იხილეთ წყარო გვერდისთვის სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალები

[[ფაილი:Air Force Ensign of the United Kingdom.svg|right|200px|მინი|სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალების დროშა]]
'''როიალ ეარ ფორსი''' ({{lang-en|Royal Air Force}}) შემოკლებით რაფ ({{lang-en|RAF}}) ეწოდება [[დიდი ბრიტანეთი|დიდი ბრიტანეთის]] სამეფო სამხედრო საჰაერო ძალებს.

== რაფ-ის ისტორია ==

„როიალ ეარ ფორსის“ ისტორია იწყება [[1912]] წლის [[13 მაისი|13 მაისს]], როდესაც სამეფო ბრძანების საფუძველზე დაარსდა „სამეფო მფრინავი შენაერთები“ ({{lang-en|Royal Flying Corps - RFC}}). ამ შენაერთებმა შეცვალეს მანამდე არსებული „სამეფო ინჟინრების“ მფრინავთა შტაბი. [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომის]] შემდეგ დაარსდა „სამეფო საზღვაო საჰაერო სამსახური“ ({{lang-en|Royal Naval Air Service (RNAS)}}), რომელიც სამეფო საზღვაო ძალების დაქვემდებარებაში შედიოდა და მისი შემადგენლობიდან კომპლექტდებოდა. [[1918]] წლის [[1 აპრილი|1 აპრილს]] საჰაერო მიმოსვლის მინისტრის ბრძანების საფუძველზე ეს ორი ორგანიზაცია შეერთდა და ამიერიდან ეწოდებოდა „სამეფო საჰაერო ძალები“ - „როიალ ეარ ფორსი“. მსოფლიო ომებს შორის პერიოდში „რაფ“-ს ევალებოდა ფოსტის და ტვირთის ტრანსპორტირება. სამხედრო ოპერაციებში მას მონაწილეობა არასდროს არ მიუღიათ, თუ მხედველობაში არ მივიღებთ [[1928]] წლის მარტში [[ავღანეთი]]დან მშვიდობიანი მოქალაქეების ევაკუაციას. 

„რაფ“-ს ყველა სხვა ქვეყნის სამხედრო საერო ძალებისაგან განსხვავებით საკუთარი სამხედრო რანგირების სისტემა გააჩნია. ჩვეულებრისამებრ სამხედრო ჩინები საჰაერო ძალებში სახმელეთო ჯარებიდანაა ნასესხები, „რაფ“-ში კი არა: 

== „რაფ“-ის ოფიცერთა წოდებები ==

* პაილოტ ოფისერ (Pilot Officer) = ლეიტენანტი 
* ფლაინგ ოფისერ (Flying Officer) = უფროსი ლეიტენანტი 
* ფლაით ლეფტენატ (Flight Lieutenant) = კაპიტანი 
* სქუადრონ ლიდერ (Squadron Leader) = მაიორი
* უინგ ქომანდერ (Wing Commander) = ვიცე-პოლკოვნიკი
* გრუფ ქეპტენ (Group Captain) = პოლკოვნიკი
* ეარ ქომოდორ (Air Commodore) = ბრიგადის გენერალი
* ეარ ვაის მარშალ (Air Vice Marshal) = გენერალ-მაიორი
* ეარ მარშალ (Air Marshal) = გენერალ-ლეიტენანტი
* ეარ ჩიფ მარშალ (Air Chief Marshal) = გენერალი

== 2000 წლიდან დღემდე ==

[[2001]] წელს „რაფ“-ი მონაწილეობას იღებდა ავღენეთის ომში. უპირველეს ყოვლისა ეს დაზვერვით და რეკოგნოსცირებით ხასიათს ატარებდა. [[ერაყის მეორე ომი|ერაყის მეორე ომში]] [[2003]] წელს „რაფ“-ის მხრიდან 100-ზე მეტი თვითმფრინავი და ვერტმფრენი იღებდა მონაწილეობას. ომის განმავლობაში „რაფ“-მა მხოლოდ ერთი სამხედრო თვითმფრინავი დაკარგა. [[პავანია ტორნადო|ტორნადო GR4]] სამხედრო დავალებიდან ბრუნდებოდა, როცა [[აშშ|ამერიკული]] [[პატრიოტი (რაკეტა)|პატრიოტის]] ტიპის რაკეტით შეცდომით იქნა ჩამოგდებული. [[2004]] წლის დეკემბრიდან [[2005]] წლის იანვრამდე „რაფ“-ის 20-მდე სატრანსპორტო და მეტეოროლოგიური კვლევის თვითმფრინავი მაშველ ოპერაციებს ატარებდა სამხერთ აზიაში მომხდარი [[ცუნამი]]ს დროს. მათ გადაჰქონდათ მედიკამენტები და პირველადი დახმარების ნივთები და ევაკუაციას უკეთებდნენ ტურისტებს და დაზარალებულებს.

== სამომავლო გეგმები ==

XXI საუკუნეში „როიალ ეარ ფორსის“ მიზანია ტექნიკური აღჭურვის მხრის არ ჩამორჩეს [[შეერთებული შტატების საჰაერო ძალები|აშშ-ის საჰაერო ძალებს]]. ამ მხრივ ბრიტანელები თავიანთ დავალებას ჩინებულად ასრულებენ და არაფრით ჩამოუვარდებიან ამერიკელებს. „რაფ“-ი უყოყმანოდ სეიძლება ჩაითვალოს მსოფლიოში ერთ-ერთ საუკეთესო საჰაერო ძალად. ეს მიღწევა ბრიტანულ მოსახლეობას დიდი გადასახადების ფასად უჯდება და მისი დაფინანსება დღითიდღე პრობლემატური ხდება. XX საუკუნის 50-იანი წლებიდან „რაფ“-მა თავისი შეიარაღების გადახალისება დაიწყო და მომდევნო 10 წელიწადში გეგმით მთელი საჰაერო ფლოტი უნდა შეიცვალოს.

დამატებით „რაფ“-ი იძენს სატვირთო „ც-17 გლოუბმასტერ III“ ტიპის თვითმფრინავებს და „[[აჰ-64 აპაჩი|ვაჰ-64 აპაჩი ლონგბოუ]]“ ტიპის საბრძოლო ვერტმფრენებს. [[2015]] წლისათვის [[პავანია ტორნადო|ტორნადო გრ4]]-ები უნდა შეიცვალოს "[[უავ|უცავ]]" - უპილოტო საფრენი აპარატებით.

== ცნობილი პიროვნებები ==

* [[ჰიუ ტრეჩარდი]] - გენერალ-მაიორი [[1918]]-[[1929]].
* [[ართურ ჰარისი]] - გენერალ-ლეიტენანტი [[1941]]-[[1945]].
* [[ჰიუ დაუდინგი]] - გენერალ-ლეიტენანტი [[1933]]-[[1940]].
* [[ჩარლზ პორტალი]] - გენერალი [[1940]]-[[1945]].

[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფო]]