იხილეთ წყარო გვერდისთვის რილის მონასტერი

{{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი
|სახელი = რილის მონასტერი
|სურათი       = [[ფაილი:RilaMon2.jpg|250პქ]]
|სურათის წარწერა= 
|რუკა= 
|რუკის_წარწერა = 
|რუკის ზომა = 
|ქვეყანა =  {{დროშა|ბულგარეთი}}
|ტიპი= კულტურული
|კრიტერიუმი= vi
|ID          =
|ბმული        =   
|რეგიონი=  ევროპა
|კოორდინატები=  {{coord|42|08|00|N|23|20|25|E|}}
|წელი=  1983  
|სესია=  
|ნომერი =   216
|საფრთხის ქვეშ =   
}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|216}}
'''რილის მონასტერი''' ({{lang-bg|Рилски манастир}}) — უდიდესი და ყველაზე ცნობილი აღმოსავლეთ [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებლური]] მონასტერი [[ბულგარეთი|ბულგარეთში]]. მდებარეობს [[რილა|რილის მთების]] სამხრეთ-დასავლეთით, დედაქალაქ [[სოფია]]დან 117 კმ-ით სამხრეთით, მდინარე [[რილსკი]]ს ღრმა ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1 147 მეტრზე. მონასტერს სახელი ეწოდა მისი დამაარსებელი განდეგილის - [[ივან რილა]]ს პატივსაცემად (ახ. წ. [[876]] - [[946]]).

მონასტერი [[X საუკუნე]]ში დაარსდა და დღეს იგი მიიჩნევა ბულგარეთის უმნიშვნელოვანეს კულტურულ, ისტორიულ და არქიტექტურულ მონუმენტად, ამავე დროს, წარმოადგენს ერთ-ერთ უმთავრეს [[ტურიზმი|ტურისტულ]] ღირსშესანიშნაობას მთელს სამხრეთ-დასავლეთ ევროპაში. კომპლექსი გამოსახულია [[1999]] წელს გამოშვებულ [[ბულგარული ლევი]]ს 1 ნომინალიან ბანკნოტებზე.<ref>[http://www.bnb.bg Bulgarian National Bank]. Notes and Coins in Circulation: [http://www.bnb.bg/bnb/notes_coins.nsf/vNotesCoins/7B199A068E2B5A4FC2256B51003606EE?OpenDocument&EN 1 lev]. – Retrieved on 26 March 2009.</ref>

==ისტორია==
დაარსების დღიდან, მონასტერს მატერიალურად ეხმარებოდა და პატივს მიაგებდა ბულგარეთის თითქმის ყველა მმართველი. განსაკუთრებით დიდ შემოწირულობებს მონასტერი [[ბულგარეთის მეორე იმპერია|ბულგარეთის მეორე იმპერიის]] მმართველთაგან იღებდა, სანამ ქვეყანას [[ოსმალეთის იმპერია]] დაიპყრობდა. ამ დროს, რილის მონასტრერი [[ბულგარეთი]]ს ეროვნული თვითშეგნების კულტურული და სულიერი ცენტრი ხდება და განვითარების აპოგეას [[XIII საუკუნე|XII]]-[[XIV საუკუნე]]ებში აღწევს.  [[XV საუკუნე|XV საუკუნის]] ბოლოს, [[რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიისა]] და [[ათონის მთა]]ზე მდებარე [[როსიკონის მონასტერი|როსიკონის მონასტრის]] დახმარებით, რილის მონასტერს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა.

უცხოური მმართველობის დროს, კომპლექსი [[ბულგარული ენა|ბულგარული ენისა]] და კულლტურის ნამდვილ საცავს წარმოადგენდა. ბულგარეთის ეროვნული აღორძინების დროს (XVIII-XIX საუკუნეები), [[1833]] წელს, მონასტერი ხანძარმა გაანადგურა, თუმცა [[1834]] - [[1862]] წლებში, მთელი ქვეყნის შეძლებული ადამიანების დახმარების წყალობით აღდგენილ იქნა. [[1816]] წელს დაიწყო სარეზიდენციო ნაგებობის მშენებლობა, [[1844]] წელს კი სამრეკლო კოშკი დაემატა.

სამონასტრო კომპლექსი, როგორც ბულგარული არქიტექტურის უმთავრესი შედევრი, [[1976]] წელს ეროვნულ ისტორიულ მონუმენტად გამოცხადდა, [[1983]] წელს კი [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] სიაში შევიდა. [[1991]] წლიდან, იგი მთლიანად [[ბულგარეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|ბულგარეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის]] წმინდა სინოდის დაქვმდებარებაშია.

[[2002]] წლის [[25 მაისი|25 მაისს]], მონასტერს ბულგარეთის მოლოცვისას ეწვია [[რომის პაპი]] [[იოანე პავლე I]]I.

==არქიტექტურა==
მთლიან სამონასტრო კომპლექსს  8 800 მ² უჭირავს, და მართკუთხედის ფორმა გააჩნია. ცენტრალურ ნაწილში მდებარეობს შიდა ეზო, სადაც აღმართულია სამრეკლო და მთავარი ტაძარი.

== იხილეთ აგრეთვე==
* [[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ევროპაში]]

==გალერეა==
<gallery>
Image:Affreschi di Rila 1.jpg|მთავარი ტაძრის ფრესკა
Image:Rila Monastery AUG 2004.jpg|
Image:Rila 14.jpg|სამრეკლო
Image:Rilski manastir i planina.jpg|
Image:Rilamon-gate-1.jpg|გარე ჭიშკარი
Image:Rilamon-lazarov-5.JPG|მთავარი ტაძარი
Image:Affreschi di Rila 2.jpg|მთავარი ტაძრის დეკორაციები
Image:Rilamon-lazarov-1.JPG|მთავარი ტაძარი
Image:Rilamon-lazarov-3.JPG|მთავარი ტაძარი
Image:Rila monastery 2- bulgaria.JPG|
Image:Ivan Rilski - fresco from church in rila monastery-bulgaria.JPG|წმინდა ივან რილა- ფრესკა მთავარ ტაძარარში
Image:Rila monastery - bulgaria.JPG|
Image:Rila 34.jpg|კომპლექსის გარე ხედი
Image:Rilamon-lazarov-2.JPG|შიდა ეზო
Image:Rilski manastir 2006.JPG|ხედი შიდა ეზოდან
Image:In kerk Rilaklooster.jpeg|
File:The-cave-of-John-of-Rila.jpg|წმინდა ივან რილას მღვიმე
File:John-of-Rila-tomb.jpg|წმინდა ივან რილას საფლავი
Image:Rila_Monastery_wall_painting.jpg|ფრესკები მთავარი ტაძრის გარე კედელზე
</gallery>

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Rila Monastery}}
*[http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=216 Rila Monastery at the UNESCO World Heritage website]
*[http://www.bgpanorama.com/index.php?option=com_content&task=view&id=25&Itemid=51 3D Panoramas of Rila Monastery] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110707231247/http://www.bgpanorama.com/index.php?option=com_content&task=view&id=25&Itemid=51 |date=2011-07-07 }}
*[http://imagesfrombulgaria.com/v/Monasteries_in_Bulgaria/Rila_Monastery/ Images from Rila Monastery] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101115153932/http://imagesfrombulgaria.com/v/Monasteries_in_Bulgaria/Rila_Monastery |date=2010-11-15 }}
*[http://www.bulgarianmonastery.com/rila_monastery.html Rila Monastery at BulgarianMonastery.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150816214352/http://www.bulgarianmonastery.com/ |date=2015-08-16 }}
*[http://www.bulgaria.com/resorts/monasteries/rila/ Rila Monastery at Bulgaria.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070427094730/http://www.bulgaria.com/resorts/monasteries/rila/ |date=2007-04-27 }}
*[http://www.pravoslavieto.com/manastiri/rilski/ Rila Monastery at Pravoslavieto.com] 
*[http://users.mrl.uiuc.edu/petrov/manastiri/rila/rila.html Photos from Rila Monastery]
*[http://www.balex.bg/images/fotoalbum/Monasteries/Rila%20Monastery/ Pictures from Rila Monastery]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ბულგარეთში}}

[[კატეგორია:ბულგარეთის მონასტრები]]
[[კატეგორია:ბულგარეთის ტაძრები]]
[[კატეგორია:კიუსტენდილის ოლქი]]
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ბულგარეთში]]