იხილეთ წყარო გვერდისთვის პოლოცკი

{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი             = ქალაქი
 |ქართული სახელი     = პოლოცკი
 |მშობლიური სახელი   = Полацк
 |ქვეყანა               = ბელარუსი
 |პანორამა = Polack Montage (2017).jpg
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა =
 |დროშა = Flag of the city of Polotsk Belarus.svg
 |გერბი = Coat of Arms of Połack, Belarus.svg
 |გერბის სიგანე          = 
 |დროშის სიგანე         =
|ქვეყნის რუკა2 = 
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 300
|წარწერა2=
 |lat_dir = N |lat_deg= 55 |lat_min= 29 |lat_sec=
 |lon_dir = E |lon_deg= 28 |lon_min= 48 |lon_sec=
 |CoordAddon            = type:city(86800)_region:BY
 |CoordScale            = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა    = 300
 |რეგიონის რუკის ზომა  = 
 |რაიონის რუკის ზომა   = 
 |რეგიონის ტიპი         = ოლქი
 |რეგიონი               = ვიტებსკის ოლქი
 |რეგიონი ცხრილში      = ვიტებსკის ოლქი{{!}}ვიტებსკის
 |შიდა დაყოფა =რაიონი
|რაიონის ტიპი= რაიონი
 |რაიონი                = პოლოცკის რაიონი
 |მმართველის ტიპი      = აღმასკომის თავმჯდომარე 
 |მმართველი            = პოზნიაკი, ალექსანგრე გრიგორის ძე
 |დაარსების თარიღი     = 
 |პირველი ხსენება       = 862 წელი
 |წინა სახელები         = პოლოტესკი (Полотеск)
 |სტატუსი-დან          = 
 |ფართობი = 40,13<ref>[http://www.gki.gov.by/docs/gzk_2010.doc «ბელარუსის რესპუბლიკის სახელმწიფო მიწის კადასტრი»]{{Dead link|date=აგვისტო 2021 |bot=InternetArchiveBot }} (2010 წ. 1 იანვრის მდგომარეობით)</ref>
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
 |მოსახლეობა = 82&nbsp;547<ref name="belstat2009">[https://archive.today/20120523225241/belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/itogi1.php 2009 წლის აღწერის შედეგები]</ref>
  |აღწერის წელი           = 2009
  |სიმჭიდროვე             = 2&nbsp;057
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = [[ბელარუსები]] — 80,03 %,<br />[[რუსები]] — 14,75 %,<br />[[უკრაინელები]] — 1,86 %,<br / სხვები — 3,36 %<ref name="belstat2009" /> 
 |დროის სარტყელი         = +2
 |DST                     = არის
 |სატელეფონო კოდი        = +375 214
 |საფოსტო ინდექსი         = 211291, 211400 - 211402,<br />211404 - 211415, 211422
 |საიტი                    = polotskgik.by/
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Polatsk
}}

'''პოლოცკი''' ({{lang-be|По́лацк}}) — [[ქალაქი]] [[ვიტებსკის ოლქი|ვიტებსკის ოლქში]], [[პოლოცკის რაიონი]]ს [[ადმინისტრაციული ცენტრი]], [[ბელარუსი]]ს უძველესი ქალაქი და [[კიევის რუსეთი]]ს ერთ-ერთი უძველესი ქალაქი. მდებარეობს [[მდინარე]] [[პოლოტა (მდინარე)|პოლოტაზე]], რომელიც ჩაედინება მდინარე [[დასავლეთის დვინა]]ში. მოსახლეობა 82,8 ათასი ადამიანი (2010)<ref name=autogenerated1>{{Cite web |url=http://belstat.gov.by/homep/ru/publications/population.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2009-07-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090711005306/http://belstat.gov.by/homep/ru/publications/population.pdf |archivedate=2009-07-11 }}</ref>.

== ისტორია ==
{{მთავარი|პოლოცკის ისტორია}}

=== პოლოცკის სამთავრო ===
{{main|პოლოცკის სამთავრო}}
მატიანეში პოლოცკის პირველად მოხსენიებულია [[862]] წელს. [[X საუკუნე]]ში წარმოიქმნა [[პოლოცკის სამთავრო]]. მას ეჭირა დასავლეთ დვინის აუზის, ბერეზინისა და ნემანის ზემო წელის ტერიტორია. პოლოცკის პირველი ცნობილი მთავარი იყო [[როგვოლოდი]] (გარდ. მიახლ. 978). [[988]]—[[1001]] წლებში პოლოცკში მთავარი იყო [[იზიასლავ ვლადიმირის ძე (პოლოცკის მთავარი)|იზიასლავ ვლადიმირის ძე]], [[როგნედა]] როგვოლოდის ასულის და [[ვლადიმირ I სვიატოსლავის ძე|ვლადიმირ I სვიატოსლავის ძის]] ვაჟი, [[პოლოცკის იზიასლავიჩები|პოლოცკის მთავართა იზიასლავიჩების]] (პოლოცკის იზიასლავის ძეთა დინასტია) დინასიის ფუძემდებელი. [[992]] წლისათვის არსდება [[პოლოცკის ეპარქია]] (ზოგიერთი ძყაროების მიხედვით, 1104 წელი)<ref>ა.პ. საპუნოვი, პოლოცკის ეპარქიის ისტორიული ბედი უძველესი დროიდან XIX ს-ის. შუა ხანებამდე — ვიტებსკი, 1889.</ref>.

[[1003]]—[[1044]] წლებში პოლოცკის მთავარი იყო [[იზიასლავი (პოლოცკის მთავარი)|ბრიაჩისლავ იზიასლავის ძე]]. მან მნიშვნელოვნად გააფართოვა პოლოცკის სამთავროს ტერიტორია, შემოიერთა ქალაქები [[უსვიატი]] და [[ვიტებსკი]], ასევე მიწები დასავლეთ დვინასა და [[დისნა (მდინარე)|დისნას]] შორის, სადაც დააარსა ქალაქი [[ბრასლავი]]<ref>Памяць : Гіст.-дакум. хроніка Полацка / Пад рэд. Г. П. Пашкова. — Мн.: БелЭн, 2002. — С. 90.</ref>.

[[ვსესლავ ბრიაჩისლავი]]ს მმართველობის დროს (1044-1101 წლები) აშენებული იქნა [[სოფიის ტაძარი (პოლოცკი)|სოფიის ტაძარი]] (1030—1060 წლებში), ერთ-ერთი ყველაზე ადრეული ტაძარი ძველ რუსეთში. ვსესლავ ბრიაჩისლავის ძე — ერთადერთი წარმომადგენელია [[რიურიკები]]ს პოლოცკის შტოსი კიევის დიდი მთავრის ტახტზე (1068—1069). ვსესლავ ბრუაჩესლავის ძის დროს პოლოცკის სამთავრომ მიაღწია თავისი სიძლიერის პიკს.

[[სურათი:Ikona-evfrosinia-polockaja.jpg|მინი|ეფროსინია პოლოცკელი (ხატი), [[XIX საუკუნე]]]]
ვსესლავ ბრიაჩისლავის შვილიშვილის [[ეფროსინია პოლოცკელი|წმინდა ეფროსინიის]] ([[1110]]—[[1173]]), პოლოცკის იღუმენიასთანაა, დაკავშირებული [[სპასო-ეფროსინიის მონასტერი|პოლოცკის სპასო-ეფროსინიის მონასტრის]] დაარსება. მისი შეკვეთით [[1161]] წელს ოსტატმა ოქრომჭედელმა [[ლაზარ ბოგშა]]მ შექმნა [[ეფროსინია პოლოცკელის ჯვარი|ჯვარი]] — ძველ ბელარუსული ოქრომჭედლობის შედევრი.

[[XII საუკუნე]]ში დაიწყო ბრძოლა ვსესლავ ბრიაჩესლავის ძის მემკვიდრეების [[ვიტებსკი]]ს, [[მინსკი]]ს და [[დრუცკი]]ს შტოებს შორის უზენაესობაზე. ამან შედეგად გამოიღო პოლოცკის მიწების ნაწილის მიტაცება [[ნოვგოროდი]]ს, [[სმოლენსკი]]ს და [[ჩერნიგოვი]]ს სამთავროების მიერ. პოლოცკის სამთავრო განიცდიდა ზეწოლას ლიტველებისა და ჯვაროსნებისაგან. [[1201]] წელს დასავლეთ დვინასთან გერმანელი რაინდ-ჯვაროსნების მიერ დაარსებული იქნა სამხედრო-სავაჭრო დასახლება [[რიგის ისტორია|რიგა]], რაც მნიშვნელოვნად აუარესებდა პოლოცკის ეკონომიკურ პოზიციებს.

[[1240]] წლების დასაწყისში პოლოცკის სამთავროს ტახტზე ხშირად ლიტველები ხდებოდნენ, მაგრამ სახელმწიფო ინარჩუნებდა დამოუკიდებლობას. პოლოცკში მმართველი XIII საუკუნის მეორე ნახევარში [[ანდრეი ოლგერდის ძე|ანდრეი ოლგერდის ძე პოლოცკელი]] (1342—1377, 1381—1387) იყო ერთ-ერთი ყველაზე კარგი პოლიტიკური მოღვაწე პოლოცკის ისტორიაში. ანდრეი პოლოცკელის მიერ მმართველობის დაკარვის შენდეგ ის შეცვალა [[სკირგაილო ოლგერდის ძე]]მ (1387—1397) — პოლოცკის ბოლო დამოუკიდებელი მთავარი. 1392 წლიდან პოლოცკის სამთავროს მიწები აღმოჩნდა [[ლიტვის დიდი სამთავრო]]ში, და მართავდნენ დანიშნული ნამესტნიკები, ხოლო 1504 წლიდან — ვოევოდები.

=== პოლოცკი ლიტვის დიდ სამთავროში და რეჩ პოსპოლიტაში ===
[[სურათი:Połacak, XVIII century.jpg|thumb|left|პოლოცკი, [[XVIII საუკუნე]]]]
[[1432]]—[[1436]] წლებში ლიტვის დიდი სამთავროს სამოქალაქო ომის დროს პოლოცკი იყო [[რუსეთის დიდი სამთავრო]]ს დედაქალაქი.

[[1498]] წელს ქალაქში შემოღებული იყო [[მაგდებურგის სამართალი]]. [[1504]]—[[1772]] წლებში — [[პოლოცკის სავოევოდო]]ს დედაქალაქი [[ლიტვის დიდი სამთავრო|ლდს]]-ს შემადგენლობაში ([[1569]] წლიდან — [[რეჩ პოსპოლიტა|რეჩ პოსპოლიტის]] [[სავოევოდო (პოლონეთი)|სავოევოდო]]).

[[ივანე IV (რუსეთი)|ივანე მრისხანეს]] ჯარების მიერ [[პოლოცკის ალყა (1563)|პოლოცკის აღების]] შემდეგ [[1563]] წელს [[ლივონის ომი]]ს დროს პოლოცკი [[1563]]—[[1579]] წლებში იმყოფებოდა [[მოსკოვის დიდი სამთავრო]]ს შემადგენლობაში. [[1563]] წ. ქალაქში მოხდა [[იუდეველები|იუდეველი]] მოსახლეობის მასობრივი მკვლელობები, 300-ამდე ადამიანი იქნა დახრჩობილი დასავლეთ დვინაში იმ მიზეზით რომ უარი სთქვეს ქრისტიანობაზე. შემდგომი დროის განმავლობაში [[კისლევი|25 კისლევს]] იუდეველთა კალენდრით აღინიშნებოდა უდანაშაულო მსხვერპლთა მოხსენიების დღე<ref>{{ებრაული-ელ|13270|პოლოცკი}}</ref>.

[[რუსეთ-პოლონეთის ომი (1654—1667)|რუსეთ-პოლონეთის 1654—1667 წლების ომის]] დროს პოლოცკი ისევ აღმოჩნდა [[რუსული სახელმწიფო]]ს შემადგენლობაში.

[[დიდი ჩრდილოეთის ომი]]ს დროს [[1705]] წელს, როდესაც [[პეტრე I]]-ის ჯარი იმყოფებოდა პოლოცკში, მოკლული იქნა ოთხი უნიატი მღვდელი.

=== რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში ===
რეჩ პოსპოლიტის [[რეჩ პოსპოლიტის პირველი გაყოფა|პირველი გაყოფის]] შემდეგ პოლოცკის მარჯვენა სანაპირო {{Oldstyle|5|აგვისტოს|1772|25|ივლისს|}} წელს, შევიდა [[რუსეთის იმპერი|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში. პოლოცკის მარცხენა სანაპირო რუსეთის იმპერიაში შევიდა [[რეჩ პოსპოლიტის მეორე გაყოფა|რეჩ პოსპოლიტის მეორე გაყოფის]] შემდეგ 1792 წელს. [[1772]]—[[1776]] წლებში ქალაქი იყო [[პსკოვის გუბერნია]]ში. {{Oldstyle|4|სექტემბრიდან|1776|24|აგვისტოდან}} წელს პოლოცკი — [[პოლოცკის გუბერნია|პოლოცკის გუბერნიის]] ადმინისტრაციული ცენტრია. {{Oldstyle|23|მაისიდან|1778|12|მაისიდან}} წელს — პოლოცკის ნამესტნიჩესტვო.

პოლოცკის ოცი წლის განმავლობაში საგუბერნიო ქალაქად ყოფნამ გამოიწვია მისი ეკონომიკური და კულტურული მნიშვნელოვანი ზრდა. ამ დროს გაიზარდა ქალაქის ტერიტორია, შენდებოდა ახალი ადმინისტრაციული შენობები, იზრდებოდა მოსახლეობა. პოლოცკმა დაიბრუნა ადგილობრივი და ტრანზიტული ვაჭრობის ცენტრის სტატუსი<ref>ა.ვ. ეროშევიჩი, 1812 წლის ომის დროს პოლოცკი / ა.ვ. ეროშევიჩი // ბრძოლა პოლოცკთან. 1812 წელი. — პოლოცკი : წგ. გამომც., 2010. — ფ. 7—8</ref>.

[[1796]] წლის [[23 დეკემბერი|23 დეკემბრიდან]] (12 დეკემბერი) პოლოცკი — [[ბელარუსის გუბერნია|ბელარუსის გუბერნიის]] მაზრის ადმინისტრაციული ცენტრია, ხოლო [[1802]] წლიდან — [[ვიტებსკის გუბერნია]].

[[1812]] წელს პოლოცკთან მოხდა ორი ბრძოლა რუსებსა და ფრანგებს შორის (იხ. [[პოლოცკთან პირველი ბრძოლა (1812)]] და [[პოლოცკთან მეორე ბრძოლა]]).

[[1891]] წელს ქალაქში მოქმედებდა 23 [[სინაგოგა]] და ებრაული სამლოცველო სახლი, 8 მართლმადიდებლური, კათოლიკური, ლუთერანული [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]], რასკოლნიკების სამლოცველო, მამათა და დედათა მონასტრები<ref>[http://www.vehi.net/brokgauz/all/081/81343.shtml პოლოცკი // ბროკგაუზისა და ეფრონის ენციკლოპედიური ლექსიკონი, ЭСБЕ]</ref>.

[[1910]] წლის [[23 მაისი|23 მაისს]], [[ეფროსინია პოლოცკელი]]ს ([[წმინდა ეფროცინია]]) ხსენებოს დღეს, მოხდა წმინდა ეფროსინიას წმინდა ნაწილების დაბრუნება პოლოცკში, განათავსეს [[სპასო-პრეობრაჟენიის ეკლესია (პოლოცკი)|სპასო-პრეობრაჟენიის ტაძარში]]. 1910 წლამდე წმინდა ნაწილები [[კიევო-პეჩორის ლავრა]]ში იყო.

=== საბჭოთა პერიოდი ===
[[1924]] წლიდან პოლოცკი [[ბელარუსიის სსრ]]-ს შემადგენლობაშია.

[[დიდი სამამულო ომი]]ს დროს პოლოცკი [[1941]] წლის [[16 ივლისი|16 ივლისს]] ოკუპირებული იქნა გერმანიის არმიის მიერ. საბჭოთა 22-ე არმიამ 20 დღით შეძლეს გერმანელების შეჩერება. პოლოცკი განთავისუფლებულ იქნა [[1944]] წლის [[4 ივლისი|4 ივლისს]] [[1 პრიბალტიის ფრონტი]]ს ჯარებმა.

[[1944]] წლის 20 სექტემბიდან [[1954]] წლის 8 იანვრამდე პოლოცკი იყო [[პოლოცკის ოლქი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი [[ბსსრ]]-ის შემადგენლობაში.

=== ბელარუსის რესპუბლიკაში ===
[[1991]] წლიდან — პოლოცკი მდებარეობს დამოუკიდებელი [[ბელარუსი]]ს რესპუბლიკაში.

ქალაქის ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი მოვლენა იყო 2002 წლის 6—8 სექტემბერს ჩატარებული რესპუბლიკური ფესტივალ-ბაზრობა [[მოსავლის ზეიმი|მოსავლის ზეიმი «Дожинки»]]. ზეიმის დროს პოლოცკი მოინახულა 8 000-მდე სტუმარმა.<ref>[http://news.tut.by/it/17799.html პოლოცკში სტარტი აიღო «Дожинки-2002»]{{Dead link|date=ივნისი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>.

== ეკონომიკა ==
პოლოცკში ფუნქციონირებს მთელი რიგი საწარმოებისა, მათ შორის:

* შპს «პოლოცკის მინის ბოჭკო» «Полоцк Стекловолокно» — მინისა და მინის ბოჭკოს ნაწარმის ნაკეთობები
* შპს «პოლოცკის რძის კომბინატი» — ვიტებსკის ოლქის ერთ-ერთი უდიდესი რძის გადამამუშავებელი საწარმო
* შპს «პოლოცკის პურკომბინატი»
* შპს «პოლოცკტყე» — მრგვალი ტყის მასალა, ხის მასალის სახერხი, კორპუსის ავეჯის დამზადება
* შპს «ტეხნოლიტ-პოლოცკი» — ფერადი მხატვრული ჩამოსხმა, თუჯის ნაკეთობების წარმოება, ლითონის პროდუქცია
* შპს «მონა» — ტანსაცმლის წარმოება
* «ფ. სკორინის მემკვიდროება» — ოფსეტური ბეჭდვა, რეპროგრაფია და ფოტოცინკოგრაფია
* სს «პოლოცკის მეღვინეობის ქარხანა» — ხილ-კენკროვანი ღვინოების დამზადება
* შპს "პოლოცკის ქარხანა «პრომმაშრემონტი» — ავტომანქნების ძრავების შეკეთება

== სატრანსპორტო სისტემა ==

=== საავტომობილო ტრანსპორტი ===
პოლოცკი — ვიტებსკის ოლქის მსხვილი სატრანსპორტო კვანძია. პოლოცკზე გადის რესპუბლიკური გზები {{табличка-by|Р|14}} (პოლოცკ — [[ბრასლავი]]), {{табличка-by|Р|20}} (ვიტებსკ — პოლოცკი — [[ლატვია|ლატვიის]] საზღვარი), {{табличка-by|Р|24}} (პოლოცკი — [[როსონი]]), {{табличка-by|Р|45}} (პოლოცკი — [[გლუბოკოე (ბელარუსი)|გლუბოკოე]] — [[ლიტვა|ლიტვის]] საზღვარი) და {{табличка-by|Р|46}} ([[ლეპელი]] — პოლოცკი — იუხნოვიჩი).

არის რეგულარული საავტობუსო მიმოსვლა [[რიგა]]სთან, [[სანქტ-პეტერბურგი|სანქტ-პეტერბურგთან]], [[მინსკი|მინსკთან]], [[ვიტებსკი|ვიტებსკთან]], [[ლეპელი|ლეპელთან]], [[ბრასლავი|ბრასლავთან]] და სხვა ბელარუსის ქალაქებთან.

=== სარკინიგზო ტრანსპორტი ===
პოლოცკი — სარკინიგზო კვანძია ვიტებსკის, რიგის, ნეველის მიმართულებით. სამგზავრო მატარებლებით დაკავშირებულია [[გომელი|გომელთან]], [[მოსკოვი|მოსკოვთან]], [[მინსკი|მინსკთან]], [[ვილნიუსი|ვილნიუსთან]], [[მოლოდეჩნო]]სთან, [[პოსტავა]]სთან.

=== სამდინარო ტრანსპორტი ===
საბჭოთა პერიოდში ჩრდილოეთ დვინაზე სამგზავრო კატერები კურსირებდნენ. ახლა სამდინარო სამგზავრო გადაზიდვები არ წარმოებს.

=== ხიდები ===
პირველი სატრანსპორტო ხიდი მდინარე დასავლეთ დვინაზე პოლოცკში აშენებული იქნა რუსეთის იმპერიის სამხედრო სამინისტროს მიერ 1915—1916 წლებში ახლა არსებული იუბილეინი ქუჩის ხიდის ახლოს. 1919 წლის აგვისტოში ის ხიდი გადამწვარ იქნა. 1924 წელს აშენდა ხიდი ინტერნაციონალის ქუჩის რაიონში, ახლა არ არსებობს. კიდევ ერთი ხიდი აშენდა მოგვიანებით (ეხლა მის ადგილზე არის თანამედროვე ხიდი). 1932 წლამდე სვერდლოვის ქუჩის რაიონში არსებობდა კიდევ ერთი ხიდი. 1932 დან 1941 წლამდე დასავლეთ დვინაზე იყო ხის ხიდი ლენინის ქუჩის მიმდებარე ტერიტორიაზე <ref>{{Cite web |url=http://www.aif.by/ru/articles/social/item/10581-polotsk.html |title=А я иду, шагаю по… мосту. Через Западную Двину |accessdate=2011-02-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110113221721/http://www.aif.by/ru/articles/social/item/10581-polotsk.html |archivedate=2011-01-13 }}</ref>.

== განათლება ==
[[1580]] წელს [[სტეფან ბატორი]]ს ბრძანებით, პოლოცკში დაარსდა [[იეზუიტების კოლეგიუმი (პოლოცკი)|პოლეცკის იეზუიტების კოლეგიუმი]].

[[XVII საუკუნე]]ში [[ბოგოიავლენსკის მონასტერი (პოლოცკი)|პოლოცკის ბოგოიავლენსკის მონასტერთან]] არსებობდა მართლმადიდებლური [[საძმო სკოლა (პოლოცკი)|პოლოცკის საძმო სკოლა]], სადაც [[1656]] წლიდან ასწავლიდა ცნობილი ბელარუსი პედაგოგი, პუბლიცისტი, პოეტი, დრამატურგი და საეკლესიო მოღვაწე [[სიმეონ პოლოცკი]].

[[1812]] წლის 12 იანვარს იმპერატორ [[ალექსანდრე I]]-ის ბრძანებით პოლოცკის იეზუიტების კოლეგიუმი გარდაქმნილ იქნა [[იეზუიტური აკადემია (პოლოცკი)|პოლოცკის იეზუიტურ აკადემიად]] [[უნივერსიტეტი]]ს უფლებებით. იეზუიტების აკადემია 8 წელი ფუნქციონირებდა [[1820]] წლამდე და იყო პირველი უმაღლესი სასწავლებელი ბელარუსის ტერიტორიაზე.

იეზუიტების აკადემიის საფუძველზე [[1822]] წლიდან ფუნქციონირებდა [[პოლოცკის უმაღლესი პიარის სასწავლებელი]]. [[1830]] წლის 21 იანვარს ის ლიკვიდირებული იყო.

[[1835]] წლის 25 ივნისს ყოფილ იეზუიტების აკადემიის შენობაში გაიხსნა [[პოლოცკის საკადეტო კორპუსი]]. [[1865]] წელს მილიუტინის რეფორმის დროს მას გადაარქვეს სახელი [[პოლოცკის სამხედრო გიმნაზია]]დ. [[1882]] წელს ისევ დაუბრუნდა პოლოცკის საკადეტო კოსპუსის სახელი. [[1914]] წლის სექტემბერში პოლოცკის საკადეტო კორპუსი ევაკუირებული იქნა პოლოცკიდან.

[[1968]] წლის 14 ივლისს იქმნება [[ბელარუსის პოლიტექნიკური ინსტიტუტი]]ს ნოვოპოლოცკის ფილიალი. [[1974]] წლის 1 იანვრიდან ამ ფილიალის საფუძველზე იხსნება [[ნოვოპოლოცკის პოლიტექნიკური ინსტიტუტი]]. [[1993]] წლის 14 იანვარს მიენიჭა [[პოლოცკის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]].

პოლოცკში მოქმედებს 15 საშუალო სკოლა, 2 გიმნაზია, [[პოლოცკის საკადეტო სასწავლებელი]], 2 სპორტული სკოლა, მათ შორის ოლიმპიური რეზერვების, ხელოვნებისა და სამხატვრო სკოლა, [[პოლოცკის სახელმწიფო აგრარულ-ეკონომილური კოლეჯი]], [[ბელკოოპკავშირის პოლოცკის სავაჭრო-ტექნოლოგიური კოლეჯი]], [[პოლოცკის სახელმწიფო სატყეო კოლეჯი]], მაშეროვის სახ. პოლოცკის კოლეჯი, [[პოლოცკის სახელმწიფო პროფესიულ-ტექნოლოგიური კოლეჯი]], [[პოლოცკის სახელმწიფო მშენებელთა პროფესიული ლიცეუმი]], [[პოლოცკის სახელმწიფო ქიმიკოსების პროფესიული ლიცეუმი]].

== კულტურა ==

=== ბიბლიოთეკები ===
ბიბლიოთეკის შესახებ ცნობები ეკუთვნის ჯერ კიდევ წმინდა ეფროსინიის მოღვაწეობის პერიოდს. [[XII საუკუნე]]ში [[სოფიის ტაძარი (პოლოცკი)|სოფიის ტაძარში]] შეგროვებული იყო [[სოფიის ტაძრის ბიბლიოთეკა (პოლოცკი)|პირველი პოლოცკის ბიბლიოთეკა]]. უფრო გვიან არსებობდა უდიდესი [[იეზუიტების კოლეგიუმის ბიბლიოთეკა (პოლოცკი)|იეზუიტური კოლეგიუმის ბიბლიოთეკა]] (50 000 ტომზე მეტი), არის ინფორმაცია ბოგოიავლენსკი მონასტრის ბიბლიოთეკის შესახებ<ref>{{Cite web |url=http://skorina-lib.iatp.by/history.html |title=პოლოცკის ბიბლიოთეკათა ცენტრალიზებული სისტემა<!-- Заголовок добавлен ботом --> |accessdate=2011-02-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090421103229/http://skorina-lib.iatp.by/history.html |archivedate=2009-04-21 }}</ref>.

[[1912]] წელს შეიქმნა პოლოცკის საზოგადოებრივი ბიბლიოთეკა. გერმანიის ოკუპაციის დროს ბევრი წიგნი იქნა დაკარგული. [[1919]] წლის იანვარში ნაციონალიზებული იქნა ყველა წიგნი და გაიხსნა ცენტრალური საქალაქო ბიბლიოთეკა. ბიბლიოთეკა ფასიანი იყო. [[1940]] წლისათვის პოლოცკში იყო 9 ბიბლიოთეკა. მეორე ომის დროს განადგურებულ იქნა პოლოცკის ბიბლიოთეკები. [[1945]] წელს გაიხსნა პოლოცკის საოლქო ბიბლიოთეკა. [[1954]] წლისათვის მისი ფონდი 100 ათასი ეგზემპლარი იყო.

== ფიზკულტურა და სპორტი ==
პოლოცკში განვითარებულია მოყვარულთა და პროფესიონალური სპორტი. ქალაქში ფუნქციონირებს შემდეგი დაწესებულებები:
* პოლოცკის სახელმწიფო საბავშვო-საყმაწვილო სპორტული სკოლა.
* პოლოცკის სახელმწიფო საბავშვო-საყმაწვილო სპორტული ოლიმპიური რეზერვების სკოლა.
* სპორტული კომპლექსი «ქიმიკოსი».
* ორთაბრძოლათა სპორტული კომპლექსი «ოლიმპიელი».
* კულტურულ-სპორტული კომპლექსი.
* [[«საფეხბურთო კლუბი «პოლოცკი»]].

== ინფორმაციიც საშუალებები ==

=== ტელევიზია ===
* ტელეარხი «სკიფ-პოლოცკი»

=== რადიოსადგურები ===
* [[ახალი რადიო]] — 98.1 FM (ნაფტანი)
* «კულტურა» — 101.7 FM
* «[[ევროპა პლუსი]]» — 102.1 FM
* [[რადიუს FM]] — 102.7 FM
* [[რეტრო FM]]» — 104.7 FM
* «ბელარუსის რადიოს პირველი არხი — 106.7 FM
* «რადიო ვიტებსკი» — 107.8 FM

=== ბეჭდვითი საშუალება ===
* გაზეთი «[[Полацкі веснік]]»

== ღირსშესანიშნაობები ==

=== არქიტექტურა ===
[[სურათი:Belarus-Polatsk-Cathedral of Sophia-19.jpg|thumb|right|200px|[[სოფიის ტაძარი (პოლოცკი)|სოფიის ტაძარი]]]]
* [[სოფიის ტაძარი (პოლოცკი)|სოფიის ტაძარი]] ([[1044]]—[[1066]], აღდგენილია [[1738]]—[[1750]]) — ერთ-ერთი ყველაზე ადრეული ტაძარი [[კიევის რუსეთი|კიევის რუსეთში]] [[სოფიის ტაძარი (კიევი)|კიევის]] და  [[სოფიის ტაძარი (ნოვგოროდი)|ნოვგოროდის]] სოფიის ტაძრებთან ერთად და ყველაზე ძველი ქვის ნაგებობა ბელარუსის ტერიტორიაზე.
* [[სპასო-ეფროსინიას მონასტერი]]ს ნაგებობათა კომპლექსი (დაფუძნებულია [[1128]] წელს), მათ შორის [[სპასო-პრეობრაჟენიის ეკლესია (პოლოცკი)|სპასო-პრეობროჟენიის ეკლესია]] ([[1161]]; [[ოსტატი იოანი (პოლოცკი)|ოსტატი იოანი]]), [[ეფროსინიის სატრაპეზო ეკლესია (პოლოცკი)]] ([[1847]]) და [[ჯვართამაღლების ტაძარი (პოლოცკი)([[1893]]—[[1897]]; არქიტექტორი ვ. ფ. კორშიკოვი).
* [[ბოგოიავლენის მონასტერი (პოლოცკი)|ბოგოიავლენის მონასტრის]] ნაგებობათა კომპლექსი, მათ შორის [[პოგოიავლენსკი ტაძარი (პოლოცკი]] ([[XVIII]] ს.) და [[საძმო სკოლა (პოლოცკი)|პოლოცკის საძმო სკოლის]] ნაგებობა ([[1780]]—[[1788]]).
* [[იეზუიტების კოლეგიუმი (პოლოცკი)]] შენობათა კომპლექსი ([[XVIII]] ს.).
* [[ბერნარდინელების მონასტერი (პოლოცკი)|ბერნარდინელების მონასტრის]] ნაგებობათა კომპლექსი, მათ შორის ქალწულ მარიის კასტიოლი (ტაძარი) ([[1758]]) — ნანგრევები, საცხოვრებელი კორპუსი ([[1758]]).
* [[ფრანცისკანელთა მონასტერი (პოლოცკი)|ფრანცისკანელთა მონასტრის]] საცოვრებელი კორპუსი ([[XVIII საუკუნე]] მეორე ნახევარი).
* [[სვიატო-პოკროვის ეკლესია (პოლოცკი)]] (ჩაყრილია [[1905]] წელს, აღდგენილია [[2004]] წელს).
* საცხოვრებელი სახლი ([[1692]]) (ნიჟნეპოკროვსკის ქუჩა, 33). არქიტექტურის ძეგლი [[ბაროკო]]ს სტილის ელემენტებით. ახლა აქ მდებარეობს სტაციონალური გამოფენა «Прогулка по Нижне-Покровской», [[XVIII]] ს.).
* მართლმადიდებლური სასულიერო სასწავლებლის ყოფილი შენობა ([[ფრანცისკ სკორინი]]ს პროსპექტი]], 10). აშენებულია [[XIX საუკუნე]]ში. ახლა აქ განთავსებულია პოლოცკის აღმასკომი.
* ქალთა ეპარქიალური სასწავლებლის შენობა(ეფროსინია პოლოცკელის ქუჩა, 45). აშენებულია [[XX საუკუნე]]ში. ეხლა — [[პოლოცკის სახელმწიფო სატყეო კოლეჯი]].
* [[ლუთერანული კირხა (პოლოცკი)|პოლოცკის ლუთერანული კირხის]] შენობა ([[XX საუკუნე]] დასაწყისი). ახლა აქ მხარეთმცოდნეობის მუზეუმია.
* წმინდა ანდრეი ბობოლის კასტიოლი ([[1996]]).

=== დაკარგული მემკვიდრეობა ===
* წმინდა ბორისისა და გლების ეკლესია ბორისოგლების მონასტერი (XII ს.).
* წმ. პარასკევას პარასკევის ეკლესია, ბორისოგლების მონასტერი (XII ს.).
* წმინდა ნიკოლოზის ტაძარი, [[1830]] წლამდე წმ. სტეფანეს კასტიოლი [[იეზუიტური კოლეგიუმი (პოლოცკი)]] ([[1738]], აფეთქებულ იქნა [[1964]] წელს).
* წმინდა ანტონის კასტიოლი [[ფრანცისკანელების მონასტერი (პოლოცკი)]], [[1838]] წლის შემდეგ ნოვოპოკროვის ეკლესია ([[1763]]—[[1775]], დაშალეს [[1860]] წელს).
* ეფროსინია პოლოცკელის ჯვარი, დამზადებული იყო [[1161]] წელს არქიტექტორ ლაზარის მიერ ეფროსინიის შეკვეთით. გაიტანეს ბელარუსიდან დიდი სამამულო ომის დროს.

=== გამაგრებანი ===
[[სტეფან ბატორი]]ს თანამედროვეს [[გეიდენშტეინი]]ს გადმოცემით, [[XVI საუკუნე]]ში პოლოცკი შედგებოდა ორი ციხე-სიმაგრისაგან: ზემო და ქვემო და ქალაქი [[ზაპოლოტიე]]საგან და ყველა მხრიდან ერტყა ღრმა თხრილი, მაღალი ქვებით და ხის კედლებით. ზემო ციხე-სიმაგრეს 1655 წელს ჰქონდა 9 კოშკი, ხოლო ქვედას 7 კოშკი. ქალაქი კარგად იყო მოხერხებული თავდცვისათვის. ახლა ამ ციხე-სიმაგრეების ნაშთებიც არ შემორჩენილა.

=== ძეგლები და მემორიალური კომპლექსები ===
* [[ბორისის ქვები| ბორისის ქვები (Борисов камень)]] — ბელარუსის [[ეპიგრაფიკა|ეპიგრაფიკის]] ძეგლი XII ს.
* 1812 წლის სამამულო ომის გმირთა ძეგლი (1850, ადგენილია 2010 წლის 21 მაისს; პროექტის ავტორი — ანტონიო ადამინი, არქუტექტორი ფიქსენი).
* [[წითელი ხიდი (პოლოცკი)|წითელი ხიდი]] — [[პოლოცკის მეორე ბრძოლა|ფრანგების წინააღმდეგ პოლოცკის მეორე 1812 წლის 7 ოქტომბრის ბრძოლის]] ადგილი (1975, მემორიალური დაფა).
* მემორიალური კომპლექსო [[უკვდავების ყორღანი (პოლოცკი)|«უკვდავების ყორღანი»]] — დაყრილ იქნა ქალაქის მცხოვრებლების მიერ დასავლეთ დვინის მარცხენა ნაპირზე, ფაშისტების მიერ პოლოცკისა და მისი რაიონში მოკლული 150 000 ადამიანის ხსოვნის პატივსაცემად, ასევე დაღუპული საბჭოთა ჯარისკაცების პატივსაცემად (1966).
* [[ფრანცისკ სკორინა]]ს ძეგლი (1974; მოქანდაკე ა. გლებოვი, ი. გლებოვი და ა. ზასპიცკი, არქიტექტორი ვ.  მაროკინი).
* [[ეფროსინია პოლოცკელი]]ს ძეგლი (2000; მოქანდაკე ვ. გოლუბევ).
* კრივიჩების ძეგლი (2001; მოქანდაკე ა. შატერნიკ).
* ასო "Ў"-სადმი მიძღვნილი ძეგლი (2003; მოქანდაკე ა. ფინსკი), იხ. [[:be-x-old:Ў|Ў]]{{ref-be}}.
* სამრეკლო-ძეგლი მიძღვნილი ავღანეთში დაღუპულთა ხსოვნის პატივსაცემად (2004).
* [[სიმეონ პოლოცკი]]ს ძეგლი (2004; მოქანდაკე ა. ფინსკი).
* [[ვსესლავ ბრიაჩისლავის ძე|ვსესლავ ბრიაჩესლავის ძის სასწაულმოქმედის]] ძეგლი (2007; მოქანდაკე ა. პროხოროვი, ს. იგნატიევი, ლ. მინკევიჩი, არქიტექტორი — დ. სოკოლოვი; პირველი ცხენოსანი მთავრის ძეგლი ბელარუსის რესპუბლიკაში).
* [[ანდრეი ოლგერდის ძე]] (2009; მოქანდაკე ი. გოლუბევი).
* საბჭოთა კავშირის გმირის [[ალექსანდრ გოროვეცი]]ს ბიუსტი.
* პორტ-არტურის დაცვის გმირის, გენერალ [[რომან კონდრატენკო]]ს ბიუსტი (2008; მოქანდაკე ლ. აგანოვი).
* [[იური ტარიჩი]]ს ბიუსტი (2010; მოქანდაკე ლ. მინკევიჩი).

=== პოლოცკი — [[ევროპის გეოგრაფიული ცენტრი]] ===
[[2008]] წლის გაზაფხულზე "ბელაეროკოსმოგეოდეზიის" სპეციალისტებმა დაადგინეს, რომ [[ევროპა|ევროპის]] გეოგრაფიული ცენტრი მდებარეობს პოლოცკში. მოგვიანებით ეს გამოთვლები დადასტურებულ იქნა რუსი გეოდეზიის სპეციალისტების მიერაც. [[2008]] წლის 31 მაისს დადგმულ იქნა ნიშანი «ევროპის გეოგრაფიული ცენტრი»<ref>{{Cite web |url=http://news.tut.by/society/110063.html |title=TUT.BY {{!}} ახალი ამბები — პოლოცკში დაყენებული იქნა ნიშანი «ევროპის გეოგრაფიული ცენტრი» — საზოგადოება — 31.05.2008, 13:21<!-- Заголовок добавлен ботом --> |accessdate=13.02.2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080603020848/http://news.tut.by/society/110063.html |archivedate=03.06.2008 }}</ref>.

=== მუზეუმები ===
პოლოცკში მდებარეობს თერთმეტი მუზეუმი. პოლოცკის მუზეუმები შედიან პოლოცკის ეროვნულ ისტორიკო-კულტურულ ნაკრძალში. ზოგიერთი მუზეუმი განთავსებულია არქიტექტურის ძეგლებში: სოფიის ტაძარში (XI — შუა ხანები. XVIII სს.), [[იეზუიტების კოლეგიუმი (პოლოცკი)|იეზუიტების კოლეგიუმის]] კორპუსში (XVIII ს.), ლუთერანულ კირხაში (XX ს. დასაწყ.), პოლოცკის საძმო სკოლაში (XVIII ს. ბოლო), საცხოვრებელ სახლებში ვოიკოვოს ქ., 1 და ნიჟე-პოკროვსკის ქ., 46 (XIX — XX სს.), პეტრე I-ის სახლში (1692 წ.), წყლის მაღალი წნევის კოშკში (1956 წ.). სამუზეუმო ფონდი შეადგენს 80 000 ექსპონატს.

* [[საბავშვო მუზეუმი (პოლოცკი)|პოლოცკის საბავშვო მუზეუმი]]
* [[მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი (პოლოცკი)|პოლოცკის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი]]
* [[ბელარუსის წიგნის ბეჭდვის მუზეუმი]]
* [[სიმეონ პოლოცკის მუზეუმ-ბიბლიოთეკა]]
* [[საბრძოლო დიდების მუზეუმი (პოლოცკი)]]
* პოლოცკის სოფიის ტაძრის არქიტექტურის მუზეუმი 
* მუზეუმი-ბინა საბჭ. კავშ. გმირის ზ.მ. ტუსნოლობოვა-მარჩენკო
* ტრადიციული ხელნაკეთი პოოზერიას ფეიქრობა
* [[ბუნება-ეკოლოგიური მუზეუმი (პოლოცკი)]]
* სტაციონალური გამოფენა «Прогулка по Нижне-Покровской»
* [[მხატვრული გალერეა]]

=== თეატრები ===
* საჩვენებელ საყმაწვილო თეატრ-სტუდია «ჰარმონია»
* სახალხო ახალგაზრდული თეატრი «პილიგრიმი»

=== ფესტივალები ===
* ფესტივალი ზვანი სოფიი «Званы Сафіі» — ორღანული მუსიკის საერთაშორისო ფესტივალი
* ძველი და თანამედროვე კამერული მუსიკის საერთაშორისო ფესტივალი
* [[რუბონის ფესტივალი (პოლოცკი)|რუბონის ფესტივალი]] — შუასაუკუნეების კულტურის ფესტივალი
* [[ფესტივალი ევროპა პლუს პოლოცკი]] — ესტრადის ახალგაზრდა მომღერალთა ფესტივალ-კონკურსი

== საინტერესო ფაქტები ==

=== პოლოცკი — ბელარუსი-2010-ის კულტურული დედაქალაქი ===
ბელარუსის კულტურის სამინისტროს ინიციატივით მიმდინარეობს აქცია «ბელარუსის კულტურული დედაქალაქი». 
 
გადაწვეტილ იქნა პირველი საპატიო წოდება ეტარებინა - უძველეს პოლოცკს, როგორც ბელარუსის სასულიერო ცენტრს<ref>[http://news.belta.by/ru/news/archive?date=21_01_2010&page=1&id=476774 ბელტა | პოლოცკი ოფიციალურად გახდა ბელარუსი 2010-ის კულტურული დედაქალაქი 21.01.2010 12:06]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>.

== მოსახლეობა ==
პოლოცკელები, [[პოლოვცელები]].

=== რაოდენობა და დინამიკა ===
[[1780]] წელს პოლოცკში იყო 360 ხის სახლი, 437 მდიდარი-ქრისტიანი, 478 ებრაელი, თავად-აზნაურები და ჩინოვნიკების მცირე რაოდენობა. ქალაქის მოსახლეობის შემცირებას და მის დაკნინებას ხელი შეუწყო ომებმა, მრავარიცხოვანმა ხანძრებმა, [[1566]] წლის [[ჭირი|ჭირმა]], [[1600]] და [[1741]]—[[1746]] წლების შიმშილობამ.

[[1811]] წელს პოლოცკში იყო 1300 სახლი და 6320 მცხოვრები<ref name=autogenerated2>ჩეპკო, ვ. ვ. ბელარუსის ქალაქები XIX საუკუნის მეორე ნახევარში (ეკონომიკური განვითარება) / ვ. ვ. ჩეპკო. — მნ.: გამომც ბსუ, 1981. — ფ. 119</ref>.

პოლოცკის მოსახლეობა [[1891]] წელს — 20 321 მოსახლე, აქედან [[იუდეველები]] — 10 797 (53,1 %), [[მართლმადიდებლები]] — 6989 (34,4 %), [[კათოლიკები]] — 1534 (7,6 %), რასკოლნიკები — 407, [[ლუთერანები]] — 299, ერთმორწმუნენი — 204, 1 [[მუსლიმები]].

[[1897]] წლის აღწერით ქალაქში ცხოვრობდა 20 751 მოსახლე, მათ შორის 12 481 ებრაელი.
* [[2006]] — 82 400 ად.
* [[2007]] — 81 700 ად.
* [[2008]] — 83 400 ად.
* [[2009]] — 83 700 ად.
* [[2010]] — 82 800 ად.<ref name=autogenerated1 />

=== ცნობილი პოლოცკელები ===
* [[ეფროსინია პოლოცკელი]] (1110—1173) — წმინდად შერაცხილი, განმანათლებელი.
* [[ფრანცისკ სკორინა]] (1490—1551 ადრე) — გამომცემელი, ტიპოგრაფი, მთარგმნელი, განმანათლებელი.
* [[სიმეონ პოლოცკი]] ([[სიმეონ პოლოცკელი]]) (ერობაში — სამუილ სიტნიანოვიჩ-პეტროვსკი, 1629—1680) — მწერალი, პოეტი, ენციკლოპედისტი, რელიგიური მოღვაწე.
* [[დმიტრი კაიგოროდოვი]] (1846—1924) — პროფესორი საკტ-პეტერბურგის სატყეო ინსტიტუტი, ფენოლოგი, ორნიტოლოგი, პედაგოგი. 
* [[ბორის გალიორკინი]] (1871—1945) — ინჟინერი, მეცნიერი, მათემატიკოსი, აკადემიკოსი სსრკ (1935, წევრ კორესპონდენტი 1928 წ-დან),ინჟინერ-გენერალ-ლეინტენატი.
* [[მერი ენტინი]] ([[Mary Antin]], 1881—1949) — ამერიკელი მწერალი, წიგნი  [[From Polotzk to Boston]] ავტორი (1899), [[The Promised Land]] (1912).
* [[იური ტარიჩი]] (ნამდვილი გვარი ალექსეევი; 1885—1967) — ბელარუსი საბჭოთა რეჟისორი და სცენარისტი, ბელარუსის კინემატოგრაფიის ფუძემდებელი, პირველი ბელარუსული სათამაშო ფილმის დამდგმელი «Лесная быль» (1926).
* [[ივანე ალექსეევი]] (1909—1943) — საბჭოთა კავშირის გმირი.
* [[ნინელი სჩასტნაია]] (დაიბ. 1933) — მხატვარი, [[ბსსრ კულტურის დამსახურებული მოღვაწე]].
* [[ვლადიმირ ორლოვი]] (დაიბ. 1953) — ბელარუსი მწერალი.

=== ცნობილი მცხოვრებლები ===
* [[როგვოლოდ პოლოცკი]] ([[როგვოლოდ პოლოცკელი]]) (გარდ. მიახლ. 978) — [[პოლოცკის სამთავრო]]ს მთავარი, [[ვარიაგები|ვარიაგი]], [[როგნედა]]ს მამა, ოილოცკის მთავრების დინასტიის დამაარსებელი, 975—980 წლების შიდა ომების მონაწილე.
* [[როგნედა როგვალოდის ასული|როგნედა]] (გორისლავა, ნათლობით. [[ანასტასია]] გარდ. მიახ. 1000) — [[პოლოცკის სამთავრო|პოლოცკის]] მთავრის [[როგვოლოდ პოლოცკი]]ს ქალიშვილი.
* [[ტორვალდ კოდრანსონი]] (გარდ. მიახ. 1002) — ქრისტიანი მისიონერი.
* [[იზიასლავ ვლადიმირის ძე (პოლოცკის მთავარი)|იზიასლავ ვლადიმირის ძე]] (მიახ. 978/979 — 1001),  [[პოლოცკის სამთავრო|პოლოცკის]] მთავარი (989—1001), კიევის მთავრის [[ვლადიმირ I სვიატოსლავის ძე|ვლადიმირ I]]-ის ([[წმინდა ვლადიმირი]]) და პოლოცკის მთავრის ქალიშვილის [[როგნედა როგვოლოდის ასული]]ს ვაჟი.
* [[ვსესლავ ბრიაჩესლავის ძე]] (მიახ. 1029—1101), [[პოლოცკის სამთავრო|პოლოცკის]] მთავარი (1044 წ-დან).
* [[სვიდრიგაილო ოლგერდის ძე]] (მიახ. 1355—1452), რუსეთის დიდი მთავარი (1432—1436).
* [[მაცეი კაზიმირ სარბევსკი]] (1595—1640) — ლათინურ ენოვანი პოეტი, ლიტერატურის თეორეტიკოსი, ფილოსოფოსი, თეოლოგი. იყო [[იეზუიტების კოლეგიუმი (პოლოცკი)|იეზუიტების კოლეგიუმის]] მასწავლებელი (1618—1620).
* [[გაბრიელ გრუბერი]] (1740—1805) — იეზუიტების ორდენის გენერალი (1802—1805). იეზუიტების კოლეგიუმში ასწავლიდა არქიტექტურას და ფიზიკას).
* [[მარტინ პოჩობუტ-ოდლიანიცკი]] (1728—1810) — ასტრონომი, მათემატიკოსი. სწავლობდა პოლოცკის იეზუიტების კოლეგიუმში.
* [[იან ბარშევსკი]] (1794—1851) — ბელარუსი და პოლონელი მწერალი, პოეტი, გამომცემელი, ახალი ბელარუსული ლიტერატურის ერთ-ერთი დამაარსებელი. სწავლობდა პოლოცკის იეზუიტების კოლეგიუმში.
* [[ვასილი (ლუჟინსკი)]] (1791—1879) — პოლოცკისა და ვიტებსკის არქიეპისკოპოსი, მემუარების «Записок» ავტორი (ყაზანი, 1885).
* [[ივან ხრუცკი]] (1810—1885) — ბელარუსი და რუსი მხატვარი. პირველი მხატვრული განათლება მიიღო პოლოცკის უმაღლეს პიარის სასწავლებელში.
* [[რომან კონდრატენკო]] (1857—1904) — რუსი [[გენერალ-ლეიტენანტი]] (სიკვდილის შემდეგ), სამხედრო ინჟინერი, პორტ-არტურის დაცვის გმირი. სწავლობდა პოლოცკის საკადეტო კორპუსში (დაამთავრა 1874 წელს).
* [[გლებ ალეხნოვიჩი]] (1886—1918) — რუსი მფრინავი-გამომცდელი. სწავლობდა [[პოლოცკის საკადეტო კორპუსი|პოლოცკის საკადეტო კორპუსში]].

== დაძმობილებული ქალაქები ==

# {{flagicon|რუსეთი}} [[ელექტროსტალი]], [[რუსეთი]]
# {{flagicon|რუსეთი}} [[ტოსნო]], [[ლენინგრადის ოლქი]], [[რუსეთი]]
# {{flagicon|რუსეთი}} [[დიდი ნოვგოროდი]], [[რუსეთი]]
# {{flagicon|რუსეთი}} [[დიდი ლუკი]], [[ფსკოვის ოლქი]], [[რუსეთი]]
# {{flagicon|რუსეთი}} [[სუოიარვსკის რაიონი]], [[კარელია]], [[რუსეთი]]
# {{flagicon|ლიტვა}} [[იონავა]], [[ლიტვა]]
# {{flagicon|ლიტვა}} [[ტრაკაი]], [[ლიტვა]]
# {{flagicon|ლატვია}} [[ვენტსპილსი]], [[ლატვია]]
# {{flagicon|უკრაინა}} [[კამენეც-პოდოლსკი]], [[უკრაინა]]
# {{flagicon|უკრაინა}} [[ობუხოვი (ქალაქი)|ობუხოვი]], [[უკრაინა]]
# {{flagicon|მოლდოვა}} [[ბელცი]], [[მოლდოვა]]
# {{flagicon|პოლონეთი}} [[იაროსლავი (ქალაქი)|იაროსლავი]], [[პოლონეთი]]
# {{flagicon|პოლონეთი}} [[გდანსკი]], [[პოლონეთი]]
# {{flagicon|შვედეთი}} [[გოტლანდი]], [[შვედეთი]]
# {{flagicon|გერმანია}} [[ფრიდრიხსხაფენი]], [[გერმანია]]

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ეკიმანი]]

== გალერეა ==

<gallery>
სურათი:The monument-chapel of Heroes War of 1812 in Polotsk 1.JPG|1812 წლის ომში დაღუპულთა მემორიალი (1850, აღდგენილია 2010 წლის 21 მაისს; პროექტის ავტორი — ანტონიო ადამინი)
|ასო «[[ў]]» ძეგლი
სურათი:Polotsk Centr Evropy 1.JPG|მონუმენტური ნიშანი «პოლოცკი ევროპის გეოგრაფიული ცენტრი» (2008, არქიტექტორი ი. ბოროვიკი, მოქანდაკე ა. პროხოროვი)
სურათი:Devochka.jpg|[[საბავშვო მუზეუმი (პოლოცკი)|საბავშვო მუზეუმი]]. სკულპტურული კომპოზიცია «სკოლის მოსწავლე საათით» (მოქანდაკე პ. ვანიცკი)
</gallery>

== ლიტერატურა ==
* [http://annals.xlegio.ru/rus/polock.htm დ.ნ. ალექსანდროვი, დ.მ. ვოლოდიხინი პოლოცკისათვის ბრძოლა პიტვასა და რუსეთს შორის XII—XVI საუკუნეებში / დ. ნ. ალექსანდროვი, დ. მ. ვოლოდიხინი. — მოსკოვი : ავანტა+, 1994. — 133 ფ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110825095709/http://annals.xlegio.ru/rus/polock.htm |date=2011-08-25 }}
* [http://www.infanata.com/society/history/1146105054-polockaja-zemlja.html ლ.ვ. ალექსეევი,  პოლოცკის მიწა / ლ.ვ. ალექსეევი — პოლოცკი : ა. ი. სუდნიკი, 2007. — 50 ფ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101022062137/http://www.infanata.com/society/history/1146105054-polockaja-zemlja.html |date=2010-10-22 }} ISBN 978-985-6650-42-3
* [http://www.infanata.com/color/architect/1146099727-khram-pokrova-presvjatyja-bogorodicy-vo-grade.html ლ.ფ. დანკო, წმ. ღვთისმშობლის პოკროვის ტაძარი ქალაქ პოლოცკში: აღდგენის ზეიმი: ისტორ. ნარკვევი / ლ. ფ. დანკო. — პოლოცკი : გამომც. სუდნიკი, 2004. — 32 ფ.: — (პოლოცკის მიწების მემკვიდროება; შ. 1).] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100829133219/http://www.infanata.com/color/architect/1146099727-khram-pokrova-presvjatyja-bogorodicy-vo-grade.html |date=2010-08-29 }} ISBN 985-6650-05-04
* [http://ulfdalir.ru/literature/146 ტ. ნ. ჯაკსონი. Austr í Görðum: ძველრუსული ტოპონიმები ძველსკანდინავიურ წყაროებში. — მ.: რუსული კულტურის ენები, 2001., თავი 8.]
* [http://www.infanata.com/society/history/1146099669-iezuity-v-polocke-15801820-gg.-chast-1..html იეზუიტები პოლოცკში: 1580—1820 წწ.: ნაწილი 1 / შემდ. ლ. დანკო. — პოლოცკი, გამომც. ა. ი. სუდნიკი, 2005. — 40 ფ. ISBN 985-6650-100 (ч.1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100825101135/http://www.infanata.com/society/history/1146099669-iezuity-v-polocke-15801820-gg.-chast-1..html |date=2010-08-25 }} ISBN 985-6650-11-9
* [http://www.infanata.com/society/history/1146099690-iezuity-v-polocke-15801820-gg.-chast-2..html იეზუიტები პოლოცკში: 1580—1820 წწ.: ნაწილი 2 / შემდ. ლ. დანკო. — პოლოცკი, გამომცემლობა სუდნიკი, 2005. — 48 ფ. ISBN 985-6650-13-5 (ნაწ.2) (ნაწ.1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100828090054/http://www.infanata.com/society/history/1146099690-iezuity-v-polocke-15801820-gg.-chast-2..html |date=2010-08-28 }} ISBN 985-6650-11-9
* [http://www.infanata.com/science/1146114819-polockaya-knyazhna-mariya-vasilkovna-avtor-slova.html პოლოცკის გზამკვლევი 1910 წელი. — პოლოცკი: ა. ი. სუდნიკი, 2006. — 48 ფ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101211105927/http://www.infanata.com/science/1146114819-polockaya-knyazhna-mariya-vasilkovna-avtor-slova.html |date=2010-12-11 }} ISBN 985-6650-26-7
* [http://www.infanata.com/science/1146114819-polockaya-knyazhna-mariya-vasilkovna-avtor-slova.html გ.ვ. სუმაროკოვი, ნ.ს. სერეგინა, ნ. ს. პოლოცკის მთავრის ქალი მარია ვასილკოს ასული — ავტორი «Слова о полку Игореве» : საიდუმლო წერის კვლევები / გ. ვ. სუმაროკოვი, ნ. ს. სერეგინა. — პოლოცკი : ა. ი. სუდნიკი, 2008. — 53 ფ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101211105927/http://www.infanata.com/science/1146114819-polockaya-knyazhna-mariya-vasilkovna-avtor-slova.html |date=2010-12-11 }} ISBN 978-985-6650-53-9
* Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі : Віцебская вобласць. — Мінск : Беларуская Савецкая Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1985. — С. 333—360. — 496 с. — 8000 экз.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://polotsk.vitebsk-region.gov.by/ პოლოცკის რაიონული აღმასრულებელი კომიტეტი — ოფიციალური საიტი]
* [http://polotskgik.by/ პოლოცკის საქალაქო აღმასრულებელი კომიტეტი — ოფიციალური საიტი]
* [http://radzima.org/pub/miesta.php?lang=ru&miesta_id1=vipopola პოლოცკის ფოტოსურათები Radzima.org-ზე]
* [http://polotsk.museum.by/ პოლოცკის ეროვნული ისტორიკო-კულტურული მუზეუმ-ნაკრძალი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090509181812/http://polotsk.museum.by/ |date=2009-05-09 }}
* [http://globus.tut.by/polock/index.htm პოლოცკი გლობუს TUT.by-ზე]

== სქოლიო ==
<references />

[[კატეგორია:პოლოცკი|*]]
[[კატეგორია:IX საუკუნეში დაარსებული ქალაქები]]
[[კატეგორია:ბელარუსის ისტორია]]
[[კატეგორია:ძველი რუსეთის ქალაქები]]