იხილეთ წყარო გვერდისთვის პანამის არხის ზონა

{{ინფოდაფა ყოფილი ქვეყანა
|სახელი                         =პანამის არხის ზონა
|მშობლიური სახელი                      =Zona del Canal de Panamá
|სტატუსი                           =[[ამერიკის შეერთებული შტატები]]ს ყოფილი [[ამერიკის შეერთებული შტატების ტერიტორიები|ტერიტორია]]
|ჰიმნი                             =
|დროშა                             =Flag of Panama Canal Zone.svg
|დროშის აღწერა                   = 
|გერბი                             =Seal of the Panama Canal Zone.svg
|გერბის აღწერა                  = 
|რუკა                            =CanalZone.png
|აღწერა                         =
|p1                               =პანამა
|flag_p1                          =Flag of Panama.svg
|p2                               =
|flag_p2                          =
|p3                               =
|flag_p3                          =
|p4                               =
|flag_p4                          =
|შექმნილია                       =1903
|ლიკვიდერებულია                    =1979
|s1                               =პანამა
|flag_s1                          =Flag of Panama.svg
|s2                               =
|flag_s2                          =
|s3                               =
|flag_s3                          =
|s4                               =
|flag_s4                          =
|დევიზი                            ="გაყოფილი მიწა, გაერთიანებული მსოფლიო"
|დედაქალაქი                          =[[ბალბოა (პანამა)|ბალბოა]]
|ქალაქები                           =
|ენა                             =
|რელიგია                       =
|ვალუტა                           =
|დამატებითი პარამეტრი          =
|პარამეტრის შიგთავსი             =
|ფართობი                          =
|მოსახლეობა                        =
|მართველობის ფორმა                =
|დინასტია                         =
|მმართველის ტიტული                 = 
|მმართველი1                       = 
|მმართველი1 წელი                = 
|მმართველის ტიტული2                = <!--გამოიყენება მმართველის ტიტულის შეცვლის შემთხვევაში-->
|მმართველი2                      = 
|მმართველი2 წელი                      = 
|მმართველის ტიტული3                 = 
|მმართველი3                       = 
|მმართველი3 წელი                     = 
|მმართველის ტიტული4              = 
|მმართველი4                       = 
|მმართველი4 წელი                    = 
|მმართველის ტიტული5               = 
|მმართველი5                       = 
|მმართველი5 წელი                     = 
|მმართველის ტიტული6              =  
|მმართველი6                       = 
|მმართველი6 წელი                  = 
|დამატებითი პარამეტრი1         =
|პარამეტრის შიგთავსი1            =ისტორია
|ეტაპი1                            =დაარსება
|თარიღი1                            =18 ნოემბერი
|წელი1                             =1903
|ეტაპი2                            =გაუქმება
|თარიღი2                            =
|წელი2                             =1979
|ეტაპი3                            =
|თარიღი3                            =
|წელი3                             =
|ეტაპი4                            =
|თარიღი4                            =
|წელი4                             =
|ეტაპი5                            =
|თარიღი5                            =
|წელი5                             =
|ეტაპი6                            =
|თარიღი6                            =
|წელი6                             =
|დამატებითი პარამეტრი2         =
|პარამეტრის შიგთავსი2         =
|წინა                               =
|წინამორბედი1                               =
|წინამორბედი2                               =
|წინამორბედი3                               =
|წინამორბედი4                               =
|წინამორბედი5                               =
|წინამორბედი6                               =
|წინამორბედი7                               =
|შემდეგი                            =
|მემკვიდრე1                               =
|მემკვიდრე2                               =
|მემკვიდრე3                               =
|მემკვიდრე4                               =
|მემკვიდრე5                               =
|მემკვიდრე6                               =
|მემკვიდრე7                               =
|სქოლიო                             =
}}
'''პანამის არხის ზონა''' ({{lang-es|link=no|Zona del Canal de Panamá}}) ეწოდებოდა [[ამერიკის შეერთებული შტატების ტერიტორიები|ამერიკის ყოფილ ტერიტორიას]], რომელიც მოიცავდა [[პანამის არხი|პანამის არხს]] და 8 კილომეტრის სიგანის ტერიტორიას არხის ორივე მხარეს, ასევე ქალაქებს [[პანამა (ქალაქი)|პანამა]] და [[კოლონი (პანამა)|კოლონი]], ზონის მთლიანი ფართობი შეადგენდა 1,430 კვადრატულ კილომეტრს. მის საზღვრებში მოქცეული იყო [[პანამის პროვინციები|პანამის ორი პროვინცია]]. ზონა 1903 წლის 18 ნოემბერს [[ჰეი-ბუნაუ-ვარილის ხელშეკრულება|ჰეი-ბუნაუ-ვარილის ხელშეკრულების]] საფუძველზე შეიქმნა.

[[1904]] წლის 26 თებერვალს გამოცხადდა [[ისტმიანის არხის კონვენცია]], როლის საფუძველზეც პანამამ ამერიკას გადასცა ზონის ტერიტორია და მასზე არსებული წყალი განკარგვის სრული უფლებით, მათ შორის: სამშენებლო, განვითარების და ნებისმიერი სხვა გამოყენებისათვის. 1977 წელს [[ტორიხოს-კარტერის ხელშეკრულება|ტორიხოს-კარტერის ხელშეკრულებით]] არხი გამოცხადდა ნეიტრალურ ტერიტორიად.<ref>{{Citation
|chapter-url=http://www.infoplease.com/ce6/world/A0860218.html|chapter=Panamanian Control|url=http://www.infoplease.com/ce6/world/A0837445.html|title=Panama Canal|accessdate=2008-06-02|publisher=infoplease.com}}</ref> 1979 წლამდე ტერიტორია იყო ამერიკის განკარგულებაში, სადაც მან ააშენა არხი და ახორციელებდა მის მართვას. [[1979]]-[[1999]] წლებში არხი იყო ამერიკა-პანამის ერთობლივი კონტროლის ქვეშ.

== ლიტერატურა ==
*Harding, Robert C. (2006). The History of Panama. Greenwood Publishing. ISBN 978-0-313-33322-4.
*Knapp, Herbert and Knapp, Mary (1984). ''Red, White and Blue Paradise:  The American Canal Zone in Panama''. San Diego:  Harcourt, Brace, and Jovanovich. ISBN 0-15-176135-3.
*Major, John (1993). ''Prize Possession:  The United States and the Panama Canal, 1903–1979''. Cambridge:  Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-52126-0.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category}} 
*[http://william_h_ormsbee.tripod.com Lots of Panama Canal info, including data on military bases]
*[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,916932-1,00.html No More Tomorrows, From the Oct 15, 1979 issue of TIME magazine] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130708075358/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,916932-1,00.html |date=ივლისი 8, 2013 }}
*[http://www.czbrats.com/Articles/Governor_address.htm Governor Parfitt's Address at Flag-lowering Ceremonies September 30, 1979]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{wide image|U.S. fleet off of coast of Panama 1906.jpg|1000px|ამერიკული ხომალდები პანამის სანაპიროსთან, 1923 წლის 1 მარტი.}}

[[კატეგორია:პანამის არხი]]
[[კატეგორია:ცივი ომის პერიოდის ისტორიული სახელმწიფოები]]