იხილეთ წყარო გვერდისთვის სამშობლოსთვის დაღუპულთა მემორიალი (აზოვი)

{{ინფოდაფა მონუმენტი
|მონუმენტის სახელი   = სამშობლოსთვის დაღუპულთა მემორიალი
|მშობლიური სახელი   = Мемориал «Павшим за Родину»
|სურათი            =  Азов. Мемориал «Павшим за Родину».jpg
|სურათის ზომა           =  250პქ
|წარწერა            = 
|კოორდინატები      = 
|მდებარეობა        = [[აზოვი]], [[როსტოვის ოლქი]], [[რუსეთის ფედერაცია]]
|არქიტექტორი = გ. ივანოვი, ნ. ხაზაგეროვა
|მოქანდაკე =
|ტიპი              =
|მასალა            =
|სიგრძე            =
|სიგანე            =
|სიმაღლე          =
|დაწყება           =
|დასრულება        = 
|გახსნა             =
|თარიღდება  = [[1971]]
|მდგომარეობა =  
|მიძღვნილია        =
|რუკის სურათი      = 
|რუკის ტექსტი      = 
|რუკის სიგანე     = 
|რელიეფი        =
|latd  = |latm  = |lats  = |latNS  = 
|longd = |longm = |longs = |longEW = 
|lat             =  47.0989
|long            =  39.4244
|ექსტრა           = 
}}
'''სამშობლოსთვის დაღუპულთა მემორიალი''' ({{lang-ru|Мемориал «Павшим за Родину»}}) — მემორიალური კომპლექსი [[აზოვი|აზოვში]], [[როსტოვის ოლქი]] [[რუსეთის ფედერაცია]]. გაიხსნა [[1971]] წლის [[9 მაისი|9 მაისს]]. მემორიალი არის გრანიტის ორი სტელა, რომლის წინ მარადიული ცეცხლი ანთია. 

== ისტორია ==
[[მეორე მსოფლიო ომი]]ს პერიოდში ქალაქ აზოვის სამხრეთ-დასავლეთ გარეუბანში, სასაფლაოსთან მდებარეობს ადგილი, სადაც დაკრძალეს საკონცენტრაციო ბანაკებში დაღუპული ადამიანები, აქვე  დაკრძალეს [[1942]] წელს აზოვის თავდაცვის დროს დაღუპული მეომრები, № 3207 ჰოსპიტალში ჭრილობებისაგან დაღუპული მეომრები, 44-ე არმიის დაღუპული მეომრები, [[1943]] წელს აზოვისა და აზოვისპირეთის გათავისუფლებს დროს დაღუპული მეომრები. ქალაქში თანდათანობით ჩამოყალიბდა ძმათა სასაფლაო. ომის შემდეგ აქ დადგეს ტიპური ძეგლი, რომელზეც გამოსახული იყო ჯარისკაცი დროშით ხელში. 

[[1969]] წელს გადაწყვიტეს სამშობლოსათვის დაღუპულთა ძეგლის რეკონსტრუქცია და მემორიალური კომპლექსის შექმნა ახალ მოედანზე. „Ростовгражданпроект“-ის ინჟინრებმა გ. ივანოვმა და ნ. ხაზაგეროვამ  მოამზადეს მემორიალის პროექტი. 

გადაწყვიტეს აქვე გადაესვენებინათ მეომართა ცხედრები საძმო სასაფლაოდან საძო საფლავში. ძეგლში გააკეთეს ნიში, რომელშიც ჩადეს კაფსულები იმ მიწებიდან სადაც იბრძოდნენ ჯარისკაცები [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს.  ზოვში ჩაიტანეს მიწა [[სევასტოპოლი]]დან, [[ვოლგოგრადი]]დან, [[ნოვოროსიისკი]]დან, [[დონის როსტოვი]]დან, [[ნოვობატაისკი]]დან, [[პავლო-ოჩაკოვკი]]დან, აზოვის რაიონის ხუტორ [[ობუხოვკა|ობუხოვკიდან]], ჩრდილოეთი კავკასიიდან, სადაც [[1942]] წელს იბრძოდნენ აზოველი მეომრები ლ. ვ. კონდრატიევი და ა. პ. კირიჩენკო. 

სამშობლოსთვის დაღუპულთა მემორიალი გაიხსნა [[1971]] წლის 9 მაისს გამარჯვების ახალ მოედანზე. იგი წარმოადგენს ორ გრანიტის სტელას, რომლის ახლოსაც მუდმივად ანთია ცეცხლი. მოგვიანებით სტელას ოთხივე მხრიდან შემოაკრეს  [[1918]]-[[1920]] და [[1941]]-[[1945]] წლების მეომრების ბარელიეფი. მუდმივი ცეცხლის ჩირაღდანი აანთეს [[ნოვოჩერკასკი|ნოვოჩერკასკში]], შემდეგ იგი ჯავშანმანქანით აზოვში გადაიტანა პოდპოლკოვნიკმა გ. კ. ვოლკოვმა.

[[1989]] წელს მუდმივ ცეცხლთან დაკიდეს მემორიალური დაფა ტექსტით, რომელიც გვეუბნება, რომ მემორიალი ეძღვნება საკონცენტრაციო ბანაკებში დაღუპული ადამიანების, [[1942]] წელს აზოვის თავდაცვის დროს დაღუპული მეომრების, № 3207 ჰოსპიტალში ჭრილობებისაგან დაღუპული მეომრების, 44-ე არმიის დაღუპული მეომრების, [[1943]] წელს აზოვისა და აზოვისპირეთის გათავისუფლებს დროს დაღუპული მეომრების ხსოვნას. 

[[1983]] წელს მიმდინარეობდა მემორიალის რეკონსტრუქცია, რომლის დროსაც სტელებზე თეთრი მარმარილოს მაგივრად გააკრეს წითელი-ყავისფერი გრანიტი. სტელაზე დააყენეს თეთრი თაბაშირის ბარელიეფი, ხოლო [[1989]] წელს დაკიდეს მემორიალური დაფა.

==ლიტერატურა==
* Михайлушкин П., Мемориал Славы /П. Михайлушкин //Приазовье. – 1983. – 18 декабря.
* Федотова Т. Мемориал «Павшим за Родину» и площадь Победы в городе Азове /Т. Федотова //Азовская неделя. – 2010. – 6 мая. – С. 3.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.gorodazov.ru/dostoprim.html  Мемориал «Павшим за Родину»]
* [http://www.rutraveller.ru/place/110972 Описание Мемориал "Павшим за Родину" в Азове]
* [http://dontr.ru/vesti/obshchestvo/3717678-v-azove-otkryli-obnovlennyj-obelisk-pavshim-za-rodinu/ В Азове открыли обновленный обелиск ‘Павшим за Родину’]

[[კატეგორია:როსტოვის ოლქის ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:როსტოვის ოლქის ძეგლები]]