე 1842 წლის დასაწყისში აქ ჩამოსვლა დაიწყო უშუალოდ დიდი ბრიტანეთის მოსახლეობამ. 1853 წლიდან 1876 წელს ამ ადმინისტრაციული ერთეულის გაუქმებამდე ოკლენდი იყო [[ოკლენდი (პროვინცია)|ოკლენდის]] პროვინციის ცენტრი.

სამხრეთის კუნძულის მზარდ განვითარებასთან და მკვეთრად გაზრდილი მოსახლეობის რაოდენობასთან დაკავშირებით რამდენიმე ხნის შემდეგ დედაქალაქი გადაიტანეს [[პორტ-ნიკოლსონი|პორტ-ნიკოლსონში]], დღეისათვის ცნობილ [[უელინგტონი|უელინგტონში]], რომელიც დღესაც ქვეყნის დედაქალაქია. ამ ადგილს უეჭველად აქვს უფრო გამორჩეული გეოგრაფიული მდგომარეობა, რომელიც მდებარეობს პრაქტიკულად ქვეყნის ცენტრში.

მაგრამ ოკლენდი აგრძელებდა ახალი ზელანდიის ეკონომიკურ ცენტრად ყოფნას. ქვეყანაში ოქროს ციებ-ცხელება და, კერძოდ, ოქროს საბადოს აღმოჩენა [[კორომანდელის ნახევარკუნძული|კორომანდელის ნახევარკუნძულზე]], გახდა ქალაქის მოსახლეობის მკვეთრი ზრდის ძირითადი მიზეზი XIX საუკუნის დასასრულს.

=== XX საუკუნე ===
[[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი]] და [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს პერიოდში ქალაქში მდებარეობდა [[დიდი ბრიტანეთი]]ს ერთ-ერთი ძირითადი სამხედრო-საზღვაო ბაზა სამხრეთ წყნარი ოკეანის რეგიონში. ამას გარდა, მეორე მსოფლიო ომის წლებში აქ დისლოცირებული იყო [[აშშ]]-ის საკმაოდ დიდი სამხედრო კონტინგენტი.

ქალაქის განვითარებას ხელი შეუწყო [[რკინიგზის ტრანსპორტი]]ს ქსელის, ხოლო შემდეგ საავტომობილო ქსელის გაფართოებამაც. ხიდის აშენებამ, რომელიც აერთებს უაიტემატას უბის ჩრდილოეთ და სამხრეთ ნაპირებს, შესაძლებლობა მისცა ჩრდილოეთი გარეუბნების განვითარებას და ხელი შეუწყო დაქსაქსული რაიონების უზარმაზარ მეგაპოლისთან შეერთებას.

მოსახლეობის რაოდენობა აგრძელებდა ზრდას ძირითადად [[მოსახლეობის იმიგრაცია|იმიგრაციის]] ხარჯზე. მაგრამ თანდათან გადმოსახლებულთა რაოდენობა, რომლებიც აქ მოვიდნენ არა ბრიტანეთის კუნძულებიდან, გახდა უფრო მეტი, და ამან რამდენიმე ხანში ოკლენდი გახადა ნამდვილ კოსმოპოლიტურ ქალაქად. დღეისათვის ოკლენდში ცხოვრობს ყველაზე დიდი [[პოლინეზიელები|პოლინეზიური]] თემი მსოფლიოში, რაც ქალაქს ხდის [[პოლინეზია|პოლინეზიის]] არაოფიციალურ დედაქალაქად.

== მოსახლეობა ==
{| class="wikitable"
! ქალაქის მოსახლეობის ეთნიკური ჯგუფები !! 2001 (%)<ref name="2001 Census">[http://www.stats.govt.nz/census/2001-census-data/2001-regional-summary/default.htm 2001 Regional Summary] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070308094318/http://www.stats.govt.nz/census/2001-census-data/2001-regional-summary/default.htm |date=2007-03-08 }} (from the [[Statistics New Zealand]] website)</ref> !! 2001 (მოსახლეობა) !! 2006 (%)<ref name="2006 Census">[http://www.stats.govt.nz/census/2006-census-data/regional-summary-tables.htm 2006 Regional Summary Tables by Regional Council] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080317051413/http://www.stats.govt.nz/census/2006-census-data/regional-summary-tables.htm |date=2008-03-17 }} (from the [[Statistics New Zealand]] website)</ref> !! 2006 (მოსახლეობა) !! 2013 (%) !! 2013 (მოსახლეობა)<ref>[http://www.stats.govt.nz/Census/2013-census/data-tables/tables-about-a-place.aspx?request_value=24394&tabname=Culturaldiversity 2013 Census. Ethnic groups] 2013 Census about a place: Auckland region, Cultural Diversity</ref>
|-
|ევროპელები || 57,7 || 684 237 || 56,5 || 698 622 || 54,3 || 789 306
|-
|წყნარი ოკეანის კუნძულებიდან მოსულები || 14,9 || 152 508 || 14,4 || 177 936 || 13,2 || 194 958
|-
|აზიის ქვეყნებიდან მოსულები || 14,6 || 149 121 || 18,9 || 234 222 || 20,5 || 307 233
|-
|მაორები || 11,5 || 117 513 || 11,1 || 137 133 || 9,5 || 142 770
|-
|[[არაბები]]/[[ლათინოამერიკელები]]/შავკანიანები|| ''n/a'' || ''n/a'' || 1,5 || 18 555 || 1,5 || 24 945
|-
|სხვები|| 1,3 || 13 455 || 0,1 || 648 || 0,1 || 735
|-
|'ახალზელანდიელები' || ''n/a'' || ''n/a'' || 8,0 || 99 258 || 0,9 || 14 904
|-
|'''სულ''' ||  || 1 022 616 ||  || 1 237 239 ||  || 1 415 550
|}

== განათლება ==

=== დაწყებითი და საშუალო ===
2012 წლის დაწყებამდე ოკლენდში იყო 340 დაწყებითი სკოლა, 80 საშუალო სკოლა და 29 გაერთიანებული სკოლა, რომელშიც იყო დაწყებითი და საშუალო განყოფილება. ამ სკოლებში განათლებას იღებდა დაახლოებით 250 ათასი მოსწავლე. სკოლების უმრავლესობა ეკუთვნის სახელმწიფოს, მაგრამ 39 სკოლა კერძოა, ხოლო 63 — ნაწილობრივ სახელმწიფო<ref>{{cite web|url=http://www.educationcounts.govt.nz/__data/assets/excel_doc/0004/62572/Directory-Schools-Current.xls|title=Directory of Schools - as at 01 February 2012|publisher=Ministry of Education New Zealand|accessdate=2011-03-07|deadlink=404|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120323111851/http://www.educationcounts.govt.nz/__data/assets/excel_doc/0004/62572/Directory-Schools-Current.xls|archivedate=2012-03-23}}</ref>. ოკლენდის სკოლების უმრავლესობა შერეულია (ბიჭები და გოგონები სწავლობენ ერთად), მაგრამ არსებობს მცირე რაოდენობით ცალკე სკოლები ბიჭებისათვის და გოგონებისათვის. სასკოლო სისტემა აგებულია ზონალური პრინციპით. სკოლაში სწავლისათვის მოსწავლეებმა უნდა იცხოვრონ ზონაში, რომელიც განკუთვნილია ამ სკოლისათვის. ეს პრინციპი არ ვრცელდება კერძო სკოლებზე.

ოკლენდში მდებარეობს ყველაზე უფრო დიდი სკოლები ახალ ზელანდიაში, მათ შორის ქვეყნის ყველაზე დიდი სკოლა — [[რანგიტოტოს კოლეჯი]], რომელშიც სწავლობს 3000 მოსწავლეზე მეტი.

=== უმაღლესი ===
ოკლენდში მდებარეობს მთელი რიგი საგანმანათლებლო დაწესებულებები, ქვეყნის ზოგიერთი მსხვილი უნივერსიტეტების ჩათვლით. ოკლენდი ინგლისური ენის შესწავლის მთავარი ცენტრია ენობრივი სკოლების დიდი რაოდენობით, რომლებშიც ყოველწლიურად სწავლობს ათასობით უცხოელი სტუდენტი. უცხოელი სტუდენტების დიდი რაოდენობა ასევე სწავლობს ქალაქის მსხვილ უნივერსიტეტებში და სხვა უმაღლეს სასწავლო დაწესებულებებში. სხვა ქვეყნებიდან სტუდენტების მოზიდვა ქალაქის ეკონომიკის შემოსავლების მთავარი დარგია.

ქალაქის ყველაზე უფრო მთავარი უმაღლესი სასწავლო დაწესებულებებია: [[ოკლენდის უნივერსიტეტი]], [[ოკლენდის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტი]], [[მასეის უნივერსიტეტი]], [[მანუკაუს ტექნოლოგიური ინსტიტუტი]], [[იუნიტეკი]].

== სპორტი ==

=== მთავარი ტურნირები და შეჯიბრებები ===
ოკლენდში რეგულარულად მიმდინარეობს შემდეგი სპორტული ტურნირები:
* [[Heineken Open]] — კაცების პროფესიონალური საჩოგბურთო ტურნირი ღია კორტებზე მყარ საფარზე. ტურნირი მიეკუთვნება АТР 250 კატეგორიას.
* [[ASB Classic]] — საერთაშორისო ქალთა პროფესიონალური საჩოგბურთო ტურნირი ღია კორტებზე მყარ საფარზე.
* [[ოკლენდის მარათონი]] — [[მარათონი]], რომელიც ოკლენდში იმართება ოქტომბერში ან ნოემბრის დასაწყისში. გარბენის ძირითადი თავისებურებაა ოკლენდის უბეზე გადასვლა ოკლენდის ხიდით, რომელიც აღწევს მაქსიმალურ სიმაღლეს — 33 მეტრს ზღვის დონიდან.
* ცურვა ოკლენდის უბეში.
* გარბენი «ნაპირის გასწვრივ» (Round the Bays).

ამას გარდა, ოკლენდში იმართებოდა შემდეგი მთავარი საერთაშორისო შეჯიბრებები და ტურნირები: [[1950 წლის ბრიტანეთის იმპერიის თამაშები]], მე-14-ე [[1990 წლის ერთა თანამეგობრობის თამაშები]]. 2000 და 2003 წლებში ოკლენდის აკვატორიაში გაიმართა [[აფროსნობა]]ში [[ამერიკის თასი (რეგატა)|ამერიკის თასის]] ფინალური გაცურვები. 2011 წელს ოკლენდში ჩატარდა ახალ ზელანდიაში გამართული [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2011|2011 წლის რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატის]] ფინალური ეტაპის რამდენიმე მატჩი, მათ შორის ქალაქში გაიმართა ნახევარფინალები და ფინალი. 2012 წლის ოქტომბერში ქალაქში გაიმართა [[მსოფლიო სერიები ტრიათლონში|ტრიათლონში მსოფლიო სერიების]] გრანდ-ფინალი.

=== ძირითადი სპორტული გუნდები ===
* [[ბლუზი (სარაგბო კლუბი)|ბლუზი]] — პროფესიონალური სარაგბო გუნდი, რომელიც მონაწილეობას იღებს [[სუპერ რაგბი]]ს ლიგის თამაშებში.
* [[ნიუ ზილენდ უორიორზი]] — პროფესიონალური სარაგბო გუნდი, რომელიც მონაწილეობას იღებს [[ეროვნული სარაგბო ლიგა|ეროვნული სარაგბო ლიგის]] თამაშებში. საკუთარ თამაშებს ძირითადად ატარებს [[მაუნტ-სმარტის სტადიონი|მაუნტ-სმარტის სტადიონზე]], ასევე [[იდენ პარკი]]ს სტადიონზე.
* [[ნიუ ზილენდ ბრეიკერსი]] — პროფესიონალური საკალათბურთო გუნდი, რომელიც მონაწილეობას იღებს [[ავსტრალაზიის ჩემპიონატი კალათბურთში|ავსტრალაზიის საკალათბურთო ჩემპიონატში]]. იგი 2011, 2012, 2013 წლების ჩემპიონატების გამარჯვებულია. საკუთარ თამაშებს ატარებს [[ნოტრ-შორ ივენთ ცენტრი]]ს დარბაზში, ასევე [[ვექტორ არენა]]ზე.
* [[თიმ ნიუ ზილენდი]] — ამერიკის თასის რეგატის გუნდი-მონაწილე აფროსნობაში. ოკლენდში განლაგებულია გუნდების საინჟინრო, საწარმოო და საწვრთნელი მოედნები.
* [[ნორთენ მისტიკსი]] — პროფესიონალური გუნდი [[ნეთბოლი|ნეთბოლში]]. მონაწილეობას იღებს [[ANZ-ს ჩემპიონატი ნეთბოლში|ნეთბოლში ANZ-ის ჩემპიონატის]] შეჯიბრებებში.
* [[ოკლენდ სიტი]] — ნახევრადპროფესიონალური გუნდი [[ფეხბურთი|ფეხბურთში]], მონაწილეობს [[ახალი ზელანდიის ჩემპიონატი ფეხბურთში|ახალი ზელანდიის საფეხბურთო ჩემპიონატში]].
* [[უაიტაკერე იუნაიტედი]] — ნახევრადპროფესიონალური გუნდი [[ფეხბურთი|ფეხბურთში]], მონაწილეობს [[ახალი ზელანდიის ჩემპიონატი ფეხბურთში|ახალი ზელანდიის საფეხბურთო ჩემპიონატში]].
* [[ოკლენდ ეისესი]] — პროფესიონალური გუნდი [[კრიკეტი|კრიკეტში]].

=== მთავარი სპორტული ნაგებობები ===
* [[Eden Park Stadium]] — ქალაქის მთავარი სპორტული არენა. აქ ტარდება საერთაშორისო თამაშები [[რაგბი|რაგბიში]], ასევე მსხვილი სარაგბო ლიგების თამაშები: ეროვნული სარაგბო ლიგა (NRL) და სუპერ რაგბი (Super Rugby). ამ სტადიონზე ტარდება თამაშები კრიკეტში. ამას გარდა, აქ ტარდება მთავარი საზოგადოებრივი ღონისძიებები და კონცერტები.
* [[North Harbour Stadium]] — აქ ტარდება თამაშები რაგბიში და ფეხბურთში, ასევე ტარდება კონცერტები.
* [[Mt Smart Stadium]] — აქ ტარდება თამაშები რაგბიში, ძირითადად იმ გუნდების მონაწილეობით, რომლებიც გამოდიან ეროვნული სარაგბო ლიგაში (NRL). ეს გუნდ ნიუ ზილენდ უორიორზის საშინაო სტადიონია, რომელიც მონაწილეობს ამ ლიგაში. ამას გარდა, ბოლო დრომდე აქ ტარდებოდა ახალი ზელანდიის ერთ-ერთი დიდი მუსიკალური ფესტივალი [[Big Day Out]].
* [[ASB Tennis Centre]] — ღია საჩოგბურთო სტადიონი მყარი საფარით. აქ ტარდება [[ASB Classic]]-ის და [[Heineken Open]]-ის ტურნირების მატჩები.
* [[ვექტორ არენა]] — ქალაქის უდიდესი დახურული სტადიონი. არენა ძირითადად გამოიყენება კონცერტების ჩასატარებლად, ასევე საკალათბურთო და ნეთბოლის მატჩების გასამართავად.
* [[Trust Stadium]] — დახურული არენა, რომელიც ძირითადად გამოიყენება ნეთბოლის მატჩების გასამართავად. ეს ნეთბოლის გუნდ [[Northern Mystics]]-ის საშინაო სტადიონია, რომელიც მონაწილეობას იღებს ნეთბოლის ANZ-ის ჩემპიონატში (ANZ Championship). ამ სტადიონის არენაზე ტარდებოდა 2007 წლის ნეთბოლის მსოფლიო ჩემპიონატის თამაშები.
* [[ნოტრ-შორ ივენთ ცენტრი]] — დახურული არენა, რომელიც ძირითადად გამოიყენება [[კალათბურთი]]ს მატჩების გასამართავად. ეს ავსტრალაზიის საკალათბურთო ჩემპიონატის სამგზის ჩემპიონის — ნიუ ზილენდ ბრეიკერსის გუნდის საშინაო სტადიონია.
* [[Western Spring Stadium]] — ბუნებრივი ამფითეატრი, რომელზეც ტარდება საავტომობილო რბოლები და შეჯიბრებები სპიდვეიში. ასევე აქ ტარდება ჩამოსული ვარსკვლავების დიდი კონცერტები.

== დამეგობრებული ქალაქები ==
ოკლენდს დამეგობრებული ქალაქების დონეზე დამყარებული აქვს ურთიერთობა შემდეგ ქალაქებთან:<ref>{{cite web |url=http://www.aucklandcouncil.govt.nz/EN/AboutCouncil/internationalrelationships/Pages/internationalrelationshome.aspx |title=Auckland International Relations |publisher=Auckland Council |deadurl=no |archiveurl=https://www.webcitation.org/68OISl0og?url=http://www.aucklandcouncil.govt.nz/EN/AboutCouncil/internationalrelationships/Pages/internationalrelationshome.aspx |archivedate=13 ივნისი 2012 |accessdate=13 June 2012 }}</ref>
* {{flagicon|China}} [[გუანჯოუ]], ([[ჩინეთი]])
* {{flagicon|China}} [[ნინბო]], (ჩინეთი)
* {{flagicon|China}} [[ცინდაო]], (ჩინეთი)
* {{flagicon|Germany}} [[ჰამბურგი]], ([[გერმანია]])
* {{flagicon|Ireland}} [[გოლუეი]], ([[ირლანდია]])
* {{flagicon|Japan}} [[ფუკუოკა]], ([[იაპონია]])
* {{flagicon|Japan}} [[ტომიოკა (სოფელი)|ტომიოკა]], (იაპონია)
* {{flagicon|Japan}} [[შინაგავა]], (იაპონია)
* {{flagicon|Japan}} [[კაკოგავა]], (იაპონია)
* {{flagicon|Japan}} [[უცუნომია]], (იაპონია)
* {{flagicon|South Korea}} [[პუსანი]], ([[სამხრეთ კორეა]])
* {{flagicon|South Korea}} [[პჰოჰანი]], (სამხრეთ კორეა)
* {{flagicon|Fiji}} [[ნანდი]], ([[ფიჯი]])
* {{flagicon|Taiwan}} [[ტაიჯუნი]], ([[ტაივანი]])
* {{flagicon|USA}} [[ლოს-ანჯელესი]], ([[აშშ]])
[[ჰამბურგი]]ს და [[გოლუეი]]ს გარდა ოკლენდის ყველა დამეგობრებული ქალაქი მდებარეობს წყნარი ოკეანის რეგიონის ფარგლებში.

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ახალი ზელანდიის ქალაქების სია]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ახალი ზელანდიის ქალაქები]]