იხილეთ წყარო გვერდისთვის რადამა II

{{ინფოდაფა მმართველი 
|სახელი                  = რადამა II
|ორიგინალური სახელი     = Radama II
|სურათი                 = Radama II with crown.jpg
|წარწერა                 =
<!-- პირველი თანამდებობა -->
|ქვეყანა                  = მადაგასკარის  
|თანამდებობა             = [[მეფე]]   
|რიგი                    = 
|კორონაცია               = [[23 სექტემბერი]], [[1862]]
|მმართველობის დასაწყისი  = [[16 აგვისტო]], [[1861]]
|მმართველობის დასასრული = [[12 მაისი]], [[1863]]
|პრეზიდენტი             =
|ვიცე-პრეზიდენტი         =
|წინამორბედი             = [[რანავალუნა I]]
|მემკვიდრე               = [[რასუხერინა]]
<!-- პირადი მონაცემები -->
|სხვა წოდებები           = 
|პრეზიდენტი             =
|რეგენტი                =
|მონარქი                = 
|სულთანი               =  
|ვიცე-პრეზიდენტი        = 
|პარტია                 = 
|დაბადების თარიღი       = [[23 სექტემბერი]], [[1829]] 
|დაბადების ადგილი       = [[რუვა]], [[ანტანანარივუ]]
|გარდაცვალების თარიღი   = [[12 მაისი]], [[1863]] (33 წლის) – ''სადავოა''<ref>Delval, Raymond (1972). Radama II, prince de la renaissance malgache: 1861–1863 (in French). Paris: Éditions de l'École.</ref>
|გარდაცვალების ადგილი   = [[რუვა]], [[ანტანანარივუ]] – ''სადავოა''<ref>Delval, Raymond (1972). Radama II, prince de la renaissance malgache: 1861–1863 (in French). Paris: Éditions de l'École.</ref>
|ქორწინება               = [[რასუხერინა]] (რაბოდოს სახელით)<br />[[რანავალუნა II]] (რამონას სახელით)<br />მარია რასოამიეჯა<ref>Chapus, G.S.; Mondain, G. (1953). ''Un homme d’etat malgache: Rainilaiarivony'' (ფრანგულად). [[პარიზი|Paris]]: Editions Diloutremer.</ref>
|შვილები                = 
|სრული სახელი          =
|დინასტია               = 
|მამა                   = [[ანდრიამიჰაჯა]], [[რადამა I]] (ოფიციალურად)
|დედა                  = [[რანავალუნა I]]
|რელიგია               = 
|ხელმოწერა             =
}}

'''რადამა II''' (დ. [[23 სექტემბერი]], [[1829]] — გ. [[12 მაისი]], [[1863]], [სავარაუდოდ]) — [[რანავალუნა I]]-ის ვაჟი და მემკვიდრე. მადაგასკარის მეფე [[1861]]-დან [[1863]] წლამდე, რომელიც, პრაქტიკულად მთელ კუნძულს აკონტროლებდა. რადამა II-ის მმართველობა, მიუხედავად მისი ხანმოკლეობისა, გადამწყვეტი ეტაპი იყო მადაგასკარის სამეფოს ისტორიაში. დედამისის, დედოფალ [[რანავალუნა I]]-ის 33 წლიანი მტკიცე და გარკვეულწილად მძიმე მმართველობის შედეგად, მადაგასკარმა წარმატებით შეინარჩუნა საკუთარი პოლიტიკური და კულტურული დამოუკიდებლობა ფრანგული და ბრიტანული გავლენისაგან. დედოფლის იზოლაციონიზმისა და ქრისტიანობის დევნის პოლიტიკის გაუქმებითა და რელიგიური თავისუფლების მხარდაჭერით, მადაგასკარი კვლავ გაიხსნა ევროპელთათვის. [[1855]] წელს, ჯერ კიდევ რანავალუნას მმართველობისას, რადამას მიერ ფრანგ მეწარმე [[ჟოზეფ-ფრანსუა ლამბერტი|ჟოზეფ-ფრანსუა ლამბერტთან]] საიდუმლოდ დადებული ლამბერტის ქარტიის პირობების თანახმად, ფრანგებს გადაეცათ დიდი ფართობის შემოსავლიანი მიწების ექსპლუატაციისა და სხვა მომგებიანი პროექტების განხორციელებისა თუ რესურსების გამოყენების ექსკლუზიური უფლება, რაც, მოგვიანებით, მადაგასკარზე [[მალაგასის პროტექტორატი|ფრანგული პროტექტორატის]] დამყარების პრეტენზიის, ხოლო [[1896]] წელს მისი [[საფრანგეთის მადაგასკარი|კოლონიად]] გადაქცევის საბაბი გახდა.

დრამატული განსხვავება რანავალუნას იზოლაციურ და მისი ვაჟის პრო-ევროპულ პოლიტიკას შორის ტრადიციული სოციალურ-პოლიტიკური მდგომარეობისათვის მნიშვნელოვანი საფრთხის შემცველი აღმოჩნდა. რადამას აბსოლუტიზმის მიერ მინისტრების რჩევების უგულვებელყოფით გატარებულმა რეფორმებმა საბოლოოდ, ისინი მეფის წინააღმდეგ განაწყო. პრემიერ-მინისტრის, [[რაინივუნინაჰიტრინიუნი]]ს მოწყობილი ამბოხების შედეგად [[1863]] წლის 12 მაისს რადამა II დაახრჩვეს. მინისტრების თანხმობით, ტახტი მისმა ცოლმა რაბოდომ დაიკავა [[რასუხერინა]]ს სახელით. ხალხს აუწყეს, რომ რადამამ თავი მოიკლა, თუმცა მალევე გავრცელდა ხმები, რომ ის ცოცხალი იყო და ტახტის დაბრუნებისათვის ემზადებოდა. არსებობს გარკვეული ვერსიები, რომ მეფე მართლაც გადარჩა და კუნძულის ჩრდილოეთ ნაწილში იმალებოდა.

==ლიტერატურა==
* Françoise Raison-Jourde, Bible et pouvoir à Madagascar au 19e siècle, Karthala, [[პარიზი|Paris]], [[1991]], 848 pages.
* Raymond Delval, Radama II, prince de la renaissance malgache, 1861-1863, Éditions de l'École, [[პარიზი|Paris]], [[1972]], 959 pages.
* R.P. Henry de Régnon, Madagascar et le roi Radama II, [[პარიზი|Paris]], [[1863]], 204 pages.

==სქოლიო==
{{commons category|Radama II}}
{{სქოლიო}}

{{იმერინის მონარქები}}

{{DEFAULTSORT:რადამა 02}} 
[[კატეგორია:იმერინის მონარქები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1829]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი  12 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1863]]
[[კატეგორია:მოკლული მონარქები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის აფრიკის მონარქები]]